Agencja ratingowa zarejestrowana przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) RATING KREDYTOWY JST 7 grudnia 2018 r. RATING Długoterminowy rating krajowy Perspektywa WYBRANE WSKAŹNIKI BUDŻETOWE Środki operacyjne* Dochody ogółem Dochody własne Dochody ogółem Dochody majątkowe Wydatki majątkowe A- stabilna 2017 2018 P 4,80% 2,60% 63,75% PODSTAWOWE WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA 33,19% 68,61% 2017 2018 P 19,68% 37,59% 44,13% 61,45% *środki operacyjne - nadwyżka operacyjna powiększona o kwotę opłaconych odsetek Odsetki zapłacone Nadwyżka operacyjna netto* Zadłużenie ogółem Dochody bieżące Obsługa zadłużenia Dochody własne KONTAKT Jacek Krawiec Analityk Prowadzący jacek.krawiec@incrating.pl +48 61/851 38 83 45,56% 10,50% 10,23% *nadwyżka operacyjna netto - nadwyżka operacyjna powiększona o kwotę opłaconych odsetek, i pomniejszona o dochody finansowe MIASTO NA PRAWACH POWIATU Miasto Gdynia rating A-, perspektywa stabilna Główne czynniki przyznania ratingu Rating odzwierciedla wyniki operacyjne miasta Gdynia, jego wysoką zdolność do finansowania inwestycji ze środków własnych, poprawną sytuację płynnościową budżetu oraz relatywnie wysoki w stosunku do środków operacyjnych poziom obsługi zadłużenia. Rating bierze również pod uwagę poziom zadłużenia spółek miejskich. Polityka zadłużania jest realizowana w sposób bezpieczny i gwarantujący jego terminową spłatę w następnych okresach. Planowane przez jednostkę zadłużenie nie powinno znacząco wpłynąć na jej zdolność do regulowania długoterminowych zobowiązań. Weryfikacja planu budżetowego, w tym znaczny spadek nadwyżki operacyjnej, po 3 kwartale 2018, spowodowały konieczność obniżenia perspektywy ratingowej. Dochody bieżące jednostki w latach 2013-2018 wzrastały z 1 026,50 mln zł w 2013 roku do 1 443,01 mln zł w 2018 roku, co implikuje skumulowany roczny wskaźnik wzrostu (CAGR) na poziomie 7,05%. Dochody podatkowe miasta stanowiły od 44,89% do 49,73% dochodów bieżących. Średnio 32,28% dochodów podatkowych stanowiły podatki lokalne. Przeciętny koszt długu miasta wynosi 2,62%, natomiast średni okres spłaty zadłużenia czyli przedział czasowy, w którym miasto spłaciłaby swoje zobowiązania przy założeniu, że przeznaczałaby na ten cel całą swoją nadwyżkę operacyjną zgodnie z planem dla roku 2018 wynosi 23 lata. Jeżeli jednak rozszerzymy analizę i weźmiemy średnią nadwyżkę z lat 2013-2018, wówczas wartość tego wskaźnika zmniejszy się do zaledwie niespełna 15 lat. Główne czynniki zmiany ratingu Miasto posiada stabilne podstawy budżetowe. Poziom nadwyżki operacyjnej utrzymywał się na bezpiecznym poziomie w latach 2015-2016. Niska nadwyżka w roku 2018, może być związana z ostrożnym prognozowaniem dochodów i wydatków. Istotnym czynnikiem mogącym prowadzić do zmiany ratingu będzie zatem analiza faktycznego wykonania zakładanego planu dochodów oraz wydatków budżetowych. Analiza budżetów miasta w ostatnich 11 latach sugeruje, iż ok. 20% pozycji dochodów generuje ok. 90% budżetu (analogicznie w wydatkach 20% największych pozycji generuje 78% wszystkich wydatków). Mimo takiego zawężenia źródła tychże dochodów opierają się one w istotnym zakresie (średnio 65% w latach 2013-2018) na dochodach własnych miasta. Mimo zrealizowania w ostatnich 5 latach zadań inwestycyjnych przekraczających 847 mln zł, poziom długu jest wyższy niż na początku tego okresu jedynie o 43,8 mln zł. Planowane przez jednostkę zadłużenie