Zarządzenie nr 105 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie wprowadzenia w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach szczegółowych procedur tworzenia nowych kierunków studiów, nowych form kształcenia oraz zmiany efektów kształcenia i programów kształcenia na prowadzonych kierunkach studiów. Na podstawie art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 1842 z późn. zm.) oraz 12 uchwały nr 51 Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 31 stycznia 2017 r. w sprawie wytycznych dla rad podstawowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w zakresie planów studiów i programów kształcenia zarządzam, co następuje: Rozdział I Przepisy ogólne 1 Użyte w zarządzeniu określenia oznaczają: 1) dziekan kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej Uczelni; 2) forma kształcenia poziom kształcenia (studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie), profil kształcenia (ogólnoakademicki lub praktyczny) lub forma studiów (studia stacjonarne lub studia niestacjonarne) na prowadzonym przez Uczelnię kierunku studiów; 3) Komisja ds. kształcenia senacka Komisja do spraw kształcenia Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; 4) KZZJK kierunkowy zespół zapewniania jakości kształcenia; 5) minister Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego; 6) Senat Senat Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; 7) WRSS wydziałowa rada samorządu studenckiego; 8) wydział podstawowa jednostka organizacyjna Uczelni; 9) wydział posiadający uprawnienie wydział posiadający uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w obszarze kształcenia i dziedzinie, do których jest przyporządkowany kierunek studiów; 10) wydział nieposiadający uprawnienia wydział nieposiadający uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w obszarze kształcenia i dziedzinie, do których jest przyporządkowany kierunek studiów 1
11) WZJK wydziałowy zespół ds. jakości kształcenia. Rozdział II Dyskusja nad możliwością i celowością utworzenia nowego kierunku lub formy kształcenia 2 1. Dziekan wydziału, który planuje utworzenie nowego kierunku studiów lub utworzenie nowej formy kształcenia składa do Rektora, za pośrednictwem Działu Kształcenia w wersji papierowej i elektronicznej: 1) pismo przewodnie; 2) wypełniony formularz Propozycja utworzenia nowego kierunku studiów, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia; 3) projekt opisu zakładanych efektów kształcenia kierunku lub formy kształcenia, jeśli do jej utworzenia konieczne jest opracowanie nowego zestawu efektów. 2. Dokumentację o której mowa w ust. 1 należy przesłać: 1) w przypadku wydziału posiadającego uprawnienie: a) gdy kierunek studiów lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona począwszy od semestru zimowego najpóźniej do końca listopada roku poprzedzającego rok akademicki, w którym kierunek lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona, b) gdy kierunek studiów lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona począwszy od semestru letniego najpóźniej do końca maja roku poprzedzającego rok kalendarzowy, w którym kierunek lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona; 2) w przypadku wydziału nie posiadającego uprawnienia: a) gdy kierunek studiów lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona począwszy od semestru zimowego najpóźniej do końca maja roku poprzedzającego rok akademicki, w którym kierunek lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona, b) gdy kierunek studiów lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona począwszy od semestru letniego najpóźniej do końca listopada roku poprzedzającego o dwa lata rok kalendarzowy, w którym kierunek lub forma kształcenia ma zostać uruchomiona. 3. Na posiedzeniu Komisji ds. kształcenia przeprowadza się dyskusję nt. możliwości i celowości utworzenia proponowanego kierunku lub formy kształcenia w oparciu o przedstawioną dokumentację. Do udziału w posiedzeniu zapraszani są przedstawiciele 2
