Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU ŚLUSARZ, 722204 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Wersja po recenzjach obowiązuje w ZS w Malachinie nr programu w ZS w Malachinie lp.7. ZSZ.ŚL.M.2013 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY...3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY...3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:...3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO...3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO...3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ŚLUSARZ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO...4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE ŚLUSARZ...5 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE...6 9. OWIĄZANIA ZAWODU ŚLUSARZ Z INNYMI ZAWODAMI...6 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ŚLUSARZ...6 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ŚLUSARZ...8 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 11 1. odstawy konstrukcji maszyn... 12 2. odstawy technik wytwarzania... 18 3. Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi... 25 4. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej... 33 5. Język obcy w branży mechanicznej... 37 6. raktyczna nauka zawodu (Konstrukcje maszyn)... 40 7. raktyczna nauka zawodu (Zajęcia praktyczne)... 45 ZAŁĄZNIKI... 80 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego TY SZKOŁY: Zasadnicza Szkoła Zawodowa 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Grażyna Dobrowolska-Zabłocka, dr inż. Janusz Figurski, mgr inż. Marek Olsza, mgr inż. Jerzy Zagańczyk, korekta w ZS w Malachinie Wiesław Brzeziński, Mariusz Jażdżewski Recenzenci: dr inż. Krzysztof resz, dr inż. Krzysztof Symela Konsultanci: mgr inż. Robert Wanic 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu ślusarz opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 ze zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ŚLUSARZ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu ślusarz uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego W programie nauczania dla zawodu ślusarz uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: chemia, fizyka, matematyka i informatyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE ŚLUSARZ Zadaniem ślusarza jest ręczna lub ręczno-maszynowa obróbka metali, budowa, konserwacja i naprawa prostych konstrukcji, mechanizmów, narzędzi i wyrobów metalowych. Typowymi pracami wykonywanymi przez ślusarza są: wytwarzanie i naprawianie narzędzi, przyrządów i uchwytów obróbkowych, obróbka, montaż i naprawa elementów mechanizmów i urządzeń, wykonywanie konserwacji i napraw sprzętu powszechnego użytku, wykonywanie i naprawa ozdobnej galanterii metalowej (ślusarstwo artystyczne), nadawanie wyrobom metalowym ostatecznego, estetycznego wyglądu. Dynamiczne zmiany w technice, technologii, organizacji produkcji i usługach powodują, iż kształcenie zawodowe ślusarza ma charakter szerokoprofilowy umożliwiający opanowanie umiejętności ogólnozawodowych oraz specjalistycznych, a także umiejętności intelektualnych i postaw stanowiących dobre przygotowanie do specjalizacji. rzewidywane są następujące specjalizacje w zawodzie ślusarz: ślusarz narzędziowy, ślusarz konstrukcji metalowych, ślusarz urządzeń komunalnych i sprzętu domowego, - ślusarz artystyczny. Ślusarz wykonuje swoją pracę z reguły w pomieszczeniach zamkniętych (jedynie ślusarz konstrukcji metalowych większość czynności wykonuje w terenie otwartym). race ślusarskie nie stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika. Wykonując pracę ślusarz odpowiada za materiał, narzędzia, maszyny i urządzenia, które zostały mu powierzone. Kandydat do zawodu ślusarza powinien charakteryzować się: zainteresowaniami i zdolnościami technicznymi, zdolnościami manualnymi oraz starannością i dokładnością w wykonywaniu pracy, wyobraźnią przestrzenną, zdolnością koncentracji uwagi, odpowiedzialnością, niezależnością i samodzielnością w działaniu, wytrwałością i cierpliwością w realizacji powierzonych zadań, dobrą koordynacją wzrokowo ruchową, a także zainteresowaniami o charakterze artystycznym. race ślusarskie z reguły nie wymagają znacznego wysiłku fizycznego, jednak wymagają dobrej ogólnej sprawności fizycznej. rzeciwwskazania zdrowotne to: zaburzenia równowagi i świadomości, zaburzenia psychiczne, wady wzroku niepoddające się korekcji, brak widzenia obuocznego, uszkodzenia narządu słuchu uniemożliwiające kontrolę słuchową pracy maszyny, ograniczenie sprawność rąk i palców, skóra rąk skłonna do uczuleń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ŚLUSARZ Ślusarze mogą być zatrudnieni w zakładach produkcyjnych z różnych branż, budownictwie, usługach, administracjach budynków, mogą prowadzić własna działalność gospodarczą. Uniwersalność kwalifikacji zawodowych ślusarza daje podstawy do wykonywania wielu zadań zawodowych w zawodach pokrewnych (np. mechanik monter maszyn i urządzeń, instalator urządzeń sanitarnych itp.) oraz możliwość szybkiego przekwalifikowania się. Dodatkowo uzyskując uprawnienia np. spawacza i poszerzając w ten sposób swoje umiejętności zawodowe zwiększają możliwości zdobycia atrakcyjnej pracy. omimo, iż przewidywany jest rozwój dziedzin związanych z nowoczesnymi technologiami to jednak zapotrzebowanie na specjalistów wykonujących usugi ślusarskie będzie również rosło. 