Załącznik nr 3 do uchwały Nr 181/2015 Zarządu Powiatu w Świdnicy z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Powiatu Świdnickiego OBJAŚNIENIA WARTOŚCI PRZYJĘTYCH W WIELOLETNIEJ PROGNOZIE FINANSOWEJ POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA LATA 2016-2025
2 W objaśnieniach wartości dotyczących Wieloletniej Prognozy Finansowej Powiatu Świdnickiego na lata 2016-2025 prezentowane są założenia do prognozy, objaśnienia przyjętych wartości dochodów i wydatków budżetowych, przychody i rozchody budżetu, wynik budżetu, kwota długu oraz sposób sfinansowania jego spłaty. Okres na jaki sporządzono prognozę finansową Powiatu Świdnickiego wynika z dwóch przesłanek. Pierwszą jest zapis art.227 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym prognoza finansowa obejmuje okres roku budżetowego i co najmniej trzech kolejnych lat. Nie może on być jednak krótszy niż okres na jaki przyjęto limity wydatków przeznaczone na realizację przedsięwzięć. Ponadto prognoza kwoty długu, która stanowi część wieloletniej prognozy finansowej, sporządza się na okres, na który zaciągnięto, bądź planuje się zaciągnąć zobowiązania. Wieloletnia Prognoza Finansowa Powiatu Świdnickiego obejmuje odległy horyzont czasowy, tj. do roku 2025, w którym zgodnie z założeniami prognozy długu, kończy się wykup wyemitowanych obligacji, stąd wszelkie symulacje dotyczące kształtowania się parametrów ekonomicznych w perspektywie długoterminowej obarczone są dużym ryzykiem błędu czyniąc je wiarygodnymi w bardzo ograniczonym stopniu. Założenia przyjęte do prognozy budżetu Prognozę budżetu Powiatu Świdnickiego sporządzono w układzie rocznym do roku 2025. Horyzont okresu prognozy, w tym kwoty długu, został określony na podstawie horyzontu spłaty zobowiązań finansowych poprzez wykup ostatniej serii obligacji wyemitowanych w 2011 r. Zwracając uwagę na kroczący charakter prognozy w budżetach lat przyszłych przedstawiono kwoty dochodów i wydatków w oparciu o prognozy rynkowe, wykorzystano informacje dostarczane przez instytucje publiczne tj. Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski czy Główny Urząd Statystyczny, korekty merytoryczne oraz aktualną ocenę sytuacji finansowej Powiatu. Przyjęte wielkości w prognozie finansowej Powiatu Świdnickiego są zgodne z metodologią przyjętą w Programie Postępowania Naprawczego. Przyjęte wielkości dotyczące roku 2016 w odniesieniu zarówno do strony dochodowej jak i wydatkowej, są zgodne z projektem Uchwały Budżetowej na rok 2016.
3 Założenia makroekonomiczne Przy konstruowaniu prognozy posiłkowano się wartościami wskaźników tj.: PKB, CPI i dynamiką wynagrodzeń oraz ich wpływem na daną kategorię budżetową. Wskaźniki wzrostu PKB, inflacji oraz wzrostu wynagrodzeń wpływają bezpośrednio na prognozowane zmiany poziomu dochodów i wydatków budżetu, w tym wynagrodzenia. Wydatki na obsługę długu zaprognozowano w oparciu o aktualne i prognozowane stawki WIBOR. Przygotowując prognozę kierowano się przedstawionymi przez Ministerstwo Finansów wytycznymi dotyczącymi założeń makroekonomicznych na potrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego (Aktualizacja październik 2015r.) Prognoza dochodów W zakresie kształtowania się dochodów w 2016 roku przyjęto wartości wynikające z projektu budżetu. Dla lat 2017 2025 podstawą do prognozy dochodów był rok 2015 (plan na 3 kwartał). Przyjęto zasadę, że dla dochodów udział poszczególnych wskaźników wynosi 70% dla PKB i 30% dla inflacji, co jest zgodne z kształtowaniem się polityki państwa w zakresie kształtowania dochodów budżetu centralnego oraz odpowiadało dotychczasowym wahaniom w budżecie Powiatu. W dochodach majątkowych w roku 2016 ujęto środki związane z planowanymi do realizacji inwestycjami dofinansowanymi ze źródeł zewnętrznych oraz dochody ze sprzedaży mienia. W roku 2016 uwzględniono dochody z tytułu zawartego Porozumienia dotyczącego wspólnej z Gminą Świdnica i Gminą Miasto Świdnica realizacji przebudowy drogi powiatowej nr 2878D na odcinku Boleścin Krzczonów granica powiatu ETAP I w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 2019., Od roku 2017 nie zakładano dochodów z tytułu dotacji inwestycyjnych, bowiem Powiat nie posiada podpisanych stosownych umów.
