Magnificencje, Szanowni Rektorzy,

Transkrypt

1 DSW.ZLS Warszawa, 13 listopada 2014 r. Magnificencje, Szanowni Rektorzy, od dnia 1 października br. obowiązuje ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1198). Wprowadziła ona istotne dla wszystkich uczelni zmiany, które mają na celu m. in. zapewnienie lepszej jakości kształcenia, dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, otwarcie uczelni na współpracę ze środowiskiem gospodarczym, ułatwienie dostępu do studiów wyższych osobom dojrzałym w ramach uczenia się przez całe życie, a także dostosowanie funkcjonowania uczelni do skutków niżu demograficznego oraz doprecyzowanie niektórych rozwiązań przyjętych w nowelizacji ustawy w 2011 r. Aby zaproponowane rozwiązania mogły zostać wdrożone, uczelnie powinny opracować zmiany w regulacjach wewnętrznych. Rok akademicki 2014/2015 to czas na dostosowanie się do nowych wymagań. Pozwalam sobie wskazać na najistotniejsze zmiany: 1. Dostosowanie profili i programów kształcenia. Zgodnie z przepisami art. 23 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw na senatach uczelni ciąży obowiązek dostosowania profili i programów kształcenia studiów prowadzonych na kierunkach utworzonych przed dniem 1 października 2014 r. do nowych wymagań określonych w art. 11 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Rektorzy uczelni poinformują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz właściwego ministra nadzorującego uczelnię o tym dostosowaniu. Profile i programy kształcenia studiów pierwszego stopnia powinny zostać dostosowane do dnia 31 grudnia 2016 r., a studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich - do dnia 31 grudnia 2017 r. W dostosowanych programach kształcenia studiów o profilu praktycznym należy uwzględnić praktyki zawodowe łącznie w wymiarze co najmniej trzech miesięcy; w dostosowanych programach kształcenia studiów o profilu ogólnoakademickim należy zapewnić studentom kierunku co najmniej przygotowanie

2 do prowadzenia badań w przypadku studiów pierwszego stopnia oraz udział w badaniach w przypadku studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich. W szczególności należy zwrócić uwagę, że jednostki, o których mowa w art. 11 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (nieposiadające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w obszarze i dziedzinie, do których jest przyporządkowany kierunek studiów i nieposiadające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w obszarze i dziedzinie, do których jest przyporządkowany kierunek studiów), które w dniu wejścia w życie nowelizacji prowadzą studia o profilu ogólnoakademickim - w ramach dostosowania przez senat uczelni, muszą w ramach posiadanego uprawnienia do prowadzenia studiów przejść na kształcenie o profilu praktycznym. Uprawnienie do prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim będą mogły uzyskać dopiero, jeżeli spełnią warunki określone w znowelizowanej ustawie. Są to: prowadzenie badań naukowych w dziedzinie związanej z kierunkiem studiów, uzyskanie co najmniej pozytywnej oceny jakości kształcenia wydanej przez Polską Komisję Akredytacyjną na prowadzonym kierunku studiów odpowiednio pierwszego lub drugiego stopnia o profilu praktycznym (nie wcześniej niż po zakończeniu cyklu kształcenia). Ponadto, wydział powinien zatrudniać w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 8 nauczycieli akademickich posiadających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, lub uprawnienia równoważne z uprawnieniami doktora habilitowanego nabyte na podstawie art. 21a ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, dla których uczelnia stanowi podstawowe miejsce pracy, reprezentujących dziedzinę nauki lub sztuki, związaną z danym kierunkiem studiów. Natomiast określone w rozporządzeniu warunki dotyczące minimum kadrowego w tym zakresie pozostaną bez zmian. Studenci, którzy rozpoczęli studia przed dostosowaniem profili i programów kształcenia, studiują według dotychczasowych programów kształcenia do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów. Informacja przekazywana przez rektora ministrowi powinna być przesłana w terminie miesiąca od dnia podjęcia uchwały przez senat uczelni, nie później jednak niż do dnia 31 stycznia 2017 r. w przypadku dostosowania profili i programów kształcenia studiów pierwszego stopnia oraz do dnia 31 stycznia 2018 r. w przypadku dostosowania profili i programów kształcenia studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich. Informacja powinna wskazywać na właściwą uchwałę senatu o dostosowaniu profilu i programu kształcenia określonego kierunku i poziomu kształcenia, datę jej podjęcia i termin dostosowania. Zwracam także uwagę na przepisy przejściowe rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. poz. 1370), które weszło w życie dnia 10 października 2014 r. Na podstawie 29 ww. rozporządzenia uczelnie w terminie do dnia 1 października 2015 r. dostosują minima kadrowe dla kierunków studiów prowadzonych w dniu wejścia w życie rozporządzenia do wymogów określonych w: 8 ust. 2 pkt 3 (jednostka rozpoczynająca kształcenie na nowym kierunku studiów), 12 ust. 4 (minimum kadrowe dla kierunku studiów o profilach ogólnoakademickim i praktycznym), 14 ust. 3 i 5, 15 ust. 2,

