Czynność prawna kulejąca. Kraków, 20 listopada 2013 r.

Czynność prawna kulejąca Kraków, 20 listopada 2013 r.

Czynność prawna kulejąca Kraków, 20 listopada 2013 r.

D. 2,14,28pr. - Gaius w ks. 1 Komentarza do edyktu prowincjonalnego

D. 2,14,28pr. - Gaius w ks. 1 Komentarza do edyktu prowincjonalnego pakta przeciwne regułom prawa cywilnego nie będą uznane

D. 2,14,28pr. - Gaius w ks. 1 Komentarza do edyktu prowincjonalnego pakta przeciwne regułom prawa cywilnego nie będą uznane pactum i conventio

D. 2,14,28pr. - Gaius w ks. 1 Komentarza do edyktu prowincjonalnego pakta przeciwne regułom prawa cywilnego nie będą uznane pactum i conventio conventio - formalna umowa; umowa nazwana, np. umowa kupna-sprzedaży

D. 2,14,28pr. - Gaius w ks. 1 Komentarza do edyktu prowincjonalnego pakta przeciwne regułom prawa cywilnego nie będą uznane pactum i conventio conventio - formalna umowa; umowa nazwana, np. umowa kupna-sprzedaży pactum - nieformalne porozumienie

Przykłady pactum

Przykłady pactum porozumienie, że nie będzie pozywać dłużnika w ogóle

Przykłady pactum porozumienie, że nie będzie pozywać dłużnika w ogóle porozumienie, że nie będzie pozywać dłużnika przez pięć lat

Przykłady pactum porozumienie, że nie będzie pozywać dłużnika w ogóle porozumienie, że nie będzie pozywać dłużnika przez pięć lat porozumienie, że nie będzie pozywany o własny dług

Kiedy pactum nie będzie skuteczne?

Kiedy pactum nie będzie skuteczne? gdy jest przeciwne regułom prawa cywilnego

Kiedy pactum nie będzie skuteczne? gdy jest przeciwne regułom prawa cywilnego gdy pupil zawarł paktum bez zgody opiekuna:

Kiedy pactum nie będzie skuteczne? gdy jest przeciwne regułom prawa cywilnego gdy pupil zawarł paktum bez zgody opiekuna: - o to że nie będzie pozywał swojego dłużnika

Kiedy pactum nie będzie skuteczne? gdy jest przeciwne regułom prawa cywilnego gdy pupil zawarł paktum bez zgody opiekuna: - o to że nie będzie pozywał swojego dłużnika uzasadnienie: dłużnik nie może spełnić świadczenia do rąk pupila bez zgody opiekuna

Kiedy pactum będzie skuteczne?

Kiedy pactum będzie skuteczne? gdy jest zawarte za zgodą opiekuna

Kiedy pactum będzie skuteczne? gdy jest zawarte za zgodą opiekuna gdy porozumienie, że pupil nie będzie pozywany o własny dług

Kiedy pactum będzie skuteczne? gdy jest zawarte za zgodą opiekuna gdy porozumienie, że pupil nie będzie pozywany o własny dług reguła: paktum jest ważne, również bez zgody opiekuna, gdy pupil polepsza swoją sytuację

Rodzaje paktów

Rodzaje paktów przysparzające korzyść pupilowi - ważne bez zgody opiekuna( nakładające na pupila obowiązek - ważne tylko za zgodą opiekuna

Czynność prawna kulejąca

Czynność prawna kulejąca negotium claudicans (nazwa średniowieczna - Akursjusz w Glossa ordinaria - poł. XIII w.)( rozłożenie czynności prawnej na dwa elementy:( - część przysparzającą stronie korzyść (melior condicio)( - część nakładającą na stronę obowiązek (deterior condicio)

D. 18,5,7,1 - Paulus w ks. 5 Kwestii spornych

D. 18,5,7,1 - Paulus w ks. 5 Kwestii spornych Umowa kupna-sprzedaży przez pupila jako przykład czynności prawnej kulejącej( umowa nazwana - conventio

Kazusy

Kazusy I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna

Kazusy I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna II umowa emptio-venditio pupil kupił za zgodą opiekuna

Kazusy I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna II umowa emptio-venditio pupil kupił za zgodą opiekuna Wniosek:

Kazusy I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna II umowa emptio-venditio pupil kupił za zgodą opiekuna Wniosek: I umowa - zobowiązuje tylko sprzedawcę

Kazusy I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna II umowa emptio-venditio pupil kupił za zgodą opiekuna Wniosek: I umowa - zobowiązuje tylko sprzedawcę II umowa - rodzi wzajemne zobowiązanie sprzedawcy i pupila

I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna

I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna sprzedawca nie miał roszczenia o zapłatę ceny przez pupila

I umowa emptio-venditio pupil kupił bez zgody opiekuna sprzedawca nie miał roszczenia o zapłatę ceny przez pupila pupil miał roszczenie o wydanie rzeczy przez sprzedawcę

jednakże pupil mógł skutecznie żądać wydania rzeczy, jeśli zapłacił cenę

jednakże pupil mógł skutecznie żądać wydania rzeczy, jeśli zapłacił cenę jeśli kontrahent wydał rzecz, zanim pupil zapłacił cenę, to nie miał środków prawnych, aby wymusić świadczenie należne od pupila

I umowa emptio venditio pupil sprzedał za zgodą opiekuna

I umowa emptio venditio pupil sprzedał za zgodą opiekuna II umowa emptio venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna

I umowa emptio venditio pupil sprzedał za zgodą opiekuna II umowa emptio venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna Wniosek:

