Cykl szkoleń w ramach projektu: Współpraca strażaków bez granic
Prezentacja nr4 Rozlewy olejowe na akwenach wodnych Przygotował: kpt. mgr inż. Mateusz Caputa
Awaryjne rozlewy olejowe należą do najczęstszych przyczyn zanieczyszczenia środowiska wodnego na wodach śródlądowych, a walka z nimi przysparza niemałego problemu. Do udziału w tych zdarzeniach niezbędne jest użycie dużej ilości sił i środków m.in. jednostek ochrony przeciwpożarowej.
Olej rozlany na powierzchni akwenu, rozprzestrzenia się szybko tworząc duży obszar skażony, zagrażając tym samym całemu ekosystemowi wodnemu. Ponadto, rozlany na zbiornikach będących źródłami wody pitnej dla społeczeństwa, spowodować może jej zanieczyszczenie, a tym samym nie zdatność do spożycia.
Najważniejszymi zjawiskami wpływającymi na właściwości i zachowanie się oleju w wodzie są: odparowanie, rozprzestrzenianie się na powierzchni wody, emulgacja, biodegradacja, porywanie i przetłaczanie.
ODPAROWANIE Lotne składniki oleju zaczynają odparowywać natychmiast po przedostaniu się oleju do wody, Intensywność tego zjawiska zależy od: składu początkowego oleju, powierzchni plamy olejowej, temperatury wody i otoczenia, W naszych warunkach klimatycznych odparowuje przeciętnie od 20 do 40% rozlanego oleju, Niskie temperatury spowalniają odparowanie, burzliwy zaś nurt rzeczny przyspiesza ten proces, Odparowanie lekkich frakcji wpływa znacznie na zwiększenie lepkości pozostałego oleju, co znacznie utrudnia usuwanie go z wody.
ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ NA POWIERZCHNI WODY: Prędkość rozprzestrzeniania się oleju zależy od: lepkości oleju oraz warunków zewnętrznych (siła wiatru, prędkość nurtu, wielkość akwenu, występowanie falowania), Szacuje się, że prędkość przemieszczania się plamy olejowej na dużych akwenach wynosi ok. 2-3% prędkości wiatru,
Rozprzestrzenianie się plamy oleju w nurcie wąskiej rzeki
Rozprzestrzenianie się oleju na powierzchni szerokiej rzeki.
Mechanizm zatrzymania przepływającego oleju w rejonie grobli rzecznych.
EMULGACJA Olej po dostaniu się do środowiska wodnego ulega zmieszaniu z wodą, tworząc w większości przypadków emulsję olejowo-wodną, Emulsja ta jest dwuskładnikową stabilną mieszaniną zawierającą 10-80% wody (średnio w warunkach polskich rzek około 30%)
BIODEGRADACJA Olej w środowisku wodnym ulega biologicznemu rozkładowi przez mikroorganizmy, Stopień biologicznego rozkładu zależy od złożoności jego budowy chemicznej, dostępności pożywek (np. fosforu, tlenu, azotu) i właściwej temperatury, Przykładowo szybkość biologicznego rozkładu oleju wynosi 15g/m 3 na rok przy temperaturze 25 0 C (w Polsce jest ten rozkład znacznie wolniejszy)
PORYWANIE I PRZETŁACZANIE W przypadku porywania, mamy do czynienia ze zjawiskiem przedostania się cząstek oleju pod przeszkodą stałą (ma to miejsce gdy prędkość nurtu w stosunku do przeszkody stałej wynosi około 0,5 m/s)
Mechanizm zjawiska porywania oleju przez silny nurt pod zaporą
PORYWANIE I PRZETŁACZANIE Przetłaczanie oleju, występuje tylko w przypadkach, gdy warstwa zgromadzonego przy zaporze oleju jest większa od zanurzenia zapory przeciwolejowej
Mechanizm przetłaczania oleju pod zaporą.
Zwalczanie rozlewów olejowych na wodach powierzchniowych. Zbieranie, Dyspergowanie, Spalanie, Zatapianie.
Zbieranie oleju Najlepsza metoda pod względem ekologicznym. Wyróżniamy następujące fazy tej metody: - ograniczenie wielkości rozlewu, - usuwanie oleju z powierzchni wody, - gromadzenie mieszaniny wodno-olejowej, - doczyszczanie powierzchni wody, - obróbka zebranego oleju.