9. OWIĄZANIA ZAWODU ŚLUSARZ Z INNYMI ZAWODAMI Kwalifikacja M.20. wyodrębniona dla zawodu ślusarz stanowi również podbudowę kształcenia w zawodzie technik mechanik. Wyodrębnienie w zawodach kwalifikacji sprawia, iż system kształcenia w zawodach jest elastyczny i umożliwia uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji zgodnie z potrzebami. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie ślusarz po potwierdzeniu kwalifikacji M.20. Wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i narzędzi może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik mechanik po spełnieniu dodatkowych wymogów, tzn. potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji M.44. Organizacja i nadzorowanie procesów produkcji maszyn i urządzeń oraz uzyskaniu wykształcenia średniego. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne M.20. Wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i 722204 Ślusarz KZ(M.a) narzędzi 311504 Technik mechanik Efekty kształcenia wspólne dla obszaru kształcenia określone kodem KZ(M.a) stanowią podbudowę do kształcenia w wielu zawodach robotniczych oraz na poziomie technika w obszarze mechanicznym i górniczo-hutniczym. W KZ(M.a) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler. 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ŚLUSARZ Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie ślusarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
1) wykonywania elementów maszyn i urządzeń; 2) naprawiania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi; 3) wykonywania połączeń; 4) konserwowania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: - efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS) - efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a); - efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.20. Wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i narzędzi wyodrębnionej w zawodzie ślusarz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ŚLUSARZ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie ślusarz minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji M.20. Wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i narzędzi przeznaczono minimum 650 godzin. - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 300 godzin. Tabela 3. lan nauczania do programu o strukturze przedmiotowej w zawodzie ślusarz 722204 Klasa Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I II III Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania rzedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 odstawy konstrukcji maszyn* 2 2 4 128 2 odstawy technik wytwarzania* 2 2 3 7 224 3 Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi * 3 2 2 7 224 4 Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 1 1 32 5 Język obcy w branży mechanicznej 1 1 32 Łączna liczba godzin 7 6 7 20 640 rzedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym** 6 raktyczna nauka zawodu ( Konstrukcje maszyn) 2 2 64 + 10 7 raktyczna nauka zawodu (Zajęcia praktyczne)*** 4 10 14 28 896 Łączna liczba godzin 6 10 14 30 970 * w przypadku grupy poniżej 15 uczniów, jeżeli organ prowadzący szkołę wyrazi zgodę na prowadzenie zajęć teoretycznych w szkole ilość godzin przedmiotów w kształceniu zawodowym teoretycznym ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu do ilości godzin obowiązujących na kursach zawodowych **rzedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym - odbywają sie u pracodawców w ramach : praktycznej nauki zawodu *** dopuszcza się zmiany w rozkładzie godzin w poszczególnych klasach w ramach 30 godzin w cyklu Egzamin potwierdzający kwalifikację M.20. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Wykaz działów programowych Lp. 1 2 3 4 5 Nazwa przedmiotu Działy programowe 1.1. zęści maszyn i połączenia 1.2. Materiały konstrukcyjne Liczba godzin dla przedmiotu odstawy konstrukcji maszyn -- 128 2.1. Elementy budowy maszyn i urządzeń odstawy technik wytwarzania 2.2. rzegląd technik wytwarzania Liczba godzin dla przedmiotu odstawy technik wytwarzania -- 224 3.1. Zasady bezpiecznego wykonywania naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 3.2. ołączenia materiałów Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 3.3. rocesy naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 3.4. rocesy konserwacji i zabezpieczania antykorozyjnego maszyn, urządzeń i narzędzi Liczba godzin dla przedmiotu Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi -- 224 4.