FORMULARZ REKRUTACYJNY DLA OPEKUNA NAUKOWEGO I OPIEKUNA POMOCNICZEGO Opiekun naukowy Prof. dr hab. Grzegorz Sędek Imię i nazwisko opiekuna naukowego oraz afiliacja Warszawa Dyrektor centrum badawczego ICACS (Interdisciplinary Center for Applied Cognitive Studies) na Wydziale Psychologii Krótki opis kierunku badawczego realizowanego przez opiekuna (kilka zdań pozwalających na zorientowanie się czym się zajmuje) oraz ewentualny link do strony internetowej Poznawcze i motywacyjne mechanizmy kompensujące ograniczenia w wykonywaniu złożonych zadań intelektualnych na przestrzeni dorosłego życia. Opis kierunków realizowanych badań, por. link do strony centrum badawczego ICACS: www.icacs.swps.edu.pl Doktorant będzie realizował badania w ramach przyznanego mi grantu NCN OPUS (2016-2019) p.t. Wpływ starzenia się na podejmowanie decyzji i dokonywanie sądów: Identyfikacja ograniczeń związanych z wiekiem oraz mechanizmów kompensacyjnych Cel naukowy projektu Potencjalne obszary tematyczne projektów doktorskich, które opiekun byłby w stanie prowadzić lub temat grantu badawczego, w którym opiekun mógłby zaangażować doktoranta/ów Głównym celem proponowanego grantu jest zrozumienie natury ograniczeń związanych z wiekiem w podejmowaniu decyzji i dokonywaniu sądów oraz identyfikacja możliwych mechanizmów kompensacyjnych. Badania w literaturze światowej, w tym także wyniki kilku naszych własnych programów badawczych w Polsce wykazały wyraźny i liniowo postępujący spadek sprawności wielu ważnych funkcji poznawczych (takich jak szybkość procesów poznawczych, pojemność pamięci roboczej, inteligencja płynna) począwszy od wczesnej dorosłości aż do późnej starości. Opisane ograniczenia wydają się być jednakże o wiele mniejsze (lub wręcz niezauważalne) w zadaniach, które w sposób bezpośredni dotyczą osób badanych, związane
są z rozwiązywaniem dobrze im znanych problemów dnia codziennego lub mają związek z relacjami interpersonalnymi. Co więcej, różnice w sprawności związane z wiekiem wydają się być mniej oczywiste w zadaniach, które w sposób wyraźny są kontrolowane przez procesy emocjonalne. Wszystko to może sugerować, że osoby starsze radzą sobie z postępującymi ograniczeniami, przede wszystkim poznawczymi i motywacyjnymi, poprzez swoją wiedzę życiową oraz poprzez stosowanie rozmaitych mechanizmów kompensujących. Mechanizmy te mogą się opierać na strategiach poznawczych (np. integracja dostępnych w danej chwili informacji zamiast korzystania z informacji wydobywanych z pamięci), motywacyjnych (np. bardziej świadome wykorzystanie energii mentalnej) lub emocjonalnych (skupianie uwagi na pozytywnych aspektach w wyraźnie stresujących sytuacjach). Biorąc pod uwagę zupełnie inny przebieg zmian w sprawności rozwiązywania tych zadań w zależności od szerszego kontekstu (np. czy te zadania odnoszą się, czy też nie, do codziennych doświadczeń życiowych) będziemy testować ogólną hipotezę, że starsi dorośli (w porównaniu do młodych dorosłych i dorosłych w wieku średnim) wypracowują więcej takich adaptacyjnych i kompensacyjnych mechanizmów, wykorzystują je częściej oraz bardziej efektywnie niż osoby młodsze. Inspiracją proponowanego projektu badawczego są wspólne badania i publikacje naszego zespołu z innymi krajowymi i zagranicznymi badaczami w ostatnich kilku latach, w których dostrzegamy bardzo wyraźną niespójność w zakresie badań nad funkcjonowaniem poznawczym ludzi na przestrzeni dorosłego życia. Z jednej strony widzimy wyraźny i linearnie postępujący spadek sprawności podstawowych funkcji poznawczych mierzonych klasycznymi, psychologicznymi testami poznawczymi (takich jak szybkość procesów poznawczych, pojemność pamięci roboczej, inteligencja płynna) począwszy od wczesnej dorosłości aż do późnej starości. Z drugiej strony dostrzegamy, że seniorzy nawet w późnym wieku całkiem dobrze radzą sobie w życiu zawodowym, często pełniąc funkcje wymagające bardzo dużych kompetencji intelektualnych.
Próbując radzić sobie ze wspomnianą wyżej niespójnością, w projektowanych tu badaniach, w oparciu o najnowszą literaturę przedmiotu a także o pewne wstępne badania własne, chcemy wskazać na kilka kluczowych aspektów. Przede wszystkim, ograniczenia związane z wiekiem często mają charakter kontekstowy, nie zaś ogólny. W pewnych kontekstach zadaniowych (np. typowe poznawcze zadania laboratoryjne o charakterze abstrakcyjnym) osoby w starszym wieku mogą wykazywać silne ograniczenia poznawcze, w innych kontekstach (np. zadania mające bezpośrednie odniesienia do realnego życia badanych) mogą pojawić się sprzyjające warunki uruchamiające adaptacyjne mechanizmy kompensujące ograniczenia związane z wiekiem. Zarówno ograniczenia jak i mechanizmy kompensujące mogą odnosić się do procesów poznawczych, motywacyjnych i emocjonalnych. W celu uchwycenia natury tych ograniczeń oraz potencjalnych mechanizmów adaptacyjnych i kompensacyjnych przedstawiony tu projekt badawczy koncentruje się na dwóch zintegrowanych klasach złożonych intelektualnie zadań: podejmowaniu decyzji i dokonywaniu obiektywnych sądów. Dla wyboru tych dwóch klas zadań istotne znaczenie miał fakt, że każdy rodzaj tego zadania może być zrealizowany w postaci kontekstu zadania czysto formalnego bądź w postaci kontekstu realistycznego zadania życiowego. Proszę podać liczbę doktorantów, które opiekun byłby w stanie przyjąć do projektów badawczych 1 Gotowość przyjęcia Doktoranta z własnym pomysłem na rozprawę doktorską TAK NIE Liczba doktorantów, jaką chciałby przyjąć opiekun w roku akademickim 2017/2018 w sumie. 1-2 Warunki, jakie musi spełnić kandydat na doktoranta w zakresie: - zainteresowań naukowych, Doktorant zostanie włączony do zespołu badawczego realizującego grant OPUS (2016-2018) pod moim kierunkiem.