Fazy metody zbierania oleju
Dyspergowanie Dyspergowanie jest to metoda chemicznego rozproszenia oleju w celu przyspieszenia procesu jego biologicznego rozkładu. Dyspergenty są środkami zwiększającymi napięcie powierzchniowe oleju, w wyniku czego jego ciągła warstwa ulega rozbiciu na nieograniczoną ilość kropel. Dawkowanie dyspergentów towarzyszyć musi mieszanie oleju z woda. Dyspergenty stanowią zagrożenie toksyczne dla środowiska. W połączeniu z olejem tworzą substancję bardziej szkodliwą niż sam olej. W Polsce metoda ta jest niedozwolona.
Spalanie na powierzchni wody Jest to metoda mająca znaczenie pomocnicze, Efektem końcowym jest pozostałość około 60% pierwotnej ilości oleju, która ma znacznie większą lepkość i jest biologicznie nie rozkładalna, Metoda ta stanowi duże zagrożenie pożarowe oraz silne zanieczyszczenie atmosfery, W małej skali może być pomocnicza przy radzeniu sobie z zaolejoną roślinnością wydobytą z wody lub przy budowie pola operacyjnego.
Zatapianie oleju Stosowanie tej metody ponosi za sobą poważne skutki ekologiczne. Olej wprawdzie znika z powierzchni wody, pozostając jednak w środowisku wodnym, tyle że w warstwie dennej. Prowadzi to do zniszczenia fauny i flory w pobliżu dna wywołując zachwianie równowagi biologicznej środowiska wodnego.
Inne metody Warto wspomnieć o metodzie polegającej na podawaniu w rejon awarii dużej ilości mikroorganizmów odżywiających się węglowodorami lub żelowaniu warstwy oleju na wodzie substancjami chemicznymi. Metody te okazały się nie tylko mało wydajne oraz kosztowne, ale również wywołały wiele kontrowersji na tle trudnych do oceny ubocznych skutków.
W przypadku jednostek ochrony przeciwpożarowej jedyną dozwoloną metodą ograniczania rozlewów olejowych jest zbieranie
Zbieranie oleju jest najbardziej rozpowszechnioną i najczęściej stosowaną przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej oraz najlepszą pod względem ekologicznym ze znanych metod postępowania z substancjami ropopochodnymi znajdującymi się na powierzchni wody. Ocena taka wynika stąd, że jej stosowanie nie wywołuje żadnych ubocznych, szkodliwych dla środowiska skutków lub w znacznym stopniu je minimalizuje
Wyróżnia się następujące fazy tej metody: 1. FAZA I tj. Identyfikacja substancji ropopochodnej i ograniczenie wielkości i rozprzestrzeniania się rozlewu Celem działań zastępów ratownictwa chemicznoekologicznego w tej fazie jest rozpoznanie substancji ropopochodnej i przeciwdziałanie nadmiernemu rozpływaniu się plamy olejowej po powierzchni wody. Jednocześnie w celu łatwiejszego i skuteczniejszego wykonywania dalszych czynności ratowniczych wykonuje się równocześnie pogrubianie warstwy substancji ropopochodnych. Zadania te realizuje się przy pomocy różnego rodzaju zapór.
2. FAZA II tj. usuwanie oleju z powierzchni wody. Ta faza działań ratowniczych jednostek Państwowej Straży Pożarnej ma na celu usunięcie z powierzchni wody jak największej ilości substancji ropopochodnych. W wyniku emulgacji po kontakcie z wodą olej tworzy mieszaninę wodno-olejową. Urządzenia, służące do usuwania oleju z wody nie są w stanie odwrócić procesu emulgacji, dlatego olej zbierany jest razem z wodą, a urządzenia te nazywamy separatorami
3. FAZA III tj. gromadzenie mieszaniny wodno olejowej. Działania w tej fazie mają na celu zgromadzenie zebranej z powierzchni wody substancji ropopochodnej związanej w wyniku emulgacji z wodą na miejscu akcji ratowniczej. Najmniej kłopotliwym sposobem byłoby przetransportowanie zebranego oleju bądź emulsji wodno-olejowej do jednostek specjalistycznych, zajmujących się utylizacją takich odpadów. Często jednak takie rozwiązanie jest bardzo trudne, czasochłonne lub wręcz niemożliwe W takich sytuacjach należy zapewnić odpowiednio zabezpieczone miejsca oraz środki do składowania zebranej emulsji wodno-olejowej na terenie działań ratowniczych
4. FAZA IV tj. doczyszczanie powierzchni wody i linii brzegowej Zawsze pewna część substancji ropopochodnych znajdujących się na powierzchni wody nie zostanie wychwycona przez ustawione zapory lub nie zostanie zebrana przez urządzenia zbierające umieszczone w polu operacyjnym. Celem działań ratowników w tej fazie jest usunięcie tych cząstek plamy olejowej z wody oraz linii brzegowej. Najbardziej rozpowszechnioną metodą stosowaną w tym celu przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej jest sorpcja produktów przeróbki ropy naftowej przy użyciu sorbentów.
