DZIENNY DOM POBYTU PRZY PODMIOCIE LECZNICZYM - ZAŁOŻENIA, KORZYŚCI Dzienny Dom Pobytu to miejsce wsparcia dla osób dorosłych z ograniczoną samodzielnością, w tym dla osób starszych i niepełnosprawnych. Uruchomienie DDP na terenie podmiotu leczniczego może przynieść wymierne korzyści wszystkim uczestnikom tego przedsięwzięcia. Z jednej strony w pracy z osobami niesamodzielnymi/niepełnosprawnymi, dostrzegane są codzienne trudności w różnych obszarach ich potrzeb, z drugiej zaś dostrzegane są również trudności i wyzwania w opiece spoczywające na ich opiekunach faktycznych. Opiekunami faktycznymi są także pracownicy podmiotów leczniczych, których codzienna praca skierowana jest na niesienie pomocy innym. Wśród obszarów trudności opiekuna faktycznego na uwagę zasługują: 1. Zarządzanie czasem: godzenie czasu pracy z godzinami wizyt u specjalistów leczących spokrewnione z opiekunem faktycznym osoby starsze (rodziców, teściów); godzenie czasu pracy z godzinami wizyt u specjalistów leczących dzieci/wnuki opiekunów faktycznych, w tym także uwzględnienia planu wizyt profilaktycznych (szczepienia, okresowe badania prawidłowego rozwoju dziecka); często trudności w zsynchronizowaniu wizyt u specjalistów w czasie w obu powyższych aspektach. 2. Długie i niejednokrotnie skomplikowane procedury związane z oczekiwaniem na wizytę u specjalisty, termin badania, zabiegu, rehabilitacji. 3. Brak przeszkolonej osoby menagera opieki, który odpowiedzialny byłby m.in. za przekazywanie szczegółowych informacji dotyczących przysługujących pacjentowi i jego opiekunowi praw oraz możliwości wyboru ścieżki leczenia, który byłby doradcą i mentorem dla opiekunów faktycznych. 4. Brak na terenie placówek medycznych informatorów stanowiących kompendium wiedzy z zakresu szerokich świadczeń przysługujących opiekunowi faktycznemu oraz osób, którymi się opiekuje. Kompendium powinno obejmować nie tylko ścieżkę medycznego leczenia, ale także
wszelkich innych dostępnych form wsparcia, w tym opieki domowej, innych przysługujących świadczeń. 5. W sytuacji przypadających w jednym dniu badań obu osób zależnych, brak możliwości pozostawienia ich pod fachową opieką na czas wizyt na terenie podmiotu leczniczego: DDP na terenie podmiotu leczniczego dawałoby możliwość opieki nad niesamodzielnym rodzicem/teściem, na czas wizyty u specjalisty opiekuna z dzieckiem i/lub na czas pracy zawodowej; taka formuła wsparcia w opiece na terenie podmiotu leczniczego przyczyniłaby się do oszczędności czasu opiekuna faktycznego, zwłaszcza, że większa część wizyt przypada na czas pracy zawodowej. 6. Brak w systemie opieki medycznej procedur dotyczących organizacji leczenia/terapii/rehabilitacji osób zależnych od opiekuna faktycznego w formule Dziennego Domu Pobytu oraz stanowiska menagera opieki zarządzającego tymi procedurami. 7. Problemy psychologiczne opiekunów faktycznych wynikające z rozdrażnienia i często bezsilności wobec braku zmodernizowanych rozwiązań wspierających opiekuna na terenie placówek leczniczych (jak organizować codzienne życie, aby zapewniać efektywne wsparcie i opiekę, jednocześnie wywiązując się z pracy zawodowej). 8. Problemy wynikające z braku wiedzy i umiejętności prawidłowej opieki nad osobami zależnymi, zwłaszcza osobami starszymi, w tym m.in. informacji dotyczących przebiegu choroby z uwzględnieniem nie tylko rozpoznania medycznego, ale całego kontekstu emocjonalnospołecznego, istoty farmakoterapii, czynności pielęgnacyjnych, opiekuńczych, prawidłowej diety, dostosowania mieszkania do potrzeb wynikających z choroby/zaburzenia/deficytów zdrowia. Brak oferty szkoleń specjalistycznych dla opiekunów w bazie podmiotu leczniczego. 9. Ograniczenia lub brak efektywnej współpracy pomiędzy podmiotem leczniczym, opiekunem faktycznym a innymi podmiotami świadczącymi usługi wsparcia, opieki (m.in. OPS, DDP, DPS, ŚDS, kluby seniora, NGO, opieka dziecięca, szkolnictwo, w tym szkolnictwo specjalne). 10. Niewystarczająca propozycja wsparcia psychologicznego opiekuna faktycznego na terenie placówki leczniczej. W rezultacie najczęściej pozostaje sam ze swoimi problemami. To z kolei bywa przyczyną pogorszenia zdrowia psychofizycznego opiekuna faktycznego.