I umowa emptio venditio pupil sprzedał za zgodą opiekuna II umowa emptio venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna Wniosek: pierwsza rodzi skutek; druga nie rodzi skutku

II umowa emptio-venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna

II umowa emptio-venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna pupil może domagać się skutecznie ceny, jeśli wyda rzecz

II umowa emptio-venditio pupil sprzedał bez zgody opiekuna pupil może domagać się skutecznie ceny, jeśli wyda rzecz jeśli kontrahent zapłacił, to nie może skutecznie domagać się wydania rzeczy

Poprawa sytuacji kontrahenta

Poprawa sytuacji kontrahenta wedle Gaiusa kontrahent miał zarzut podstępu (exceptio doli) gdy skarżył go pupil - środek obronny

Poprawa sytuacji kontrahenta wedle Gaiusa kontrahent miał zarzut podstępu (exceptio doli) gdy skarżył go pupil - środek obronny Dopiero Antoninus Pius (II w. po Chr.) wprowadził możliwość, aby kontrahent wydobył od pupila wykonane świadczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (condictiones) - środek ofensywny

Boski Pius

Boski Pius przeciw podopiecznemu przysługuje skarga na tyle, o ile podopieczny się wzbogacił, komukolwiek

Boski Pius przeciw podopiecznemu przysługuje skarga na tyle, o ile podopieczny się wzbogacił, komukolwiek podopieczny, który prowadzi cudze sprawy bez zlecenia, może być pozwany na tyle, o ile się wzbogacił; jeśli natomiast sam skarży, musi liczyć się z potrąceniem sum, które jest dłużny

Boski Pius przeciw podopiecznemu przysługuje skarga na tyle, o ile podopieczny się wzbogacił, komukolwiek podopieczny, który prowadzi cudze sprawy bez zlecenia, może być pozwany na tyle, o ile się wzbogacił; jeśli natomiast sam skarży, musi liczyć się z potrąceniem sum, które jest dłużny Ulpian - bez zgody opiekuna podopieczny zobowiązuje się na tyle, o ile się wzbogacił

Paktum przy umowie kupnasprzedaży

Paktum przy umowie kupnasprzedaży porozumienie o odstąpieniu od sprzedaży zawarte bez zgody opiekuna

Paktum przy umowie kupnasprzedaży porozumienie o odstąpieniu od sprzedaży zawarte bez zgody opiekuna tzn. pupil sprzedał już rzecz - otrzymał cenę, a kupujący otrzymał rzecz; odstąpienie polega na obustronnym zwrocie świadczeń - do pupila wraca rzecz, a do kupującego cena

Paktum przy umowie kupnasprzedaży porozumienie o odstąpieniu od sprzedaży zawarte bez zgody opiekuna tzn. pupil sprzedał już rzecz - otrzymał cenę, a kupujący otrzymał rzecz; odstąpienie polega na obustronnym zwrocie świadczeń - do pupila wraca rzecz, a do kupującego cena Jaki skutek takiego paktum dla pupila?

Pierwsza możliwość

Pierwsza możliwość paktum w części ważne, w części nieważne

Pierwsza możliwość paktum w części ważne, w części nieważne tak jak przy kupnie bez zgody opiekuna? pupil nie jest zobowiązany, a sprzedawca jest; lecz aby dochodzić swojego prawa pupil musi wykonać swoje świadczenie; jeśli kontrahent odda, to nie może domagać się od pupila;

Pierwsza możliwość paktum w części ważne, w części nieważne tak jak przy kupnie bez zgody opiekuna? pupil nie jest zobowiązany, a sprzedawca jest; lecz aby dochodzić swojego prawa pupil musi wykonać swoje świadczenie; jeśli kontrahent odda, to nie może domagać się od pupila; w tym przypadku: pupil nie będzie zobowiązany, ale sprzedający ma prawo retencji - tzn. pupil może żądać oddania rzeczy; lecz sprzedawca może zatrzymać rzecz kupioną u siebie (prawo retencji) do czasu, gdy pupil nie odda ceny

Druga możliwość

Druga możliwość Paktum w całości nieważne - tak Paulus

Druga możliwość Paktum w całości nieważne - tak Paulus ponieważ niezgodne z dobrą wiarą

Druga możliwość Paktum w całości nieważne - tak Paulus ponieważ niezgodne z dobrą wiarą szkodliwe dla kontrahenta pupila

Druga możliwość Paktum w całości nieważne - tak Paulus ponieważ niezgodne z dobrą wiarą szkodliwe dla kontrahenta pupila tym bardziej, jeśli kontrahent był pod wpływem usprawiedliwionego błędu

Dzisiaj nadal negotium claudicans, ale

Dzisiaj nadal negotium claudicans, ale inne rozumienie czynności prawnej kulejącej

Dzisiaj nadal negotium claudicans, ale inne rozumienie czynności prawnej kulejącej od XVI w. rozwiązania w postaci czynności prawnej o zawieszonym skutku prawnym (skuteczność zawieszona)

Dzisiaj nadal negotium claudicans, ale inne rozumienie czynności prawnej kulejącej od XVI w. rozwiązania w postaci czynności prawnej o zawieszonym skutku prawnym (skuteczność zawieszona) tzn. czynność jest skuteczna prawnie o ile zostanie potwierdzona; do tego czasu pozostaje w zawieszeniu, nie jest tytułem do wykonania roszczeń

Na następne zajęcia

Na następne zajęcia wykonywanie władzy ojcowskiej - interwencje cesarskie, Warsztaty 2013, s. 84