W tabelach poniŝej zamieszczono listy gatunków i siedlisk, które posłuŝyły na pierwszym etapie realizacji projektu w Polsce za priorytetowe wskaźniki wartości botanicznej przy typowaniu ostoi IPA. Tabela 1. Kryteria IPA A(i), A(ii) i A (iii+iv): gatunki ze Światowej Czerwonej Listy IUC (wersja z 1997 r. oraz uzupełnienia z 2003 r.), załączników IIb i Ib Dyrektywy Siedliskowej, oraz aneksu I do Konwencji Berneńskiej (wraz z gatunkami zaproponowanymi przez stronę polską w 1999 r.) 1 Status azwa łacińska azwa polska Grupa taksonomiczna Światowa Czerwona Lista IUC Dyrektywa Siedliskowa nr załączznika Konwencja Berneńska Kryteria IPA 1997 2003 IIb Ib an. I PL' A(i) A(ii) A(iii 99 +iv) Aconitum degenii Gáyer tojad wiechowaty Aconitum firmum Rchb. subsp. firmum tojad mocny typowy [=A. napellus L. subsp. firmum (Rchb.) Gáyer] Aconitum firmum Rchb. subsp. tojad mocny moravicum Skalický morawski Aconitum lasiocarpum (Rchb.) Gáyer tojad wschodniokarpacki Adenophora liliifolia (L.) Besser dzwonecznik wonny Agrimonia pilosa Ledeb. rzepik szczeciniasty Alchemilla filicaulis Buser subsp. przywrotnik vestita (Buser) M. E. Bradshaw delikatny owłosiony Aldrovanda vesiculosa L. aldrowanda pęcherzykowata Apium repens (Jacq.) Lag. selery błotne Artemisia eriantha Ten. [= A. petrosa bylica skalna (Baumg.) Jan subsp. eriantha (Ten.) Giacomini & Pignatti] Asplenium adulterinum Milde zanokcica serpentynowa Astragalus penduliflorus Lam. traganek zwisłokwiatowy [] Atriple calotheca (Rafn) Fr. łoboda zdobna [] Betula oycoviensis Besser brzoza ojcowska U Betula szaferi Jentys-Szaferowa e brzoza Szafera Staszk. EW Botrychium lanceolatum (S. G. Gmel.) podejźrzon Ångstr. lancetowaty [] Botrychium matricariifolium (Retz.) A. podejźrzon Braun e W. D. J. Koch marunowy Botrychium multifidum (S. G. Gmel.) podejźrzon Rupr. rutolistny Botrychium simple E. Hitchc. podejźrzon pojedynczy Bubaumia viridis (Moug. e Lam. in bezlist okrywowy M DC.) Brid. e Moug. & estl. Caldesia parnassifolia (L.) Parl. kaldezja dziewięciornikowata Campanula abietina Griseb. dzwonek rozłogowy Campanula bohemica Hruby in dzwonek karkonoski Polivka, Domin & Podp. Campanula serrata (Kit.) Hendrych dzwonek piłkowany Uwagi 1 omenklatura łacińska i polska dostosowana do uŝywanej obecnie w kraju (por. Mirek et al. 2001, Ochyra et al. 2003) 29
Status azwa łacińska azwa polska Grupa taksonomiczna Światowa Czerwona Lista IUC Dyrektywa Siedliskowa nr załączznika Konwencja Berneńska Kryteria IPA 1997 2003 IIb Ib an. I PL' A(i) A(ii) A(iii 99 +iv) Carduus lobulatus Borbás oset klapowany Care secalina Wahlenb. turzyca Ŝytowata Carlina onopordifolia Besser dziewięćsił popłocholistny Cerastium alpinum L. subsp. rogownica alpejska babiogorense Zapał. babiogórska Cerastium tatrae Borbás [=C. arvense rogownica L. subsp. glandulosum (Kit.) Soó] Raciborskiego [+] Cochlearia polonica E. Fröhl. warzucha polska E/E Cochlearia tatrae Borbás warzucha tatrzańska Coleanthus subtilis (Tratt.) Seidl koleantus delikatny Cypripedium calceolus L. obuwik pospolity Delphinium oysepalum Borbás & ostróŝka tatrzańska Pa Dendranthema zawadzkii (Herbich) Tzvelev [=D. zawadskyi (Herb.) Tzvel.] chryzantema Zawadzkiego Dianthus arenarius L. subsp. goździk piaskowy? -? [] 1) arenarius typowy Dianthus collinus Waldst. & Kit. goździk łysy + [] subsp. glabriusculus (Kit.) Soó + Dianthus nitidus Waldst. & Kit. goździk lśniący Dichelyma capillaceum (Dicks.) Myrin moczara M włoskowata Dicranum viride (Sull. & Lesq.) Lindb. widłoząb zielony M Dracocephalum ruyschiana L. pszczelnik wąskolistny Dryopteris villarii (Bellardi) Woyn. e nerecznica illara + [] Schinz & Thell. Echium russicum J. F. Gmel. Ŝmijowiec czerwony Eleocharis carniolica W. D. J. Koch ponikło kraińskie Epipactis albensis ováková et Rydlo kruszczyk połabski Erysimum pieninicum (Zapał.) Pawł. pszonak pieniński Festuca amethystina L. subsp. ritschlii kostrzewa (Hack.) Lemke e Markgr.