wydziału składającego wniosek oraz ewentualnie przedstawiciele innych zainteresowanych wydziałów. Informację o terminie posiedzenia podaje się do wiadomości dziekanów z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Po zapoznaniu się z wnioskiem i opiniami uczestników posiedzenia Komisja ds. kształcenia wydaje opinię w tej sprawie. 4. Jeżeli opinia Komisji ds. kształcenia jest pozytywna, Komisja powołuje dwóch recenzentów spośród nauczycieli akademickich posiadających co najmniej stopień naukowy doktora, reprezentujących dziedziny nauki pokrewne do dziedzin związanych z projektowanym kierunkiem, zatrudnionych na innych wydziałach, niż wydział wnioskujący o utworzenie kierunku lub formy kształcenia. 5. Po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji ds. kształcenia wydział może przystąpić do opracowania dokumentacji nowego kierunku studiów lub formy kształcenia. Rozdział III Opracowanie programu kształcenia nowego kierunku studiów lub formy kształcenia 3 1. W celu opracowania programu kształcenia nowego kierunku studiów lub formy kształcenia dziekan powołuje zespół programowy, w którego skład wchodzą w szczególności: 1) nauczyciele akademiccy będący specjalistami z danej lub pokrewnej dziedziny nauki lub sztuki, zwłaszcza przewidziani do zaliczenia ich do minimum kadrowego kierunku; 2) przedstawiciele studentów wskazani przez właściwą WRSS; 3) w przypadku kierunków o profilu praktycznym w skład zespołu programowego wchodzą również przedstawiciele otoczenia społeczno-gospodarczego, w szczególności eksperci posiadający doświadczenie zawodowe w danej dziedzinie zdobyte poza uczelnią, potencjalni pracodawcy, przedstawiciele organizacji lub stowarzyszeń związanych bezpośrednio z daną branżą gospodarki bądź dziedziną nauki; 4) w przypadku kierunków o profilu ogólnoakademickim zalecane jest zapewnienie możliwości uczestnictwa przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego w pracach nad opracowaniem nowego kierunku studiów lub formy kształcenia; 3
5) jeżeli kierunek lub forma kształcenia ma być prowadzona przez więcej niż jeden wydział, zespół programowy powołują wspólnie dziekani wszystkich tych wydziałów, a w skład zespołu wchodzą przedstawiciele pracowników i studentów wszystkich tych wydziałów. 2. Zespół programowy opracowuje dokumentację nowego kierunku studiów lub formy kształcenia, w tym w szczególności: 1) w systemie informatycznym Karty kierunku program kształcenia wraz z załącznikami: a) opisem zakładanych efektów kształcenia, b) planem studiów, c) opisami wszystkich modułów przewidzianych w programie studiów, d) matrycą pokrycia kierunkowych efektów kształcenia przez efekty modułowe, e) opisem działalności badawczej wydziału w właściwym obszarze wiedzy dla studiów II stopnia i jednolitych studiów magisterskich, f) innymi, jeśli potrzeba ich opracowania wynika ze specyfiki kierunku; 2) minimum kadrowe wraz z proporcją liczby nauczycieli akademickich zaliczonych do minimum kadrowego do liczby studentów na tym kierunku studiów; 3) wniosek do ministra o nadanie podstawowej jednostce organizacyjnej uczelni uprawnienia do prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu kształcenia w przypadku wydziału nie posiadającego uprawnienia zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu w sprawie warunków prowadzenia studiów; 4) zasady rekrutacji oraz proponowany limit przyjęć kandydatów. 