5. FAZA V tj. obróbka zebranego oleju. Sam fakt oczyszczenia środowiska wodnego z wycieku substancji ropopochodnych nie powoduje zakończenia akcji ratowniczej. Pozostaje kwestia odpowiedniego zabezpieczenia uzyskanych podczas akcji odpadów. Niekiedy staje się to nie lada problemem, a podjęte w tej fazie działania okazują się kontrowersyjne. Najprostszą metodą postępowania z zebranym olejem jest jego wywóz wraz z wodą na wylewisko gminne lub do rafinerii lub inne zakłady zajmujące się jego utylizacją.
FAZA I tj. identyfikacja substancji ropopochodnej i ograniczenie rozprzestrzeniania się rozlewu 1. Wybór Pola operacyjnego czyli miejsca ustawienia urządzeń zatrzymujących i zbierających substancję zanieczyszczającą, systemu separacyjnego i elementów zaplecza działań ratowniczych. Najkorzystniej jest zlokalizować pole operacyjne jak najbliżej miejsca, w którym znajduje się źródło rozlewu - pomoc w szybkim opanowaniu i zatrzymaniu czoła plamy olejowej. Jeżeli wyciek substancji ropopochodnych będzie duży wówczas konieczna może być budowa więcej niż 1 pola.często bardzo korzystnym rozwiązaniem jest usytuowanie pól operacyjnych na obu brzegach rzeki.
Kryteriami tego wyboru są: - usytuowanie w miejscu zwolnionego przepływu nurtu powierzchniowego - bezpieczny i wygodny dostęp do wody, z łatwym dostępem do miejsca zlokalizowania zaplecza działań ratowniczych - zapewnienie dostatecznej ilości miejsca na parkowanie, gromadzenie oleju i sprzętu i zaplecze techniczne - dobre połączenie z systemem dróg lokalnych. - dobry dostęp do zasilania energetycznego 2. Rozpoznanie substancji ropopochodnej tj. pobraniu próbek substancji która zanieczyściła akwen i przeprowadzeniu wstępnej analizy i badania dostępnymi metodami oraz sprzętem znajdującym się na samochodach Srchem
3. ocena aktualnych i spodziewanych warunków hydrologicznych tj.: - prędkość i kierunek przepływu nurtu powierzchniowego - wielkość falowania na akwenie - poziom lustra wody - rodzaj dna w miejscu przewidywanego wodowania zapór - rozmieszczenie stałych punktów przydatnych do mocowania odciągów zapór
4. Właściwy dobór zapory jest bardzo często czynnikiem decydującym o powodzeniu całej akcji - możliwość skomunikowania się z przeciwległym brzegiem
5. Określenie kąta ustawienia zapory
6. Określenie długości zapory jaką potrzebujemy
7. Rodzaje zapór i sposoby ich ustawienia Zapory elastyczne płaszczowe, Zapory elastyczne pneumatyczne, Zapory sztywne pomostowe, Zapory sorpcyjne, Zastawki.