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 4.2. rowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej Liczba godzin dla przedmiotu Działalność gospodarcza w branży mechanicznej -- 32 5.1. osługiwanie się językiem obcym w branży mechanicznej Język obcy w branży mechanicznej odstawy konstrukcji maszyn 6 Konstrukcje maszyn 7 Zajęcia praktyczne Liczba godzin dla przedmiotu Język obcy w branży mechanicznej -- 32 6.1. odstawy zapisu konstrukcji maszyn 6.2. Elementy konstrukcji maszyn Liczba godzin dla przedmiotu Konstrukcje maszyn -- 74 7.1. Bezpieczne wykonywanie zadań zawodowych ślusarza 7.2. omiary warsztatowe 7.3. Wykonywanie elementów maszyn, urządzeń i narzędzi metodą obróbki ręcznej 7.4. Wykonywanie elementów maszyn, urządzeń i narzędzi metodą obróbki maszynowej 7.5. Wykonywanie połączeń elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 7.6. Wykonywanie napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 7.7. Wykonywanie konserwacji i zabezpieczeń antykorozyjnych Liczba godzin dla przedmiotu Zajęcia praktyczne -- 896 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu ślusarz zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko (Zródłó: B. Niemerko: ele kształcenia w: K. Kruszewski. Sztuka nauczania - czynności nauczyciela. WN, Warszawa 1991) 1. odstawy konstrukcji maszyn 2. odstawy technik wytwarzania 3. Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 4. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 5. Język obcy w branży mechanicznej 6. raktyczna nauka zawodu (Konstrukcje maszyn) 7. raktyczna nauka zawodu (Zajęcia praktyczne) 128 godzin 224 godziny 224 godziny 32 godziny 32 godziny 74 godziny 896 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. odstawy konstrukcji maszyn KZ(M.a)(2)1. wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych KZ(M.a)(2)2. wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych KZ(M.a)(2)3. wykonać szkice części maszyn odwzorowujące kształty zewnętrzne i wewnętrzne KZ(M.a)(2)4. zwymiarować szkice typowych części maszyn KZ(M.a)(2)5. zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyny KZ(M.a)(2)6. rozróżnić rysunki techniczne: wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe, zabiegowe i operacyjne KZ(M.a)(2)7. odczytać rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe, zabiegowe i operacyjne KZ(M.a)(4)1. rozpoznać części znormalizowane, podzespoły i mechanizmy maszyn i urządzeń Kategoria taksonomiczna Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) 1.1. zęści maszyn i połączenia 1.2. Materiały konstrukcyjne 1.1. zęści maszyn i połączenia B B A KZ(M.a)(4)2. scharakteryzować osie i wały maszynowe KZ(M.a)(4)3. scharakteryzować budowę i rodzaje łożysk tocznych i ślizgowych Materiał kształcenia Zasady szkicowania. Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. - Zasady wykonywania rysunków technicznych maszynowych. - Zasady wymiarowania na rysunkach. - Symbole, oznaczenia i uproszczenia stosowane na rysunkach. - zęści maszyn, rodzaje, charakterystyka. - Normalizacja części maszyn. ołączenia części maszyn. Mechanizmy maszyn i urządzeń ostawy metrologii. Tolerancje i pasowania. Wykonywanie pomiarów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
KZ(M.a)(4)4. wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców KZ(M.a)(4)5. sklasyfikować przekładnie mechaniczne KZ(M.a)(4)6. wyjaśnić budowę przekładni zębatych prostych i złożonych KZ(M.a)(4)7. wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń KZ(M.a)(4)8. wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego KZ(M.a)(5)1. rozróżnić rodzaje połączeń rozłącznych i nierozłącznych B KZ(M.a)(5)2. rozpoznać rodzaj połączenia na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej zespołu maszyny B KZ(M.a)(5)3. wykonać szkice połączeń: nitowych, spawanych, zgrzewanych, gwintowych i kształtowych KZ(M.a)(6)1. wyjaśnić zasady tolerancji i pasowania KZ(M.a)(6) 2. zastosować układ tolerancji i pasowań KZ(M.a)(6)3. sklasyfikować przyrządy pomiarowe oraz określić ich właściwości metrologiczne KZ(M.a)(6)4. dobrać przyrządy do pomiaru i sprawdzania części maszyn KZ(M.a)(6)5. wykonać pomiary wielkości liniowych KZ(M.a)(6)6. zinterpretować wyniki pomiarów KZ(M.a)(6)7. obliczyć wymiary graniczne, odchyłki i tolerancje KZ(M.a)(6)8. wybrać z norm wartości odchyłek dla zadanych pasowań KZ(M.a)(6)9. obliczyć luzy i wciski oraz tolerancje wybranych pasowań KZ(M.a)(17)1. wyjaśnić znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)2. zanalizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)3. wykorzystać informacje techniczne z różnych źródeł dotyczące maszyn i urządzeń mechanicznych KZ(M.a)(18)1. wykorzystać programy komputerowe wspomagające dobór znormalizowanych części maszyn D - Elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
