PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRM NUZNI DL ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn r. Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRMU: MODUŁOWY RODZJ ROGRMU: LINIOWY UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Z ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO INFORMJ O ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ OWIĄZNI ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Z INNYMI ZWODMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ LN NUZNI DL ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW M1. rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk M2. rowadzenie udostępniania i urabiania złoża M3. rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny M4. rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych ZŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: ZSDNIZ SZKOŁ ZWODOW 1. TY ROGRMU: MODUŁOWY 2. RODZJ ROGRMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: utorzy: mgr inż. neta Szymańska - Szydło mgr inż. aweł Drzazga Recenzenci: Konsultanci: 4. ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: - Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw - Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. - Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. - Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 5. ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Z ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa, w szczególności: Matematyka w zakresie: liczby rzeczywiste, przybliżenia, procenty, miary kątów, pola figur płaskich, obwód figur, pola i objętości brył, trygonometrię. Fizyka w zakresie: ruch w różnych układach odniesienia, energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej, praca moc i sprawność układu, związek między pracą i energią, analiza przemian energii mechanicznej, hydrostatyka, hydrodynamika, termodynamika 7. INFORMJ O ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż zajmuje się pracami wydobywczymi odbywającymi się na powierzchni, a proces wydobywczy odbywa się poprzez odkrywanie kolejnych warstw surowców. Głównym celem kształcenia w ramach specjalności jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji odkrywkowej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji, technice strzelniczej, przepisach prawnych w górnictwie, kierowania procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te informacje zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne do podjęcia pracy zawodowej. bsolwent zasadniczej szkoły zawodowej może być zatrudniony w odkrywkowych zakładach górniczych (węgla brunatnego, surowców skalnych, kruszyw naturalnych i innych kopalin stałych) lub podwyższyć kwalifikacje uzyskując dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego po potwierdzeniu kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową oraz uzyskaniu wykształcenia średniego. 8. UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Górnictwo odkrywkowe kopalin pospolitych to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny, piaski, kamienie i żwiry. Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż to zawód który obecnie nie cieszy się dużą popularnością, ale prężnie rozwijająca się branża górnicza, w tym górnictwa odkrywkowego, pozwala przypuszczać, że ta sytuacja ulegnie zmianie. Z powodu wprowadzenia nowej ustawy dotyczacej prawa geologicznego i górniczego przedsiębiorcy prowadzący działalność wydobywczą zobowiązali się do zatrudnienia osób wykształconych w zawodzie górnictwa odkrywkowego a rynek pracy oczekuje pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 9. OWIĄZNI ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Z INNYMI ZWODMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż wyodrębniona została kwalifikacja M.10 Eksploatacja złóż metodą odkrywkową która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego. Zawód posiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczohutniczego do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego poprzez wspólne efekty kształcenia w ramach obszaru KZ (M.e). 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ bsolwent szkoły kształcącej w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z odwadnianiem górotworu i zwałowisk; 2) wykonywanie robót związanych z udostępnianiem i urabianiem złoża; 3) wykonywanie robót związanych z transportem nadkładu i kopaliny; 4) wykonywanie robót związanych z rekultywacją terenów pogórniczych; Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ i KS) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ (M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową. bsolwent zasadniczej szkoły zawodowej po potwierdzeniu kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową może podwyższyć swoje kwalifikacje i uzyskać dyplom technika górnictwa podziemnego po potwierdzeniu kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową i uzyskaniu wykształcenia średniego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 11. LN NUZNI DL ZWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSLOTJI ZŁÓŻ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 3-letniej zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 620 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimalnie 400 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp. Nazwa przedmiotu I II III tygodniowo łącznie I II I II I II Kształcenie zawodowe modułowe M1. rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk; M2. rowadzenie udostępniania i urabiania złoża; M3. rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny M4. rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe modułowe w klasie EGZMIN OTWIERDZJĄY IERWSZĄ KWLIFIKJĘ M.10.ODBYW SIĘ OD KONIE KLSY TRZEIEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 Wykaz jednostek modułowych dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż Nazwa przedmiotu M1. rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk M2. rowadzenie udostępniania i urabiania złoża M3. rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny M4. rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych. Nazwa działu M1.J1. Stosowanie przepisów prawa geologiczno - górniczego i bhp M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej Liczba godzin przewidziana na dział M2.J2. Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej M2.J3 rowadzenie udostępniania i urabiania złóż M2.J4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania złóż M3.J1. osługiwanie się językiem obcym zawodowym M3.J2. rowadzenie procesu transportu technologicznego M3.J3. Użytkowanie maszyn i urządzeń do transportu M4.J1. rowadzenie zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych M4.J2. Zabezpieczanie terenów pogórniczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 Mapa dydaktyczna M M1.J M1.J M M2.J M2.J M2.J M2.J M M3.J M3.J M3.J M M4.J M4.J2. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 12. ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż zastosowano taksonomię celów B B. Niemierko M1. rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk; 320 godzin M2. rowadzenie udostępniania i urabiania złoża 512 godzin M3. rowadzenie transportu nadkładu i kopaliny 384 godzin M4. rowadzenie rekultywacji terenów pogórniczych godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 M1. rowadzenie odwadniania górotworu i zwałowisk; M1.J1. Stosowanie przepisów prawa geologiczno - górniczego i bhp M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk M1.J1. Stosowanie przepisów prawa geologiczno - górniczego i bhp oziom programowych ( lub ) BH(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym, BH(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się B przepisy prawa pracy, ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; BH(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(2)1. skorzystać z przepisów prawa pracy; B zagrożenia występujące na stanowisku pracy, BH(2)2. wymienić instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe górniczych; występujące na stanowisku pracy, BH(3)1. wymienić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny bezpieczeństwa i higieny pracy; pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, BH(3)2. wyjaśnić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie B bezpieczeństwa i higieny pracy; rodzaje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania BH(3)3. zidentyfikować prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy B zadań zawodowych ; w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; zasady udzielania pierwszej pomocy, BH(4)1. wymienić zagrożenia występujące na stanowisku pracy; BH(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące na stanowisku pracy; B BH(6)1. wymienić czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe występujące na stanowisku pracy; BH(6)2.określić oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych na organizm człowieka; BH(7)1. wymienić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 M1.J1. Stosowanie przepisów prawa geologiczno - górniczego i bhp oziom programowych ( lub ) stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(7)2. określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(8)1. wymienić rodzaje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania zadań zawodowych ; BH(9)1. wymienić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa podczas wykonywania robót na terenie kopalni odkrywkowej; BH(9)2. opisać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa podczas wykonywania robót na terenie kopalni odkrywkowej; BH(10)1. wymienić zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy środkami transportowymi; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; B KS(3) przewidzieć skutki podejmowanych działań; KS(4) być otwartym na zmiany; KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KS(7) przestrzegać tajemnicy zawodowej; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(9 ) wynegocjować warunki porozumień; KS(10)współpracować w zespole; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 M1.J1. Stosowanie przepisów prawa geologiczno - górniczego i bhp oziom programowych ( lub ) lanowane zadania Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy ustalić przyczyny jego powstania i opisać nieprawidłowości w trakcie wykonywanej pracy. Opisany przykładowy wypadek należy omówić z ekspertem lub nauczycielem. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń., informacje wypadkowe oraz filmy i prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę opisu i pokazu zaistniałych wypadków i zagrożeń podczas wykonywania robót związanych z eksploatacją odkrywkową złóż z zastosowaniem filmów i zdjęć gdyż uczeń w łatwy sposób zrozumie jakie skutki może przynieść nie stosowanie się do obowiązujących przepisów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru w którym uczeń zaznaczy poprawne odpowiedzi postępowania w razie zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom programowych ( lub ) BH(4)2. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia życia człowieka oraz środowiska związane z pracą maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(5)2. zidentyfikować zagrożenia występujące podczas użytkowania maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowiska; BH(6)3.określić oddziaływanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych na organizm człowieka w trakcie użytkowania maszyn do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(7)3. zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas użytkowania maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk; BH(10)2. wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk ; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(3) przewidzieć skutki podejmowanych działań; KS(5) poradzić sobie ze stresem; KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(9) wynegocjować warunki porozumień M.10.1(1)1. zidentyfikować oznaczenia stosowane na mapach; M.10.1(1)2. rozróżnić maszyny i urządzenia na mapach górniczych w oparciu o oznaczenia; zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska; B zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych, zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym, oznaczenia stosowane na mapach, maszyny i urządzenia na mapach górniczych, warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż, czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych, roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji, charakterystyka elementów części maszyn, maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom programowych ( lub ) M.10.1(1)3. zanalizować współpracę maszyn i urządzeń na podstawie map i D schematów; M.10.1(2)1. określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; M.10.1(2)2. wymienić czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej B eksploatacji złóż; M.10.1(2)3. przeanalizować zakres stosowania odkrywkowej eksploatacji złóż; B M.10.1(2)4. określić czynniki decydujące o zastosowaniu odkrywkowej eksploatacji złóż; M.10.1(2)5. ocenić czynniki związane z odkrywkową eksploatacją złóż; D M.10.1(7)1. wymienić czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(7)2. opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych; B M.10.1(7)3. dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(8)1. wymienić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)2. opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; B M.10.1(8)3. określić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)4. dobrać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(11)1. scharakteryzować pojęcia łożyskowania elementów części maszyn; M.10.1(11)2. wyjaśnić różnice pomiędzy osią, a wałem; B M.10.1(11)3. przedstawić rodzaje łożysk; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom programowych ( lub ) M.10.1(11)4. opisać budowę i zastosowanie sprzęgieł; M.10.1(11)5. wytłumaczyć zasadę działania hamulców; B M.10.1(11)6. scharakteryzować rodzaje przekładni; M.10.1(11)7. wyjaśnić działanie przekładni cięgnowych, ciernych i zębatych; M.10.1(11)8. analizować dokumentacje techniczno ruchową maszyn i urządzeń; B M.10.1(11)9. omówić budowę maszyny i urządzeń do odwadniania górotworu; B M.10.1(11)10. zanalizować pracę maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu; M.10.1(11)11. rozpoznać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu; M.10.1(11)12. obliczyć wydajności maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu; M.10.1(11)13. dobrać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu; M.10.1(13)1. wymienić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; M.10.1(13)2. określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; lanowane zadania Zadaniem uczniów jest zidentyfikowanie maszyn i urządzeń do urabiania. Uczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli grupę na pary w drodze losowania rozdzieli dla niej zdjęcia lub rysunki maszyn górniczych stosowanych do udostępniania i urabiania złóż. Na podstawie otrzymanych materiałów, oraz w oparciu o katalogi lub zasoby internetowe uczniowie będą mieli za zadanie nazywanie maszyn, oraz określenie ich danych technicznych i zastosowania. Wykonaną pracę zaprezentować na forum klasy Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn górniczych. W pracowni powinny się znajdować: schematy i modele maszyn i urządzeń, katalogi techniczne maszyn i urządzeń, schematy i modele maszyn górniczych filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Zestawy rysunków maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania w kopalniach odkrywkowych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy, slajdy i D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 M1.J2. Użytkowanie maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu i zwałowisk oziom programowych ( lub ) prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktyczne odstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w tym dziale jest rozpoznanie maszyny lub urządzenia oraz określenie jej przeznaczenia. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza w tym zakresie będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowym oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Ze względu na duży asortyment maszyn i urządzeń stosowanych w górnictwie odkrywkowym, a także ich pojedyncze występowanie w zależności od specyfiki warunków górniczo geologicznych kopalni, najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest pokaz multimedialny. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form w grupach 4-5 osobowych w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prezentacji przeprowadzonej przez uczniów, uwzględniając prawidłowość wykonanego zadania, stosowane słownictwo, udział ucznia w pracy grupowej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 M2. rowadzenie udostępniania i urabiania złoża M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej M2.J2. Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej M2.J3. Wykonywanie udostępniania i urabiania złóż M2.J4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania złóż M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom programowych ( lub ) BH(4)3. określić zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót w kopalni odkrywkowej; prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(5)3. określić metody szacowania zagrożeń występujących podczas podstawy działalności gospodarczej; wykonywania robót w kopalni odkrywkowej; zasady planowania określonej działalności; DG(1)1. wymienić etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w górnictwie formy organizacyjno-prawne działalności odkrywkowymi ; przedsiębiorstwa; DG(1)2. wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności formy pozyskiwania kapitału; gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; rejestrowanie firmy; DG(1)3. zanalizować funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach gospodarki B dokumentacja dotycząca podejmowania rynkowej; działalności gospodarczej; DG(1)4. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, B opodatkowanie działalności gospodarczej; polityka fiskalna, branża górnicza; wydajność pracy; DG(1)5. zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; B systemy wynagrodzeń pracowników; DG(1)6. zdefiniować pojęcia: złoże, koncesja, organy koncesyjne, zakład B obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń górniczy; społecznych; DG(1)7. zdefiniować pojęcia: plan ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, B biznesplan dla wybranej górniczej działalności organy nadzoru górniczego; gospodarczej; DG(2)1. wymienić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa plan ruchu zakładu górniczego; pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; DG(2)2. wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; oziom programowych ( lub ) DG(2)3. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych B osobowych i prawa autorskiego; DG(2)4. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego; B DG(2)5. zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(2)6.określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej; B DG(2)7. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o B ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(3)1. wymienić przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)2. wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)3. sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)4. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia B górniczej działalności gospodarczej; DG(3)5. dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(3)6. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z D zakresu prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(3)7. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(4)1.wymienić przedsiębiorstwa w najbliższej okolicy prowadzące eksploatacje złóż metodą odkrywkową; DG(4)2. dostrzec powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom programowych ( lub ) DG(4)3. rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą B odkrywkową; DG(4)4. objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; DG(4)5. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w górnictwie i B powiązania między nimi; DG(4)6. zidentyfikować przedsiębiorstwa według rodzaju działalności górniczej; DG(4)7. określić powiązania przedsiębiorstw górniczych z przedsiębiorstwami D okołogórniczymi; DG(4)8. określić wpływ przedsiębiorstw górniczych na otoczeniem; DG(5)1. skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego; DG(5)2. zanalizować działalność handlową na rynku; D DG(5)3. zanalizować czynniki kształtujące popyt na sprzedawane towary ; D DG(5)4.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; DG(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym; DG(6)2. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach handlowych funkcjonujących na rynku; DG(6)3. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży; DG(6)4.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami handlowymi z branży; DG(6)5.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania towarów na rynku; DG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej górniczej działalności gospodarczej; B B B D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom programowych ( lub ) DG(7)2. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; DG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej; DG(7)5. sporządzić przykładowy raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz sporządzić wniosek o wydanie decyzji środowiskowej; DG(7)6. sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej działalności górniczej; DG(7)7. sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; DG(7)8. opracować przykładowy plan ruchu zakładu górniczego dla wybranej D górniczej działalności gospodarczej; DG(7)9. opracować przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla D wybranej górniczej działalności gospodarczej; DG(7)10. sporządzić folder reklamowy przedsiębiorstwa górniczego; DG(8)1.