Zapory elastyczne płaszczowe Konstrukcje pływające składające się z: pływaka, fartucha i balastu; Pływak wykonany jest ze styropianu, tworzyw piankowych lub elastycznych folii pęcherzykowych ; Fartuch zatrzymuje pogrubiona warstwę oleju przy możliwie jak największej prędkości nurtu; Balast utrzymuje pionowe ustawienie zapory; Długości odcinków zawierają się przeważnie w przedziale 4-15 m Ciężary jednostkowe od 0,5-1 kg/m (lekkie) do 10 kg/m (ciężkie);
Zapory elastyczne płaszczowe Stosowane do wód stojących lub wolno płynących (do około 0,3 m/s); Nadają się też dobrze do osłony powierzchniowych ujęć wody, nadbrzeżnych rezerwatów przyrody, itp..
Zapory elastyczne pneumatyczne Składają się z : pływaka, fartucha i balastu; Różnica polega ma zastosowaniu innego pływaka (elastyczna komora wypełniona powietrzem); Występują wersje lekkie (wys. płaszcza 30cm.), oraz ciężkie (do 100cm.); Odcinki mają długość od 15 do 100m; Napełnianie odbywa się przy użyciu dmuchaw; Ciężar jednostkowy to zapory tego typu wynosi od 0,5 do 5 kg/m; Obszar zastosowań, a także skuteczność zatrzymania oleju podobny jest do zapór płaszczowych.
Budowa typowej zapory elastycznej
Zapory sztywne pomostowe Główne elementy konstrukcyjne to: dwa sztywne pływaki o małym zanurzeniu, pomost łączący oraz łączniki i uszczelniacze między segmentami zapory; Charakterystyczne cechy: - możliwość ustawienia w nurcie rzecznym bez pomocy sprzętu pływającego, - potrójna bariera zapobiegająca przedostaniu się oleju poza zaporę, - możliwość przemieszczania ludzi i sprzętu po zaporze (do 500kg),
Budowa sztywnej zapory pomostowej
Zapory sztywne pomostowe Zastosowanie ma głównie przy budowach pól operacyjnych na rzekach o szybkim nurcie (2m/s), co umożliwia przeniesienie pomocniczego sprzętu na niedostępne tereny; Długość segmentu zapory wynosi zwykle 4m, szerokość podestu 1,5 do 2m. Maksymalna długość odcinka ustawionego w silnym nurcie nie powinna przekroczyć 50 80 m;
Zapory sztywne pomostowe
Zapory sorpcyjne Wygląd zapory sorpcyjnej jednorazowej Pochłaniania oleje, ropę i inne produkty ropopochodne. Nie chłonie wody.
Zapora sorpcyjna Zapory te mają zastosowanie pomocnicze. Przeznaczenie: - doczyszczanie powierzchni wody z resztkowych ilości oleju, które przedostały się poza linię zapór elastycznych lub sztywnych, - wyłapywanie cienkich filmów olejowych pozostających w wodzie po zakończeniu akcji oczyszczającej i stanowiących długotrwałe skażenie, - ochrona powierzchniowych ujęć wody, linii brzegowej z chronioną roślinnością.
Zapory sorpcyjne Sorpcja oleju to zjawisko pochłaniania jego cząstek przez porowate ciało stałe. Cząstki oleju wnikają głęboko w mikrokanały i przyklejają się do ich ścianek. W czasie mrozów woda obecna w mikrokanałach zamarza i zapora traci swe sorpcyjne własności. Typowe sorbenty: - syntetyczne: wata pneumotermiczna, - naturalne: słoma. Chłonność sorbentów: - syntetycznych wynosi 1-3 kg oleju/kg sorbentów - Naturalnych 0,3 0,5 kg/kg. Zapory sorpcyjne jednorazowe mogą być łączone jednorazowa do odcinki do ok. 300m.
Zapory sorpcyjne Mechanizm wnikania oleju w zaporę sorpcyjną
Zapora sorpcyjna wielokrotnego użytku A otwarta komora sorpcyjna, B połączenie kolejnych segmentów.
Użycie balotów słomy do zatrzymania oleju na płytkim cieku wodnym
Zastawki Nie jest to konstrukcja pływająca. Następuje zatrzymanie oleju przy jednoczesnym przepuszczeniu wody. Zastosowanie: - rowy melioracyjne, - strumyki, - małe rzeczki szer. do 3m.
Zastawki Zastawka samoregulacyjna na rowy i małe cieki wodne
Ustawianie zastawki na ażurowym fundamencie w celu przepuszczenia nadmiaru wody spodem gdy przepustowość otworu jest wystarczająca gdy przepustowość otworu jest zbyt mała
Organizacja obszaru operacyjnego na jeziorze przepływowym
Obszar operacyjny gdy ciek wpływający do jeziora jest szybki (powyżej 0,5 m/s)
Schemat działań na jeziorze nieprzepływowym
Pole operacyjne na rzece wolno płynącej
Przykładowe pole operacyjne na rzece wolno płynącej schodkowe ustawianie zapór elastycznych
Przykład pola operacyjnego na rzece wolno płynącej
Pole operacyjne na rzece szybko płynącej
Wykorzystanie linii brzegowej do organizacji pól operacyjnych
Technologia ustawiania zapór Sposoby odrzucania napływającego oleju od ujęcia wody
Technologia ustawiania zapór Sposób wprowadzania zapór na nurt rzeczny
Zasady ustawiania zapór Efekt przemieszczenia kotwic (odciągów) w dobrze ustawionej zaporze pod wpływem silnego nurtu rzecznego
Technika ustawiania lekkich zapór płaszczowych w silnym nurcie rzecznym
Ustawienie zapory sztywnej w silnym nurcie rzecznym
Stanowiska do mycia zapór
FAZA II tj. usuwanie oleju z powierzchni wody 1. Dobór odpowiedniego separatora oleju W zależności od gęstości oleju jaki znajduje się w emulsji wodno olejowej, dobieramy trzy rodzaje separatorów tj.: - zbieracz sorpcyjny do substancji ropopochodnych średnich - zbieracz adhezyjny do substancji ropopochodnych średnich - zbieracz przelewowo pompowy do substancji ropopochodnych lekkich
Dobór separatora w zależności od gęstości oleju
Typowe rozwiązania pływających końcówek ssących
Zbieracze przelewowo-pompowe Zasada pracy przelewu w końcówce ssącej
Schemat działania i charakterystyka zbieracza sorpcyjnego Zbieracze sorpcyjne
Sposoby ustawienia zbieraczy oleju w zależności od zastosowanej zapory
Schemat działania i charakterystyka zbieracza adhezyjnego Zbieracze adhezyjne
Podajnik hydrauliczny z wirnikiem śrubowym zasada działania
FAZA III 1. gromadzenie mieszaniny wodno olejowej, tj. zgromadzenie zebranej z powierzchni wody substancji ropopochodnej związanej w wyniku emulgacji z wodą
FAZA IV 1. doczyszczanie powierzchni wody przy - zapór sorpcyjnych pomocy : - sorbentów lekkich - metody mechaniczne zbieranie przy użyciu sprzętu z samochodów Srchem
2. Doczyszczanie lini brzegowej, przy pomocy: - sorbentów lekkich - metody mechaniczne zbieranie przy użyciu sprzętu z samochodów Srchem
FAZA V 1. Wywóz zebranego oleju w odpowiednio do tego przystosowanych zbiornikach
2. Utylizacja oleju oraz emulsji wodno olejowej, w odpowiednich zakładach
Wyposażenie w sprzęt do walki z rozlewami olejowymi w JRG Pszczyna
Kontener na sorbenty i neutralizatory
Charakterystyka kontenera Kontener przeznaczony jest do magazynowania dużych ilości sorbentów i neutralizatorów używanych podczas likwidacji skutków katastrof chemicznych i ekologicznych zarówno na lądzie jak i na akwenach wodnych. Wyposażenie kontenera stanowią między innymi: dwa zbiorniki z tworzywa sztucznego o pojemności po 2000 litrów wyposażone w elektroniczne wskaźniki napełnienia, trzy elektryczne pompy beczkowe typu "Lutz" z wężami i armaturą do dystrybucji płynnych neutralizatorów, przedział na sypkie sorbenty wyposażony jest w przenośne pojemniki-kontenery wykonane z tworzywa PCV odpornego na działanie agresywnych substancji zamocowane na pomoście oraz na sześciu wózkach transportowych ułatwiających dostarczenie potrzebnych sorbentów na miejsce działań ratowniczych o ogólnej poj. 6,5m3, odkurzacz przemysłowy typu "WAP" do zbierania zużytych sorbentów, dwa opryskiwacze do usuwania skażeń olejowych, dwa ubrania kwaso-ługoodporne, sprzęt do wygrodzenia miejsca pracy w postaci taśmy ostrzegawczej znaków i pachołków, spalinowy agregat prądotwórczy o mocy 5 kw do zasilania urządzeń elektrycznych, oświetlenia i ładowania akumulatora oraz inny drobny sprzęt jak łopaty, miotły itp