-Dann. ametystowa Festuca makutrensis Zapał. kostrzewa [] makutrzańska Galium cracoviense Ehrend. przytulia krakowska Galium sudeticum Tausch przytulia sudecka Gentianella bohemica Skalický goryczuszka czeska Gentianella lutescens (elen.) Holub goryczuszka subsp. carpathica (Wettst.) Holub wczesna karpacka? Gladiolus felicis Mirek mieczyk drobnokwiatowy [-] 2) Gladiolus paluster Gaudin mieczyk błotny + Halimione pedunculata (L.) Aellen obione szypułkowa [] Hamatocaulis vernicosus (Mitt.) haczykowiec M Hedenäs [=Drepanocladus vernicosus błyszczący (Mitt.) Warnst.] (sierpowiec błyszczący) Jamesoniella undulifolia (ees) K. drewniczek błotny W Müll. U Ligularia sibirica (L.) Cass. języczka syberyjska Linaria odora (M. Bieb.) Fisch. [=L. lnica wonna loeselii Schweigger] Uwagi 30
Status [+] +? azwa łacińska azwa polska Grupa taksonomiczna Światowa Czerwona Lista IUC Dyrektywa Siedliskowa nr załączznika Konwencja Berneńska 1997 2003 IIb Ib an. I PL' 99 Kryteria IPA A(i) A(ii) A(iii +iv) Lindernia procumbens (Krock.) lindernia mułowa Borbás Liparis loeselii (L.) Rich. lipiennik Loesela Luronium natans (L.) Raf. [=Elisma elisma wodna natans (L.) Buchenau] Marsilea quadrifolia L. marsylia czterolistna Meesia longiseta Hedw. parzęchlin M długoszczecinowy Myosotis praeco Hülph. niezapominajka wczesna ajas fleilis (Willd.) Rostk. & W. L. E. jezierza giętka Schmidt eottianthe cucullata (L.) Schtlr. kukuczka kapturkowata [] Ophioglossum azoricum C. Presl nasięźrzał azorski [] 3) Ophioglossum polyphyllum A. Braun nasięźrzał wielolistny 4) Orthotrichum rogeri Brid. szurpek Rogera M Orthotrichum scanicum Grönvall szurpek szwedzki M U Ostericum palustre Besser [=Angelica starodub łąkowy palustris (Besser) Hoffm.] Pedicularis sudetica Willd. gnidosz sudecki Pedicularis sudetica Willd. subsp. gnidosz sudecki sudetica typowy Pinguicula vulgaris L. subsp. bicolor tłustosz pospolity (Woł.) Á. Löve & D. Löve dwubarwny E Pinus rhaetica Brügger sosna drzewokosa [] Plagiomnium drummondii (Bruch & płaskomerzyk M Schimp.) T. J. Kop. orzęsiony Plantago atrata Hoppe ssp. carpatica babka górska (Pilger) Soó karpacka Plantago atrata Hoppe ssp. sudetica babka górska (Pilger) Holub sudecka E Poa babiogorensis Bernatová, wiechlina Májovský & Obuch babiogórska Poa granitica Braun-Blanq. subsp. wiechlina granitowa granitica Poa nobilis Skalińska wiechlina tatrzańska Potentilla silesiaca R. Uechtr. pięciornik śląski Pulsatilla patens (L.) Mill. sasanka otwarta Pulsatilla slavica G. Reuss sasanka słowacka + Pulsatilla vulgaris Mill. sasanka zwyczajna [] Pyramidula tetragona (Brid.) Brid. bezrąbek M czterokanciasty [Rheum rhaponticum L.] [rabarbar ogrodowy ** (rzewień syberyjski)] [-] [-] Rhododendron luteum Sweet róŝanecznik Ŝółty Salvinia natans (L.) All. salwinia pływająca Saifraga hirculus L. skalnica torfowiskowa Saifraga moschata Wulfen subsp. skalnica darniowa basaltica Braun-Blanq. Saifraga moschata Wulfen subsp. dominii Soó emend. Pawłowska bazaltowa skalnica darniowa Domina Uwagi 31