KS(5)3. określić skutki stresu KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne lanowane zadania (ćwiczenia) Szkicowanie i wymiarowanie bryły złożonej w rzucie aksonometrycznym na podstawie modelu Na podstawie otrzymanego modelu wykonaj szkic bryły w rzucie aksonometrycznym w układzie na trzy rzutnie i zwymiaruj zgodnie z zasadami. Wyznaczenie przełożenia przekładni zębatej prostej Zadaniem grupy jest wyznaczenie przełożenia kinematycznego modelu przekładni zębatej prostej. Uczniowie dokonują pomiarów średnic, rysują schemat przekładni, zaznaczają koło napędzające, np. 1 i napędzane, np. 2, obliczają przełożenie na podstawie liczby zębów koła 1 i koła 2. Wypełniają karty oceny pracy. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania ćwiczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym i pracowni rysunku technicznego. wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego. A także w pracowni technologii, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, próbki materiałów stosowanych do wykonywania prac ślusarskich, przyrządy do wykonywania pomiarów długości i kąta części maszyn, narzędzia i przyrządy do wykonywania prac ślusarskich, wyroby ślusarskie, dokumentacje technologiczne, normy dotyczące zasad wykonywania wyrobów ślusarskich, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, katalogi wyrobów ślusarskich; Zajęcia w pracowni powinny odbywać się w grupie do 15 uczniów. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. rezentacje multimedialne z zakresu rysunku technicznego i części maszyn. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy zęści maszyn i połączenia wymaga aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być metoda ćwiczeń i projektów. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie mogą pracować samodzielnie i w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie i w grupach do 15 osób. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 5 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się stosowanie testów wielokrotnego wyboru, ćwiczeń, projektów i testów praktycznych wraz z kryteriami oceny i schematem punktowania. odczas oceniania należy uwzględnić umiejętność: wykonywania rysunków technicznych, odczytywania rysunków technicznych,wykonywania pomiarów warsztatowych, stosowania zasad toleancji i pasowań, scharakteryzowania części maszyn rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - zadawanie prac opartych na zainteresowaniach uczniów, - wyszukiwanie u uczniów mocnych stron i opieranie na nich nauczania Kategoria taksonomiczna Materiały konstrukcyjne oziom wymagań programowych ( lub ) 1.2. KZ(M.a)(7)1.. rozróżnić pojęcia z zakresu materiałoznawstwa B KZ(M.a)(7)2. określić właściwości i zastosowanie metali oraz materiałów niemetalowych KZ(M.a)(7)3. rozróżnić procesy otrzymywania stali B KZ(M.a)(7)4. sklasyfikować stopy żelaza z węglem KZ(M.a)(7)5. rozróżnić gatunki stopów żelaza oraz stopów metali nieżelaznych B KZ(M.a)(7)6. określić gatunek stopu żelaza z węglem na podstawie podanego oznaczenia KZ(M.a)(7)7. sklasyfikować stopy metali nieżelaznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Materiał kształcenia Klasyfikacja materiałów konstrukcyjnych. Właściwości stopów metali. Właściwości stopów metali nieżelaznych. Materiały eksploatacyjne. Ochrona przed korozją. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
KZ(M.a)(7)8. określić właściwości i zastosowanie materiałów eksploatacyjnych (oleje, smary, ciecze smarująco-chłodzące, paliwa, uszczelnienia techniczne) KZ(M.a)(17)4. dobrać gatunki stali z norm i poradników na określone elementy maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)5. określić skład chemiczny stali i stopów metali nieżelaznych na podstawie norm KZ(M.a)(17)6. dobrać sposób zabezpieczenia przed korozją części maszyn i urządzeń KZ(M.a)(17)7. posłużyć się dokumentacją techniczną podczas planowania konserwacji maszyn i urządzeń KZ(M.a)(18)2. wykorzystać programy komputerowe wspomagające dobór materiałów konstrukcyjnych KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu lanowane zadania (ćwiczenia) Zastosowanie stali specjalnych (nierdzewne, kwasoodporne, żarowytrzymałe, żaroodporne) Na podstawie wskazówek i materiałów dostarczonych przez nauczyciela, norm oraz programów komputerowych podać na podstawie znaku stali specjalnych, przykłady zastosowania do wykonania elementów maszyn i urządzeń pracujących w określonych warunkach. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania ćwiczeń. Wykonać charakterystykę materiałów eksploatacyjnych. W oparciu o normy, katalogi, literaturę specjalistyczną oraz wskazówki nauczyciela należy: wykonać klasyfikację materiałów eksploatacyjnych, określić cechy oraz własności materiałów eksploatacyjnych, wskazać przypadki zastosowania wybranych materiaów eksploatacyjnych. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania ćwiczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneł Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym i pracowni technologicznej. W miejscach prowadzenia zajęć powinny znajdować się: komputer z dostępem do Internetu, programy komputerowe wspomagające dobór materiałów konstrukcyjnych pod względem własności mechanicznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń. Zajęcia w pracowni technologicznej powinny odbywać się w grupie do 15 uczniów. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. rezentacje multimedialne z zakresu materiałów konstrukcyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych ślusarza. Dział programowy Materiały konstrukcyjne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być metoda ćwiczeń i projektów. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie mogą rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