Wyposażenie kontenera przeznaczone do usuwania rozlewów olejowych na wodzie: zapora sorbentowa QR-23 tzw. rękawy sorbentowe (worek z mocnej siatki wypełniony sorbentem, na zewnątrz której jest taśma nośna) do zastosowania na wodzie i powierzchni ziemi. Parametry: długość - 3 m., masa 3 kg. Ilość - 50 szt zapora sorbentowa QR-21 tzw. rękawy sorbentowe (worek z mocnej siatki wypełniony sorbentem, na zewnątrz której jest taśma nośna) do zastosowania na wodzie i powierzchni ziemi. Parametry: długość 1,5 m., masa 1,5 kg. Ilość - 20 szt Mata sorbentowa M-12 - dwa połączone rękawy, do zastosowania na wodzie, w studzienkach i odstojnikach. Parametry: długość - 1,2m, szerokość 0,6 m, grubość - 0,1 m, masa 2,5 kg. Ilość - 20 szt. Sorbent olejowy QL -sypki pływający po powierzchni wody, wchłania oleje mineralne i naturalne w szerokim zakresie gęstości. Nadaje się również na powierzchnie ziemi. Olejofilność - ok. 1500% masy własnej, hydrofilność do 1% masy własnej. Ilość - 24 worki po 10 kg tj. 240 kg.
Rękaw sorbentowy Damolin 510 - wypełniony polipropylenem, ma zastosowanie do usuwania skutków wycieków ropopochodnych z powierzchni wody i ziemi,nie łaczy się z wodą. Zdolność absorbcyjna do 30 - krotnej masy poliropylenu. Parametry: długość - 3 m, grubość - 12,5 cm. Ilość - 9 szt. Wstęga sorbcyjna Damolin 150 wykonana z włókien polipropylenowych, ma zastosowanie do usuwania skutków wycieków ropopochodnych z powierzchni wody i ziemi, nie łączy się z wodą. Zdolność absorbcyjna do 30 - krotnej masy polipropylenu. Parametry: długość -132 m, szerokość -96 cm, grubość-1 cm. Ilość - 1 rolka. Mini zapora Damolin 008 wypełniona polipropylenem, ma zastosowanie do usuwania skutków wycieków ropopochodnych z powierzchni wody i ziemi, nie łączy się z wodą. Zdolność absorbcyjna do 30 - krotnej masy poliropylenu. Parametry: długość - 2,4 m, grubość - 7,5 cm. Ilość 10 szt
Kontener przeciwpowodziowy
Podstawowe wyposażenie kontenera ze sprzętem przeciwpowodziowym. Łódź aluminiowa Quicksilver QS 500 - szt.2 Silnik zaburtowy Merkury 40 ML JET - szt. 2 Kamizelki asekuracyjne (kapok) - szt.32 Folia do uszczelniania wałów w rolce o szerokości 4m. - mb.200 Worki przeciwpowodziowe - szt.200 System zapór wodnych w odcinkach 10mb - 200mb Skafander do pracy w wodzie - 20szt. Spodnie do pracy w wodzie - szt.50 Szelki - uprząż bezpieczeństwa - szt. 4 Linki ratownicze - szt.5 Łopaty sztychówki - szt.50 Pochodnie parafinowe - szt.50 Bosak ciężki - szt. 4 Lina z kotwicą - szt. 2 Peleryna przeciw deszczowa z kapturem typu sztormiak MP-85/1 - szt.50 Rzutka - szt.10 Koło ratunkowe z liną - szt.5 Sprzęt oświetleniowy zabezpieczający oświetlenie terenu Race oświetleniowe i sygnalizacyjne
Wyrzutnia liny ratowniczej wraz z zestawem "Tetra Line Thower" - 2 kpl.
Separator oleju Shmitz Olsep Awas Separator oleju OLSEP AWAS na przyczepie firmy "Schmitz". Służy do zbierania i oddzielania olejów i innych cieczy ropopochodnych lekkich o ciężarze właściwym od 0,75 do 0,96 g/cm3, z mieszaniny wodno-olejowej.
