Struktura dysku. Dyski podstawowe i dynamiczne

Transkrypt

1 Struktura dysku Dyski podstawowe i dynamiczne System Windows 2000 oferuje dwa rodzaje konfiguracji dysków: dysk podstawowy i dysk dynamiczny. Dysk podstawowy przypomina struktury dyskowe stosowane w systemie Windows NT. Dysk dynamiczny jest nową funkcją systemu Windows Domyślnie Windows 2000 inicjuje dyski twarde jako dyski podstawowe. Narzędzie Administrator dysku zawarte w systemie Windows NT 4.0 i wcześniejszych wersjach zostało zastąpione w Windows 2000 przez snap-in MMC Zarządzanie dyskami, który wspiera dyski podstawowe i dynamiczne. Zarządzanie dyskami zawiera kreator uaktualniania umożliwiający konwersję dysków podstawowych na dyski dynamiczne. System komputerowy może zawierać kombinację dysków podstawowych i dynamicznych oraz dowolną kombinację systemów plików (file allocation table [FAT], w tym FAT16 i FAT32, oraz NTFS). Jednakże wszystkie woluminy znajdujące się na tym samym dysku fizycznym muszą być tego samego typu (podstawowe lub dynamiczne). Dysk można uaktualnić z podstawowego do dynamicznego w dowolnym momencie. Dokonane zmiany zostają wprowadzone natychmiast bez konieczności zamykania Zarządzania dyskami lub powtórnego uruchamiania systemu. Powtórne uruchomienie jest jednak potrzebne w przypadku uaktualnienia dysku uruchomieniowego lub dysku zawierającego używany wolumin albo partycję. Terminologia Poniżej przedstawiono definicje, które pomogą zrozumieć różnice między dyskiem podstawowym a dyskiem dynamicznym. Dysk podstawowy Dysk podstawowy jest dyskiem fizycznym zawierającym partycje główne i/lub partycje rozszerzone wraz z napędami logicznymi używanymi przez system Windows 2000 i wszystkie wersje Windows NT. Dyski podstawowe mogą również zawierać zestawy woluminów lub zestawy paskowe, utworzone przez Windows NT 4.0 lub wcześniejsze wersje. Przy zastosowaniu kompatybilnego formatu plikowego, dyski podstawowe są dostępne dla systemów: MS-DOS, Windows 95, Windows 98 i wszystkim wersjom Windows NT. System Windows 2000 automatycznie inicjuje dyski jako podstawowe, dlatego problemy związane z partycjami i woluminami można rozwiązać tymi samymi metodami, co w przypadku Windows NT. 1

2 Wolumin podstawowy Wolumin podstawowy jest woluminem znajdującym się na dysku podstawowym. Do woluminów podstawowych należą partycje główne, napędy logiczne w partycjach rozszerzonych oraz zestawy woluminów lub zestawy paskowe utworzone przez Windows NT 4.0 i wcześniejsze wersje. Nie można tworzyć woluminów podstawowych na dyskach dynamicznych. Dysk dynamiczny Dysk dynamiczny jest dyskiem fizycznym, który został uaktualniony przez narzędzie Zarządzanie dyskami. Dyski dynamiczne nie zawierają partycji ani napędów logicznych, zawierają tylko woluminy dynamiczne utworzone przez Zarządzanie dyskami. Woluminy dynamiczne są dostępne tylko dla komputerów z systemem Windows Uwaga: Dyski uaktualnione z dysku podstawowego do dysku dynamicznego zawierają jeszcze odniesienia do partycji w tabeli partycji znajdującej się w sektorze MBR. Partycje są jednak zaznaczone w MBR jako dynamiczne, co informuje system Windows 2000, że dane o konfiguracji dysku są aktualnie utrzymywane w bazie danych zarządzania dyskami znajdującej się na końcu dysku. Dalsze zmiany dokonane na dysku, takie jak usunięcie lub utworzenie woluminów, nie są zapisywane w tabeli partycji. Fizyczne dyski dynamiczne są podzielone na woluminy dynamiczne opisane literami napędów. Woluminy dynamiczne Wolumin dynamiczny jest woluminem logicznym utworzonym na dysku dynamicznym przez Zarządzanie dyskami. Woluminy dynamiczne mogą być proste, łączone lub paskowe Windows 2000 Server wspiera także woluminy typu FT (lustrzane i RAID 5). Nie można tworzyć woluminów dynamicznych na dyskach podstawowych. Woluminy dynamiczne nie są wspierane przez komputery mobilne ani przez nośniki wymienne. Uwaga: Woluminy dynamiczne, które powstały przez uaktualnienie partycji podstawowych, nie mogą zostać rozszerzone. Dotyczy to szczególnie woluminu systemowego, który zawiera pliki potrzebne do uruchomienia systemu Windows 2000 na określonym sprzęcie, oraz woluminu startowego, który zawiera pliki systemowe Windows 2000 potrzebne podczas uruchamiania. Można rozszerzyć tylko te woluminy, które zostały utworzone po uaktualnieniu dysku do dysku dynamicznego. 2