4 Dochody majątkowe z tytułu sprzedaży mienia w 2016 r. w kwocie 5.232.447 zł wynikają z przeznaczenia do sprzedaży nieruchomości gruntowych położonych w Świdnicy przy ul. Leśnej i przy ul. Jana Kochanowskiego oraz nieruchomości gruntowej położonej w Strzegomiu przy ul.leśnej. W ramach tych dochodów uwzględniono również dochody z tytułu przejęcia przez Gminę Miasto Świdnica nieruchomości gruntowej położonej w Świdnicy przy ul. Leśnej przeznaczonej pod gminne drogi publiczne (794.647 zł). W latach 2017-2025 dochodów majątkowych ze sprzedaży majątku nie planuje się. W strukturze dochodów budżetu w odniesieniu do dochodów bieżących Powiatu Świdnickiego, dominującą oraz stałą pozycję stanowią: - subwencja ogólna ok. 51 % - udziały w podatkach bezpośrednich ok. 24 % - dotacje celowe i środki przeznaczone na cele bieżące ok. 13 % - opłaty pobierane na podstawie ustaw ok. 4 %. Taka struktura dochodów sprawia, że Powiat Świdnicki praktycznie nie posiada swobody finansowej, gdyż prawie wszystkie dochody są przekazywane z budżetu państwa w postaci subwencji i dotacji. Ma to wpływ na ograniczone możliwości kształtowania polityki dochodowej ze względu na fakt, iż powiat prawie nie posiada środków własnych. Odległy czas prognozowania zwiększa ryzyko niewłaściwego oszacowania wartości dochodów przyjętych w prognozie w odniesieniu do faktycznie uzyskanych, co jest naturalne i niemożliwe do wyeliminowania. Prognoza wydatków Wydatki, których zasadniczą część stanowią wydatki bieżące zaplanowane zostały w kolejnych latach budżetowych z uwzględnieniem możliwych do uzyskania dochodów bieżących. Niestety, struktura dochodowa powiatu jest na tyle niekorzystna, że strumień środków pozostawionych do dyspozycji ze źródeł wymienionych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, nie pozwala w stopniu wystarczającym i stosownym do oczekiwań realizować cele publiczne. Ponadto prognozę wydatków oparto na założeniu art. 242 ust.1 ustawy o finansach publicznych, w świetle którego nie można uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki
5 bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące ewentualnie powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki. Począwszy od 2010 roku możliwość obsługi zadłużenia jest ściśle uzależniona od poziomu wypracowanego salda operacyjnego (dochody bieżące wydatki bieżące) powiększonego o dochody ze sprzedaży mienia. Wypracowanie jak największej nadwyżki operacyjnej pozwoli na wygenerowanie środków z przeznaczeniem m.in. na cele inwestycyjne. Jednakże w związku z ograniczonymi możliwościami kreowaniu dochodów bieżących, powstają także ograniczenia w zakresie wypracowywania dodatniego salda operacyjnego, skutkiem czego Powiat pozbawiony jest w znacznym stopniu swobody kształtowania wielkości spłat zobowiązań kredytowych i realizacji potrzeb inwestycyjnych. W latach 2015 2016 założono oszczędności wydatków bieżących w związku z wdrożeniem działań naprawczych oraz w związku z ograniczonymi możliwościami zwiększania poziomu dochodów bieżących w celu wypracowania jak największej nadwyżki operacyjnej. Ograniczenia wydatków dotyczą głównie wydatków na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń w administracji i oświacie. Działania oszczędnościowe podjęte począwszy od 2015 roku pozwolą na to, aby skutki finansowe trwały również po zakończeniu wdrażania przedsięwzięć naprawczych. Wolumen środków jaki można przeznaczyć na prowadzona działalność statutową Powiatu w różnych jej obszarach jest mocno ograniczony, jednakże brak konsekwencji w generowaniu oszczędności może przyczynić się do zagrożenia realizacji zadań publicznych. Do wyliczenia prognozy wydatków wagi poszczególnych wskaźników wyniosły odpowiednio: 30% dla PKB i 70% dla inflacji. Biorąc pod uwagę wpływ wskaźnika wynagrodzeń na kształtowanie się wysokości wydatków ponoszonych na wypłatę wynagrodzeń i pochodnych naliczanych od nich przyjęto następujące wagi: 30% dla inflacji, 20% dla PKB i 50% dla wskaźnika wynagrodzeń. Wydatki na obsługę długu publicznego (odsetki) w latach 2016 2025 zostały skalkulowane na podstawie harmonogramu spłaty zobowiązań już zaciągniętych w związku z emisją obligacji i uruchomieniem kredytu długoterminowego w roku 2011. Uwzględniono także prowizje i odsetki od kredytów planowanych do zaciągnięcia na bieżące sfinansowanie deficytu (w latach 2016-2019) oraz odsetki od zobowiązań faktoringowych.