pracować samodzielnie i w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie i w grupachdo 15 osób. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 5 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się stosowanie testów wielokrotnego wyboru i ćwiczeń. Należy uwzględnić umiejętność charakteryzowania przez uczniów materiałów konstrukcyjnych oraz eksploatacyjnych, planowania prac związanych z zabezpieczeniami antykorozyjnymi oraz z konserwacją maszyn i urządzeń Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - określanie realistycznych zadań dla poszczególnych uczniów, - podkreślanie sukcesów uczniów podczas wykonywania ćwiczeń, - życzliwa analiza niepowodzeń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2. odstawy technik wytwarzania BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie przemysłu maszynowego BH(1)2. rozróżnić środki gaśnicze ze względu na zakres ich zastosowania BH(1)3. wyjaśnić znaczenie pojęcia ergonomia w odniesieniu do stanowisk pracy ślusarza BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)3. zidentyfikować przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy BH(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy BH(3)2. wskazać obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia warunków bezpieczeństwa i higieny pracy pracownikom KZ(M.a)(16)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia, KZ(M.a)(16)2. scharakteryzować elementy funkcjonalne maszyny i urządzenia, Kategoria taksonomiczna Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) 2.1. Elementy budowy maszyn i urządzeń 2.2. rzegląd technik wytwarzania 2.1. Elementy budowy maszyn i urządzeń B A Materiał kształcenia - odstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Klasyfikacja maszyn i urządzeń. odzespoły mechaniczne. odzespoły hydrauliczne i pneumatyczne. Transport wewnętrzny i składowanie materiałów. Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(M.a)(16)3. określić parametry techniczne maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(16)4. wyjaśnić budowę i zasadę działania oraz określić zastosowanie maszyn energetycznych KZ(M.a)(16)5. wyjaśnić działanie i określić zastosowanie maszyn technologicznych stosowanych w przemyśle maszynowym, KZ(M.a)(16)6. porównać parametry maszyn i urządzeń na podstawie ich charakterystyki technicznej; B KZ(M.a)(16)7. rozróżnić elementy napędu hydraulicznego i pneumatycznego maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(8)1. scharakteryzować maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego, KZ(M.a)(8)2. dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań, KZ(M.a)(8)3. określić budowę i zasadę działania wybranych maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, KZ(M.a)(9)1. określić sposób transportu w zależności od postaci materiału, KZ(M.a)(9)2. określić sposób składowania w zależności od postaci materiału, KZ(M.a)(9)3. zorganizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów, KZ(M.a)(9)4. dobrać sposób i środki transportu do rodzaju materiału, KZ(M.a)(10)1. scharakteryzować powstawanie zjawiska korozji metali, KZ(M.a)(10)2. wskazać sposoby zapobiegania i ochrony przed korozją, KZ(M.a)(10)3. scharakteryzować rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia, KZ(M.a)(10)4.dobrać powłokę ochronną KZ(M.a)(18)3.wykorzystać programy komputerowe symulujące działanie układów kinematycznych mechanizmów maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(18)4. wykorzystać programy komputerowe symulujące działanie układów napędowych elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych maszyn i urządzeń. KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży D KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko lanowane zadania (ćwiczenia) Określić działanie mechanizmu maszyny lub urządzenia Na podstawie wskazówek i materiałów dostarczonych przez nauczyciela oraz schematów funkcjonalnych, katalogów oraz zastosowania programów komputerowych określić zasady działania i spełniane funkcje wybranych mechanizmów maszyn i urządzeń, np.: układ napędowy, kinematyczny, ruchu przerywanego. Zadanie należy wykonać w grupach. o wykonaniu zadania grupy wypełniają przygotowane karty oceny i prezentują efekty wykonania prac. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