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii; DG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism; DG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; DG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej B formie; DG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; DG(8)6. sporządzić korespondencję z kontrahentami; DG(8)7. wysyłać i odbierać dokumenty z załącznikami z wykorzystaniem poczty elektroniczną; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom programowych ( lub ) DG(9)1. obsługiwać biurowe urządzenia techniczne; p DG(9)2. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie B górniczej działalności gospodarczej; DG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności handlowej; DG(9)4. instalować oprogramowanie sterujące do urządzeń peryferyjnych ; DG(9)5. obsługiwać urządzenia peryferyjne stosowane w pracach biurowych; DG(10)1. rozróżnić elementy marketingu; DG(10)2. dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej; DG(10)3. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb D odbiorców; DG(10)4.zanalizować potrzeby odbiorców na podstawie przeprowadzonych D badań ankietowych; DG(11)1. zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności B gospodarczej; DG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; D DG(11)3. wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej; D lanowane zadania 1. Zadaniem uczniów będzie opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej górniczej działalności gospodarczej. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 5 osobowych pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). o prezentacji, powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik Krok rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 M2.J1. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej oziom programowych ( lub ) po kroku zakładam własną górniczą działalność gospodarczą. 2.Zadaniem uczniów będzie opracowanie projektu własnej górniczej działalności gospodarczej. Efektem zadania powinny być projekty opracowane przez uczniów zawierające: projekt planowanej górniczej działalności gospodarczej, wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia, harmonogram załatwiania formalności administracyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. owinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej ogólnej i górniczej oraz prawa pracy. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, materiały dydaktyczne multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być forma tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej górniczej działalności gospodarczej oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego projektu, uwzględniając jakość i strukturę dokumentacji oraz formę i stosowane słownictwo. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 M2.J2. Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom programowych ( lub ) BH(4)4. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i związane z budową geologiczną złoża; środowiska, BH(5)4. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska geologia dynamiczna i strukturalna; związane z budową geologiczną złoża; elementy geologii złożowej (mineralogia, KS(4) być otwartym na zmiany; petrografia, nauka o złożach); KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; budowa geologiczna olski; hydrogeologia i geologia inżynierska; KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi; procesy technologiczne wydobycia kopalin; KZ(M.e)(1)2. wyjaśnić procesy geotektoniki współczesnej; rozmieszczenie surowców mineralnych w olsce; KZ(M.e)(1)3. wyjaśnić i przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w ziemskiej; olsce; KZ(M.e)(1)4. wyjaśnić procesy endo i egzogeniczne; KZ(M.e)(1)5. omówić występowanie i pochodzenie wód podziemnych; B KZ(M.e)(1)6. wyjaśnić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi; KZ(M.e)(1)7. zanalizować tabelę stratygraficzną; D KZ(M.e)(1)8. omówić budowę geologiczna olski na tle jednostek strukturalnych B Europy; KZ(M.e)(2)1. rozróżnić rodzaje skał; KZ(M.e)(2)2.rozróżnić budowę i właściwości skał; KZ(M.e)(2)3. wskazać zastosowanie skał; KZ(M.e)(2)4.opisać podstawowe grupy minerałów; KZ(M.e)(2)5. określić cechy i własności minerałów; KZ(M.e)(2)6. opisać procesy skałotwórcze; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 M2.J2. Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom programowych ( lub ) KZ(M.e)(2)7. opisać grupy genetyczne skał i ich właściwości; KZ(M.e)(2)8.rozpoznać makroskopowo skały osadowe, magmowe i B metamorficzne; KZ(M.e)(2)9. określić własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał; KZ(M.e)(2)10. wyjaśnić procesy złożotwórcze i podstawowe kopaliny tworzace złoża surowców użytecznych w olsce; KZ(M.e)(2)11. opisać formy występowania złóż; KZ(M.e)(2)12. opisać procesy tworzące surowce skalne, mineralne i węgiel brunatny; KZ(M.e)(2)13. opisać wybrane złoża surowców skalnych, mineralnych i węgla brunatnego; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin; B KZ(M.e)(3)2. scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin; B KZ(M.e)(3)3. ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin; KZ(M.e)(3)4. omówić znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w olsce; KZ(M.e)(3)5. opisać podział kopalin wydobywanych metodą odkrywkową; KZ(M.e)(3)6.rozróżnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych; KZ(M.e)(3)7.wyjaśnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych; KZ(M.e)(4)1. znaleźć w zasobach Internetu kopalnie odkrywkowe w olsce i na świecie; KZ(M.e)(4)2. opisać odkrywkową technologie urabiania kopaliny na podstawie wiadomości znalezionych w zasobach Internetowych; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 M2.J2. Rozpoznawanie budowy skorupy ziemskiej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom programowych ( lub ) lanowane zadania Zadaniem uczniów jest określenie formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Uczeń otrzymuje przekrój geologiczny przez złoże podanego obszaru. Ma określić formę złoża oraz jego pochodzenie. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny w karcie prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, zestaw próbek minerałów i skał, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Zestawy dokumentacji geologicznej, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, zestaw próbek minerałów i skał, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące geologii; Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności prowadzących do opracowania formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru ze szczególnym uwzględnieniem oceny wiedzy z zakresu form i pochodzenia złoża. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

27 M2.J3. rowadzenie udostępniania i urabiania złóż oziom programowych ( lub ) BH(4)5. określić zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót udostępniających i urabiających; BH(5)5. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz środowiska związane z wykonywaniem robót udostępniających i urabiających; BH(6)4. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka w związku z użytkowaniem maszyn górniczych do udostępniania i urabiania; BH(7)4. zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas użytkowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania kopaliny; BH(9)3. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prowadzenia procesu udostępniania i urabiania złoża; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; M.10.1(3)1. rozpoznać sposoby udostępniania złóż; M.10.1(3)2. dobrać sposoby udostępniania złóż ze względu na warunki geologiczno górnicze; M.10.1(3)3. ocenić zastosowane sposoby udostępniania złóż; D M.10.1(4)1. rozróżnić systemy urabiania złóż; M.10.1(4)2. ocenić systemy udostępniania złoża; D zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, sposoby udostępniania złóż, systemy urabiania złóż, systemy udostępniania złoża, schematy wyrobisk i ciągów technologicznych, roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

28 M2.J3. rowadzenie udostępniania i urabiania złóż Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom programowych ( lub ) M.10.1(4)3. dobrać systemy udostępniania złoża; M.10.1(5)1. sporządzić schematy ścian eksploatacyjnych; M.10.1(5)2. sporządzić schematy ciągów technologicznych; M.10.1(5)3. sporządzić schematy wyrobisk ; M.10.1(5)4. sporządzić postęp frontów eksploatacyjnych; M.10.1(5)5. sporządzić schematy ciągów technologicznych; M.10.1(5)6. nanieś oznaczenia maszyn i urządzeń na schematach ; M.10.1(10)1. opisać roboty udostępniające ; B M.10.1(10)2. dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do robót udostępniających; M.10.1(10)3. wskazać metodę udostępniania złoża; M.10.1(10)4. opisać techniki urabiania złóż; B M.10.1(10)5. dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do urabiania; M.10.1(10)6. wskazać metodę i technikę urabiania kopaliny; M.10.1(10)7. dobrać parametry urabiania kopaliny; M.10.1(10)8. rozpoznać technikę udostępniania kopaliny; M.10.1(10)9. wykonać otwory krótkie poziome i pionowe z wykorzystaniem wiertarek; M.10.1(10)10. wyznaczyć w terenie obszar prowadzenia robót górniczych ; M.10.1(10)11. wytyczyć linie i położenie rowów odwadniających oraz przekładanych obiektów na podstawie dokumentacji górniczej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28

29 M2.J3. rowadzenie udostępniania i urabiania złóż Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom programowych ( lub ) lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie wybrać sposób urabiania złoża (urabianie koparkami wielonaczyniowymi, jednonaczyniowymi, urabianie skał średniozwięzłych, urabianie skał na bloki). Uczniowie zostają podzieleni na grupki 4 osobowe, wybierają lidera grupy. Każda grupa losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, w drugiej kolejności musi zaproponować sposobu urabiania złoża. Uczniowie mają 10 minut na wykonanie zadania, następnie lider grupy prezentuje pracę grupy na forum klasy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, atrapy środków strzałowych, sprzęt strzałowy, schematy i modele połączeń sieci strzałowych, przyrządy kontrolno-pomiarowe sieci strzałowej, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne odstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w dziale Udostępnianie i urabianie złóż jest zapoznanie uczniów z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóż, sposobami udostępniania i urabiania złóż. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza w tym zakresie będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowym oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest miniwykład połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni sposoby urabiania i udostępniania złoża. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. Jakie propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru sposobu urabiania złoża, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29