3 Partycje i woluminy Uaktualnienie do dysku dynamicznego powoduje konwersję istniejących partycji i woluminów logicznych na woluminy dynamiczne. W tabeli 32.1 przedstawione są niektóre terminy związane z dyskiem podstawowym wraz z ich odpowiednikami na dysku dynamicznym. Tabela 32.1 Terminy związane z dyskiem podstawowym i dynamicznym Tabela Terminy związane z dyskiem podstawowym i dynamicznym Struktura dysku podstawowego Struktura dysku dynamicznego Partycja główna Wolumin prosty Partycja systemowa i partycja startowa Wolumin systemowy i wolumin startowy Partycja aktywna Partycja rozszerzona Napęd logiczny Zestaw woluminów Zestaw paskowy Wolumin aktywny Wolumin i nieprzydzielone miejsce Wolumin prosty Wolumin łączony Wolumin paskowy (rozłożony) Cechy dysku podstawowego Na dysku podstawowym można używać partycji w ten sam sposób, co w systemie Windows NT Workstation 4.0, ale wprowadzenie dokonanych zmian nie wymaga zatwierdzenia ani powtórnego uruchomienia komputera. Zmiany dokonane przez Zarządzanie dyskami są wprowadzane ze skutkiem natychmiastowym. Wyjątkiem są zmiany mające wpływ na pliki już istniejące na dysku. Na wolnym miejscu znajdującym się na fizycznym dysku twardym można utworzyć do czterech partycji, z których jedna może być partycją rozszerzoną. W partycji rozszerzonej można utworzyć jeden lub więcej napędów logicznych. Na dyskach podstawowych nie można tworzyć zestawów woluminów ani woluminów typu FT. Poniższe zadania można wykonać tylko na dysku podstawowym: Utworzenie i usunięcie partycji głównych i rozszerzonych. Utworzenie i usunięcie napędów logicznych w partycji rozszerzonej. Sformatowanie partycji i zaznaczenie jej jako aktywnej. Usunięcie zestawów woluminów, zestawów paskowych, zestawów lustrzanych lub zestawów paskowych z parzystością. Niektóre stare funkcje nie są już dostępne na dyskach podstawowych, ponieważ wielodyskowe systemy przechowywania wymagają dysków dynamicznych. Zarządzanie dyskami wspiera stare zestawy woluminów i zestawy paskowe, ale nie pozwala na tworzenie nowych. Na przykład na dysku podstawowym nie można tworzyć zestawów woluminów ani zestawów paskowych oraz nie można rozszerzać woluminów ani zestawów woluminów. Zestawy można jedynie usunąć. Przed usunięciem zestawu należy utworzyć kopię zapasową wszystkich informacji zawartych w zestawie. 3