W skład wyposażenia separatora wchodzą: 1) Zbiornik separacyjny o pojemności 3400l 2) Skimer powierzchniowy Shmitz OELA o wydajności 400l/min 3) Skimer kanałowy Shmitz OELA 4) Pompa perystaltyczna Shmitz MASTR-GP o wydajności 300l/min 5) Sprzęt pomocniczy m.in.: węże, klucze, łączniki itp.
1) Zbiornik separacyjny o pojemności 3400l Separator olejowy zbudowany jest z szeregu komór, przez które przepływa mieszanina wodno-olejowa lub jedna z tych cieczy w procesie oczyszczania. Zasada działania separatora opiera się na wykorzystaniu różnicy ciężarów właściwych wody i oleju. Przegląd komór separatora (wg. kolejności przepływu cieczy): Komora wielofunkcyjna ma za zadanie wyłapywanie" ciężkich zanieczyszczeń stałych oraz cięższych frakcji olejowych. Jest zakończona krawędzią przelewową, której pochylenie powoduje mniejsze turbulencje cieczy przy wypływie.
- Komora separacyjna następuje w niej główne, wstępne oddzielenie (grawitacyjne) wody od oleju. Komora koalescencyjna - odbywa się tu dokładne doczyszczanie wody. W tym celu wykorzystuje się dwa zjawiska: koalescencji hydraulicznej i przyczepnej (adhezyjnej). Komora odciągowa - gromadzi się w niej olej, który został zebrany z powierzchni komory separacyjnej z pomocą podciśnienia wytworzonego w komorze odciągowej wskutek opadającego poziomu cieczy. Zbiornik oleju - spełnia rolę magazynu odseparowanego oleju; jest zaopatrzony w dwa zawory: przelewowy i spustowy. Komory separatora łącza się ze sobą przy pomocy kanałów i szczelin.
2) Skimer powierzchniowy Shmitz OELA o wydajności 400l/min
3) Skimer kanałowy Shmitz OELA
4) Pompa perystaltyczna Shmitz MASTR-GP o wydajności 300l/min
5) Sprzęt pomocniczy m.in.: węże, klucze, łączniki itp.
Zapora płaszczowa
Przyczepa z zaporą parkanową o długości 100m w 5 odcinkach po 20 mb + ponton 2 os. z silnikiem
Łódź motorowa Romana 430, 6os. z silnikiem zaburtowym
Samochód Lekki Ratownictwa Chemicznego Mercedes Sprinter (SLRchem)
Lekki samochód ratownictwa chemicznego przeznaczony jest do działań mających na celu zlokalizowanie, uszczelnienie i niedopuszczenie do dalszego skażenia środowiska, zabezpieczenie miejsca zdarzenia do czasu przyjazdu specjalistycznych zastępów ratownictwa chemicznego. Samodzielnie jest zdolny do podejmowania działań o małym zasięgu i niewielkiej ilości uwolnionego medium. Pojazd posiada sprzęt wykrywczy i pomiarowy jak również urządzenia do automatycznego pomiaru warunków atmosferycznych. A jego podstawowe wyposażenie to m.in..:
a) pierwszy poziom - agregat prądotwórczy oraz zestaw przedłużaczy w wykonaniu przeciwwybuchowym, 4 szt. aparatów nadciśnieniowych z butlami zapasowymi, pasy oraz korki pneumatyczne do uszczelniania studzienek oraz przewodów kanalizacyjnych, zestaw kluczy nie iskrzących b) drugi poziom - cztery ubrania gazoszczelne, ubrania przeciwochlapaniowe, maski nadciśnieniowe typu "Auer"oraz hełmy do pracy w ubraniach gazoszczelnych wyposażone w mikrofony,
c) trzeci poziom - ołki, pasty uszczelniające, poduszki do uszczelnień rozszczelnionych cystern, rękawice kwasoodporne i inny drobny sprzęt, rynny do odprowadzania wyciekających substancji. d) środkowa część pojazdu - pojemniki i zbiorniki na zbierane substancje ręczną pompą membranową z odpowiednimi wężami, detektor do wykrywania stężeń wybuchowych gazów palnych, apteczka pomocy przed lekarskiej, latarki w wykonaniu przeciwwybuchowym, zestaw rurek wskaźnikowych z pompką oraz urządzenie WAP działające na zasadzie odkurzacza do zbierania rozlanych cieczy oraz cząstek rtęci ze zbiornikiem o pojemności 50 litrów.