samooceny poprawności wykonania. Wykonać charakterystykę środków transportu wewnętrznego. W oparciu o katalogi, literaturę specjalistyczną, dokumentacje techniczne środków transportu oraz wskazówki nauczycielanależy wykonać: klasyfikację środków transportu wewnętrznego, określić budowę oraz przeznaczenie środków transportu wewnetrznego, dobrać środek transportu wewnetrznego do okreslonego zastosowania. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Elementy budowy maszyn i urządzeń wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z dokumentacją, budową i działaniem maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wytwarzania w przemyśle maszynowym. Środki dydaktyczne rezentacje multimedialne z zakresu budowy mechanizmów maszyn i urządzeń. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko na 2 uczniów). Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda projektów, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz głębszemu rozpoznaniu wybranej tematyki. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach do 15 osób. Zadania, ćwiczenia i projekty mogą być wykonywane w zespołach 2-3 - osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się stosowanie testów sprawdzających wiadomości (np.wielokrotnego wyboru), testów sprawdzających umiejętności oraz oceny projektów wykonanych prze uczniów. W ocenie należy uwzględnić umiejętność rozpoznawania i scharakteryzowania podzespołów maszyn i urządzeń, doboru środków transportu do określonych prac, określania zasad składowania materiałów oraz korzystanie z dokumentacji technicznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - okazywanie zainteresowania przez nauczyciela przebiegiem pracy poszczególnych uczniów, - określanie realistycznych zadań dla poszczególnych uczniów, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna 2.2. rzegląd technik wytwarzania KZ(M.a)(11)1. sklasyfikować metody odlewania części maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(11)2. sklasyfikować metody obróbki plastycznej, KZ(M.a)(11)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną, KZ(M.a)(11)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń, KZ(M.a)(11)5. scharakteryzować metody maszynowej obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń, Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi KZ(M.a)(11)6. sklasyfikować metody spajania metali, KZ(M.a)(11)7. określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania, KZ(M.a)(11)8. scharakteryzować elementy procesu produkcyjnego, KZ(M.a)(12)1. dobrać narzędzia do trasowania na płaszczyźnie, KZ(M.a)(12)2. dobrać narzędzia skrawające do obróbki metali i tworzyw sztucznych, KZ(M.a)(12)3. dobrać narzędzia skrawające do obróbki zgrubnej i wykańczającej otworów, KZ(M.a)(12)4. dobrać narzędzia do gwintowania, KZ(M.a)(12)5. rozpoznać maszyny do obróbki metali i tworzyw sztucznych, B KZ(M.a)(12)6. scharakteryzować rodzaje oprzyrządowania technologicznego do mocowania przedmiotów podczas obróbki ręcznej i maszynowej, Materiał kształcenia Klasyfikacja metod i technik wytwarzania części maszyn i urządzeń. Encyklopedia technik wytwarzania w przemyśle maszynowym. roces produkcyjny. roces technologiczny. Klasyfikacja maszyn i urządzeń. Zasady doboru narzędzi obróbkowych do wykonania określonych prac. Zasady doboru przyrządów pomiarowych do kontroli jakości wykonanych prac. Zasady doboru materiałów do wykonania określonych części maszyn. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
KZ(M.a)(13)1. sklasyfikować rodzaje przyrządów pomiarowych stosowanych podczas obróbki ręcznej i maszynowej, KZ(M.a)(13)2. scharakteryzować właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych, KZ(M.a)(13)3. dobrać przyrządy suwmiarkowe i mikrometryczne, KZ(M.a)(13)4. dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru kątów, KZ(M.a)(13)5. wykonać pomiary wielkości geometrycznych, KZ(M.a)(15)1. określić zakres prac dotyczących kontroli jakości wykonanej operacji technologicznej na określonym stanowisku pracy, KZ(M.a)(15)2. określić zakres prac dotyczących kontroli jakości gotowego wyrobu na stanowisku kontroli jakości, M.20.1(1)1. rozróżnić metody obróbki ręcznej B M.20.1(1)2. scharakteryzować metody obróbki ręcznej M.20.1(1)3. dobrać metodę do wykonania obróbki ręcznej M.20.1(2)1.rozróżnić materiały konstrukcyjne z których wykonuje się elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi B M.20.1(2)2. scharakteryzować materiały konstrukcyjne z których wykonuje się elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi M.20.1(2)3. rozpoznać materiały z których wykonane są elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi B M.20.1(2)4. dobrać materiał do wykonania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi D M.20.1(3)1. rozróżnić narzędzia do wykonywania obróbki ręcznej B M.20.1(3)2. dobrać narzędzia do wykonywania obróbki ręcznej M.20.1(4)1. rozróżnić narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki ręcznej B M.20.1(4)2. scharakteryzować narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki ręcznej M.20.1(4)3. dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki ręcznej M.20.2(1)1. rozróżnić metody obróbki maszynowej B M.20.2(1)2. scharakteryzować metody obróbki maszynowej M.20.2(1)3. dobrać metodę do wykonania obróbki maszynowej M.20.2(2)1. określić budowę obrabiarek uniwersalnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