Status + azwa łacińska azwa polska Grupa taksonomiczna Światowa Czerwona Lista IUC Dyrektywa Siedliskowa nr załączznika Konwencja Berneńska 1997 2003 IIb Ib an. I PL' 99 Kryteria IPA A(i) A(ii) A(iii +iv) Saifraga moschata Wulfen subsp. skalnica darniowa kotulae Pawłowska Kotuli Saifraga nivalis L. skalnica śnieŝna [] Schoenoplectus americanus (Pers.) oczeret olkart amerykański [] Serratula lycopifolia (ill.) A. Kern sierpik róŝnolistny Sorbus intermedia (Ehrh.) Pers. jarząb szwedzki [] Taraacum pieninicum Pawł. mniszek pieniński Thesium ebracteatum Hayne leniec Tozzia alpina L. subsp. carpathica (Woł.) Pawł. & Jasiewicz [=T. carpathica Woł.] Trapa natans L. s.l. bezpodkwiatkowy tocja alpejska karpacka kotewka orzech wodny Trichomanes speciosum Willd. włosocień delikatny ** [Typha minima Funk] [pałka drobna] [-] [-] iola uliginosa Besser fiołek bagienny Zostera marina L. zostera morska Uwagi Znaczenie symboli w kolumnie Status : + takson uznany w Polsce za wymarły [+] takson uznany w Polsce za wymarły na stanowiskach naturalnych, utrzymywany na stanowiskach zastępczych? status taksonu wątpliwy ** takson w Polsce spotykany jedynie w uprawie Znaczenie symboli w kolumnie Grupa taksonomiczna : M mchy (Bryopsida) rośliny naczyniowe (plantae vasculares) W wątrobowce (Hepaticopsida) Znaczenie symboli w kolumnie Światowa Czerwona Lista : E Endangered takson zagroŝony E Etinct takson wymarły /U ulnerable takson naraŝony Znaczenie symboli w pozostałych kolumnach: takson obecny na liście [] takson warunkowo umieszczony na liście? obecność na liście lub status niepewne (vide Uwagi) [-] takson nie brany pod uwagę przy typowaniu ostoi (np. obecność na liście, ze względów formalnych, gatunków zawleczonych) UWAGI: 1) a Światowej Czerwonej Liście (Walter & Gillett 1998) oraz w aneksie do Konwencji Berneńskiej (Dz.U. 58/1996, poz. 263) takson ten nie został zamieszczony, wymieniono natomiast "Dianthus serotinus Waldst. & Kit.", niegdyś błędnie uznawany za synonim D. arenarius L.; nie wiadomo, czy na 32
w/w listach nie chodziło o ten sam takson (właściwy D. serotinus Waldst. & Kit. nie występuje w Polsce). 2) Takson uznany za formę patologiczną (wirozę Gladiolus imbricatus L.) por. Mirek et al. 2001. 3) Por. uwaga 4) przy Ophioglossum polyphyllum. 4) W Polsce takson włączany w niskiej randze do Ophioglossum vulgatum (por. Mirek et al. 2001), niegdyś utoŝsamiany z O. azoricum. Tabela 2. Występujące w Polsce zbiorowiska (siedliska) z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej 2 wykorzystywane przy typowaniu ostoi wg kryteriów C(i) i C(ii). W poniŝszej tabeli zestawiono typy siedlisk z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, zastosowane do wyróŝniania ostoi roślinnych na podstawie kryteriów C: C(i) siedliska zagroŝone priorytetowe (oznaczone gwiazdką przy numerze kodowym w kolumnie 1) i C(ii) pozostałe siedliska zagroŝone. W kolejnych kolumnach przytoczono: 2) nazwy typów siedlisk w brzmieniu oryginalnym, 3) nazwy odpowiadających im siedlisk w brzmieniu i ujęciu załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 16. 05. 2005 r. (Dz.U. 94/2005, poz. 795) podającego typy siedlisk przyrodniczych wymagających ochrony w formie obszarów sieci atura 2000, 4) wyróŝnione kolorem zielonym nazwy odpowiadających im typów siedlisk uŝywane w niniejszej pracy, jeśli odbiegają one od uŝytych we wspomnianym Rozporządzeniu. iektóre z nazw z kolumny 4) mają części składowe występujące opcjonalnie (oddzielane w poniŝszym zestawieniu pionową kreską; w zaleŝności od sytuacji (stanu wiedzy na temat szczegółowych jednostek fitosocjologicznych występujących w danej ostoi) w opisach uŝyte być mogą tylko niektóre z nich. Pod tabelą podano bardziej szczegółowe wyjaśnienia róŝnic w zastosowanych ujęciach. Kod 1110 azwa oryginalna typu siedliska Sandbanks which are slightly covered by sea water all the time azwa typu siedliska piaszczyste ławice podmorskie azwa typu siedliska 1130 Estuaries ujścia rzek (estuaria) 1150* Coastal lagoons zalewy i jeziora przymorskie (laguny) 1160 Large shallow inlets and bays duŝe płytkie zatoki 1170 Reefs rafy skaliste i kamieniste dno morskie 1210 Annual vegetation of drift lines kidzina na brzegu morskim 1230 1310 1330 egetated sea cliffs of the Atlantic and