Założenie do ćwiczeń
Zbiornik wodny jezioro Goczałkowickie
Emisja substancji ropopochodnej (przepracowany olej silnikowy) poprzez spływ powierzchniowy z terenu miejscowości Łąka. Nieznany sprawca porzucił w strefie brzegowej (okolice styku z ul. Dąbrowskiego w Łące w odległości ok. 250 m od ujęcia wody w Łące) odpady przemysłowe (prawdopodobnie z warsztatu samochodowego) wśród których znajdowały się 2 beczki z przepracowanym olejem silnikowym. Nastąpił powierzchniowy spływ substancji do zbiornika. Porzucenie odpadów zostało zauważone przez pracownika GPW, który poinformował o powyższym fakcie Straż Miejską w Pszczynie a po oględzinach miejsca zdarzenia i stwierdzeniu wycieku substancji ropopochodnej również Państwową Straż Pożarną w Pszczynie. Wyciekający olej tworzy plamę, którą wiatr przesuwa w kierunku ujęcia wody w Goczałkowicach.
Zadania dla PSP JRG PSP Pszczyna zwodowanie łodzi w porcie GPW, sprawienie zapór płaszczowych od przyczółków ujęcia nr 3 oraz zapór doczyszczających, przygotowanie pola operacyjnego, sprawienie zbieracza, separatora, zebranie substancji, przekazanie do neutralizacji aplikacyjnie zabezpieczenie pozostałej w beczkach substancji, zabezpieczenie miejsca wycieku St. ds. Kwatermistrzowskich zapewnienie wyżywienia wg zasad obowiązujących podczas akcji długotrwałych; Rzecznik prasowy KP PSP w Pszczynie kontakt z lokalnymi środkami przekazu, informacja dla ludności;
Zadania dla PSP JRG PSP Pszczyna zwodowanie łodzi w porcie GPW, sprawienie zapór płaszczowych od przyczółków ujęcia nr 3 oraz zapór doczyszczających, przygotowanie pola operacyjnego, sprawienie zbieracza, separatora, zebranie substancji, przekazanie do neutralizacji aplikacyjnie zabezpieczenie pozostałej w beczkach substancji, zabezpieczenie miejsca wycieku St. ds. Kwatermistrzowskich zapewnienie wyżywienia wg zasad obowiązujących podczas akcji długotrwałych; Rzecznik prasowy KP PSP w Pszczynie kontakt z lokalnymi środkami przekazu, informacja dla ludności;
miejsce emisji ujęcie wody
separator pole operacyjne zapora płaszczowa Zapora doczyszczająca zanieczyszczenia
pole operacyjne zapora płaszczowa Zapora doczyszczająca
Miejsce zdarzenia Miejsce ustawienia separatora oleju
Zasady udzielania kwalifikowanej I pomocy w różnych przypadkach
Procedury postępowania: - rany kończyn - urazy i obrażenia klatki piersiowej - wstrząs - oparzenia termiczne - oparzenia chemiczne - podtopienia - zaburzenia krążeniowo-oddechowe w stanach nieurazowych - wychłodzenia - kobieta w widocznej ciąży w stanie zagrożenia życia i zdrowia - drgawki - porażenie prądem elektrycznym - zmiażdżenia
Wykorzystano: 1. Lipiński S. Skuteczne ratownictwo Verlag Dashofer, W-wa 2007r. 2. Materiały i zdjęcia SGSP 3. Przegląd Pożarniczy nr 6/99 Ratownictwo chemiczne 4. Materiały i zdjęcia KP PSP Pszczyna 5. www.straz.białystok.pl/pliki/kurs_chemeko/material_szkoleniowy 6. Materiały źródłowe producenta Schmitz Awas 7. Materiały i zdjęcia GPW 8. Marek Małaczyński "Nadzwyczajne zagrożenia środowiska", Kraków 1994r 9. E. Bądkowska A. Bądkowski "Zwalczanie awaryjnych skażeń wód powierzchniowych i gruntu" PPU EKOS Gdańsk 1989r