6 Do wydatków dotyczących funkcjonowania organów zaliczono wydatki związane z funkcjonowaniem organu stanowiącego (rozdz.75019) oraz wydatki związane z funkcjonowaniem organu wykonawczego (rozdz. 75020). Wyodrębniono również kwotę wydatków na planowane przedsięwzięcia bieżące oraz realizowane w ramach projektów współfinansowanych ze środków UE. Nie zaplanowano wydatków z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń. W ramach wieloletniej prognozy finansowej w każdym roku zapisano łączne kwoty wydatków majątkowych z wyodrębnieniem wydatków na realizację przedsięwzięć przedstawionych w Załączniku Nr 2. Corocznie całość środków pozostałych po spłacie zadłużenia i pokryciu wydatków bieżących będzie przeznaczana na inwestycje. W latach 2016-2017 w wysokości objętej limitem wynikającym z art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Przychody i rozchody budżetu Dla potrzeb prognozy założono, że od roku 2016 nie zakłada się przychodów ze źródeł zwrotnych, a spłata długu będzie finansowana z nadwyżki budżetowej. Rozchody stanowić będą w prognozowanym okresie tylko przepływy związane ze spłatą rat kapitałowych zaciągniętego w roku 2011 kredytu długoterminowego - do roku 2017 oraz wykupem obligacji począwszy od roku 2016. W roku 2016 zakłada się również możliwość rozchodów związanych z wpłatami na rachunku lokat (rozchody nie związane ze spłatą długu). Wyniki prognozy Wynik budżetu w prognozowanym okresie jest ściśle powiązany z przyjętymi założeniami do prognozy dochodów i wydatków. Od roku 2016 prognozuje się iż budżet rokrocznie będzie zamykał się nadwyżką budżetową. W roku 2016, po uwzględnieniu spłaty kredytów i wykupu obligacji, część nadwyżki przeznaczona zostanie na rozchody (lokaty). Wynik z działalności operacyjnej (bieżącej)
7 Wynik z działalności operacyjnej (bieżącej) jest pozycją bardzo istotną na skutek zapisu art. 242 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z prognozą w całym okresie jej obowiązywania nie ma zagrożenia naruszenia powyższego zapisu, gdyż saldo operacyjne budżetu w całym okresie prognozy przyjmuje wartość dodatnią. Kwota długu Prognozę zadłużenia skonstruowano przy uwzględnieniu poziomu zadłużenia na koniec roku 2015 w kwocie 65.860.526,34 zł, w tym wartość długu spłacanego wydatkami w kwocie 3.648.526,34 zł. Przyjmuje się, że w kolejnych latach prognozy nastąpi stały spadek wartości zadłużenia, aż do całkowitej jego spłaty. Spłata długu od 2016 roku będzie finansowana z nadwyżki budżetowej. Wraz z malejącą wartością zadłużenia będzie się zmniejszać obsługa zadłużenia, która stanowi istotną pozycję w budżecie i należy do wydatków z kategorii tzw. sztywnych. Wartość zaciągniętych kredytów i wyemitowanych obligacji wpływająca na kształtowanie się wskaźnika faktycznej obsługi zadłużenia wynosi 66.212.000 zł, w tym: 56.712.000 zł obligacje, 5.500.000 kredyt. Przyjęte w prognozie założenia nie zapewniają spełnienia wymogów ustawy o finansach publicznych odnośnie relacji obsługi zadłużenia obowiązujących od 2014 roku (indywidualny limit zadłużenia) w roku 2016. Poziom niespełnienia relacji wynosi 2,65%. Nowy sposób limitowania zadłużenia oparty jest wprost na saldzie operacyjnym powiększonym o dochody ze sprzedaży majątku. Im wyższe to saldo tym wyższe możliwości zadłużania (obsługi zadłużenia) i możliwości inwestycyjne. Powiatowi od dwóch lat nie udało się osiągnąć zadowalającego stopnia realizacji dochodów ze sprzedaż mienia, dlatego w tym obszarze będą się skupiać działania naprawcze. Przyjęcie do realizacji działań naprawczych pozwoli na spełnienie od 2017 roku warunków określonych w art.243 ustawy o finansach publicznych.