- kompetencji badawczych, - dotychczasowych osiągnięć, - znajomości języka angielskiego, - kompetencji społecznych, - dyspozycyjności Kandydat powinien już mieć dorobek naukowy w postaci publikacji oraz wystąpienia na konferencjach krajowych i międzynarodowych (najlepiej z problematyki psychologii poznawczej). Kandydat powinien mieć też udokumentowaną bardzo dobrą znajomość języka angielskiego. Ważnym atutem jest też umiejętność programowania oraz analizy wyników okulograficznych. Preferencje i oczekiwania w zakresie współpracy z doktorantem Zainteresowanie problematyką. Duża dyspozycyjność i zaangażowanie w realizację projektów badawczych. 1 Kontakt mailowy: gsedek@swps.edu.pl Preferencje w zakresie kontaktu z doktorantem w toku pracy nad doktoratem 2. Kontakt telefoniczny 3. Osobiste spotkania 4. Wszystkie formy kontaktu Aktywność Opiekuna naukowego Monografia zbiorowa o zasięgu międzynarodowym Wykaz najważniejszych publikacji z ostatnich 5 lat Sedek, G., Verhaeghen, P., Martin, M. (Eds.) (2013). Social and motivational compensatory mechanisms of age-related cognitive decline. Special Issue of Aging, Neuropsychology, and Cognition. Hove, UK: Psychology Press. Artykuły w pismach z tzw. listy JCR (filadelfijskiej) Brzezicka, A., Kamiński, J., Kamińska, O. K., Wołyńczyk-Gmaj, D., & Sędek, G. (2016). Frontal EEG alpha band asymmetry as a predictor of
reasoning deficiency in depressed people. Cognition & Emotion, 1-11. Koscielniak, M., Rydzewska, K., & Sedek, G. (2016). Effects of age and initial risk perception on Balloon Analog Risk Task: The Mediating role of processing speed and need for cognitive closure. Frontiers in Psychology, 1-13. Czarnek, G., Kossowska, M., & Sedek, G. (2015). The influence of aging on outgroup stereotypes: The mediating role of cognitive and motivational facets of deficient flexibility. Experimental Aging Research, 41, 303-324. von Hecker, U., McIntosh, D. N., & Sedek, G. (2015). Mental model construction, not just memory, is a central component of cognitive change in psychotherapy. Behavioral and Brain Sciences, 38, e28. Sedek, G., Kossowska, M., & Rydzewska (2014). The importance of adult life-span perspective in explaining variations in political ideology. Behavioral and Brain Sciences.37(3), 329-330. von Hecker, U., Sedek, G., & Brzezicka, A. (2013). Impairments in mental model construction and benefits of defocused attention: Distinctive facets of subclinical depression. European Psychologist, 18(1), 35-46. Albiński, R., Kliegel, M., Sedek, G., & Kleszczewska-Albińska, A. (2012). Positive effects of subclinical depression in prospective memory and ongoing tasks in young and old adults. Aging, Neuropsychology, and Cognition, 19(1-2), 35-57. Albiński, R., Sedek, G., & Kliegel, M. (2012). Differences in target monitoring in a prospective memory task. Journal of Cognitive Psychology, 24(8), 916-928. Verhaeghen, P., Martin, M., & Sedek, G. (2012). Reconnecting cognition in the lab and cognition in real life: The role of compensatory social and motivational factors in explaining how cognition ages in the wild. Aging, Neuropsychology, and Cognition, 19(1-2), 1-12.
Liczba aktualnie pracujących w zespole doktorantów 4 Wypromowałem 9 doktorów: Liczba wypromowanych doktorantów wraz z rokiem ukończenia doktoratu Izabela Krejtz (2001); Aneta Brzezicka (2004); Sylwia Bedyńska (2004); Maksymilian Bielecki (2010); Rafał Albiński (2011); Michał Ścibor- Rylski (2011); Joanna Sztuka (2013); Anna Orylska (2017); Klara Rydzewska (2017) Wskazanie osób ze swojego otoczenia, które mogłyby pełnić rolę opiekunów pomocniczych (osoby pracujące w Państwa zespole, po doktoracie, z habilitacją planowaną na najbliższe lata) Dr Rafał Albiński REKRUTACJA Kandydaci na doktorantów powinni skontaktować się z wybranymi przez siebie potencjalnymi opiekunami naukowymi. Preferowana forma kontaktu w trakcie rekrutacji: 1) Kontakt mailowy: gsedek@swps.edu.pl 2) Kontakt telefoniczny 3) Spotkanie osobiste Proszę podać daty i godziny w okresie czerwiec sierpień, w których będzie Pan/i mógł/mogła porozmawiać z kandydatami Mogę się umawiać na spotkania w okresie czerwiec-lipiec po ustaleniu e-mailowym Informacja o ewentualnej nieobecności (proszę podać daty). Cały sierpień