3 3 i 5 (minimum kadrowe na kierunkach studiów związanych z kształceniem w zakresie języków obcych oraz wymagania kadrowe dla studiów na kierunku związanym z kształceniem w zakresie etnofilologii) oraz 17 ust. 1 pkt 8 i 9 (wymagania dotyczące proporcji liczby nauczycieli akademickich zaliczonych do minimum kadrowego do liczby studentów kierunków studiów w obszarze nauk społecznych i kierunków studiów w obszarze nauk humanistycznych) tego rozporządzenia. Ponadto, zgodnie z 30 wspomnianego rozporządzenia uczelnie w terminie do dnia 1 października 2015 r. dostosują programy kształcenia dla kierunków studiów prowadzonych w dniu wejścia w życie rozporządzenia do wymogów określonych w 4 ust. 1 pkt 8 i 9. Przepis ten nakłada obowiązek uwzględniania przez uczelnię w programach studiów kompetencji charakterystycznych dla nauk humanistycznych i społecznych wraz z przypisaniem im liczby punktów ECTS, którą student musi uzyskać na takich zajęciach oraz określenia liczby punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć z języka obcego. 2. Opracowanie regulacji wewnętrznych i dostosowanie struktury do nowych warunków: senaty uczelni publicznych oraz założyciele uczelni niepublicznych albo uprawnione organy uczelni niepublicznych są obowiązani dostosować statuty do wymagań określonych w znowelizowanej ustawie w terminie 9 miesięcy, licząc od dnia 1 października 2014 r. (art. 41 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw); w związku z nowelizacją art. 162 ustawy zmiany wymagają również regulaminy studiów. Zgodnie z 3 rozporządzenia z dnia 25 września 2014 r. w sprawie warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu studiów w uczelniach (Dz. U. poz. 1302) regulaminy studiów uchwalone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, tj. przed dniem 1 października 2014 r., zachowują moc do końca roku akademickiego 2014/2015; w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji senat, a w przypadku uczelni niepublicznej - organ wskazany w statucie, uchwali regulaminy, o których mowa w art. 86c ustawy, tj.: regulamin zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji, regulamin korzystania z infrastruktury badawczej uczelni (art. 46 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw); w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji uczelnie są obowiązane dostosować formę prawną akademickich inkubatorów przedsiębiorczości oraz centrów transferu technologii utworzonych przed dniem 1 października 2014 r. do wymogów określonych odpowiednio w art. 86 ust. 3 pkt 2 lub 5 znowelizowanej ustawy (art. 45 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw); podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadząca kształcenie w obiektach położonych w tym samym co siedziba uczelni obszarze metropolitalnym, może je prowadzić do zakończenia cyklu kształcenia rozpoczętego przed dniem 1 października 2014 r. (art. 25 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw).

