WYMAGANIA EDUKACUJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA II. Ocena celująca: uczeń charakteryzuje się bogatą, znacznie wykraczającą poza wymagania programowe, wiedzą związaną z tematyką przedmiotu, korzysta z literatury popularnonaukowej i specjalistycznej związanej z omawianą problematyką na zajęciach,oraz innych źródeł informacji do których potrafi sam dotrzeć biegle operuje zdobytą wiedzą, samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy, dogłębnie i oryginalnie ocenia fakty i wydarzenia sceny politycznej, odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ocena bardzo dobra: uczeń posiada zasób wiedzy mieszczący się w ramach obowiązującego programu, wykazuje zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści; udziela odpowiedzi wyczerpujących pod względem faktograficznym, swobodnie operuje faktami i dostrzega związki między nimi, formułuje opinie na forum publicznym, argumentuje i broni własnego zdania, samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy, samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji Ocena dobra: uczeń wykazuje się wiedzą pochodzącą ze źródeł podstawowych ( lekcja, podręcznik), nabyte umiejętności próbuje stosować w sytuacjach problemowych, omawia poruszaną problematykę w sposób logiczny i spójny, aktywnie uczestniczy w zajęciach, w kwestiach spornych zajmuje stanowisko i broni swych poglądów na forum klasy, prawidłowo i sprawnie wykonuje ćwiczenia i zadania zdarzają się czasem drugorzędne błędy Ocena dostateczna: uczeń wykazuje orientacje w treściach zagadnień opracowanych na lekcji, zapamiętuje podstawowe treści z danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentuje (zapamietywanie jednak dominuje nad ich rozumieniem), umiejętności stosuje tylko w sytuacjach typowych, korzysta z podstawowych źródeł informacji,
popełnia błędy rzeczowe i językowe a zasób słownictwa jest skromny. Ocena dopuszczającą: uczeń ma poważne luki w wiedzy i umiejętnościach przewidziane programem polecenia wykonuje chętnie, ale na miarę swoich możliwości, przy pomocy nauczyciela odpowiada na postawione pytania o niewielkim stopniu trudności, (poprawnie, z pomocą nauczyciela rozpoznaje, nazywa i klasyfikuje pojęcia, procesy, zjawiska, dokumenty, postacie z życia publicznego itp.), niski poziom wiedzy nie przekreśla możliwości dalszej nauki i rokuje nadzieje na uzupełnienie wiedzy programowej. Ocena niedostateczna: uczeń nie opanował materiału w stopniu koniecznym do kontynuowania nauki, w sposób błędny i niedojrzały formułuje oceny i wysnuwa wnioski, nie rozumie i nie potrafi wykonać prostych zadań nawet przy pomocy nauczyciela, odznacza się brakiem systematyczności i chęci do nauki oraz biernością na lekcjach, popełnia poważne błędy, nie potrafi umiejscawiać wydarzeń w czasie i przestrzeni, nie uczestniczył w realizacji projektu edukacyjnego, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego Temat lekcji Podstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dopuszczającą i dostateczną). Uczeń: Ponadpodstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dobrą, bardzo dobrą i celującą). Uczeń: Samorząd terytorialny Samorządy i ich znaczenie zna strukturę samorządu terytorialnego zna powiązania istniejące między samorządem a władzami centralnymi wymienia sposoby wpływania obywateli na pracę samorządu umieszcza w strukturze samorządowej swoją miejscowość pokazuje na mapie swoją miejscowość i 16 województw wyjaśnia pojęcia: samorząd, gmina, powiat, województwo charakteryzuje najważniejsze organy samorządu terytorialnego wyjaśnia kompetencje władzy centralnej wobec samorządu proponuje przedsięwzięcie na rzecz rozwoju gminy aktywizuje uczniów do realizacji przedsięwzięcia
