O systemach operacyjnych R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski www.il.pw.edu.pl/~rg s-rg@siwy.il.pw.edu.pl
CP/M Zdecydowanym standardem światowym wśród komputerów 8_bitowych był i jest system operacyjny CP/M (Control Program for Microprocessors) opracowany w 1973 przez firmę Intel.! Może on współpracować z pamięcią RAM do 16kB!!! Łatwy do zaadaptowania dla wielu typów i konfiguracji mikrokomputerów dzięki modułowi BIOS (Basic Input/Output System). Składa się z 3 grup programów:! startu i wznowienia działania (restartu) systemu,! transmisji pojedynczego znaku,! wejścia i wyjścia dyskowego. 2 09
Miłe złego poczatki CCP (Console Command Processing) zapewnia łączność operatora z systemem operacyjnym. Umożliwia on czytanie, interpretację i wykonywanie dyrektyw systemu oraz ładowanie i wykonywanie programów użytkowych. W systemie CP/M wyróżnia się dwa typy dyrektyw:! rezydentne, znajdujące się w rezydentnej części systemu operacyjnego, wykonywane bez odwołania się do dysku,! nierezydentne, wykonywanie których wymaga odwołania się do dyskietki. 3 09
Wzorzec DOS u Sterowanie plikami jest niezależne od fizycznych urządzeń wejścia/wyjścia i jest zgrupowane w BDOS (Basic Disc Operating System) umożliwiającym zarządzanie zasobami dyskowymi poprzez dynamiczne rozmieszczenie plików i organizację dostępu do nich. Pamięć operacyjna RAM podzielona jest na następujące obszary! obszar podstawowego systemy wejścia/wyjścia BIOS,! obszar zajęty przez podstawowy system dyskowy BDOS,! obszar przetwarzania dyrektyw operatora CCP,! obszar TPA (Transient Program Area) dla programów. 4 09
Projekt DOS u CP/M stanowił wzorzec dla systemu DOS. DOS został zaprojektowany do prostej i podstawowej obsługi mikrokomputera z jednym miejscem pracy, na którym w danej chwili pracuje zawsze jeden program.! program ten jest przyporządkowany jednemu użytkownikowi (single user), który! przetwarza zawsze jedno zadanie (single task). 5 09
Struktura DOS u DOS nieco rozrzutnie udostępnia całe zasoby mikrokomputera jednemu użytkownikowi, ale dzięki temu ma prosta i nieskomplikowaną budowę.! Do wprowadzania poleceń służy prosty system obsługi (shell).! Niektórzy twierdzą, że DOS nie jest prawdziwym systemem operacyjnym tylko systemem ładowania i uruchamiania programów.! Według nich system operacyjny zaczyna się tam, gdzie pojawia się walka procesów o zasoby. 6 09
Proces i środowisko Proces jest obiektem dynamicznym składającym się z:! programu, określającego ciąg wykonywanych instrukcji! otoczenia, zbioru obiektów (zasobów) dostępnych dla procesu zarówno fizycznie (PAO) jak i logicznie (pliki, urządzenia). Środowisko to część otoczenia, zbiór symboli i przypisanych im tekstów, którymi są najczęściej nazwy plików i katalogów. W systemie DOS w każdej chwili aktywny jest dokładnie tylko jeden proces zabiegający o czas i zasoby procesora. 7 09
Środowisko DOS u DOS musi pracować na sprzęcie wyposażonym w procesor Intela 80*86 o podobnej do wzorcowej architekturze.! Istniejące rozwiązania tego problemu to sprzętowe bądź programowe emulatory symulujące architekturę i środowisko IBM PC. Siłą DOS u jest olbrzymia ilość oprogramowania. 8 09