Baltic Coasts Salicornia and other annuals colonizing mud and sand Atlantic salt meadows (Glauco- Puccinellietalia maritimae) 1340* Inland salt meadows śródlądowe błotniste solniska z solirodkiem (Salicornion ramosissimae) klify na wybrzeŝu Bałtyku śródlądowe błotniste solniska z solirodem (Salicornion ramosissimae) solniska nadmorskie (Glauco-Puccinietalia część zbiorowiska nadmorskie) śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (Glauco- Puccinietalia część zbiorowiska śródlądowe) 2110 Embryonic shifting dunes inicjalne stadia nadmorskich wydm białych 2 Polskie nazewnictwo siedlisk oraz łacińska i polska nomenklatura zbiorowisk roślinnych dostosowana do obecnie uŝywanych w kraju (por. Matuszkiewicz 2002) 33
Kod 2120 2130* 2140* azwa oryginalna typu siedliska Shifting dunes along the shoreline with Ammophila arenaria ('white dunes') Fied coastal dunes with herbaceous vegetation ('grey dunes') Decalcified fied dunes with Empetrum nigrum azwa typu siedliska azwa typu siedliska nadmorskie wydmy białe (Elymo-Ammophiletum) nadmorskie wydmy szare nadmorskie wrzosowiska baŝynowe (Empetrion nigri) 2160 Dunes with Hippophaë rhamnoides nadmorskie wydmy z zaroślami rokitnika 2170 2180 Dunes with Sali repens ssp. argentea (Salicion arenariae) Wooded dunes of the Atlantic, Continental and Boreal region nadmorskie wydmy z zaroślami wierzby piaskowej lasy mieszane i bory na wydmach nadmorskich 2190 Humid dune slacks wilgotne zagłębienia międzywydmowe 2330 3110 3130 3140 3150 Inland dunes with open Corynephorus and Agrostis grasslands Oligotrophic waters containing very few minerals of sandy plains (Littorelletalia uniflorae) Oligotrophic to mesotrophic standing waters with vegetation of the Littorelletea uniflorae) Hard oligo-mesotrophic waters with benthic vegetation of Chara spp. atural eutrophic lakes with Magnopotamion or Hydrocharitiontype vegetation wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi jeziora lobeliowe brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-anojuncetea twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z ympheion, Potamion twardowodne oligo- i mezotroficzne siedliska podwodnych łąk ramienicowych Charetea starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z ymphaeion, Potamion, Lemnetea 3160 atural dystrophic lakes and ponds naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne 3220 3230 3240 3260 3270 4010 Alpine rivers and the herbaceous vegetation along their banks Alpine rivers and their ligneous vegetation with Myricaria germanica Alpine rivers and their ligneous vegetation with Sali elaeagnos Water courses of plain to montane levels with the Ranunculion fluitantis and Callitricho-Batrachion vegetation Rivers with muddy banks with Chenopodion rubri p.p. and Bidention p.p. vegetation orthern Atlantic wet heaths with Erica tetrali pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków (Epilobion fleischeri) zarośla wrześni na kamieńcach i Ŝwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część z przewagą wrześni) zarośla wierzby siwej na kamieńcach i Ŝwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część z przewagą wierzby) nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis zalewane muliste brzegi rzek nizinne / podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis zalewane muliste brzegi rzek (Bidentetalia tripartiti) wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym (Ericion tetralicis) 34