w kolejnych okresach nie powinno znacząco wpłynąć na jej zdolność do regulowania długoterminowych zobowiązań. Czynniki determinujące podniesienie oceny: zwiększenie poziomu marży operacyjnej (stosunku nadwyżki operacyjnej do dochodów bieżących) powyżej 7%, przy utrzymaniu relatywnie niskich kosztów obsługi zadłużenia i bezpiecznej polityki zaciągania zobowiązań. Czynniki determinujące obniżenie oceny: wzrost wydatków na obsługę zadłużenia, przy obniżeniu marży operacyjnej poniżej 3% i utrzymaniu tego poziomu w planowanym roku 2019. Ponadplanowa realizacja wydatków w roku 2018, w sytuacji wykorzystania całości wolnych środków z lat poprzednich, w szczególności związana z nieplanowanym wzrostem wynagrodzeń. INC Rating jest agencją ratingową specjalizującą się w ocenie ryzyka kredytowego jednostek samorządu terytorialnego. Opis stosowanej przez INC Rating metodologii oraz wszystkie ograniczenia i zastrzeżenia, którym podlegają ratingi kredytowe nadawane przez INC Rating znajdują się na oficjalnej stronie internetowej agencji http://www.incrating.pl. INC Rating Sp. z o.o., ul. Krasińskiego 16, 60-830 Poznań, Tel. /fax.: 61 851 38 83, e-mail: office@incrating.pl Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego KRS 0000535140, NIP: 781-19-02-148, REGON: 302860944 Kapitał zakładowy: 2.350.000 zł, Kapitał wpłacony: 2.350.000 zł 07.12.2018 Miasto Gdynia 1
Wybrane wskaźniki finansowe WSKAŹNIK 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (plan) ŚREDNIA Nadwyżka operacyjna netto / Dochody bieżące netto 3,34% 4,80% 7,33% 6,15% 4,83% 3,04% 4,92% Nadwyżka operacyjna / Dochody bieżące 1,80% 2,70% 6,28% 5,28% 4,03% 1,99% 3,68% Nadwyżka (deficyt) / Dochody ogółem -12,32% -0,76% -0,84% 4,12% -3,19% -6,07% -3,18% Wynik budżetu ogółem / Dochody ogółem 1,05% 3,15% 3,17% 6,24% 3,45% 0,00% 2,84% Środki operacyjne / Dochody ogółem 3,54% 3,85% 6,87% 5,93% 4,80% 2,60% 4,60% Zmiana nadwyżki operacyjnej (zmiana w ciągu roku) 1321,54% 53,62% 150,97% -4,27% -19,57% -47,66% 242,44% Zmiana dochodów własnych (zmiana w ciągu roku) 3,67% 8,49% 8,54% 0,10% 5,78% 18,70% 7,55% Zmiana zadłużenia bezpośredniego (zmiana w ciągu roku) 11,00% 6,32% 1,99% -1,70% 1,45% 9,56% 4,77% Zmiana zadłużenia ogółem (zmiana w ciągu roku) 11,00% 6,32% 1,99% -1,70% 1,45% 9,56% 4,77% Odsetki zapłacone / Nadwyżka operacyjna netto 61,45% 35,29% 16,50% 15,97% 19,68% 37,59% 31,08% Obsługa zadłużenia bezpośredniego / Dochody własne Obsługa zadłużenia bezpośredniego / Dochody bieżące 19,75% 6,23% 7,97% 10,94% 10,50% 10,23% 10,94% 13,87% 4,63% 5,97% 7,19% 6,94% 7,56% 7,70% Obsługa zadłużenia bezpośredniego / Środki operacyjne 361,02% 105,28% 79,76% 114,99% 139,35% 241,55% 173,66% Zadłużenie bezpośrednie / Dochody bieżące 54,07% 56,16% 53,12% 45,80% 44,12% 45,56% 49,80% Zadłużenie ogółem / Dochody bieżące 54,22% 56,48% 53,59% 45,90% 44,13% 45,56% 49,98% Zadłużenie bezpośrednie / Nadwyżka operacyjna 30,06 20,81 8,45 8,68 10,95 22,92 (lata) Zadłużenie ogółem / Dochody własne 77,21% 75,88% 71,53% 69,78% 66,79% 61,63% 70,47% Zadłużenie bezpośrednie / Dochody własne 77,00% 75,46% 70,90% 69,62% 66,77% 61,63% 70,23% Zadłużenie ogółem i zobowiązania pośrednie netto / Dochody bieżące 63,36% 64,11% 59,71% 46,87% 47,37% 51,98% 55,57% Indywidualny Wskaźnik Zadłużenia na podstawie artykułu 243 ustawy o finansach publicznych 5,52% 4,10% 5,31% 7,65% 8,34% 7,56% 6,41% Dochody podatkowe / Dochody bieżące 48,71% 49,73% 49,67% 44,89% 47,05% 