Wybieramy władze lokalne Gmina wspólnotą mieszkańców zna zasady wyboru radnych, starosty, wójta, burmistrza, prezydenta zna pojęcia: kampania wyborcza, obwód wyborczy, mąż zaufania wie, komu przysługuje prawo wyborcze interpretuje wykres (zawarty w podręczniku) dotyczący frekwencji wyborczej pracuje efektywnie w grupie zadaniowej wymienia organy samorządu gminnego wie, co można załatwić w urzędzie gminy rozumie pojęcie budżet gminy proponuje wraz z grupą podział budżetu dla swojej gminy zna frekwencję wyborczą w swojej miejscowości podczas ostatnich wyborów porównuje i interpretuje wyniki sporządza diagram proponuje program wyborczy zna dochody i wydatki swojej miejscowości wskazuje zadania własne i zlecone gminy zna formy walki gminy z bezrobociem wymienia czynniki wpływające na rozwój gminy uzasadnia przedstawiony w formie graficznej podział budżetu efektywnie pracuje w grupie ocenia wielkość bezrobocia w swojej gminie Samorząd powiatowy i wojewódzki wymienia organy samorządu powiatowego i wojewódzkiego wie, jakie sprawy można załatwić w urzędzie powiatowym i wojewódzkim wymienia cechy dobrego urzędnika samorządowego czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy wywiad z twórcą reformy samorządowej (podręcznik) Świat współczesny ocenia pracę samorządu powiatu, w którym mieszka porównuje bezrobocie w swoim województwie i w pozostałych wyciąga wnioski proponuje w formie pisemnej inicjatywę obywatelską na rzecz powiatu i województwa Polska we współczesnym świecie NATO od zimnej wojny do współistnienia wymienia główne kierunki polskiej polityki zagranicznej charakteryzuje stosunki Polski z sąsiadami i państwami Unii wymienia zadania ambasad i konsulatów zna pojęcia: zimna wojna, układ warszawski zna genezę NATO wymienia państwa należące do NATO wymienia cele i zadania NATO wymienia główne organy NATO opisuje drogę Polski do NATO uzasadnia szczególny charakter stosunków z USA uzasadnia konieczność popierania rozwoju demokracji u wschodnich sąsiadów Polski charakteryzuje polską politykę europejską ocenia akcje militarne NATO w Europie i na świecie ocenia politykę rządu polskiego wobec NATO wymienia korzyści wynikające z członkostwa Polski w NATO ocenia udział polskich żołnierzy w operacjach wojskowych NATO
Integracja europejska Polska w systemie politycznym i gospodarczym Unii Unia Europejska a nasz region ONZ zjednoczony świat, zjednoczone narody Wojny i terroryzm zna historię powstania Unii wymienia ojców Unii wymienia cele działalności Unii wymienia trzy główne obszary współpracy w Unii wymienia najważniejsze organy Unii wymienia starych i nowych członków Unii omawia etapy przystępowania Polski do Unii wyjaśnia pojęcie jednolity rynek europejski wymienia cztery główne zasady jednolitego rynku europejskiego wyjaśnia pojęcie mobilność zawodowa wymienia fundusze wspierające działalność gospodarczą Unii wymienia programy edukacyjne Unii omawia trzy obszary funkcjonowania Unii uzasadnia znaczenie pierwszego filaru dla rozwoju gospodarki polskiej wyjaśnia, na czym polega polityka regionalna Unii wyjaśnia pojęcie euroregion wymienia cele utworzenia euroregionów w Europie wymienia euroregiony, do których należą polskie miasta i gminy zna genezę powstania ONZ wymienia cele ONZ wymienia główne organy ONZ wymienia organizacje wyspecjalizowane ONZ wyjaśnia zasadnicze różnice między ONZ a Unią Europejską wymienia najważniejsze współczesne konflikty międzynarodowe wyjaśnia pojęcia: terroryzm uchodźca, emigrant podaje przyczyny emigracji wymienia skutki terroryzmu we współczesnym świecie wymienia wymagania stawiane państwom integrującym się z Unią Europejską wyjaśnia, jak w Unii są realizowane zasady solidarności i pomocniczości omawia zadania najważniejszych organów Unii selekcjonuje informacje z różnych źródeł na temat Unii analizuje zalety i wady członkostwa Polski w Unii omawia cztery główne zasady jednolitego rynku europejskiego charakteryzuje fundusze wspierające działalność gospodarczą Unii analizuje programy edukacyjne Unii w kontekście własnej