Kod azwa oryginalna typu siedliska 4030 European dry heaths 4060 Alpine and Boreal heaths 4070* Bushes with Pinus mugo and Rhododendron hirsutum (Mugo- Rhododendretum hirsuti) 4080 Sub-Arctic Sali spp. scrub 5130 6110* Juniperus communis formations on heaths or calcareous grasslands Rupicolous calcareous or basophilic grasslands of the Alysso-Sedion albi 6120* Xeric sand calcareous grasslands 6150 Siliceous alpine and boreal grasslands 6170 6210(*) 6230* 6410 6430 Alpine and subalpine calcareous grasslands Semi-natural dry grasslands and scrubland facies on calcareous substrates (Festuco-Brometalia) (*important orchid sites) Species-rich ardus grasslands, on silicious substrates in mountain areas (and submountain areas in Continental Europe) Molinia meadows on calcareous, peaty or clayey-silt-laden soils (Molinion caeruleae) Hydrophilous tall herb fringe communities of plains and of the montane to alpine levels azwa typu siedliska azwa typu siedliska suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion) wysokogórskie borówczyska baŝynowe (Empetro- accinietum) zarośla kosodrzewiny (Pinetum mugo) subalpejskie zarośla wierzbowe wierzby lapońskiej lub śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacae) subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej / wierzby śląskiej / olszy kosej (Salicetum lapponum / Salicetum silesiacae / Pulmonario- Alnetum viridis) zarośla z jałowcem Juniperus communis na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską (Alysso-Sedion) ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae) wysokogórskie murawy acidofilne (Juncion trifidi) i bezwapienne wyleŝyska śnieŝne (Salicion herbaceae) nawapienne murawy wysokogórskie (Seslerion tatrae) i wyleŝyska śnieŝne (Arabidion coeruleae) murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis- Festucion pallentis) wysokogórskie murawy acidofilne (Juncion trifidi) / bezwapienne wyleŝyska śnieŝne (Salicion herbaceae) nawapienne murawy wysokogórskie (Seslerion tatrae) / nawapienne wyleŝyska śnieŝne (Arabidion coeruleae) murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) i ich krzewiaste facje priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków górskie i niŝowe murawy bliźniczkowe (ardion płaty bogate florystycznie) zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) górskie / niŝowe murawy bliźniczkowe (ardion płaty bogate florystycznie) zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion caeruleae incl. Juncetum acutiflori) ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) / ziołorośla nadrzeczne i zbiorowiska okrajkowe (Filipendulion ulmariae / Convolvuletalia sepium / Glechometalia hederaceae) 35
Kod 6440 6510 azwa oryginalna typu siedliska Alluvial meadows of river valleys of the Cnidion dubii Lowland hay meadows (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) 6520 Mountain hay meadows azwa typu siedliska łąki selemicowe (Cnidion dubii) niŝowe i górskie świeŝe łąki uŝytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) górskie łąki konietlicowe uŝytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) azwa typu siedliska niŝowe łąki kośne górskie łąki kośne 7110* Active raised bogs torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (Ŝywe) 7120 Degraded raised bogs still capable of natural regeneration 7140 Transition mires and quaking bogs 7150 7210* 7220* Depressions on peat substrates of the Rhynchosporion Calcareous fens with Cladium mariscus and species of the Caricion davallianae Petrifying springs with tufa formation (Cratoneurion) 7230 Alkaline fens 8110 8120 8150 8160* 8210 8220 8230 Siliceous scree of the montane to snow levels (Androsacetalia alpinae and Galeopsietalia ladani) Calcareous and calcshist screes of the montane to alpine levels (Thlaspietea rotundifolii) Medio-European upland siliceous screes Medio-European calcareous scree of hill and montane levels Calcareous rocky slopes with chasmophytic vegetation Siliceous rocky slopes with chasmophytic vegetation Siliceous