48,51% 48,09% Podatki lokalne / Dochody podatkowe ogółem 34,74% 32,33% 33,60% 31,42% 30,39% 31,18% 32,28% Otrzymane transfery bieżące / Dochody bieżące 33,75% 32,52% 30,28% 36,33% 35,83% 35,39% 34,02% Dochody bieżące / Dochody ogółem 92,03% 87,56% 91,67% 94,85% 96,49% 83,12% 90,95% Dochody własne / Dochody ogółem 64,62% 65,16% 68,68% 62,39% 63,75% 61,45% 64,34% Wydatki na wynagrodzenia / (Wydatki bieżące - Odsetki zapłacone) 42,40% 42,13% 42,01% 38,22% 37,95% 37,97% 40,12% Transfery bieżące / (Wydatki bieżące - Odsetki zapłacone) 35,09% 34,02% 32,73% 38,76% 37,70% 36,53% 35,81% Wydatki majątkowe / Wydatki ogółem 19,54% 15,45% 14,81% 6,29% 10,26% 23,20% 14,92% Odsetki / Średni stan długu 3,98% 3,12% 2,29% 2,12% 2,17% 2,62% 2,72% Nadwyżka operacyjna / Wydatki majątkowe 7,54% 15,18% 38,57% 82,91% 36,72% 6,72% 31,27% Dochody majątkowe / Wydatki majątkowe 36,33% 79,93% 55,79% 85,40% 33,19% 68,61% 59,88% Zmiana zadłużenia netto / Wydatki majątkowe 22,47% 18,77% 6,35% -12,47% 5,73% 13,43% 9,05% Nadwyżka (deficyt) / Wydatki majątkowe -56,13% -4,89% -5,64% 68,31% -30,09% -24,67% -8,85% (Nadwyżka operacyjna + Dochody majątkowe) / Wydatki majątkowe 43,87% 95,11% 94,36% 168,31% 69,91% 75,33% 91,15% Zadłużenie ogółem / Nadwyżka operacyjna (lata) 30,15 20,92 8,53 8,70 10,95 22,92 Zadłużenie ogółem / Środki operacyjne 1411,2% 1283,3% 715,6% 733,7% 886,5% 1454,9% 1080,87% Obsługa zadłużenia / (Środki operacyjne + Nadwyżka z lat ubiegłych) 278,38% 57,90% 54,58% 56,03% 81,08% 241,55% 128,25% 07.12.2018 Miasto Gdynia 2
Dane finansowe w mln PLN 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (plan) ŚREDNIA Dochody ogółem (1+4a) 1 115,42 1 200,00 1 235,87 1 361,87 1 409,72 1 736,09 1 343,16 Wydatki ogółem (2+4b) 1 252,80 1 209,13 1 246,28 1 305,73 1 454,64 1 841,46 1 385,00 1. Dochody bieżące (1a+1b+1c+1d) 1 026,50 1 050,67 1 132,92 1 291,68 1 360,18 1 443,01 1 217,49 a. Dochody podatkowe, w tym: 499,98 522,46 562,77 579,89 639,98 699,99 584,18 - PIT 304,55 328,14 349,49 371,50 414,92 443,73 368,72 - CIT 21,76 25,41 24,18 26,20 30,54 38,00 27,68 - Podatki lokalne 173,67 168,91 189,10 182,18 194,51 218,26 187,77 b. Transfery bieżące (dotacje i subwencje) 346,40 341,70 343,07 469,28 487,31 510,68 416,41 c. Opłaty i pozostałe dochody operacyjne 174,82 190,94 225,09 241,00 230,77 231,05 215,61 d. Dochody finansowe 5,30-4,43 1,99 1,51 2,12 1,29 1,30 2. Wydatki bieżące (2a+2b+2c+2d) 1 008,04 1 022,31 1 061,74 1 223,54 1 305,37 1 414,33 1 172,56 a. Wynagrodzenia i pochodne 418,52 423,16 440,30 462,85 490,55 530,81 461,03 b. Poręczenia 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 c. Odsetki 20,98 17,88 13,67 12,66 12,91 16,50 15,77 d. Pozostałe 568,54 581,27 607,78 748,03 801,91 867,01 695,76 3. Nadwyżka operacyjna (1-2) 18,46 28,36 71,18 68,14 54,80 28,69 44,94 4. Bilans majątkowy (4a-4b) -155,84-37,49-81,58-12,00-99,73-134,06-86,78 a. Dochody majątkowe, w tym: 88,92 149,33 102,95 70,18 49,54 293,07 125,67 - dotacje na inwestycje 48,23 76,35 44,02 42,98 23,68 158,57 65,64 b. Wydatki majątkowe 244,76 186,82 184,53 82,18 149,26 427,13 212,45 5. Nadwyżka / deficyt (3+4) -137,37-9,13-10,41 56,14-44,92-105,37-41,84 6. Zmiana zadłużenia netto (6a-6b) 55,00 35,06 11,72-10,25 8,55 57,35 26,24 a. Nowe zadłużenie 176,40 65,86 65,73 70,00 90,00 150,00 103,00 b. Spłata zadłużenia 121,40 30,80 54,01 80,25 81,45 92,65 76,76 6.1. Pozostałe przychody 94,08 11,90 37,83 39,15 85,28 48,02 52,71 