5) kosztorys kierunku oraz jego dokumentację finansową, w szczególności potwierdzającą, że założone wpływy (kosztochłonność lub wysokość opłaty za studia, liczba przyjętych kandydatów etc.) pozwolą na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem kierunku (rodzaje zajęć, liczba godzin w planie studiów, liczba grup zajęciowych i ich liczebność, stawki za godziny ponadwymiarowe, materiały dydaktyczne, itp.) bez zagrożenia dla kondycji finansowej wydziału. 3. Opracowaną dokumentację nowego kierunku studiów lub formy kształcenia dziekan przekazuje WZJK i WRSS w celu zaopiniowania, a następnie przedstawia radzie wydziału. 4. Rada wydziału, po zapoznaniu się z opiniami WZJK i WRSS, podejmuje uchwały: 4
1) w sprawie gotowości do utworzenia nowego kierunku studiów lub formy kształcenia w oparciu o przedstawioną dokumentację oraz akceptacji proponowanego opisu zakładanych efektów kształcenia, do których dostosowany jest program kształcenia; 2) w sprawie zasad rekrutacji na nowy kierunek studiów lub formę kształcenia. Rozdział IV Utworzenie kierunku studiów lub formy kształcenia 4 1. Dziekan kieruje do Rektora 1) za pośrednictwem Działu Kształcenia a) pismo przewodnie uzasadniające utworzenie nowego kierunku lub formy kształcenia; b) dokumentację kierunku, o której mowa w 3 ust. 2 pkt. 1-4 wraz z uchwałami rady wydziału i z opiniami WZJK i WRSS; c) pisemne recenzje dotyczące utworzenia nowego kierunku lub formy kształcenia, przygotowane przez osoby, o których mowa w 1 ust. 4; 2) za pośrednictwem Kwestora kosztorys kierunku oraz jego dokumentację finansową o której mowa w 3 ust. 2 pkt. 5; w formie pisemnej i elektronicznej. 2. Szczegółowy harmonogram składania dokumentów zawiera załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia. 3. W przypadku stwierdzenia błędów lub braków w otrzymanej dokumentacji Rektor zwraca ją dziekanowi w celu dokonania poprawek lub uzupełnień. 4. Rektor kieruje w celu zaopiniowania: 1) otrzymaną dokumentację, o której mowa w 4 ust. 1 pkt. 1 do Komisji ds. kształcenia; 2) otrzymaną dokumentację, o której mowa w 4 ust. 1 pkt. 2 do senackiej Komisji ds. budżetu i finansów. 5. Rektor może skierować wniosek również do innych komisji senackich z prośbą o jego zaopiniowanie. 6. Komisje, o których mowa w ust. 4 i 5 opiniują przedłożoną dokumentację: 1) na posiedzeniu poprzedzającym marcowe posiedzenie Senatu w przypadkach o których mowa w 2 ust. 2 pkt. 1 lit. a) i pkt. 2 lit. b); 5
2) na posiedzeniu poprzedzającym listopadowe posiedzenie Senatu w przypadkach o których mowa w 2 ust. 2 pkt. 1 lit. b. i pkt. 2 lit. a); Komisje mogą powołać ekspertów w celu przygotowania opinii o programie kształcenia lub o kosztorysie nowego kierunku studiów lub formy kształcenia. Do udziału w posiedzeniu Komisji zapraszani są przedstawiciele wydziału składającego wniosek. 7. Po uzyskaniu pozytywnych opinii komisji, o których mowa w ust. 4 i 5 Rektor przedstawia wniosek o utworzenie nowego kierunku studiów lub formy kształcenia Senatowi. 8. Senat przyjmuje uchwały: 1) w sprawie określenia zakładanych efektów kształcenia nowego kierunku studiów; 2) w sprawie utworzenia nowego kierunku studiów. 9. Wydział wnioskujący o utworzenie nowego kierunku studiów ma prawo wycofać swój wniosek na każdym etapie procedury aż do momentu podjęcia przez Senat uchwał, o których mowa w ust. 8. Rozdział V Zmiana efektów kształcenia kierunku studiów 5 1. Rada wydziału prowadzącego kierunek studiów po zapoznaniu się z opinią właściwego KZZJK i WRSS przyjmuje projekt zmiany opisu zakładanych efektów kształcenia kierunku oraz dostosowany do tych efektów nowy program kształcenia wraz z załącznikami. Nowy program będzie obowiązywał pod warunkiem zatwierdzenia przez Senat zmiany efektów kształcenia. 