Pod skrzydłami Black Hawka 2015-06-01 12:01:44
2 Region, szczególnie północne i centralne obszary, jest silnie uprzemysłowiony. Dominuje tu przemysł m.in. lotniczy, meblarski, elektromaszynowy oraz IT. Z danych rzeszowskiego Urzędu Statystycznego wynika, że we wrześniu 2014 r. stopa bezrobocia w województwie wynosiła 14,3 proc. i była wyższa niż dla całego kraju - 11,5 proc. Na koniec września 2014 r. na jedną ofertę pracy przypadało 41 bezrobotnych. Najwyższa stopa bezrobocia wystąpiła w powiecie niżańskim (22,8 proc.), a najniższy jej poziom odnotowano tradycyjnie w Krośnie (6,8 proc.) i Rzeszowie (7,7 proc.). Na Podkarpaciu przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wynosiło we wrześniu 2014 r. ponad 3,2 tys. zł i było wyższe o 3,3 proc. niż przed rokiem. Jednak jest ono zdecydowanie niższe niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto liczone dla całego kraju, które wynosiło ponad 3,9 tys. zł. Śmigłowiec S-70i Black Hawk produkowany w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu, PAP/Darek Delmanowicz Podkarpacie jest kolebkę przemysłu lotniczego w Polsce. Korzenie tej branży w regionie sięgają czasów powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego w okresie międzywojennym. W Rzeszowie w 1938 r. powstały m.in. zakłady WSK PZL-Rzeszów, gdzie w 1938 r. rozpoczęto produkcję silników lotniczych. W regionie działają również firmy z branży meblarskiej i IT. W Krośnie swoją siedzibę ma czwarty największy producent mebli biurowych w Europie - Grupa Nowy Styl. Prawie 85 proc. sprzedaży Grupy trafia na eksport do 100 krajów. Firma ma 19 własnych oddziałów na całym świecie oraz 14 fabryk w Polsce, Niemczech, Rosji i na Ukrainie. Zatrudnia ok. 5,7 tys. osób; z tej liczby w Polsce pracuje ok. 2,3 tys. osób w większości w fabrykach
3 spółki na Podkarpaciu. W listopadzie 2014 r. Nowy Styl w Jaśle otworzył jedną z najnowocześniejszych fabryk mebli w Europie. Silnie reprezentowany jest również przemysł gumowy. W Dębicy działa Firma Oponiarska Dębica, należąca do koncernu Goodyear. Jest to jedna z największych fabryk opon w Europie. Natomiast w Sanoku działalność prowadzi Stomil Sanok, który specjalizuje się m.in. produkcji uszczelnień karoserii i wyrobów antywibracyjnych. W tym mieście swoją siedzibę ma także firma z branży motoryzacyjnej Autosan, producent m.in. autobusów. Z kolei pod Dębicą, w Podgrodzi mieści się centrala firmy Arkus&Romet Group - producenta motorów i rowerów. W regionie tym powstaje również znany pojazd elektryczny - Melex. Podkarpacie to również siedziba lidera polskiego rynku sprzętu AGD - firmy Zelmer. Spółka niedawno została przejęta przez giganta branży AGD w Europie niemieckiego Bosha. Region to również przemysł hutniczy. W tej branży należy wymienić przede wszystkim Hutę Stalowa Wola. Cześć cywilna - zakład Liugong Machinery Poland należy do Chińczyków. W Stalowej Woli produkowane są maszyny budowlane, m.in. koparkoładowarki i spycharki. Część wojskowa huty, która zachowała nazwę HSW, należy do Skarbu Państwa; wytwarza produkty dla armii. Jednym z największych producentów szkła gospodarczego w Polsce są Krośnieńskie Huty Szkła. Firma byłajedną z pięciu spółek notowanych na pierwszej sesji warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych w 1991 r. Wprawdzie od 2009 r. spółka jest w stanie upadłości, jednak wciąż pracuje w niej ponad dwa tys. osób, a jej wyroby znajdują nabywców w ok. 50 krajach świata. Podkarpacie to też region, w którym silnie rozwinięty jest sektor nowych technologii, szczególnie branża informatyczna. Najlepszym przykładem jest Asseco Poland, której siedziba mieści się w Rzeszowie. Asseco to największa firma informatyczna w Polsce i według rankingu TOP 100 European Software Vendors szósta w Europie. Rzeszowska spółka specjalizuje się w produkcji i rozwoju oprogramowania dla m.in. sektora bankowego, służby zdrowia, służb mundurowych, rolnictwa, instytucji ubezpieczeniowych czy dla administracji publicznej. Grupa Kapitałowa Asseco działa już w ponad 30 państwach na całym świecie. W województwie działa też od 2010 r. klaster Informatyka Podkarpacka, który skupia ponad 50 firm z branży IT. Obecność na Podkarpaciu m.in. Doliny Lotniczej i przemysłu IT jest dowodem, że w regionie jest dobrze wykształcona kadra pracowników. W województwie znajduje się ponad 400 szkół ponadgimnazjalnych oraz przeszło 20 szkół wyższych. Łączna liczba studentów w województwie podkarpackim przekracza 80 tys.
4 Na Podkarpaciu rozwija się tez uprawa winorośli. Jest tu ponad 150 winnic; liczą od kilku arów do dwóch - trzech hektarów, przy czym przeważają winnice o powierzchni 20-40 arów. W regionie uprawia się winorośl m.in. w
5 okolicach Jasła, Krosna, Strzyżowa i Rzeszowa. Pod skrzydłami Black Hawk a W regionie działa też jeden z najbardziej unikalnych i najstarszych klastrów w Polsce - Stowarzyszenie Dolina Lotnicza. O sile tego klastra i całego przemysłu lotniczego najlepiej świadczy fakt, że ponad 90 proc. polskiego przemysłu znajduje się właśnie tutaj. źródła: GUS (marzec 2015 r.) Zainwestowały tu jedne z największych światowych firm z branży lotniczej, m.in. Pratt and Whitney, Sikorsky Aircraft, MTU Aero Engines, Goodrich Corporation czy Hispano Suiza.
6 źródła: GUS (marzec 2015 r.) W zakładach WSK PZL-Rzeszów powstają elementy do silników lotniczych oraz gotowe napędy m.in. do odrzutowca F16. Firma ta od 2002 r. należy do amerykańskiego koncernu UTC. Natomiast w zakładach PZL Mielec produkowany jest legendarny helikopter Black Hawk. Ta należąca do 2007 r. także do koncernu UTC spółka jest największym producentem samolotów w Polsce. Firma, w której pracuje ponad 2 tys. osób, kooperuje także z największymi firmami lotniczymi na świecie. Dotychczas UTC zainwestował w PZL Mielec ponad 125 mln dolarów, co pozwoliło m.in. na wzrost zatrudnienia o 40 proc. Sam klaster skupia ponad 100 firm z branży lotniczej, które zatrudniają ponad 20 tys. osób. Sercem Doliny Lotniczej jest Rzeszów, natomiast pozostałe przedsiębiorstwa działalność prowadzą m.in. w Mielcu, Sędziszowie Małopolskim, Krośnie i Świdniku. Według wielu ekspertów podkarpacki klaster w przyszłości ma szansę stać się symbolem nie tylko polskiego lotnictwa, ale przemysłu lotniczego w całej Europie Środkowo-Wschodniej.
7