6.2. Pozostałe rozchody 0,00 0,00 0,00 0,00 0,25 0,00 0,04 7. Wynik budżetu ogółem (5+6+6.1-6.2) 11,71 37,83 39,15 85,04 48,67 0,00 37,06 Zadłużenie w mln PLN ZADŁUŻENIE 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (plan) ŚREDNIA Długoterminowe 555,00 590,06 601,78 591,53 600,08 657,44 599,32 Zadłużenie bezpośrednie 555,00 590,06 601,78 591,53 600,08 657,44 599,32 + Inne zobowiązania dłużne 1,54 3,32 5,36 1,29 0,21 0,00 1,95 Zadłużenie ogółem 556,54 593,38 607,14 592,82 600,29 657,44 601,27 - Wolne środki (nadwyżka z lat ubiegłych) 11,71 37,83 39,15 85,04 48,67 0,00 37,06 Zadłużenie ogółem netto 544,83 555,55 567,99 507,78 551,62 657,44 564,20 + Udzielone poręczenia (spłacane) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 + Zadłużenie spółek komunalnych oraz SPZOZ-ów (bez poręczeń) Zadłużenie ogółem i zobowiązania pośrednie netto 105,55 118,06 108,52 97,66 92,63 92,63 1 102,51 650,38 673,61 676,51 605,45 644,25 750,06 666,71 1 W związku z brakiem danych na temat planowanego zadłużenia spółek komunalnych, przyjęto stan zobowiązań na dzień 31.12.2017 r. 07.12.2018 Miasto Gdynia 3
Przepływy finansowe w budżecie Miasta Poniższy wykres w sposób zagregowany ilustruje sytuację finansową miasta. Wpływy do budżetu są na nim ukazane w formie skumulowanego wykresu warstwowego, natomiast wydatki i rozchody są przedstawione w postaci skumulowanego wykresu słupkowego. 600 000 000 500 000 000 400 000 000 300 000 000 200 000 000 100 000 000 0 2013 2014 2015 2016 2017 2018(p) Nadwyżka operacyjna Nowe zadłużenie Dochody majątkowe Pozostałe przychody Spłata zadłużenia Wydatki majątkowe Nadwyżka operacyjna jest różnicą między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, wydatki bieżące gminy muszą być finansowane w całości z dochodów bieżących, wolnych środków i nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych. Jako że wielkość zrealizowanych przepływów budżetowych wykonanych w ciągu roku często różni się od planu, jednostki samorządu terytorialnego są przez to zobligowane do utrzymywania dodatniej nadwyżki operacyjnej, pełniącej rolę buforu bezpieczeństwa. Nadwyżka operacyjna jest najmniej rygorystyczną kategorią środków budżetowych pod względem możliwości wydatkowania, ponieważ nie ma żadnego określonego z góry celu, na który musi być ona przeznaczona. Dochody majątkowe Drugą kategorią dotyczącą wpływów do budżetu jednostki są dochody majątkowe, a więc wszelkie dochody związane z dotacjami i subwencjami niezwiązanymi z bieżącymi wydatkami, oraz dochody mające związek z posiadanym przez samorząd majątkiem. Nowe zadłużenie Trzecią z ukazanych kategorii wpływów budżetowych jest nowe zadłużenie. Zgodnie z art. 89 ustawy o finansach publicznych, jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać kredyty i pożyczki, a także emitować papiery wartościowe w następujących celach: 1. Pokrycia występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 2. Finansowania planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego; 3. Spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów; 4. Wyprzedzającego finansowania działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Pozostałe przychody Ostatnią kategorią wpływów są pozostałe przychody, do których zalicza się na przykład nadwyżka z lat ubiegłych lub przychody związane z prywatyzacją majątku samorządu. Wydatki majątkowe, spłata zadłużenia, pozostałe rozchody Na wykresie przedstawione zostały kategorie budżetowe, których koszty gmina pokrywa z posiadanych środków. Zdecydowanie największą pozycją są wydatki majątkowe (najczęściej są to inwestycje). Drugą kategorią przedstawioną na wykresie są środki przeznaczone na spłatę zadłużenia jednostki, ostatnią zaś pozostałe rozchody. 07.12.2018 Miasto Gdynia 4