M.20.2(2)2. wyodrębnić zespoły funkcjonalne obrabiarek uniwersalnych M.20.2(2) 3. wyodrębnić elementy obrabiarek uniwersalnych M.20.2(2)4. scharakteryzować elementy obrabiarek uniwersalnych M.20.2(3)1. rozróżnić obrabiarki stosowane do wykonywania prac ślusarskich B M.20.2(3)2. scharakteryzować obrabiarki stosowane do wykonywania prac ślusarskich M.20.2(3)3. dobrać obrabiarki do wykonywania prac ślusarskich M.20.2(4)1. rozróżnić materiały konstrukcyjne z których wykonuje się elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi B M.20.2(4)2. scharakteryzować materiały konstrukcyjne z których wykonuje się elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi M.20.2(4)3. rozpoznać materiały z których wykonane są elementy maszyn, urządzeń oraz narzędzi A M.20.2(4)4. dobrać materiał do wykonania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi na podstawie dokumentacji technicznej M.20.2(5)1. rozróżnić przyrządy i uchwyty stosowane do wykonywania obróbki maszynowej B M.20.2(5)2. scharakteryzować przyrządy i uchwyty stosowane do wykonywania obróbki maszynowej M.20.2(5)3. dobrać przyrządy i uchwyty stosowane do wykonywania obróbki maszynowej M.20.2(6)1. rozróżnić narzędzia stosowane do wykonywania prac z zakresu obróbki maszynowej B M.20.2(6)2. scharakteryzować narzędzia stosowane do wykonywania prac z zakresu obróbki maszynowej M.20.2(6)3. dobrać narzędzia stosowane do wykonywania prac z zakresu obróbki maszynowej M.20.2(7)1. rozróżnić narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki maszynowej B M.20.2(7)2. scharakteryzować narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki maszynowej M.20.2(7)3. dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania obróbki maszynowej B KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego lanowane zadania (ćwiczenia) Zaproponować proces technologiczny w wybranej technice wytwarzania Na podstawie wskazówek, założeń i materiałów dostarczonych przez nauczyciela oraz wykorzystania dostępnych programów komputerowych zaproponować wstępny projekt działań dotyczący procesu wykonania elementu w wybranej technice wytwarzania, np.: odlewanie, obróbka plastyczna, obróbka skrawaniem. W opracowaniu należy uwzględnić: niezbędne operacje technologiczne, materiały, maszyny i urządzenia, narzędzia obróbkowe i przyrządy pomiarowe. Zadanie należy wykonać w grupach. o wykonaniu zadania grupy prezentują efekty wykonanych prac z wykorzystaniem urządzeń multimedialnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
Wykonanie charakterystyki technik spajania metali Na podstawie literatury specjalistycznej, wskazówek nauczyciela oraz własnej analizy zadania porównać cechy poszczególnych technik spajania metali poprzez wypełnienie formularza przygotowanego przez nauczyciela uwzględniającego charakterystykę wykonywania procesu spajania, wady i zalety określonej techniki spajania, typowe przypadki zastosowania danej techniki spajania. Uczniowie wykonują pracę indywidualnie. o wykonaniu charakterystyki uczniowie prezentują wyniki swojej pracy i odbywa się dyskusja mająca na celu porównanie opracowań wykonanych przez uczniów z opracowaniem wzorcowym przygotowanym przez nauczyciela. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy rzegląd technik wytwarzania wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do zapoznania się z technikami wytwarzania elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle maszynowym, procesem produkcji, procesami technologicznymi z uwzględnieniem maszyn, narzędzi obróbkowych, przyrządów pomiarowych i materiałów. racownia, w której odbywać się będą zajęcia powinna być wyposażona w przykładowe urządzenia, narzędzia i materiały do wykonywania operacji technologicznych z zakresu obróbki metali, przyrzady pomiarowe do wykonywania pomiarów warsztatowych, przyrządy traserskie, próbki materiałów. Środki dydaktyczne rezentacje multimedialne dotyczące stosowanych technik wytwarzania. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko na 2 uczniów). Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda projektów, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz głębszemu rozpoznaniu wybranej tematyki. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach do 15 osób. Ćwiczenia uczniowie powinni wykonywać w zespołach 2-3 - osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się stosowanie testów sprawdzających wiadomości (np. testu wielokrotnego wyboru) oraz testów sprawdzających umiejętności. Należy uwzględnić umiejętność rozróżniania i charakteryzowania technik wytwarzania, umiejetność doboru maszyn, narzędzi z zakresu obróki ręcznej i maszynowej, umiejętność doboru i korzystania z podstawowych przyrządów do wykonywania pomiarów warsztatowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - okazywanie zainteresowania przez nauczyciela przebiegiem pracy poszczególnych uczniów, - określanie realistycznych zadań dla poszczególnych uczniów, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. Technologia napraw elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. Zasady bezpiecznego wykonywania naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi. ołączenia materiałów. rocesy naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi. rocesy konserwacji i zabezpieczania antykorozyjnego maszyn, urządzeń i narzędzi Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(5)1. rozróżnić szkodliwe czynniki w środowisku pracy podczas naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(5)2. scharakteryzować