2. Dziekan, za pośrednictwem Działu Kształcenia kieruje do Rektora: 1) pismo przewodnie uzasadniające zmianę efektów kształcenia kierunku studiów; 2) uchwałę rady wydziału, o której mowa w ust. 1 wraz z opiniami KZZJK i WRSS; 3) projekt zmiany opisu zakładanych efektów kształcenia kierunku oraz dostosowany do tych efektów nowy program kształcenia wraz z załącznikami; co najmniej miesiąc przed posiedzeniem Senatu, na którym ma być zatwierdzona zmiana efektów kształcenia. 3. Rektor kieruje otrzymaną dokumentację do Komisji ds. kształcenia w celu jej zaopiniowania. 6
4. Po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji ds. kształcenia Rektor przedstawia wniosek o zmianę efektów kształcenia Senatowi. 5. Senat, po zapoznaniu się z opinią Komisji ds. kształcenia, przyjmuje uchwałę w sprawie zatwierdzenia zmiany efektów kształcenia. 6. Wydział wnioskujący o zmianę efektów kształcenia ma prawo wycofać swój wniosek na każdym etapie procedury, aż do momentu podjęcia przez Senat uchwały, o której mowa w ust. 5. Rozdział VI Zmiana programu kształcenia kierunku studiów 6 1. Rada wydziału prowadzącego kierunek studiów po zapoznaniu się z opinią właściwego KZZJK i WRSS przyjmuje nowy program kształcenia wraz z załącznikami. 2. Uchwałę, o której mowa w ust. 1 należy podjąć i podać wraz z nowym programem kształcenia do publicznej wiadomości, w szczególności za pośrednictwem informatora Karty kierunku: 1) w przypadku gdy nowy program kształcenia ma obowiązywać dla nowego cyklu studiów najpóźniej trzy miesiące przed rozpoczęciem roku akademickiego; 2) w przypadku zmian dokonywanych w trakcie cyklu kształcenia: a) w doborze treści kształcenia przekazywanych studentom w ramach zajęć, uwzględniających najnowsze osiągnięcia naukowe lub artystyczne, a także form i metod prowadzenia zajęć, b) koniecznych do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych przez Polską Komisję Akredytacyjną, c) koniecznych do dostosowania programu kształcenia do zmian w przepisach powszechnie obowiązujących, najpóźniej miesiąc przed rozpoczęciem semestru, od którego zmiany mają obowiązywać. 3. Dziekan przekazuje uchwałę, o której mowa w ust. 1 wraz z nowym programem kształcenia i planem studiów wygenerowanymi z systemu Karty kierunku, w wersji papierowej i elektronicznej w ciągu dwóch tygodni od daty jej podjęcia do wiadomości prorektora odpowiedzialnego za sprawy kształcenia za pośrednictwem Działu Kształcenia. 7
Rozdział VII Przepisy końcowe 7 Jeżeli nowy kierunek studiów lub forma kształcenia ma być prowadzona wspólnie przez co najmniej dwa wydziały, w każdym przypadku, gdy niniejsze zarządzenie nakłada obowiązek na stosowny organ wydziału, zrealizować muszą go odpowiednie organy wszystkich tych wydziałów. 8 Niedotrzymanie terminów złożenia dokumentów przewidzianych w niniejszym zarządzeniu może skutkować opóźnieniem utworzenia nowego kierunku studiów lub uruchomienia formy kształcenia o rok akademicki albo pozostawieniem wniosku bez rozpoznania. 9 Dla projektów nowych kierunków studiów lub form kształcenia: 1) nad którymi prace rozpoczęto przed wejściem w życie niniejszego zarządzenia; 2) które mają być prowadzone wspólnie z innymi uczelniami; indywidualny harmonogram prac określi prorektor odpowiedzialny za sprawy kształcenia w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji ds. kształcenia. 10 Traci moc zarządzenie nr 165 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia w Uniwersytecie Śląskim procedur tworzenia nowych kierunków studiów oraz zmiany efektów kształcenia i programów kształcenia istniejących kierunków studiów. 11 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania. REKTOR 8 Prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk