ROCZNY RAPORT ŚRODOWISKOWY 2008 ROK maj 2009 r. Strona 1/10
1. Wprowadzenie Poszanowanie środowiska naturalnego zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju jest ważnym elementem Polityki Środowiskowej Cergii SA. Główne jej założenie to zapobieganie zanieczyszczaniu środowiska i minimalizacja wpływu zanieczyszczeń na zdrowie i jakość życia mieszkańców regionu oraz ochronę zabytków Torunia. Zobowiązania polityki realizowane są poprzez skuteczne zarządzanie znaczącymi aspektami środowiskowymi w poszczególnych obszarach działalności m.in. poprzez: optymalizowanie procesów wytwórczych, lepsze wykorzystanie surowców energetycznych przez źródła ciepła, modernizację sieci ciepłowniczej. Spółka stara się utrzymywać sprawność istniejących urządzeń na wysokim poziomie w celu sprostania wysokim wymaganiom prawnym. Wprowadzony od 2002 roku system zarządzania wg norm ISO 9001:2000, ISO 14001:2004 oraz PN-N-18001:2004 oparty jest na koncepcji ciągłego doskonalenia poprzez ustalenie polityk, planowania działań w celu ich realizacji, tworzenie warunków wykonania tych działań i sprawdzania ich efektów oraz doskonalenie na podstawie prowadzonych ocen osiąganych wyników. W Raporcie Środowiskowym umieszczono najważniejsze informacje za 2008 rok dotyczące realizacji wymagań środowiskowych oraz główne działania w zakresie zarządzania środowiskiem. 2. Wymagania prawne Spółka utrzymuje pełną zgodność z przepisami prawnymi w sferze ochrony środowiska. Posiada wymagane przez prawo ochrony środowiska decyzje, nie była obciążona karami za przekroczenie lub naruszenie warunków środowiska. Prowadzony monitoring nowych przepisów i zmian w obecnie obowiązujących oraz przepisów UE pozwala na podjęcie odpowiednio wcześnie skutecznych działań, które gwarantują dostosowanie Spółki do zmieniających się wymagań prawnych w wymaganych terminach. Najważniejsze działanie wymagające dostosowania dotyczyło sposobu monitorowania wielkości emisji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji. Cergia dostosowała się do wprowadzonych zmian uzyskując decyzje zatwierdzające plany monitorowania emisji CO 2 dla instalacji EC1, EC2 i EC3. Prowadzona jest bieżąca analiza polskich i unijnych wymagań prawnych w zakresie środowiska mogących mieć wpływ na działalność naszej Spółki. Analiza uwzględniana jest w planowaniu bieżących działań modernizacyjnych oraz rozwojowych. Spółka działa w oparciu o wymagane przez prawo ochrony środowiska decyzje i pozwolenia w zakresie: - wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, - wytwarzania odpadów, - pozwoleń wodno-prawnych - oraz koniecznych uzgodnień uregulowanych w postaci umów. Realizowane są wszystkie postanowienia wydanych decyzji administracyjnych. Strona 2/10
3. Opłaty w zakresie korzystania ze środowiska Spółka systematycznie wnosi opłaty środowiskowe oraz przekazuje sprawozdania do Urzędu Marszałkowskiego i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w tym zakresie. Opłaty wnoszone są za wprowadzanie zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza oraz za składowanie odpadów paleniskowych. Wysokość opłat kształtuje się następująco: Wykres 1. Wysokość opłat środowiskowych w latach 2006-2008 w zł/ TJ zł/ TJ 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 92,08 74,58 102,43 14,96 13,95 9,74 329,77 302,57 274,37 2006 2007 2008 za składowanie odpadów paleniskowych za wprowadzanie pyłów do powietrza za wprowadzanie gazów do powietrza 4. Struktura stosowanych paliw pierwotnych Paliwem podstawowym do produkcji ciepła w Toruńskiej Energetyce Cergia SA jest miał węglowy transportowany koleją i magazynowany na składowisku węgla. Tabela 1. Ilość i parametry paliwa zużytego w 2008 r. Ilość Wartość opałowa Zawartość popiołu Zawartość siarki [Mg] [kj/kg] [%] [%] 134 045 22 214 21,52 0,59 Strona 3/10
5. Aspekty środowiskowe związane z działalnością Cergii Aspekty środowiskowe występujące w obszarach objętych systemem zarządzania środowiskowego są zidentyfikowane we wszystkich możliwych elementach środowiska naturalnego, takich jak: emisja do powietrza, zrzuty ścieków, gospodarka odpadami, wykorzystanie surowców i zasobów naturalnych, a także inne kwestie środowiskowe. Spośród zidentyfikowanych aspektów wyznaczono te, których wpływ na środowisko jest znaczący. Aspekty aktualizowane są w dokumencie zwanym Rejestr aspektów środowiskowych. 6. Realizacja planu środowiskowego Identyfikacja aspektów środowiskowych ich klasyfikacja i ocena pozwala na ukierunkowanie oraz zaplanowanie działań w zakresie poprawy stanu środowiska. Na bieżąco monitorowane są wymagania prawne i realizowane działania w celu ich spełnienia. Na rok 2008 zaplanowano i zrealizowano m in. następujące działania: - prowadzono pomiary zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, - prowadzono pomiary sprawdzające i kalibracyjne systemu ciągłych pomiarów emisji do powietrza w EC1, - przeprowadzono pomiary hałasu dla instalacji objętych pozwoleniem zintegrowanym, - dokonano aktualizacji decyzji zezwoleń na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji CO 2 dla instalacji EC1 EC2 i EC3, - kontynuowano działania zmierzające do uzyskania akredytacji laboratorium w zakresie badań węgla. W ramach planu modernizacyjno-remontowego kontynuowano działania związane z modernizacją systemu ciepłowniczego dążąc do podniesienia sprawności przesyłu. Działania obejmowały wymianę odcinków sieci oraz modernizację węzłów cieplnych. W ramach inwestycji budowano nowe węzły i przyłącza cieplne oraz rozbudowywano system telemetrii. 7. Ochrona powietrza atmosferycznego W celu stałej kontroli oddziaływania Spółki na środowisko, prowadzony jest monitoring jakości i ilości emisji zanieczyszczeń. Dla źródeł EC1 prowadzone są pomiary ciągłe emisji natomiast dla źródeł EC2 i EC3 pomiary przeprowadzane są okresowo. Pomiary emisji SO 2, NO x, pyłu oraz CO wykonywane są przy zastosowaniu metodyk referencyjnych. Ilość emisji CO 2 jest określana metodą obliczeniową. W 2008 roku pomiary emisji zanieczyszczeń nie wykazywały przekroczeń w zakresie obecnie obowiązujących standardów emisyjnych. Zainstalowane urządzenia odpylające pracują z wysoką skutecznością odpylania. Rys 1. Elektrofiltry Strona 4/10
Wykres 2. Średnie stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w warunkach normalnych, przy zawartości tlenu 6% w gazach odlotowych mg/nm3 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1223 385 52 1500 1500 600 100 900 332 207 1080 266 EC1 EC2 EC3 średnie stężenie dwutlenku siarki średnie stężenie tlenków azotu średnie stężenie pyłu standard emisyjny dla dwutlenku siarki standard emisyjny dla tlenków azotu standard emisyjny dla pyłu w EC1 oraz dla pyłu i NOx w EC2 i EC3 392 400 Tabela 2. Emisje zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w 2008 r. Rodzaj emisji Ilość [Mg] Dwutlenek węgla 283 127 Dwutlenek siarki 1 267 Tlenki azotu 415 Pył 98 Wykres 3. Ilość zanieczyszczeń gazowych i pyłowych emitowana do powietrza w g/gj w latach 2007-2008 Rok 2008 był pierwszym rokiem rozliczeniowym drugiego rozdania KPRU na lata 2008-2012 w zakresie CO 2. Na te lata instalacjom naszej spółki przyznano limit w wysokości: 288 288 ton rocznie. W 2008 roku wykorzystano 98,2 % uprawnień rocznych. Strona 5/10
Weryfikacja rocznych raportów za 2008 zakończyła się wynikiem pozytywnym stwierdzając, że zastosowana metodologia monitorowania i wyliczona na jej podstawie emisja CO 2 jest materialnie rzetelna oraz poprawnie określona. 8. Gospodarowanie odpadami Głównymi odpadami wytwarzanymi w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością są odpady paleniskowe w postaci mieszanki popiołowo-żużlowej i żużla. Pozostałe odpady stanowią niewielką część łącznie wytwarzanych odpadów. Rodzaje wytworzonych odpadów w 2008 roku przedstawia poniższa tabela: Kod odpadu Nazwa odpadu wg rozp. odpady inne niż niebezpieczne 10 01 80 mieszanka popiołowo-żużlowa z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych 10 01 01 żużle, popioły paleniskowe z kotłów rusztowych 19 09 03 osady z dekarbonizacji wody 08 03 18 odpadowy toner drukarski 17 04 05 żelazo i stal, 16 02 16 elementy usunięte ze zużytych urządzeń odpady niebezpieczne 13 02 08 inne oleje silnikowe 06 04 04 odpady zawierające rtęć Sposób postępowania z odpadami uregulowany został w uzyskanych pozwoleniach. Wykres 4. Stosunek ilości odpadów paleniskowych poszczególnych instalacji do ogólnej ilości wytworzonych odpadów w latach 2007-2008 100% 80% 60% 40% 20% 25,2% 74,8% 21,0% 79,0% 0% 2007 2008 Żużel z kotłów rusztowych mieszanka popiołowo-żużlowa z kotłów pyłowych Strona 6/10
Odpady paleniskowe ze spalania w kotłach EC1 są składowane natomiast odpady paleniskowe z kotłów EC2 i EC3 przekazywane są firmom posiadającym stosowne zezwolenia na ich wykorzystanie. Spółka posiada własne składowisko odpadów paleniskowych, na którym składowane są odpady ze spalania w kotłach wodnych WP- 120 w EC1. Monitoring składowiska w zakresie wymagań środowiskowych prowadzony jest zgodnie z decyzją zatwierdzającą instrukcję składowiska odpadów paleniskowych wydaną przez Wojewodę Kujawsko-Pomorskiego. Pozostałe wytworzone odpady inne niż niebezpieczne i niebezpieczne przekazywane są zgodnie z wymaganiami prawnymi do wykorzystania, unieszkodliwienia lub odzysku. Rys.2. Składowisko węgla 9. Gospodarka wodno ściekowa Spółka w swojej działalności dba o racjonalne zużycie wody na potrzeby produkcyjne, przeciwpożarowe oraz socjalno-bytowe. Wykres 5. Zużycie wody na cele technologiczne w m 3 /GJ w latach 2007-2008 2007 2008 0,000 0,200 0,400 0,600 0,800 EC1 i EC2 EC3 CERGIA Zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest z ujęć Toruńskich Wodociągów. Ścieki socjalno-bytowe wytwarzane przez zakład trafiają do kanalizacji Toruńskich Wodociągów. Działania Spółki zmierzają w kierunku wykorzystania wytwarzanych ścieków minimalizując ilość zużywanej na cele technologiczne wody, ograniczając jednocześnie odprowadzanie ścieków. Strona 7/10
Ścieki deszczowo-przemysłowe oraz wody z odwodnienia terenu EC1 wykorzystywane są do hydraulicznego transportu popiołu z kotłów WP-120 na składowisko odpadów paleniskowych. Wartości wskaźników zanieczyszczeń ścieków kontrolowane są na bieżąco przez laboratorium Cergii SA. W trakcie badań monitorujemy m.in.: odczyn, zawiesiny ogólne, BZT, ChZT, suchą pozostałość, chlorki i siarczany. 10. Hałas Raz na dwa lata w instalacjach objętych pozwoleniem zintegrowanym wykonywane są pomiary poziomu hałasu. Wyniki pomiarów udowadniają, że działalność Cergii SA nie powoduje uciążliwości akustycznej. 11. Działania eksploatacyjne, modernizacyjne i inwestycyjne Zakres prowadzonych działań eksploatacyjnych, modernizacyjnych i inwestycyjnych w naszej spółce pozwala utrzymywać wskaźniki emisyjne poniżej norm dopuszczalnych. Wysiłki te pozwalają na utrzymanie sprawności urządzeń na wysokim poziomie i z równym zaangażowaniem służyć dbałości o czystość środowiska naturalnego. 