Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ROGRM NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO, 311701 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego SIS TREŚI 1. TY ROGRMU: MODUŁOWY... 3 2. RODZJ ROGRMU: LINIOWY... 3 3. UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI:... 3 4. ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO... 4 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 4 7. KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Z ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO... 4 8. INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO... 5 9. UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO... 6 10. OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMI Z INNYMI ZWODMI... 6 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO... 6 12. LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO... 8 13. ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 12 1. 311701.M1.rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk... 13 2. 311701.M2.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż... 20 3. 311701.M3.rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny... 39 4. 311701.M4.rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych... 50 5. 311701.M5.rowadzenie nadzoru nad robotami górniczymi... 56 6. raktyki zawodowe... 74 ZŁĄZNIKI... 81 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: TEHNIKUM Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRMU: MODUŁOWY 2. RODZJ ROGRMU: LINIOWY 3. UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: utorzy: mgr inż. neta Szymańska Szydło, mgr inż. aweł Drzazga Recenzenci: mgr inż. Teresa Sagan, mgr inż. Łucja Zielińska Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: - Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw - Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. - Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. - Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze - Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r z późniejszymi zmianami. - Rozporządzenie MEN w sprawie praktycznej nauki zawodu z dnia 15 grudnia 2010 r. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
5. ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: język obcy nowożytny i fizykę, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Z ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa, w szczególności: Matematyka w zakresie: liczby rzeczywiste, przybliżenia, procenty, miary kątów, pola figur płaskich, obwód figur, pola i objętości brył, trygonometrię. Fizyka w zakresie: ruch w różnych układach odniesienia, energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej, praca moc i sprawność układu, związek między pracą i energią, analiza przemian energii mechanicznej, hydrostatyka, hydrodynamika, termodynamika. Należy dokonać korelacji pomiędzy odstawami przedsiębiorczości w zakresie: rozpoczynanie działalności gospodarczej, oraz z jednostką modułową 311701.M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej. 8. INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Technikum górnictwa odkrywkowego zajmuje się pracami wydobywczymi odbywającymi się na powierzchni, a proces wydobywczy odbywa się poprzez odkrywanie kolejnych warstw surowców. Głównym celem kształcenia w ramach zawodu jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji odkrywkowej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji, technice strzelniczej, miernictwie górniczym, przepisach prawnych w górnictwie, kierowania procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te informacje zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu technikowi do podjęcia pracy zawodowej. bsolwent technikum może być zatrudniony w odkrywkowych zakładach górniczych (węgla brunatnego, surowców skalnych, kruszyw naturalnych i innych kopalin stałych). Jeżeli absolwent ma zamiłowanie naukowe, może podjąć pracę w biurach projektów, jednostkach badawczych i badawczo-rozwojowych, przedsiębiorstwach geologicznych i budownictwa geotechnicznego bazujących na technikach górniczych (wiertniczych). może kontynuować naukę na studia na uczelni wyższej, zaś podejmując pracę zawodową, będzie korzystał z nowych technologii i na bieżąco przystosowywał się do kierunków rozwoju zakładu pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 9. UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Górnictwo odkrywkowe kopalin pospolitych to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny, piaski, żwiry i surowce skalne. Technikum górnictwa odkrywkowego to zawód na który jest duże zapotrzebowanie, ponieważ eksploatacja surowców podlega przepisom prawa geologicznego i górniczego i na właścicielach kopalni ciąży obowiązek zatrudniania osób dozoru i kierownictwa ruchu ze średnim lub wyższym wykształceniem kierunkowym. Technicy górnictwa odkrywkowego chętnie przyjmowani są do pracy w firmach realizujących usługi dla potrzeb górnictwa, strukturach nadrzędnych kopalń, organach nadzoru górniczego. rzedsiębiorcy prowadzący działalność wydobywczą zatrudniają osoby dozoru i kierownictwa posiadających wykształcenie wyższe lub średnie w zawodziei technik górnictwa odkrywkowego. 10. OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMI Z INNYMI ZWODMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji odkrywkowej wyodrębniona została kwalifikacja M.10 Eksploatacja złóż metodą odkrywkową która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego. Technik górnictwa odkrywkowego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.10. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego KZ(M.a) mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler oraz grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO bsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z odwadnianiem górotworu i zwałowisk; 2) wykonywanie robót związanych z udostępnianiem i urabianiem złoża; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3) wykonywanie robót związanych z transportem nadkładu i kopaliny; 4) wykonywanie robót związanych z rekultywacją terenów pogórniczych; 5) organizowanie i prowadzenie robót w górnictwie odkrywkowym; 6) rozpoznawanie zagrożeń naturalnych i zapobieganie im. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS i OMZ) efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler KZ (M.a) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ (M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową oraz M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 620 godzin, na kształcenie w ramach kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 250 godzin. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimalnie 480 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp. Nazwa przedmiotu Klasa I II III IV I semestr II semestr I semestr II semestr I semestr II semestr I semestr II semestr Kształcenie zawodowe teoretyczne Liczba godzin w cyklu kształcenia tygodniowo łącznie 1. 311701.M1.rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk 6 5 5,5 165 2. 311701.M2.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 4 19 2 12,5 375 3. 311701.M3.rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny 17 8,5 255 4. 311701.M4.rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych 16 8 240 5. 311701.M5.rowadzenie nadzoru nad robotami górniczymi 2 18 11 15,5 465 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe w semestrze 6 9 19 19 18 18 11 50 1500 raktyki zawodowe 4 tyg. 160 EGZMIN OTWIERDZJĄY IERWSZĄ KWLIFIKJĘ M.10. ODBYW SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLSY TRZEIEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego EGZMIN OTWIERDZJĄY TRZEIĄ KWLIFIKJĘ M.41. ODBYW SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLSY ZWRTEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Wykaz jednostek modułowych dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego Nazwa modułu Jednostka modułowa Liczba godzin przewidziana na jednostki 1. 311701.M1.rowadzenie odwadniania górotworu i 1.1. 311701.M1.J1.Stosowanie przepisów prawa geologiczno 20 zwałowisk górniczego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania 145 górotworu i zwałowisk 2. 311701.M2.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności 83 gospodarczej 2.2. 311701.M2.J2.Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej 87 2.3. 311701.M2.J3.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 90 2.4. 311701.M2.J4.Użytkowanie maszyn i urządzeń do udostępniania 115 i urabiania złóż 3. 311710.M3.rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny 3.1. 311701.M3.J1. osługiwanie się językiem obcym zawodowym 60 3.2. 311701.M3.J2. rowadzenie procesu transportu technologicznego 70 3.3. 311701.M3.J3. Użytkowanie maszyn i urządzeń do transportu 125 4. 311701.M4.rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych 4.1. 311701.M4.J1. rowadzenie zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych 4.2. 311701.M4.J2. Zabezpieczanie terenów pogórniczych 5. 311710.M5.rowadzenie nadzoru nad robotami górniczymi 5.1. 311701.M5.J1. Wykonywanie dokumentacji części maszyn 190 i urządzeń 5.2. 311701.M5.J2. Organizowanie robót górniczych 152 5.3. 311701.M5.J3. Likwidowanie zagrożeń w kopalniach odkrywkowych 123 6. raktyki zawodowe 6.1. 311710.M6.J1. Zabezpieczanie terenów pogórniczych 160 6.2. 311710.M6.J2. Organizowanie robót górniczych 205 35 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Mapa dydaktyczna 311701.M1. 311701.M1.J1. 311701.M1.J2. 311701.M2. 311701.M2.J1. 311701.M2.J2. 311701.M2.J4. 311701.M2.J3. 311701.M3. 311701.M3.J1. 311701.M3.J2. 311701.M3.J3. 311701.M4. 311701.M4.J1. 311701.M4.J2. 311701.M5. 311701.M5.J1. 311701.M5.J2. 311701.M5.J3. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 13. ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego zastosowano taksonomię celów B B. Niemierko 1. 311701.M1.rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk 165 godzin 2. 311701.M2.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 375 godzin 3. 311701.M3.rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny 255 godzin 4. 311701.M4.rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych 240 godzin 5. 311701.M5.rowadzenie nadzoru nad robotami górniczymi 465 godzin 6. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. 311701.M1.rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk 1.1. 311701.M1.J1.Stosowanie przepisów prawa geologiczno górniczego oraz bezpieczeństa i higieny pracy 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk 1.1. 311701.M1.J1.Stosowanie przepisów prawa geologiczno górniczego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy oziom ( lub ) BH(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym, BH(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się B przepisy prawa pracy, ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; BH(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(2)1. skorzystać z przepisów prawa pracy; B zagrożenia występujące na stanowisku pracy, BH(2)2. wskazać instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe górniczych; występujące na stanowisku pracy, BH(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny bezpieczeństwa i higieny pracy; pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, BH(3)2. wyjaśnić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie B bezpieczeństwa i higieny pracy; rodzaje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania BH(3)3. zidentyfikować prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy B zadań zawodowych ; w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; zasady udzielania pierwszej pomocy, BH(4)1. wskazać zagrożenia występujące na stanowisku pracy; BH(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące na stanowisku pracy; B BH(6)1. wskazać czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe występujące na stanowisku pracy; BH(6)2.określić oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych na organizm człowieka; BH(7)1. wskazać przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.1. 311701.M1.J1.Stosowanie przepisów prawa geologiczno górniczego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy oziom ( lub ) stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(7)2. określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(8)1. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania zadań zawodowych ; BH(9)1. wskazać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa podczas wykonywania robót na terenie kopalni odkrywkowej; BH(9)2. opisać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa podczas wykonywania robót na terenie kopalni odkrywkowej; BH(10)1. wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy środkami transportowymi; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; B KS(3)1. dokonać analizy rezultatów działań; KS(4)1. podjąć nowe wyzwania; KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(7)1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.1. 311701.M1.J1.Stosowanie przepisów prawa geologiczno górniczego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy oziom ( lub ) KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; lanowane zadania Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy ustalić przyczyny jego powstania i opisać nieprawidłowości w trakcie wykonywanej pracy. Opisany przykładowy wypadek należy omówić z ekspertem lub nauczycielem. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, informacje o wypadkach oraz filmy i prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę opisu i pokazu zaistniałych wypadków i zagrożeń podczas wykonywania robót związanych z eksploatacją odkrywkową złóż z zastosowaniem filmów i zdjęć gdyż uczeń w łatwy sposób zrozumie jakie skutki może przynieść nie stosowanie się do obowiązujących przepisów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru w którym uczeń zaznaczy poprawne odpowiedzi postępowania w razie zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk BH(4)2. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia życia człowieka oraz środowiska związane z pracą maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(5)2. zidentyfikować zagrożenia występujące podczas użytkowania maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowiska; BH(6)3.określić oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych na organizm człowieka w trakcie użytkowania maszyn do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(7)3. zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas użytkowania maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(10)2. wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk ; KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; KS(3)1. dokonać analizy rezultatów działań; KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; oziom ( lub ) M.10.1(1)1. zidentyfikować oznaczenia stosowane na mapach; M.10.1(1)2. rozróżnić maszyny i urządzenia na mapach górniczych w oparciu o oznaczenia; zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i B B środowiska w trakcie użytkowania maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk; zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych, zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym, oznaczenia stosowane na mapach, mapy górnicze, warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż, czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych, roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji, charakterystyka elementów części maszyn, maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom ( lub ) M.10.1(1)3. opisać współpracę maszyn i urządzeń na podstawie map i D schematów; M.10.1(2)1. określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; M.10.1(2)2. wskazać czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej B eksploatacji złóż; M.10.1(2)3. omówić zakres stosowania odkrywkowej eksploatacji złóż; B M.10.1(2)4. określić czynniki decydujące o zastosowaniu odkrywkowej eksploatacji złóż; M.10.1(2)5. ocenić czynniki związane z odkrywkową eksploatacją złóż; D M.10.1(7)1. wskazać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(7)2. opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych; B M.10.1(7)3. dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(8)1. wskazać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)2. opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; B M.10.1(8)3. określić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)4. dobrać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(11)1 omówić budowę maszyny i urządzeń do odwadniania górotworu; M.10.1(11)2. rozpoznać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk M.10.1(11)3. dobrać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, oziom ( lub ) M.10.1(13)1. wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; M.10.1(13)2. określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; lanowane zadania Zadaniem uczniów jest zidentyfikowanie maszyn i urządzeń do urabiania. Uczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli grupę na pary w drodze losowania rozdzieli dla niej zdjęcia lub rysunki maszyn górniczych stosowanych do udostępniania i urabiania złóż. Na podstawie otrzymanych materiałów, oraz w oparciu o katalogi lub zasoby internetowe uczniowie będą mieli za zadanie znalezienie maszyny w katalogach lub zasobach internetu, oraz określenie jej danych technicznych i zastosowania w górnictwie odkrywkowym.. Wykonaną pracę zaprezentować na forum klasy Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. W pracowni powinny się znajdować: schematy i modele maszyn i urządzeń, katalogi techniczne maszyn i urządzeń, schematy i modele maszyn górniczych filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Zestawy rysunków maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania w kopalniach odkrywkowych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy, slajdy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktyczne odstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w tym dziale jest rozpoznanie maszyny lub urządzenia oraz określenie jej przeznaczenia. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza w tym zakresie będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowym oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Ze względu na duży asortyment maszyn i urządzeń stosowanych w górnictwie odkrywkowym, a także ich pojedyncze występowanie w zależności od specyfiki warunków górniczo geologicznych kopalni, najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest pokaz multimedialny. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form w grupach 4-5 osobowych w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.2. 311701.M1.J2.Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom ( lub ) ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prezentacji przeprowadzonej przez uczniów, uwzględniając prawidłowość wykonanego zadania, stosowane słownictwo, udział ucznia w pracy grupowej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2. 311701.M2.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej 2.2. 311701.M2.J2.Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej 2.3. 311701.M2.J3.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż 2.4. 311701.M2.J4.Użytkowanie maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania złóż 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej BH(4)3. określić zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót w kopalni odkrywkowej; BH(5)3. określić metody szacowania zagrożeń występujących podczas wykonywania robót w kopalni odkrywkowej; oziom ( lub ) KS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej; KS(2)2. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(4)2. dokonać analizy zmian zachodzących w branży; KS(5)2. zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem; KS(7)2. respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; KS(8)2. przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(9)2. zachowywać się asertywnie; DG(1)1. wskazać etapy rozpoczynania działalności prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; podstawy działalności gospodarczej; zasady planowania określonej działalności; formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa; formy pozyskiwania kapitału; rejestrowanie firmy; dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej; opodatkowanie działalności gospodarczej; wydajność pracy; systemy wynagrodzeń pracowników; obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych; biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; plan ruchu zakładu górniczego; zasady organizacji stanowiska biurowego; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; DG(1)2. wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; DG(1)3. dokonać analizy funkcjonowania zakładów B górniczych w ramach gospodarki rynkowej; DG(1)4. określić działania mechanizmów rynkowych B właściwych dla branży górnictwa odkrywkowego; DG(1)5. rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w B branży górnictwa odkrywkowego; DG(2)1. wskazać przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; DG(2)2. wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; DG(2)3. zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o B ochronie danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(2)4. określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa B pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(2)5.określić przepisy o opłatach z tytułu działalności B zasady formułowania pism; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) górniczej; DG(3)1. wskazać przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)2. wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)3. sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)4. zastosować przepisy prawa dotyczące B podejmowania działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(3)5. określić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(3)6. przewidzieć konsekwencje wynikające z D nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(4)1.wskazać przedsiębiorstwa w najbliższej okolicy prowadzące eksploatacje złóż metodą odkrywkową; DG(4)2. wskazać powiązania innych przedsiębiorstw z B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) zakładami górniczymi; DG(4)3. rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; DG(4)4. objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; DG(4)5. dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży górnictwa odkrywkowego; DG(4)6. wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży górnictwa odkrywkowego; DG(4)7. określić wpływ przedsiębiorstw górnictwa odkrywkowego na otoczenie; DG(5)1. skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego; DG(5)2. wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży górnictwa odkrywkowego; DG(5)3. zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży górnictwa odkrywkowego; DG(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym; B D D B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) DG(6)2. zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego; DG(6)3. zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego; DG(7)1. wyznaczyć kolejne etapy ustanowienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego ; DG(7)2. skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(7)3. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(7)4. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(7)5. sporządzić przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; DG(7)6. sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej działalności górniczej; DG(7)7. sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) DG(7)8. sporządzić folder reklamowy przedsiębiorstwa górniczego; DG(8)1. wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; DG(8)2. sporządzić pisma związane z prowadzeniem p działalności gospodarczej; DG(8)3. sporządzić korespondencję z kontrahentami ; DG(8)4. wysyłać i odbierać dokumenty z załącznikami z wykorzystaniem poczty elektroniczną; DG(9)1. posługiwać się urządzeniami biurowymi; B DG(9)2. skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; DG(9)3. instalować oprogramowanie sterujące do urządzeń peryferyjnych ; DG(9)4. obsługiwać urządzenia peryferyjne stosowane w pracach biurowych; DG(10)1. opracować plan marketingowy dla prowadzonej B działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(10)2. dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; DG(10)3. podjąć współpracę z przedsiębiorstwami D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) funkcjonującymi w branży marketingowej; DG(11)1. dokonać analizy kosztów i przychodów D prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; DG(11)2. oceniać efektywność działań w zakresie kosztów i D przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; lanowane zadania 1. Zadaniem uczniów będzie opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej górniczej działalności gospodarczej. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 5 osobowych pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). o prezentacji, powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik Krok po kroku zakładam własną górniczą działalność gospodarczą. 2.Zadaniem uczniów będzie opracowanie projektu własnej górniczej działalności gospodarczej. Efektem zadania powinny być projekty opracowane przez uczniów zawierające: projekt planowanej górniczej działalności gospodarczej, wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia, harmonogram załatwiania formalności administracyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa "odejmowanie i prowadszenie działalności gospodarczej" wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. owinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26
Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2.1. 311701.M2.J1.odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom ( lub ) W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej ogólnej i górniczej oraz prawa pracy. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, materiały dydaktyczne multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być forma tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej górniczej działalności gospodarczej oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego projektu, uwzględniając jakość i strukturę dokumentacji oraz formę i stosowane słownictwo. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27
2.2. 311701.M2.J2.Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom ( lub ) BH(4)4. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska związane z budową geologiczną złoża; BH(5)4. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska związane z budową geologiczną złoża; KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi; KZ(M.e)(1)2. wyjaśnić procesy geotektoniki współczesnej; KZ(M.e)(1)3. wyjaśnić i przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy ziemskiej; KZ(M.e)(1)4. wyjaśnić procesy endo i egzogeniczne; KZ(M.e)(1)5. omówić występowanie i pochodzenie wód podziemnych; B KZ(M.e)(1)6. wyjaśnić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi; KZ(M.e)(1)7. dokonać analizy tabeli stratygraficznej; D KZ(M.e)(1)8. omówić budowę geologiczna olski na tle jednostek strukturalnych Europy; KZ(M.e)(2)1. rozróżnić rodzaje i właściwości skał; KZ(M.e)(2)2. wskazać zastosowanie skał; KZ(M.e)(2)3.opisać podstawowe grupy minerałów; KZ(M.e)(2)4. opisać procesy skałotwórcze; KZ(M.e)(2)5. opisać grupy genetyczne skał i ich właściwości; zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i B środowiska związane z budową geologiczną złoża, geologia dynamiczna i strukturalna; elementy geologii złożowej (mineralogia, petrografia, nauka o złożach); budowa geologiczna olski; hydrogeologia i geologia inżynierska; procesy technologiczne wydobycia kopalin; rozmieszczenie surowców mineralnych w olsce; znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w olsce; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28
2.2. 311701.M2.J2.Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom ( lub ) KZ(M.e)(2)6. opisać procesy tworzące surowce mineralne;; KZ(M.e)(2)7. opisać formy występowania złóż; KZ(M.e)(2)8. opisać procesy tworzące surowce mineralne; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin; B KZ(M.e)(3)2. scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin; B KZ(M.e)(3)3. ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin; KZ(M.e)(3)4. omówić znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w olsce; KZ(M.e)(3)5. opisać podział kopalin wydobywanych metodą odkrywkową; KZ(M.e)(3)6.rozróżnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach B odkrywkowych; KZ(M.e)(3)7.wyjaśnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych; KZ(M.e)(4)1. znaleźć w zasobach Internetu kopalnie odkrywkowe w olsce i na świecie; KZ(M.e)(4)2. opisać odkrywkową technologie urabiania kopaliny na podstawie wiadomości znalezionych w zasobach Internetowych; lanowane zadania Zadaniem uczniów jest określenie formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Uczeń otrzymuje przekrój geologiczny przez złoże podanego obszaru. Ma określić formę złoża oraz jego pochodzenie. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny w karcie prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, zestaw próbek minerałów i skał, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Zestawy dokumentacji geologicznej, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, zestaw próbek minerałów i skał, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29
2.2. 311701.M2.J2.Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom ( lub ) eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące geologii; Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności prowadzących do opracowania formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę osiągnięć edukacyjnych uczniów, proponuje przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru ze szczególnym uwzględnieniem oceny wiedzy z zakresu form i pochodzenia złoża. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. 311701.M2.J3.rowadzenie udostępniania i urabiania złóż oziom ( lub ) BH(4)5. określić zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót udostępniających i urabiających; BH(5)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót udostępniających i urabiających; BH(6)4. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka w związku z użytkowaniem maszyn górniczych do udostępniania i zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska związane z wykonywaniem robót udostępniających i urabiających, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30