aktywności ocenia wielkość dofinansowania Unii dla Polski w aspekcie jej rozwoju gospodarczego analizuje dobre i złe strony emigracji zarobkowej Polaków wyjaśnia zasady dzielenia pieniędzy unijnych dla regionów omawia cele polityki regionalnej ocenia zagrożenia euroregionów dla jedności państwa ocenia wykorzystanie środków unijnych w środowisku lokalnym wymienia inicjatywy lokalne finansowane ze środków unijnych - wymienia operacje pokojowe ONZ omawia zadania najważniejszych organów ONZ omawia rolę ONZ we współczesnym świecie omawia udział Polaków w misjach ONZ ocenia skuteczność ONZ w realizacji założonych celów wymienia przyczyny konfliktów międzynarodowych charakteryzuje najważniejsze współczesne konflikty międzynarodowe wyjaśnia skutki emigracji dla poszczególnych państw podaje przyczyny terroryzmu światowego ocenia sposoby walki z terroryzmem
Świat bogaty i biedny Globalizacja Ziemia planeta ludzi zna pojęcia: kolonializm, slumsy wymienia przyczyny ubóstwa państw rozwijających się wymienia formy pomocy krajom biednym pokazuje na mapie najbiedniejsze obszary na świecie analizuje tekst źródłowy wyjaśnia pojęcia globalna wioska, globalizacja, antyglobalizm wymienia pozytywne i negatywne skutki globalizacji wymienia przykłady globalizacji w dziedzinie gospodarczej, politycznej i kulturalnej ocenia rolę środków masowego przekazu w procesie globalizacji wyjaśnia pojęcia: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze wymienia główne zagrożenia ekologiczne na świecie wymienia skutki niszczenia przyrody podaje przykłady niszczenia środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy wymienia konkretne przykłady działań na rzecz walki z biedą w krajach rozwijających się charakteryzuje gospodarkę państw rozwijających się ocenia formy pomocy dla krajów rozwijających się proponuje formy pomocy krajom biednym zna program antyglobalistów wymienia znane akcje antyglobalistów rozumie wpływ globalizacji na własne życie ocenia proces globalizacji w kontekście szans i zagrożeń dla świata przedstawia konkretne przykłady niszczenia środowiska naturalnego na świecie proponuje rozwiązania na rzecz ochrony środowiska układa kodeks ekologiczny Funkcjonowanie gospodarki rynkowej Potrzeby człowieka a sposoby ich zaspokajania Gospodarka rynkowa zna potrzeby człowieka i ich hierarchię definiuje pojęcia ekonomia, czynniki produkcji, praca, kapitał, ziemia wyjaśnia pojęcia: nieograniczoność potrzeb ludzkich, rzadkość dóbr klasyfikuje potrzeby człowieka definiuje pojęcie gospodarka wymienia sektory gospodarki wymienia podstawowe cechy gospodarki rynkowej wymienia cechy gospodarki centralnie planowanej wymienia rodzaje własności wymienia sposoby gospodarowania analizuje tekst źródłowy wymienia czynniki wytwórcze potrzebne do produkcji wybranego dobra wyjaśnia związek między potrzebą a postępem wyjaśnia, jak dostępność dóbr wpływa na działalność człowieka wskazuje różnice między gospodarką centralnie planowaną a rynkową wymienia wady i zalety gospodarki rynkowej uzasadnia wyższość gospodarki rynkowej
Jak funkcjonuje gospodarstwo domowe? Skąd się biorą ceny? Formy i funkcje pieniądza Inflacja w gospodarce Rola banków w gospodarce rynkowej Jak mądrze inwestować w akcje i obligacje? wie, czym jest gospodarstwo domowe wyjaśnia pojęcia: podmiot gospodarczy, budżet, równowaga budżetowa, nadwyżka budżetowa, deficyt budżetowy, lokata bankowa omawia diagramy Struktura gospodarstw domowych według głównego źródła utrzymania i Struktura wydatków gospodarstw domowych (podręcznik) wymienia podstawowe prawa konsumentów zna pojęcia: cena, cena równowagi rynkowej, równowaga rynkowa, monopol charakteryzuje prawo popytu i podaży wyjaśnia pojęcia: popyt efektywny i popyt potencjalny wymienia rodzaje pieniądza zna historię pieniądza wyjaśnia pojęcia: barter, pieniądz wymienia czynniki wpływające na inflację zna rolę Władysława