11. Trudności w logistycznym poruszaniu się do/z placówek medycznych w sytuacji ograniczenia sprawności fizycznej, wieku, braku posiadania własnego źródła transportu opiekunów faktycznych. 12. Niewystarczająca informacja na terenie placówek medycznych o prawach i świadczeniach dla opiekuna faktycznego, m.in. opiece wytchnieniowej (zgodnie z zapisem w Ustawie za Życiem). 13. Brak informacji na temat grup wsparcia dla opiekunów faktycznych. 14. Brak osoby wspierającej opiekuna faktycznego na terenie placówki leczniczej menagera opiekuna. Wszystkie te trudności sprawiają, że często osoby zarządzające placówką leczniczą stają wobec dużych wyzwań jak zaspokoić potrzeby pacjentów i ich rodzin oraz personelu medycznego, jak wreszcie w sposób korzystny dla placówki budować obszary współpracy ze wszystkimi osobami powiązanymi z pacjentem w obszarze jego zdrowia bio-psycho-społecznego. Optymalnym rozwiązaniem jest uruchomienie placówki Dziennego Domu Pobytu na terenie podmiotu leczniczego. Działanie to umożliwi wsparcie opiekunów faktycznych w sprawowaniu codziennej opieki nad swoimi bliskimi, umożliwi lepsze gospodarowanie czasem pracowników podmiotu leczniczego, których bliscy także mogą być beneficjentami DDP, zmniejszy ich absencje w pracy, zaś świadomość dobrej opieki nad rodzicem tuż obok zapewni lepszy komfort pracy. DDP na terenie podmiotu leczniczego to także możliwość szerszego wykorzystania kadry medycznej do zadań na terenie Domu, z jednej strony w formie etatów, ale także w formie umów zleceń. Część wszak zajęć o charakterze terapeutyczno-rehabilitacyjnych z powodzeniem może być realizowana właśnie w takiej formule. Sale terapeutyczne można także zagospodarować szerzej, wykorzystując z jednej strony sale podmiotu leczniczego do doraźnych działań rehabilitacyjnych oraz odwrotnie dając ofertę dla beneficjentów podmiotu leczniczego do uczestniczenia w doraźnych zajęciach z zakresu np. terapii zajęciowej. Przede wszystkim jednak pracodawca wspiera w ten sposób własnych pracowników, którzy stają się bardziej dyspozycyjni, oszczędzają czas na logistycznym przemieszczaniu się i odwożeniu bliskich do DDP odległych. Formuła DDP na terenie podmiotu leczniczego to niewątpliwie nowatorskie rozwiązanie, które wspierać będzie lepszą kondycję biopsycho-spoleczną uczestników zajęć, ale także stanowić będzie odciążenie dla oddziałów szpitalnych, na których czasem przebywają pacjenci, którzy już nie potrzebują całodobowej hospitalizacji, nie są jednak gotowi na samodzielny, całodzienny pobyt w domu, zaś miejsc wsparcia tego typu brakuje i czas
oczekiwania jest znacząco długi. Skracając tym samym czas całodobowej hospitalizacji na rzecz doraźnej pomocy w ciągu dnia podmiot leczniczy oszczędza także fundusze, które może przeznaczyć na pacjentów, dla których hospitalizacja całodobowa jest konieczna. Jednak aby opiekun faktyczny mógł pozyskać informacje na temat oferty DDP należy stworzyć stanowisko menagera opiekuna osoby, która będzie zarządzała organizacją pomocy dla opiekuna faktycznego i jego bliskich. Dodatkowym systemem wsparcia byłyby specjalistyczne szkolenia dla opiekunów, począwszy od szkoleń jak przygotować dom na przyjście chorego ze szpitala, czy szkoleń jak pielęgnować chorego, po szkolenia dotyczące wsparcia w konkretnych chorobach, rozumienia specyfiki ich przebiegu, Wreszcie niezwykle istotne jest aby menager inicjował także