Analiza dochodów w latach 2008-2018 (dane w mln PLN) Dochody jednostek samorządu terytorialnego dzielą się na dwa rodzaje dochody bieżące oraz dochody majątkowe. Do dochodów majątkowych zalicza się dotacje i środki przeznaczone na inwestycje, dochody ze sprzedaży majątku oraz dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, natomiast dochody bieżące stanowią wszystkie inne dochody uzyskiwane przez samorząd. Szczególnej analizie poddano dochody bieżące, ich wielkość kształtuje bowiem strukturę budżetu gminy, a więc ich analiza pozwala na uchwycenie trendu poszczególnych pozycji budżetowych. Jest to podstawa do prognozowania kształtowania się poszczególnych pozycji dochodów JST w przyszłości, co wykonują służby finansowe JST w dokumencie: Wieloletnia Prognoza Finansowa, a Analitycy INC Rating w oparciu o swoją niezależną analizę na podstawie WPF decydują o perspektywie ratingu. LP. OPIS ŚREDNIA WARTOŚĆ DOCHODÓW % POZYCJI DOCHODÓW ŁĄCZNY UDZIAŁ 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (plan) 1 001 Podatek dochodowy od osób fizycznych 315,95 27,68% 27,68% 287,3 281,4 278,2 282,3 288,5 304,5 328,1 349,5 371,5 414,9 443,7 2 292 Subwencje ogólne z budżetu państwa 202,55 17,75% 45,43% 167,3 182,3 191,8 204,6 217,6 221,5 218,8 224,9 237,6 238,6 246,0 3 031 Podatek od nieruchomości 131,49 11,52% 56,95% 99,1 112,6 120,7 160,6 139,6 138,8 137,5 152,1 149,8 152,0 165,0 4 083 Wpływy z usług 78,35 6,87% 63,82% 67,4 64,5 67,7 86,4 88,8 87,4 82,8 83,5 78,9 77,5 99,7 5 201 Dotacje celowe otrzymane z budżetu 49,57 4,34% 68,16% 40,8 40,6 42,2 43,6 45,0 46,5 49,7 54,5 61,6 66,2 70,4 państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami 6 077 Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa 39,46 3,46% 71,62% 19,1 11,3 94,9 12,1 34,5 35,1 63,1 54,0 25,5 25,2 65,0 własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 7 075 Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek 29,64 2,60% 74,22% 23,9 25,1 24,1 15,4 16,0 17,1 19,7 46,4 56,6 55,6 40,0 samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze 8 620 Dotacje celowe w ramach programów 29,51 2,59% 76,80% 0,0 3,3 31,4 42,5 115,8 40,8 73,9 41,6 33,3 1,0 0,1 finansowanych z udziałem środków europejskich oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3 pkt 5 i 6 ustawy, lub płatności w ramach budżetu środków europejskich 9 211 Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania 28,40 2,49% 79,29% 14,6 16,4 53,2 24,4 32,4 40,7 33,7 23,3 46,6 28,7 26,4 zlecone ustawami realizowane przez powiat 07.12.2018 Miasto Gdynia 5
10 050 Podatek od czynności cywilnoprawnych 27,23 2,39% 81,68% 30,1 21,9 26,4 25,1 34,9 21,8 17,9 24,3 19,8 30,6 39,0 11 002 Podatek dochodowy od osób prawnych 24,55 2,15% 83,83% 25,2 21,8 19,0 19,4 20,3 21,8 25,4 24,2 26,2 30,5 38,0 12 206 Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej zlecone gminom (związkom gmin, związkom powiatowogminnym), 21,56 1,89% 85,72% 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 79,3 109,0 92,0 związane z realizacją świadczenia wychowawczego stanowiącego pomoc państwa w wychowywaniu dzieci 13 629 Środki na dofinansowanie