4 Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw założyciel uczelni niepublicznej, w której w dniu wejścia w życie nowelizacji nie prowadzi się kształcenia studentów, jest obowiązany do otwarcia likwidacji w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia 1 października 2014 r. 3. Potwierdzanie efektów uczenia się. Zgodnie z ustawą uczelnie opracowują organizację potwierdzania efektów uczenia się, w tym: zasady, warunki i tryb potwierdzania efektów uczenia się oraz sposób powoływania i tryb działania komisji weryfikujących efekty uczenia się (określą to senaty uczelni). Na mocy art. 44 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw senaty uczelni są obowiązane podjąć uchwały w tych sprawach do dnia 30 czerwca 2015 r. 4. System POL-on i ogólnopolskie repozytorium prac dyplomowych. Znowelizowane przepisy art. 34a ustawy wprowadzają zasadę, zgodnie z którą rektor uczelni corocznie składa w Systemie POL-on oświadczenie potwierdzające, że dane, o których mowa w ust. 1 art. 34a, wprowadzone przez niego do Systemu POL-on, są zgodne ze stanem faktycznym. Oświadczenie nie obejmuje danych wprowadzanych do ogólnopolskiego repozytorium pisemnych prac dyplomowych, o których mowa w art. 167b ust. 2 ustawy. Oświadczenie dotyczące liczby studentów składa się do dnia 15 grudnia według stanu na dzień 30 listopada, oświadczenie dotyczące danych, o których mowa w art. 35 ust. 2 oraz art. 100 ust. 3 - jednocześnie z przekazaniem tych danych w Systemie POL-on, a oświadczenie w pozostałym zakresie - do dnia 15 stycznia według stanu na dzień 31 grudnia. Ponadto, na podstawie przepisów art. 37 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw w terminie do dnia 31 grudnia 2014 r. rektorzy uczelni są obowiązani: - uzupełnić dane w ogólnopolskim wykazie nauczycieli akademickich i pracowników naukowych (art. 129a ustawy) w zakresie dotyczącym kierowanych przez nich jednostek, - uzupełnić dane studentów oraz dane absolwentów, którzy ukończyli studia po dniu 31 grudnia 2013 r. w ogólnopolskim wykazie studentów (art. 170c ustawy) ten wymóg dotyczy także rektorów uczelni prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe otrzymujących dotacje i inne środki z budżetu państwa, - wprowadzić dane do ogólnopolskiego wykazu doktorantów (art. 201a ustawy) w zakresie dotyczącym kierowanych przez nich jednostek. Rektorzy uczelni, w terminie do dnia 31 grudnia 2016 r., są obowiązani przekazać do ogólnopolskiego repozytorium pisemnych prac dyplomowych dane dotyczące prac dyplomowych, których obrona zakończona pozytywnym wynikiem odbyła się po dniu 30 września 2009 r. (art. 35 ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw).

5 Pragnę także uprzejmie przypomnieć, że na podstawie art. 11a ustawy rektor jest obowiązany zawiadomić ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, ministra nadzorującego uczelnię i Polską Komisję Akredytacyjną o uruchomieniu kształcenia na kierunku studiów, w terminie miesiąca od dnia rozpoczęcia kształcenia na tym kierunku. Natomiast znowelizowany art. 11b ust. 1 ustawy stanowi, że rektor niezwłocznie zawiadamia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, właściwego ministra nadzorującego uczelnię i Polską Komisję Akredytacyjną o zaprzestaniu spełniania przez podstawową jednostkę organizacyjną warunków do prowadzenia studiów, w tym o zmianach w stanie zatrudnienia wpływających na posiadanie uprawnienia do prowadzenia studiów. Dziękując za aktywne włączenie się środowiska akademickiego i jego instytucji przedstawicielskich w dotychczasowe prace nad reformą szkolnictwa wyższego, zwracam się do Magnificencji z uprzejmą prośbą o zapewnienie płynnego wdrożenia przepisów znowelizowanej ustawy, co zaowocuje wykorzystaniem szans i możliwości oferowanych przez nowe prawo. Łączę wyrazy szacunku z up. Ministra Sekretarz Stanu prof. Marek Ratajczak