wsparcie dla opiekuna faktycznego w postaci konsultacji z psychologiem czy grup wsparcia. Taki kompleksowy system wsparcia na terenie danego podmiotu leczniczego niewątpliwie przyczyni się do wzmocnienie prestiżu jednostki medycznej, umożliwi zaangażowanie kadry szpitala w dodatkowe zadania (dodatkowe wynagrodzenie), zwiększy możliwości wykorzystania sal i sprzętu szpitala/ddp, umożliwi pozyskanie środków np. z projektu RPO na utworzenie DDP, środków finansowych na utworzenie DDP, zakup wyposażenia, sprzętu rehabilitacyjnego i terapeutycznego, większa efektywność i stabilizacja podejmowanych działań medycznych. Proponowane rozwiązania: 1. DDP na terenie podmiotu leczniczego. 2. Zatrudnienie na terenie podmiotu leczniczego menagera opiekuna faktycznego, wchodzącego w skład zespołu medycznego/terapeutycznego, koordynującego i spajającego wsparcie dla opiekuna w działaniach na rzecz osób jemu zależnych (menager koordynuje określoną grupą opiekunów faktycznych). 3. Pomoc w dotarciu do/z placówki medycznej w ramach finansowania DDP. 4. Pomoc w organizacji farmakoterapii, synchronizowanie i pilnowanie wizyt przez menagera opiekuna beneficjentów DDP. 5. Organizacja na terenie placówki medycznej wsparcia psychologicznego dedykowanego opiekunom faktycznym, w tym organizacja szkoleń specjalistycznych. 6. Organizacja grup wsparcia dla opiekunów faktycznych (prowadzenie: menagerowie opiekunów) umożliwienie wymiany doświadczeń. 7. Wsparcie edukacyjno-doradcze (w tym prawne) na terenie placówek medycznych.
8. Promowanie informacji na temat świadczeń przysługujących opiekunowi faktycznemu oraz niesamodzielnym osobom zależnym. 9. Ścisła współpraca z jednostkami OPS, NGO, instytucjami opieki nad osobami starszymi oraz dziećmi. 10. Proste, jasne procedury dotyczące organizacji świadczeń medycznych dla osób zależnych od opiekunów faktycznych. 11. Medyczna pomoc środowiskowa, na okoliczność pogorszenia stanu zdrowia. 12. Usługi odciążeniowe pomoc w doraźnej opiece domowej umożliwiający opiekunowi odpoczynek bądź czas na organizację innych spraw (urzędy, własne wizyty u specjalistów, itp.). 13. Zwiększenie dostępu do informacji umożliwiającej sprawne poruszanie się po przepisach prawa oraz systemach wsparcia dla osób zależnych od opiekuna. 14. Ułatwienie dostępu opiekunów do sprzętu pielęgnacyjnego, rehabilitacyjnego i medycznego wraz z nauką obsługi tegoż sprzętu. 15. Organizacja pomocy w przypadku opieki sprawowanej nad dziećmi niepełnosprawnymi: informacja o przysługujących świadczeniach; kompleksowość obsługi; dostosowanie terminu, w tym godziny wizyty do potrzeb niepełnosprawnego dziecka; możliwość konsultacji, badań, rehabilitacji, szczepień - w domu opiekuna. 16. Tworzenie systemu wsparcia sąsiedzkiego/społecznego przez menagera opieki. 17. Ograniczenie lub skrócenie hospitalizacji, zmniejszenie kosztów opieki medycznej. 18. Większa dyspozycyjność i zaangażowanie kadry szpitala oferta DDP także dla ich bliskich. 19. Proste procedury umożliwiające założenie DDP jako działalności gospodarczej. 20. Możliwość ubiegania się o znaczne dofinansowanie uruchomienia oraz funkcjonowania DDP w ramach konkursów RPO. 21. Wzrost prestiżu placówki medycznej jako placówki wdrażającej nowatorskie, innowacyjne rozwiązania kompleksowej opieki oraz wsparcia terapeutyczno-rehabilitacyjnego pacjentów oraz ich rodzin, w tym pracowników danego podmiotu leczniczego.