Grabskiego i Leszka Balcerowicza w walce z inflacją wymienia sposoby przeciwdziałania inflacji wymienia skutki inflacji rozumie pojęcia: inflacja, hiperinflacja wymienia rodzaje banków zna zadania i funkcje banków zna pojęcia: kredytobiorca, poręczenie, depozyt, przelew, karta płatnicza, lokata bankowa, rachunek bankowy zna pojęcia i terminy: papiery wartościowe, obligacje, lokata, akcje, dywidenda, giełda, kurs akcji, fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny, makler rozumie pojęcia: rynek pierwotny, rynek wtórny, hossa, bessa podaje różnicę między akcjami a obligacjami przewiduje konsekwencje inwestowania na giełdzie wyjaśnia zasady oprocentowania lokaty i kredytu wymienia instytucje chroniące prawa konsumentów podaje przykłady nieuczciwych działań wobec konsumentów sporządza procentowy diagram obrazujący, na co przeznacza swoje kieszonkowe wymienia czynniki kształtujące popyt i podaż wyjaśnia mechanizm równowagi rynkowej podaje przykłady monopoli na rynku krajowym wyjaśnia skutki funkcjonowania monopoli dla konsumentów charakteryzuje rodzaje pieniądza charakteryzuje funkcje pieniądza podaje przykłady funkcji pieniądza wymienia sposoby zabezpieczające oszczędności wyjaśnia mechanizm powstawania inflacji dowodzi związku wysokości inflacji z poziomem życia obywateli wyszukuje i selekcjonuje informacje porównuje inflację w Polsce w ostatnim dziesięcioleciu z dowolnie wybranym państwem tzw. Starej Europy. wymienia podstawowe operacje bankowe wyjaśnia rolę NBP w systemie bankowym charakteryzuje zadania banków porównuje system bankowy w Polsce i wybranym kraju Unii uzasadnia wybór banku, w którym wziąłby kredyt, i banku, w którym złożyłby depozyt pieniężny zna pojęcia indeks giełdowy, fundusz inwestycyjny wymienia najważniejsze indeksy giełdowe charakteryzuje pracę maklera wyjaśnia, jak działają fundusze inwestycyjne i emerytalne przewiduje notowania na giełdzie interpretuje zainteresowania Polaków obligacjami i akcjami
Gospodarka narodowa Podatki w gospodarce rynkowej Budżet państwa Gospodarka polska po 1989 roku wymienia najważniejsze różnice i podobieństwa między gospodarką narodową a gospodarstwem domowym wymienia mierniki aktywności w gospodarce narodowej wyjaśnia pojęcia: PKB, PNB, PKB per capita, dochód narodowy, akumulacja uzasadnia konieczność akumulacji dochodu narodowego wymienia rodzaje podatków zna skalę podatkową wie, kto ustala wysokość podatków wymienia płatników CIT wymienia towary i usługi obłożone podatkiem akcyzowym oblicza podatek PIT bierze udział w dyskusji zna podstawowe zasady konstrukcji budżetu wymienia czynniki wpływające na kształt budżetu wymienia źródła dochodów budżetu wymienia kierunki wydatków budżetu wyjaśnia pojęcie dług publiczny wyjaśnia pojęcia: gospodarka nakazowo-rozdzielcza, prywatyzacja, reglamentacja, transformacja, parytet siły nabywczej charakteryzuje gospodarkę polską po 1989 roku wymienia główne założenia planu Balcerowicza ocenia plan Balcerowicza w kontekście skutków społecznych wymienia zadania Komisji Trójstronnej oblicza PKB, PNB, PKB per capita, dochód narodowy wyszukuje w internecie wartości wskaźników wzrostu gospodarczego porównuje PKB per capita Polski i pięciu najbogatszych państw Unii charakteryzuje rodzaje podatków w Polsce uzasadnia wprowadzenie podatku akcyzowego uzasadnia niski CIT w Polsce oblicza podatki według skali podatkowej porównuje wysokość podatku PIT w Polsce i w pięciu najbogatszych państwach Unii ocenia system podatkowy w Polsce omawia zasady tworzenia budżetu wyjaśnia wpływ czynnika politycznego na kształt budżetu wymienia negatywne skutki długu politycznego uzasadnia konieczność przekształceń gospodarczych w Polsce ocenia plan Balcerowicza w kontekście skutków gospodarczych charakteryzuje sytuację gospodarczą Polski na tle innych państw Unii ocenia zamożność Polaków w porównaniu mieszkańcami innych państw Unii