szkodliwe czynniki środowiska pracy występujące podczas naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(5)3. scharakteryzować metody i sposoby ograniczenia lub wyeliminowania szkodliwych czynników środowiska pracy występujące podczas naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(5)4. współpracować z odpowiednimi służbami promocji bezpieczeństwa i ochrony pracy w zakresie identyfikowania szkodliwych czynników w środowisku pracy BH(6)1. zanalizować wpływ na organizm człowieka szkodliwych czynników związanych z procesem naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(6)2. rozróżnić skutki oddziaływania na organizm człowieka czynników szkodliwych związanych z procesem naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(6)3. scharakteryzować metody i sposoby ograniczenia lub wyeliminowania skutków oddziaływania na organizm człowieka czynników szkodliwych związanych z procesem naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi BH(6)4. współpracować z odpowiednimi służbami promocji bezpieczeństwa i ochrony pracy w zakresie identyfikowania skutków oddziaływania na organizm człowieka szkodliwych czynników związanych z procesem naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi KS(3)1. analizować rezultaty działań Kategoria taksonomiczna Uszczegółowione efekty kształcenia oziom wymagań programowych ( lub ) 3.1. Zasady bezpiecznego wykonywania naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi B - D - B Materiał kształcenia - D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25 Szkodliwe czynniki środowiska pracy. odstawy fizjologii, organizacji pracy i zdrowego stylu życia. Zasady ergonomii i bezpiecznej pracy. Wymagania bezpieczeństwa budynków, pomieszczeń, maszyn i urządzeń technicznych.
KS(5)1. przewidywać sytuacje wywołujące stres D KS(5)2. stosować sposoby radzenia sobie ze stresem lanowane zadania Określenie zasad bezpiecznego wykonania naprawy przekładni pasowej wiertarki kolumnowej W oparciu o materiały dostarczone przez nauczyciela, literaturę, dokumentacje techniczną oraz własną analizę treści zadania należy określić zasady bezpiecznego wykonania naprawy przekładni pasowej wiertarki kolumnowej. Zadanie uczniowie wykonują w grupach 2 3 osobowych; rozróżniają i charakteryzują szkodliwe czynniki środowiska pracy oraz zagrożenia występujące podczas naprawy przekładni pasowej wiertarki kolumnowej, określają zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska, określają sposób zorganizowania stanowiska pracy umożliwiający bezpieczne wykonanie naprawy, organizują pracę w grupie poprzez przydział zadań poszczególnym członkom grupy oraz wyłonienie lidera grupy. o zakończeniu wykonywania zadania przedstawiciele poszczególnych grup prezentują sposób wykonania zadania, sposób organizacji pracy w grupie oraz wyniki pracy grupy, czyli zasady bezpiecznego wykonania naprawy przekładni pasowej wiertarki kolumnowej. odsumowaniem zajęć powinna być dyskusja podsumowująca i oceniająca efekty pracy poszczególnych grup, podczas dyskusji należy porównać opracowania wykonane przez poszczególne grupy ze wzorcem opracowanym przez nauczyciela. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z zakresu zasad bezpiecznego wykonywania naprawy elementów maszyn, urządzeń i narzędzi powinny się znajdować: stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu ( jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, pakiety edukacyjne dla uczniów, instrukcje do ćwiczeń, niezbędna literatura uzupełniająca (akty prawne, normy, książki i czasopisma dotyczące zagadnień bezpiecznego wykonywania pracy), filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad bezpiecznego wykonywania pracy oraz zagrożeń występujących w pracy ślusarza. Zalecane metody dydaktyczne Oprócz zdobywania wiadomości i nabywania umiejętności w procesie kształcenia należy zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności samokształcenia, samodzielności myślenia i analizowania zjawisk, współpracy w grupie oraz komunikatywności. W związku z tym w czasie odbywania zajęć wskazane jest stosowanie metod aktywizujących. Dominującymi metodami powinny być analizy przypadków, burza mózgów, dyskusja dydaktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być w grupach do 15 osób lub w formie pracy indywidualnej. Zadania i ćwiczenia mogą być realizowane w zespołach 2 3 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia odczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy brać pod uwagę wyniki testów (np. wielokrotnego wyboru), wykonanych ćwiczeń oraz aktywność i zaangażowanie ucznia w wykonywanie zadań, oraz określania szkodliwych czynników występujacych podczas wykonywania zadań zawodowych oraz ich wpływu na ogranizm człowieka i środowisko pracy. Jeżeli uczniowie pracują w zespołach nauczyciel powinien ocenić pracę każdego ucznia indywidualnie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Nauczyciel powinien: - stosować materiały edukacyjne odwołujące się do wielu zmysłów, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26