własnych 20,30 1,78% 87,50% 57,4 25,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 0,0 0,0 0,0 0,2 inwestycji gmin (związków gmin), powiatów (związków powiatów), samorządów województw, pozyskane z innych źródeł 14 049 Wpływy z innych lokalnych opłat 15,12 1,32% 88,82% 0,1 0,7 0,2 0,1 0,1 17,3 36,3 36,3 35,1 35,4 35,2 pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw 15 625 Dotacje celowe w ramach programów 12,99 1,14% 89,96% 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 19,8 148,7 finansowanych z udziałem środków europejskich oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. a i b ustawy, lub płatności w ramach budżetu środków europejskich, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego 16 203 Dotacje celowe otrzymane z budżetu 12,97 1,14% 91,10% 4,5 5,8 9,2 8,5 10,9 14,7 21,9 21,4 22,4 21,1 20,2 państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin) 17 069 Wpływy z różnych opłat 9,26 0,81% 91,91% 2,4 4,8 9,5 10,0 14,0 13,1 14,9 13,6 13,1 11,4 10,0 18 231 Dotacje celowe otrzymane z gminy na 8,51 0,75% 92,66% 5,6 7,1 8,4 9,1 9,8 10,0 10,1 9,9 10,2 10,2 11,0 zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego 19 034 Podatek od środków transportowych 7,87 0,69% 93,35% 8,0 7,7 7,6 7,6 8,3 8,5 8,3 8,3 7,8 7,5 8,8 20 097 Wpływy z różnych dochodów 6,38 0,56% 93,90% 3,0 4,5 8,3 10,5 4,9 12,4 4,0 10,8 16,6 2,7 0,7 07.12.2018 Miasto Gdynia 6
Najważniejszą pozycję wśród dochodów miasta zajmują wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych (paragraf 001), drugą natomiast zajmują wpływy z subwencji ogólnej z budżetu państwa (paragraf 292). Te dwie kategorie dochodowe odpowiadały średnio za blisko połowę (45,43%) wszystkich dochodów miasta w analizowanym okresie. Kolejne największe pozycje dochodów to podatek od nieruchomości (paragraf 031), wpływy z usług (paragraf 083), oraz dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa (paragraf 201). Te pięć pozycji odpowiada średnio za 68,16% budżetu miasta. To na nich warto, zatem skupić najwięcej uwagi podczas analizy dochodów budżetu miasta, ponieważ mają największy wpływ na jej sytuację finansową. 350 000 000 100% 300 000 000 250 000 000 90% 80% 70% 200 000 000 60% 50% 150 000 000 40% 100 000 000 50 000 000 30% 20% 10% 0 0% Średnia wartość dochodów Skumulowane udział wartości poszczególnych paragrafów dochodów 07.12.2018 Miasto Gdynia 7
Analiza wydatków w latach 2008-2018 (dane w mln PLN) LP. OPIS ŚREDNIA WARTOŚĆ WYDATKÓW Również wydatki jednostek samorządu terytorialnego możemy podzielić na bieżące oraz majątkowe. Wydatki bieżące obejmują różnego rodzaju koszty związane z funkcjonowaniem samorządu, m.in. wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w samorządowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń, zakupy towarów i usług czy koszty utrzymania jednostek budżetowych. % POZYCJI WYDATKÓW ŁĄCZNY UDZIAŁ 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (plan) 1 801 Oświata i wychowanie 345,45 27,68% 27,68% 252,5 267,8 296,6 314,1 344,4 356,9 354,0 372,3 374,3 398,6 468,4 2 600 Transport i łączność 270,68 21,69% 49,37% 257,4 275,2 271,6 278,5 250,2 296,3 264,1 228,5 216,1 241,9 397,8 3 852 Pomoc społeczna 111,34 8,92% 58,29% 87,2 96,2 94,8 102,2 109,0 113,1 119,9 125,6 216,5 74,0 86,3 4 900 Gospodarka komunalna i ochrona 96,21 7,71% 66,00% 49,9 53,8 65,1 69,4 82,1 89,7 100,6 105,0 99,9 135,8 207,0 środowiska 5 750 Administracja publiczna 84,30 