4 Aby utworzyć nowy wolumin łączony lub paskowy, należy w pierwszej kolejności uaktualnić dysk do dysku dynamicznego. Aby dokonać konwersji istniejącego zestawu woluminów lub paskowego, należy uaktualnić odpowiednie dyski fizyczne do dysku dynamicznego. Cechy dysku dynamicznego Zarządzanie dyskami jest bardzo elastyczne. Liczba woluminów tworzonych na fizycznym dysku twardym jest ograniczona tylko przez ilość wolnego miejsca dostępnego na dysku. Możliwe jest także utworzenie woluminów obejmujących kilka dysków oraz, jeśli używany jest Windows 2000 Server, woluminów odpornych na błędy. Następujące zadania można wykonać tylko na dysku dynamicznym: Utworzenie i usunięcie woluminów prostych, łączonych i paskowych. Rozszerzenie woluminu prostego lub łączonego. Reaktywowanie brakującego lub niedostępnego dysku. Dyski dynamiczne nie są wspierane przez komputery mobilne. Na komputerze mobilnym, w Zarządzaniu dyskami, nie pojawia się opcja uaktualnienia dysku do dynamicznego. Poniżej opisane są sytuacje, w których możliwości woluminów dynamicznych są ograniczone: Przy instalacji systemu Windows 2000 Jeśli wolumin dynamiczny został utworzony z nieprzydzielonego miejsca na dysku dynamicznym, to nie można instalować systemu Windows 2000 na tym woluminie. Wynika to z faktu, że instalator Windows 2000 wykorzystuje wywołania BIOS, które rozpoznają tylko woluminy występujące w tabeli partycji. Tabela partycji zawiera tylko partycje dysku podstawowego i woluminy proste dysku dynamicznego powstałe po uaktualnieniu partycji dysku podstawowego. Nowe woluminy dynamiczne nie są rejestrowane w tabeli partycji. Przy rozszerzaniu woluminu Na dysku dynamicznym nie można rozszerzać woluminu systemowego ani woluminu startowego. Woluminy te nie mogą należeć do woluminu łączonego, ponieważ system Windows 2000 traktuje woluminy rozszerzone jako identyczne z woluminami łączonymi. System Windows 2000 nie może rozszerzać woluminu dynamicznego, który istniał przed uaktualnieniem w postaci woluminu startowego. W większości przypadków dotyczy to woluminu systemowego i woluminu rozruchowego (które mogą być tym samym woluminem). Uaktualnione woluminy proste są wciąż powiązane z tablicą partycji i muszą odpowiadać strukturze zapisanej w tablicy. Rozszerzenie woluminu dynamicznego powoduje zmianę jego wielkości, ale dysk dynamiczny nie zapisuje zmian w tablicy partycji, dlatego uaktualnione woluminy nie mogą ulegać modyfikacji w ten sposób. Można rozszerzyć tylko woluminy proste, utworzone po uaktualnieniu dysku do dynamicznego. Aby rozszerzyć uaktualniony wolumin (z wyjątkiem woluminu systemowego i woluminu startowego), należy usunąć uaktualniony wolumin i utworzyć nowy wolumin na dysku dynamicznym. 4

5 Do utworzenia i późniejszego przywrócenia kopii zapasowej danych znajdujących się w woluminie można użyć narzędzia Windows 2000 Kopia zapasowa. W Zarządzaniu dyskami należy przypisać nowy wolumin tej samej literze napędu lub punktowi scalania co stary wolumin, tak, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie wszystkich łączy opartych na literze napędu. Wspólne cechy dysku podstawowego i dynamicznego Poniższe zadania można wykonać na dyskach podstawowych i dynamicznych: Sprawdzenie właściwości dysku, takich jak pojemność, ilość wolnego miejsca oraz status. Sprawdzenie właściwości woluminów i partycji, takich jak wielkość, przypisana litera napędu, etykieta, typ i system plików. Przypisanie liter napędu woluminom, partycjom oraz urządzeniom CD-ROM. Ustawienie opcji dotyczących udostępniania dysku lub zabezpieczeń, w stosunku do woluminu lub partycji. Uaktualnienie dysku podstawowego do dynamicznego lub konwersja dysku dynamicznego na podstawowy. 5

6 Struktura dysku Partycja podstawowa (primary) - to partycja, z której można uruchomić system Windows, MS-DOS i inne. Partycje podstawowe mogą być 4 (w komputerze PC). Partycja podstawowa może mieć tzw. flagę uruchomieniową, co oznacza, że z niej uruchomi się system. MBR - Master Boot Record (główny rekord startowy). Jest to obszar, gdzie zwykle zapisywany jest program ładujący (bootloader) i tablica partycji. Partycja rozszerzona - to obszar, zawierający wszystkie dyski logiczne. Dysk logiczny - dysk, znajdujący się w partycji rozszerzonej. System Windows nie uruchomi się z dysku logicznego. Dla lepszego zrozumienia co to jest dysk logiczny, pokażę to na obrazku: Budowa MBR bootstrap partycja 1 partycja 2 partycja 3 partycja 4 0x55 0xAA MBR ma 512 bajtów długości, z czego pierwsze 446 bajtów zajmuje program rozruchowy (bootstrap). Druga część MBR tablica partycji zawiera 4 struktury opisujące poszczególne partycje podstawowe, każda po 16 bajtów. MBR kończą 2 bajty sygnatury szesnastkowo 0x55AA, co daje (4 16) + 2 = 512. MBR znajduje się na pierwszej ścieżce, w pierwszym cylindrze, w pierwszym sektorze dysku (CHS 0, 0, 1). 6

7 7

8 8