11.1. Ograniczanie strat energii na przesyle Aby ograniczyć straty ciepła na przesyle, w 2008 kontynuowano działania związane z modernizacją systemu ciepłowniczego. Wymieniano sukcesywnie stare odcinki sieci na nowoczesne. W ramach modernizacji i rozwoju miejskiego systemu ciepłowniczego zmodernizowano grupowe węzły cieplne, wybudowano 30 w pełni zautomatyzowanych węzłów i 33 przyłącza cieplne. Ponadto w celu ciągłej kontroli pracy węzłów cieplnych systematycznie rozbudowywany jest system telemetrii. Obecnie do systemu telemetrii podłączonych jest 259 węzłów cieplnych i 12 komór cieplnych. Działania modernizacyjne przynoszą korzyści zarówno dla Spółki jak i środowiska naturalnego. Rys 3. Nowy węzeł ciepłowniczy 11.2. Program Zero emisji dla Starówki Ekologiczne i bezpieczne ogrzewanie z msc w zabytkowym centrum miasta Torunia jest jednym z priorytetów Cergii SA. Kontynuowane są działania w zakresie realizacji programu Zero emisji na Starówce, który w 2007 roku zatwierdził Zarząd Toruńskiej Energetyki Cergia SA. Strona 8/10
Program przewiduje (do 2015 roku) zastąpienie ciepła pochodzącego z lokalnych źródeł ciepła będącymi źródłem emisji zanieczyszczeń, ciepłem pochodzącym z miejskiej sieci ciepłowniczej lub innych źródeł ciepła opartych o nośniki ekologiczne, czyli energię elektryczną lub pompę ciepła. Cergia dla wzmocnienia efektów programu realizuje dodatkowe działania. Przykładem tego typu działań jest regulamin dofinansowania do modernizacji lub wykonania wewnętrznej instalacji. W 2008 r. z tego regulaminu skorzystało 3 wnioskodawców (właścicieli kamienic), którzy przyłączyli do msc 21 lokali mieszkalnych na łączną moc cieplną 0,1928 MW. Ponieważ program cieszy się zainteresowaniem wśród mieszkańców Starówki Toruńska Energetyka Cergia SA kontynuuje jego realizację. 11.3. Przyłączenia nowych odbiorców ciepła Toruńska Energetyka Cergia SA w 2008 roku przyłączyła nowych odbiorców do miejskiej sieci ciepłowniczej. Podpisano 28 umów sprzedaży ciepła oraz 174 protokoły przyłączenia nowych obiektów i zwiększenia mocy do obiektów istniejących, na łączną moc 10,57 MWt, Podpisano także 25 umów przyłączeniowych, których realizację przewidziano w kolejnych latach na łączną moc 5,996 MWt. 13. Działalność edukacyjna Celem przybliżenia zagadnień związanych z ciepłem sieciowym i z proekologiczną działalnością Spółki Cergia SA prowadzi aktywne działania edukacyjne. Zaprasza zarówno uczniów szkół gimnazjalnych, średnich, studentów, jak i inne grupy zorganizowane. Regularnie odbywające się wykłady dla uczniów i studentów mają na celu popularyzację tematyki ekologicznego wytwarzania energii. Podczas cyklicznych prezentacji i prelekcji dla studentów i uczniów prezentowane są zagadnienia dotyczące rożnych sposobów wytwarzania energii, a w tym m.in. pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, metod oszczędzania energii i funkcjonowania miejskiego systemu ciepłowniczego. Dla młodzieży organizowane jest również zwiedzanie Spółki, podczas którego uczniowie poznają urządzenia techniczne oraz technologie wytwarzania energii. Popularyzacja wiedzy na temat wytwarzania ciepła w sposób ekologiczny prowadzona jest również podczas festynów osiedlowych organizowanych przez toruńskie spółdzielnie, w których Cergia aktywnie uczestniczy. Rys 4. Młodzież zwiedzająca Spółkę Strona 9/10
12. Podsumowanie Kierując do czytelników informacje zawarte w raporcie, pragniemy zapewnić, że wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, Cergia stara się zapobiegać powstawaniu zanieczyszczeń, realizować działania zmierzające do redukcji zanieczyszczeń lub minimalizować ich niekorzystne oddziaływanie poprzez odpowiednie planowanie i prowadzenie procesów produkcyjnych oraz bieżącą modernizację istniejących urządzeń. Ochrona środowiska jest dla Cergii priorytetem już na etapie planowania rozwoju i realizacji służących temu procesów inwestycyjnych. Realizowane modernizacje poprawiają sprawność energetyczną procesu produkcyjnego i przesyłowego. Strona 10/10