6,75% 72,75% 61,0 73,1 75,6 78,4 80,3 82,4 86,7 87,3 91,7 97,2 113,5 6 700 Gospodarka mieszkaniowa 56,88 4,56% 77,31% 67,8 41,8 80,4 40,1 35,4 45,4 30,9 60,1 84,3 67,6 71,8 7 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 52,88 4,24% 81,55% 30,4 39,0 38,2 38,5 42,3 55,1 66,9 81,7 55,4 61,7 72,6 8 710 Działalność usługowa 44,21 3,54% 85,09% 24,3 11,6 26,8 48,3 114,8 70,8 44,9 49,3 25,3 33,4 36,5 9 926 Kultura fizyczna i sport 36,30 2,91% 88,00% 56,0 42,9 82,1 27,0 19,1 21,0 28,3 24,5 24,0 32,7 41,6 10 855 Rodzina 33,71 2,70% 90,70% 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 189,1 181,7 11 754 Bezpieczeństwo publiczne i 25,23 2,02% 92,72% 20,6 23,1 34,4 23,1 23,7 23,6 23,3 23,4 23,8 27,8 30,9 ochrona przeciwpożarowa 12 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 24,68 1,98% 94,70% 16,1 16,7 19,4 22,2 24,5 25,5 27,3 28,6 30,3 29,9 30,9 13 758 Różne rozliczenia 19,25 1,54% 96,24% 15,3 19,1 19,2 20,3 19,6 16,5 16,0 17,4 19,0 18,6 30,8 14 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki 16,88 1,35% 97,59% 7,6 11,1 14,9 14,7 15,7 17,2 12,9 14,1 18,7 20,0 38,8 społecznej 15 757 Obsługa długu publicznego 15,01 1,20% 98,80% 9,8 5,9 11,1 17,8 23,8 21,0 18,2 13,7 12,8 13,0 18,0 16 851 Ochrona zdrowia 11,99 0,96% 99,76% 9,2 10,9 12,8 11,9 11,9 16,3 12,5 11,8 11,4 11,1 12,2 17 630 Turystyka 1,33 0,11% 99,86% 1,4 1,5 1,7 1,4 1,3 1,2 1,2 1,3 1,2 1,2 1,1 18 751 Urzędy naczelnych organów władzy 0,42 0,03% 99,90% 0,0 0,3 0,9 0,4 0,0 0,0 1,0 1,2 0,1 0,0 0,5 państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 19 150 Przetwórstwo przemysłowe 0,39 0,03% 99,93% 0,0 0,0 2,0 0,4 1,6 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 20 756 Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem 0,31 0,03% 99,95% 0,8 1,0 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 07.12.2018 Miasto Gdynia 8
Najważniejszą pozycję wśród wydatków miasta zajmują wydatki związane z oświatą i wychowaniem (dział 801), znacząco przewyższające dofinansowanie, jakie w celu realizacji tego zadania otrzymuje miasto z budżetu państwa. Drugą największą pod względem łącznej wartości kategorią są wydatki związane z transportem i łącznością (dział 600) te dwa działy wydatków odpowiadały średnio za blisko połowę (49,37%) wszystkich wydatków budżetowych w analizowanym okresie. To na nich warto, więc skupić najwięcej uwagi podczas analizy wydatków w mieście, ponieważ mają największy wpływ na jej sytuację budżetową. Kolejne działy wydatków to pomoc społeczna (dział 852), gospodarka komunalna i ochrona środowiska (dział 900) oraz administracja publiczna (dział 750). Łącznie z poprzednimi dwoma działami stanowią one razem 72,75% wydatków miasta i to na nich należy skupić największa uwagę podczas szukania potencjalnych oszczędności. 400 000 000 100% 350 000 000 300 000 000 250 000 000 90% 80% 70% 60% 200 000 000 50% 150 000 000 100 000 000 50 000 000 40% 30% 20% 10% 0 0% Średnia wartość wydatków Skumulowane udział wartości poszczególnych działów wydatków 07.12.2018 Miasto Gdynia 9
