Chiński - podstawy Język chiński dla Ciebie http://www.chinese4.eu/pl/jezyk-chinski-dla-ciebie/ Tony w języku chińskim W języku chińskim występują cztery tony oraz jeden ton neutralny. Można znaleźć go w każdej sylabie poza pierwszą. Ton neutralny wymawia się miękko i szybko i nie jest on oznaczony żadnym znakiem diakrytycznym. Pozostałe tony oznaczane są tradycyjnie jak na podanym poniżej wykresie: Wyobraźmy sobie, że głos ma 5 poziomów. 1 jest najniższy, a 5 najwyższy. Gdy wypowiada się sylaby głos pozostaje na jednym poziomie lub "pracuje" i tworzy dźwięki. Dla przykładu wskażemy jedną rzecz za pomocą różnych tonów. Znaczenie będzie zależało od tonu. 1 ton (wysoki, ciągły) (na poziomie 5) 蛙 wā [pisk] 2 ton (rosnący) 娃 wá [stary] 3 ton (opadająco - rosnący) 瓦 wă [okulary] 4 ton (opadający) 袜 wà [proszę] Informacje dodatkowe:
jeśli trzeci ton znajduje się przed innym trzecim tonem -> jest wymawiany jako drugi ton jeżeli trzeci ton występuje przed innym tonem -> opada do tzw. połowy trzeciego tonu jeśli czwarty ton występuje prze innym czwartym tonem -> wymawia się go jako ton drugi Znaki Tradycyjne znaki pochodzą od dawnych piktogramów oznaczających różne obiekty i przedmioty: yuè [księżyc] rì [słońce] shuĭ [woda] shān [góra] rén [człowiek, osoba] huŏ [ogień] yŭ [deszcz] 月 日 水 山 人 火 雨 Niektóre ze znaków łączono ze sobą. Tworzono w ten sposób nowe znaki: míng [jasność: połączenie słońca i księżyca] hăo [dobry: połączenie dziecka i kobiety] cóng [z, od: kombinacja 2 osób] zhòng [tłum:połączenie 3 osób] xiū [odpoczynek: połączenie człowieka i drzewa] 明 好 从 众 休
shuāng [dwa, bliźniaki, podwójny: kombinacja dwóch ptaków] nán [Mężczyzna: połączenie pola i pługu symbolizujących "wytrzymałości na polu"] 双 男 Obecnie znaki składają się w większości z dwóch elementów: fonetycznego wskazującego na sposób wymowy i znaczeniowego. Daje to możliwość odgadnięcia znaczenia znaku na podstawie jego komponentów. hěn [bardzo] 很 gēn [z/ze, podążać] 跟 element fonetyczny: 艮 gen element znaczeniowy: 足 zu [noga, znak nawiązuje do chodzenia] guān [urzędnik państwowy] 官 guăn [zakwaterowanie dla gości] 馆 element fonetyczny: 官 guan element znaczeniowy: 食 [jedzenie, znak nawiązuje do jedzenia, głodu itd.] zhòng [rosnąć, nasiona] 种 zhōng [dzwon] 钟 element fonetyczny: 中 zhong element znaczeniowy: 禾 [rosnące zboże] ; 金 [złoto, elementy tego znaku nawiązują do metalu] Pozdrowienia, podziękowania, przeprosiny 你 好! Nǐ hǎo! Cześć! 你 怎 么 样? Nǐ zěnmeyàng? Co u Ciebie? 我 很 好, 你 呢? Wǒ hěn hǎo, nǐ ne? W porządku. A co u ciebie? 谢 谢! 我 也 很 好! Xièxie!Wǒ yě hěn hǎo. Dzięki. Też w porządku. 谢 谢! Xièxie! Dziękuję! 不 客 气! Bú kèqi! Nie ma za co! 对 不 起! Duì bu qĭ! Przepraszam! 没 关 系! Méi guānxi! W porządku!