OS/2 - podstawy OS/2 (Operating System 2) przeznaczony był przede wszystkim dla nowej serii mikrokomputerów PS/2 (Personal System 2) firmy IBM. Najważniejsze cechy to:! możliwość wykonywania jednocześnie wielu aplikacji,! zgodność ze standardowymi aplikacjami DOS u. Oprócz możliwości dzielenia czasu system oferuje możliwość pracy równoległej przez mechanizm wątków (threat). 9 09
OS/2 - wieloprogramowość OS/2 - równoczesne uruchamianie wielu programów.! Zadanie podzielone na podzadania - procesy (process, task).! Zegar systemu przerywa w jednakowych odcinkach czasu działanie CPU i oblicza nowe priorytety tak, by wznowione zostało przetwarzanie następnego procesu z listy procesów oczekujących.! Każdy proces otrzymuje jednostkę czasu CPU, tylko wtedy wykonuje się. 10 09
OS/2 - komunikacja OS/2 jest znacznie lepiej przygotowany do komunikacji między komputerami niż DOS. Zadanie to realizuje podsystem LAN-Manager (Local Area Network). Niestety nie jest w nim zapewniona przezroczystość sieci ani bezpieczeństwo danych. 11 09
OS/2 - pliki System organizacji plików HPFS (High Performance File System) przypominający system plików UNIX a oznacza się dużą szybkością -zastąpił znany z DOS u FAT. Komunikację z użytkownikiem zapewnia podsystem PM (Presentation Manager), standardowa graficzna platforma użytkownika. Pracę z systemem ułatwia podobny do hipertekstu system podpowiedzi IPF (Information Prresentation Facility). 12 09
UNIX (Linux) UNIX (Linux) jest systemem operacyjnym:! wielodostępnym (Multi User)! wielozadaniowym (Multi Tasking) Na tej samej maszynie, w tym samym czasie może pracować wielu użytkowników dzieląc zasoby komputera. Daje to obniżenie kosztów eksploatacji i optymalne wykorzystanie. 13 09
Windows 1.0/2.0 Zapowiadany na 1983 rok system pojawił się w listopadzie 1985 w wersji 1.0, a w grudniu 1989 w wersji 2.0. Okna miały tę sama wielkość i nie mogły na siebie zachodzić. W wersji 2.1 dodano opcję dynamicznej wymiany danych (Dynamic Data Exchange) DDE 14 09
Windows 3.0 System narodził się w maju 1990. Usprawniono mechanizmy posługiwania się oknami. Praca z plikami odbywa się w sposób graficzny. System potrafi współpracować z siecią. 15 09
Windows 3.1 Narodziny w kwietniu 1992. Poprawiono czcionki wprowadzenie czcionek typu True Type. Dodano obsługę dźwięków. Udoskonalono i zwiększono wydajność Menedżera Plików. 16 09
Windows 3.11 Windows for Workgroups narodził się w 1992 roku. System do pracy grupowej w sieci. Możliwość korzystania z zasobów sieci drukarek itp. System poczty elektronicznej oraz terminarza. 17 09
Windows NT Narodziny w 1993 - New Technology? Windows NT jest już systemem operacyjnym. Pierwsze wersje NT były podobne do Windows 3.1. Windows NT Workstation, Windows NT Server 18 09
Windows 95 Urodziny 24 sierpnia 1995 r. NT był zbyt drogi, 3.1 zbyt stary... Jest już systemem operacyjnym. Całkowita rewolucja w systemie okien. Możliwość stosowania długich nazw. 19 09
Windows CE Przypomina wyglądem Win 95 ale działa jedynie na komputerach typu palmtop. Sterowanie odbywa się nie za pomocą myszy, ale plastikowego pióra którym dotyka się bezpośrednio ikon na ekranie. Istnieje możliwość wymiany danych z komputerami stacjonarnymi. 20 09
Windows 98 Urodziny połowa 1998 roku. Jest to w zasadzie w pełni zaktualizowana wersja Win 95. Eskalacja metod internetowych. Integracja z Internetem. 21 09
Dziś i jutro... Windows 2000! Kontynuacja rodziny NT Windows Millenium! Kontynuacja rodziny 95 i 98 Windows XP zapowiedziana unifikacja 22 09
23 09
24 09