Metodyka przyznawania oceny ratingowej przez INC Rating Metodyka stosowana przez INC Rating koncentruje się w głównej mierze na pięciu obszarach lub pięciu perspektywach, z których analitycy agencji w drodze analizy eksperckiej dokonują oceny analizowanego podmiotu. Obszary te w zwięzły sposób zostały przedstawione poniżej: Obszary analizy 12% 20% 4% 8% Audyt Analiza finansowa Analiza makroekonomiczna Analiza mikroekonomiczna Analiza zarządcza 56% 1. Audyt jednostki samorządu terytorialnego jest jednym z pierwszych kroków w procesie ratingu kredytowego. Polega on na spotkaniu pracowników działu analitycznego z przedstawicielami Jednostki dzięki informacjom uzyskanym podczas takiego spotkania możliwa jest rzetelna ocena stanu, w jakim faktycznie znajduje się gospodarka gminy. Wyniki tego spotkania zaprezentowane są w dalszej części raportu. 2. Analiza z perspektywy makroekonomicznej to kolejny krok w procesie oceny ratingowej. Istnieją dwa poziomy oddziaływania makroekonomicznego na powiaty i gminy - regionalny (województwa) i krajowy. W przypadku województw bierzemy pod uwagę tylko jeden poziom makroekonomicznego wpływu - poziom krajowy. 3. Analiza z perspektywy mikroekonomicznej polega na dokonaniu dokładnego, wielowymiarowego przeglądu sytuacji wybranego podmiotu w oparciu o dane pochodzące z jego najbliższego otoczenia. 4. Analiza zarządcza polega na dokonaniu bezstronnej oceny sprawności i skuteczności działania podmiotu ocenianej w oparciu o przyjęte wskaźniki. 5. Analiza finansowa ocenianej jednostki jest najważniejszym elementem w procesie oceny ratingowej. Jest ona rezultatem oceny zarówno makro i mikro potencjału ekonomicznego danego podmiotu w oparciu o jego decyzje administracyjne (Analiza zarządcza). Stąd przyznana ocena ratingowa w dużej mierze zależy od wyników analizy finansowej budżetu lokalnego samorządu. 07.12.2018 Miasto Gdynia 10
Poziom inwestycyjny Poziom spekulacyjny Skala ratingowa Skala ratingu kredytowego przyznawanego przez INC Rating, zawiera dwa poziomy jakości: I. Rating kredytowy inwestycyjny to rating kredytowy, zawierający się w przedziale ocen od AAA do BBBi charakteryzuje się on na relatywnie niskim ryzykiem związanym z inwestowaniem w instrumenty emitowane przez podmiot podlegający ocenie. Prawdopodobieństwo bankructwa czy restrukturyzacji długu takiego podmiotu jest minimalne, a ryzyko dotyczy przede wszystkim terminowości regulowania przez niego zobowiązań. II. Rating kredytowy spekulacyjny to rating kredytowy, zawierający się w przedziale ocen od BB+ do D i charakteryzuje się on relatywnie wyższym ryzykiem związanym z inwestowaniem w instrumenty emitowane przez podmiot podlegający ocenie. Przedstawiona powyżej metodologia stanowi opis głównych składowych ratingu. Ostateczna ocena ratingowa jest wynikiem analizy blisko dwustu różnych wskaźników, obszarów i trendów zaobserwowanych w budżetach i ogólnej sytuacji ocenianych podmiotów. Rating AAA Opis ryzyka Najniższy poziom ryzyka AA+ AA AA- A+ A A- BBB+ BBB BBB- BB+ BB BB- Bardzo niski poziom ryzyka Niski poziom ryzyka Umiarkowany poziom ryzyka Poziom spekulacyjny B+ B B- CCC CC C D Poziom wysoce spekulacyjny Znaczące ryzyko Bardzo duży poziom ryzyka W upadłości z małą szansą na poprawę Bankrut RATINGI KREDYTOWE WYSTAWIANE PRZEZ INC RATING SP. Z O.O. REPREZENTUJĄ WYŁĄCZNIE OPINIĘ AGENCJI NA TEMAT RYZYKA KREDYTO- WEGO OCENIANEGO PODMIOTU. WSZYSTKIE RATINGI KREDYTOWE WYSTAWIANE PRZEZ INC RATING SP. Z O.O. PODLEGAJĄ PEWNYM OGRANI- CZENIOM, KTÓRE ZOSTAŁY SZCZEGÓŁOWO OPISANE NA STRONIE INTERNETOWEJ AGENCJI (WWW.INCRATING.PL). PREZENTOWANY RATING JEST RATINGIEM ZAMÓWIONYM OPARTYM M.IN. O DANE HISTORYCZNE I SPRAWOZDANIA BUDŻETOWE JST ZA LATA 2008 2017 (WYKONANIE) ORAZ ROK 2018 (PLAN NA 30.09.2018) WRAZ Z PROGNOZĄ NA PRZYSZŁOŚĆ (WIELOLETNIA PROGNOZA FINANSOWA). 07.12.2018 Miasto Gdynia 11