Przedstawianie 你 好, 你 叫 什 么 名 字? Nĭhăo, nĭ jiào shénme míngzi? Cześć, jak masz na imię? 我 叫 爱 华, 你 呢? Wŏ jiào Àihuá, nĭ ne? Mam na imię Aihua. A ty? 我 叫 Hanna 他 叫 什 么 名 字? Wŏ jiào Hanna. Tā jiào shénme míngzi? Mam na imię Hanna. Jak on ma na imię? 他 叫 Paul 你 是 哪 国 人? Tā jiào Paul. Nĭ shì nă guó rén? On nazywa się Paul. Skąd jesteś? 我 是 荷 兰 人 Paul 是 德 国 人 你 呢?Wŏ shì Hélán rén. Paul shì Déguó rén. Nĭ ne? Jestem z Holandii. Paul jest z Niemiec. A ty? 我 是 中 国 人 Wŏ shì Zhōngguó rén. Jestem z Chin. 再 见! Zàijiàn! Na razie! 再 见! Zàijiàn! Na razie! Zawody 我 叫 Paul, 我 是 德 国 人 你 呢?Wŏ jiào Paul, wŏ shì Déguó rén. Nĭ ne? Na imię mam Paul. Jestem Niemcem. A ty? 我 叫 Marie, 我 是 法 国 人 请 问, 你 是 老 师 吗?Wŏ jiào Mălì, wŏ shì Făguó rén. Qĭng wèn, nĭ shì lăoshī ma? Na imię mam Marie. Jestem Francuzką. Zastanawiam się, czy jesteś nauczycielem? 不 是, 我 是 学 生 你 也 是 学 生 吗? Bù shì, wŏ shì xuéshēng. Nĭ yě shì xuéshēng ma? Nie, jestem studentem. Ty też jesteś studentką 不 是, 我 是 记 者 他 们 叫 什 么 名 字? Bù shì, wŏ shì jìzhě. Tāmen jiào shénme míngzi? Nie, jestem dziennikarką. Jak oni mają na imię 他 们 叫 Pedro 和 Hanna, 他 们 也 是 学 生 我 们 都 是 学 生 Tāmen jiào Pedro hé Hanna, tāmen yě shì xuéshēng. Wŏmen dōu shì xuéshēng. Ich imiona to Pedro i Hanna. Tez są studentami. Wszyscy jesteśmy studentami. 她 叫 什 么 名 字? Tā jiào shénme míngzi? Jak jej na imię? 她 叫 Aiko 她 不 是 学 生, 她 是 医 生 Tā jiào Aiko. Tā bù shì xuéshēng, tā shì yīshēng. Jej imię to Aiko. Ona nie jest studentką. Jest lekarzem Liczby i liczenie Paul, 你 多 大 了? Paul, nĭ duō dà le? Ile masz lat Paul? 我 二 十 一 岁, 你 呢?Wŏ èrshíyī suì, nĭ ne? Dwadzieścia jeden, a ty? 我 二 十 八 岁 你 是 德 国 人, 对 吗?Wŏ èrshíbā suì. Nĭ shì Déguó rén, duì ma? Ja dwadzieścia osiem. Jesteś Niemcem, prawda? 对 Duì. To prawda. 你 有 汉 语 书 吗? Nĭ yŏu hànyŭ shū ma? Masz jakieś książki po chińsku?
没 有 可 是 我 有 很 多 英 语 书 你 有 英 语 书 吗? Méi yŏu. Kěshì wŏ yŏu hěnduō yīngyŭ shū. Nĭ yŏu yīngyŭ shū ma? Nie, nie mam. Ale mam książki po angielsku. Czy masz jakieś książki po angielsku? 我 有 十 本 英 语 书 两 本 法 语 书 一 本 德 语 书 Wŏ yŏu shí běn yīngyŭ shū, liăng běn făyŭ shū, yī běn déyŭ shū. Mam dziesięć książek po angielsku, dwie książki po francusku, jedną książkę po niemiecku Czas i daty Hanna, 今 天 几 月 几 号? Hanna, jīntiān jĭ yuè jĭ hào? Hanna, który dziś jest? 今 天 9 月 4 号 Jīntiān jiŭ yuè sì hào. Dzisiaj jest czwarty września 2011 年 9 月 1 号 是 星 期 几? èr líng yī yī nián jiŭ yuè yī hào shì xīngqī jĭ? Jaki dzień tygodnia był pierwszego września 2011 r.? 不 知 道!Bù zhīdào! Nie wiem! 我 看 一 看 星 期 四! 