rock with pioneer vegetation of the Sedo-Scleranthion or of the Sedo albi-eronicion dillenii torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŝnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea) torfowiska przejściowe i trzęsawiska (głównie zbiorowiska z rzędów Scheuchzerietalia palustris i Caricetalia nigrae) obniŝenia na podłoŝu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum bubaumii, Schoenetum nigricantis) źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk piargi i gołoborza krzemianowe górskie / nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk piargi i gołoborza krzemianowe (Androsacion alpinae) piargi i gołoborza wapienne ze zbiorowiskami Papaverion tatrici lub Arabidion alpinae podgórskie i wyŝynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami ze Stipion calamagrostis wyŝynne piargi krzemianowe wyŝynne, podgórskie i reglowe piargi wapienne ze zbiorowiskiem Gymnocarpietum robertiani wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii pionierskie murawy na skałach krzemianowych (Arabidopsidion thalianae) 8310 Caves not open to the public jaskinie nieudostępnione do zwiedzania 36
Kod azwa oryginalna typu siedliska 9110 Luzulo-Fagetum beech forests 9130 Asperulo-Fagetum beech forests 9140 9150 9160 9170 9180* 9190 Medio-European subalpine beech woods with Acer and Rume arifolius Medio-European limestone beech forests of the Cephalanthero-Fagion Sub-Atlantic and medio-european oak or oak-hornbeam forests of the Carpinion betuli Galio-Carpinetum oak-hornbeam forests Tilio-Acerion forests of slopes, screes and ravines Old acidophilous oak woods with Quercus robur on sandy plains 91D0* Bog woodland 91E0* 91F0 Alluvial forests with Alnus glutinosa and Frainus ecelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) Riparian mied forests of Quercus robur, Ulmus laevis and Ulmus minor, Frainus ecelsior or Frainus angustifolia, along the great rivers (Ulmenion minoris) azwa typu siedliska kwaśne buczyny (Luzulo- Fagenion) Ŝyzne buczyny (Dentario glandulosae-fagenion, Galio odorati-fagenion) górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum) azwa typu siedliska kwaśne buczyny (Luzulo luzuloidis-fagetum / Luzulo pilosae-fagetum) Ŝyzne buczyny (Dentario enneaphylli-fagetum / Dentario glandulosae- Fagetum / Galio odorati- Fagenion) górskie jaworzyny ziołoroślowe ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion) grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum) grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio- Carpinetum, Tilio-Carpinetum) jaworzyny i lasy klonowolipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-acerion pseudoplatani) pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo- Quercetum) bory i lasy bagienne (accinio uliginosi-betuletum pubescentis, accinio uliginosi-pinetum, Pino mugo- Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne) łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe) łęgowe lasy dębowo-wiązowojesionowe (Ficario-Ulmetum) grąd środkowoeuropejski / subkontynentalny (Galio- Carpinetum / Tilio- Carpinetum) jaworzyny oraz lasy jaworowo-lipowe podgórskie i wyŝynne dąbrowy acydofilne (Quercion robori-petraeae) bory bagienne (Piceo- accinienion uliginosi / Pino mugo-sphagnetum / Ledo- Sphagnetum magellanici / Bazzanio-Piceetum / Sphagno girgensohnii- Piceetum) i kwaśne lasy bagienne (Sphagno squarrosi-alnetum / zbiorowisko Betula pubescens-thelypteris palustris) łęgi wierzbowe / topolowe / olszowe / jesionowe (Salicetum albo-fragilis / Populetum albae / Alnenion glutinoso-incanae) łęgowe lasy dębowowiązowo-jesionowe (Ulmenion minoris) 37