现 在 几 点? Wŏ kàn yi kàn Xīngqīsì! Xiànzài jĭ diăn? Pozwól mi sprawdzić Czwartek. Która jest teraz godzina? 十 一 点 二 十 分 Shíyī diăn èrshí fēn. Jest 11.20 哎 呀, 我 快 要 上 课! 再 见! āiyā, wŏ kuài yào shàngkè! Zàijiàn! O nie! Moja lekcja się zaczyna! Cześć! Rodzina 这 是 我 的 家 这 是 我 的 妻 子, 她 是 大 学 老 师 这 是 我 们 的 儿 子 我 有 两 个 孙 女, 没 有 孙 子 你 家 在 哪 儿? Zhè shì wŏ de jiā. Zhè shì wŏ de qīzi, tā shì dàxué lăoshī. Zhè shì wŏmen de érzi. Wŏ yŏu liăng ge sūnnǚ. Nĭ jiā zài năr? To moja rodzina. To moja żona. Ona jest nauczycielem uniwersyteckim. To nasz syn. Mam dwie wnuczki. Gdzie ty mieszkasz? 我 家 在 立 陶 宛 我 丈 夫 也 是 律 师 我 们 有 一 个 女 儿, 她 二 十 岁, 她 很 聪 明, 也 很 漂 亮 Wŏ jiā zài Lìtáowăn. Wŏ zhàngfu yě shì lǜshī. Wŏmen yŏu yī ge nǚ ér, tā èrshí suì, tā hěn cōngmíng, yě hěn piàoliang. Mieszkam na Litwie. Mój mąż jest prawnikiem. Mamy córkę. Ma 20 lat. Jest bardzo inteligentna i bardzo ładna. 你 有 兄 弟 姐 妹 吗?Nĭ yŏu xiōngdìjiěmèi ma? Masz braci lub siostry? 有 我 有 一 个 哥 哥, 还 有 一 个 妹 妹 Marie, 你 家 有 几 口 人? Yŏu. Wŏ yŏu yī ge gēge, háiyŏu yī ge mèimei. Marie, nĭ jiā yŏu jĭ kŏu rén? Mam. Mam starszego brata jak również młodszą siostrę. Marie, ile osób jest w twojej rodzinie? 我 家 有 四 口 人 我 爸 爸 妈 妈 姐 姐 和 我 我 姐 姐 是 工 程 师 Wŏ jiā yŏu sì kŏu rén wŏ bàba, māma, jiějie hé wŏ. Wŏ jiějie shì gōngchéngshī. Moja rodzina to cztery osoby - mój tata, moja mama, moja starsza siostra i ja. Moja starsza siostra jest inżynierem.
真 的 吗? 我 也 是 工 程 师! Zhēnde ma? Wŏ yě shì gōngchéngshī! Naprawdę? Ja też jestem inżynierem! Jedzenie i napoje Inga, 你 喜 欢 中 国 菜 吗?Inga, nĭ xĭhuan Zhōngguó cài ma? Inga, lubisz chińskie jedzenie? 喜 欢 你 喜 欢 日 本 菜 吗?Xĭhuan. Nĭ xĭhuan Rìběn cài ma? Tak. Lubisz japońskie jedzenie? 比 较 喜 欢 Paul, 你 喜 欢 中 国 菜 吗?Bĭjiào xĭhuan. Paul, nĭ xĭhuan Zhōngguó cài ma? Lubię je. Paul, lubisz chińskie jedzenie? 对 不 起, 我 听 不 懂, 请 再 说 一 遍 Duìbuqĭ, wŏ tīng bu dŏng, qĭng zài shuō yí biàn. Przepraszam, nie zrozumiałem. Mogę prosić o powtórzenie? 没 关 系! 我 问, 你 喜 欢 中 国 菜 吗?Méi guānxi! Wŏ wèn, nĭ xĭhuan Zhōngguó cài ma? W porządku! Spytałem, czy lubisz chińskie jedzenie. 哦, 我 不 太 喜 欢 中 国 菜 可 是 我 比 较 喜 欢 日 本 菜 Ò, wŏ bù tài xĭhuan Zhōngguó cài. Kěshì wŏ bĭjiào xĭhuan Rìběn cài. Och, ja nie lubię chińskiego jedzenia. Ale bardzo lubię japońskie jedzenie. 你 喜 欢 吃 什 么? Nĭ xĭhuan chī shénme? Co lubisz jeść? 我 很 喜 欢 吃 蔬 菜 Wŏ hěn xĭhuan chī shūcài. Lubię jeść warzywa 我 比 较 喜 欢 吃 鱼 鸡 肉 我 也 很 喜 欢 喝 汤 Wŏ bĭjiào xĭhuan chī yú, jīròu. Wŏ yě hěn xĭhuan hē tāng. Ja wolę ryby, kurczaki. Lubię też zupę.