Kod 91I0* 91P0 91Q0 91T0 9410 9420 azwa oryginalna typu siedliska Euro-Siberian steppic woods with Quercus spp. Holy Cross fir forest (Abietetum polonicum) Western Carpathian calcicolous Pinus sylvestris forests Central European lichen Scots pine forests Acidophilous Picea forests of the montane to alpine levels (accinio- Piceetea) Alpine Lari decidua and/or Pinus cembra forests azwa typu siedliska ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescentipetraeae) wyŝynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum) azwa typu siedliska ciepłolubne dąbrowy (Quercetum pubescentipetraeae / Potentillo albae- Quercetum) wyŝynny świętokrzyski jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum) górskie reliktowe laski sosnowe (Erico-Pinion) sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum) sosnowy bór chrobotkowy górskie bory świerkowe (Piceion abietis część zbiorowiska górskie) górski bór limbowo-świerkowy (Pino cembrae-piceetum) górski bór limbowoświerkowy z modrzewiem (Pino cembrae-piceetum) Przypisy szczegółowe do wybranych siedlisk: 5130: To wyraźnie wyodrębniające się siedlisko, nie uwzględnione w Poradniku ochrony siedlisk... (Herbich 2004), zostało zlokalizowane na obszarach ostoi, a tym samym uwzględnione w niniejszym opracowaniu. 6430: Włączono tu takŝe typowe, zdaniem redaktorów opracowania, łąki ziołoroślowe ze związku Filipendulion oraz zbiorowiska okrajkowe z rzędu Glechometalia hederaceae. 6510: Włączono tu, zgodnie z duchem anglojęzycznej wersji zapisu, zbiorowiska reprezentujące związek Alopecurion oraz grupę mezotroficznych łąk wilgotnych ze związku Calthion. Ponadto, zgodnie z zapisem Poradnika, który dotarł do naszych rąk na etapie korekty całości, do tej grupy włączono takŝe eutroficzne łąki ze związku Calthion oraz zbiorowiska łąkowe ze związku Arrhenatherion. Wykluczono natomiast Gladiolo-Agrostietum i Anthyllidi-Trifolietum, naleŝące zdecydowanie do górskich łąk ze związku Polygono-Trisetion. 8150: Patrz przypis przy 5130. 7140: Z zaliczanej w Poradniku do tego siedliska klasy Scheuchzerio-Caricetea wyłączono eutroficzne młaki niskoturzycowe rzędu Caricetalia davallianae, które z racji występowania na z reguły węglanowym podłoŝu, powinny być ujmowane w ramach siedliska 7230. Pozostawiono tu natomiast zbiorowiska kwaśnych torfowisk niskich i przejściowych z rzędów Scheuzerietalia palustris i Caricetalia nigrae. 8160: Związek Stipion calamagrostis, dobrze wykształcony w Alpach, jest w Polsce trudny do scharakteryzowania florystycznie (Matuszkiewicz 2001). Zbiorowiskiem, które mogłoby przynaleŝeć do niego w Polsce jest zespół Gymnocarpietum robertiani, do którego zawęŝono niniejsze siedlisko. 38
9140, 9180: Zdaniem redaktorów, obie kategorie siedlisk zostały błędnie zinterpretowane i w związku z tym błędnie został ustalony zakres kaŝdej z tych kategorii, zarówno w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska, jak i we wspomnianym Poradniku. W związku z tym, zastosowano nieco zmienione ich ujęcia, nie utoŝsamiając górskich jaworzyn wyłącznie z Aceri-Fagetum w 9140 i rozszerzając nieco definicję w 9180. 9190: Włączono tu wszystkie (a nie tylko wybrane, jak w Poradniku ochrony siedlisk...) zbiorowiska acydofilnych dąbrów związku Quercion robori-petraeae. 91D0: Włączono tu dodatkowo (nie uwzględniony w Poradniku) ols torfowcowy Sphagno squarrosi-alnetum. 91E0: azwa olsy źródliskowe jest myląca, poniewaŝ nie pojawia się oficjalnie w odniesieniu do jakichkolwiek typów olsów, lecz do leśnych zbiorowisk źródliskowych, które określane są w podstawowych opracowaniach jako źródliskowe lasy olszowe lub olszynki bagienne, zaliczane konsekwentnie do zbiorowisk łęgowych ze związku Alno-Padion. 91F0: Włączono tu wszystkie (a nie tylko wybrane, jak w Poradniku) zbiorowiska lasów łęgowych ze związku Ulmenion minoris. 39