PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWJ W KAMIONKACH, KLASY 4 8.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWJ W KAMIONKACH, KLASY 4 8. I Przedmiotowy System oceniania z religii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. 1. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia z religii polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania oraz formułowania oceny. 2. Ocenę ustala się według kryteriów: poznawczego, kształcącego i wychowawczego. 3. W ocenianiu z religii obowiązują poniższe zasady: A. Obiektywność zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania. B. Jawność podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia (rodziców na ich zapotrzebowanie lub gdy zaistnieje taka potrzeba ze strony szkoły). C. Instruktywność wskazanie na występujące braki. D. Mobilizacja do dalszej pracy. 4. Elementy wchodzące w zakres oceny z religii: A. Ilość i jakość prezentowanych wiadomości. B. Zainteresowanie przedmiotem. C. Stosunek do przedmiotu. D. Pilność i systematyczność. E. Umiejętność zastosowania poznanych wiadomości w życiu. 5. Kontrola i ocena w religii nie dotyczy wyłącznie sprawdzenia wiadomości, lecz także wartościowania umiejętności, postaw, zdolności twórczych, rozwoju zainteresowań, motywacji uczenia się, a głownie kształtowania cech charakteru, woli, odpowiedzialności za swoje czyny, dokładności, wytrwałości, pracowitości, kultury osobistej i zaangażowania w życie religijne z wykorzystaniem poznanych wiadomości i umiejętności. 6. Ocenie podlegają: A. Pisemne prace kontrolne zgodnie z zapotrzebowaniem, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. B. Kartkówki - zakres ich materiału powinien obejmować nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy. Nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela. Pisemne prace kontrolne są do wglądu uczniów, a rodziców na ich zapotrzebowanie. C. Odpowiedzi ustne z zakresu trzech ostatnich lekcji. D. Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórzenia oraz praca w grupie itp. E. Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco. F. Ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywana podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej. G. Zeszyt lub Karta Pracy: sprawdzane podczas odpowiedzi i według decyzji nauczyciela. Jeden raz w semestrze kompleksowa ocena zeszytu lub Karty Pracy. H. Pilność, systematyczność, postawy, umiejętności. I. Przygotowanie do poszczególnych katechez. J. Korzystanie z Pisma Świętego, podręcznika i innych materiałów katechetycznych. 1

K. Zaangażowanie w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym, zaangażowanie w przygotowanie gazetek szkolnych, udział w konkursach religijnych. L. Inne możliwości stwarzające podstawę oceniania np.: scenki, prezentacje, udział w jasełkach itp. 7. Skala ocen: Oceny cząstkowe, semestralne i na koniec roku stawia się według skali: celujący (6), bardzo dobry (5), dobry (4), dostateczny (3), dopuszczający (2), - niedostateczny (1) 8. Podczas oceniania sprawdzianów, kartkówek i prac punktowanych stosuje się następujące przeliczenie procentowe na oceny: Oceny Niedostateczny Do 30 % Dopuszczający Do 49 % Dostateczny Do 74 % Dobry Do 89 % bardzo dobry Do 98 % Celujący Do 100 % Procenty udziału punktów 9. Ponadto podczas lekcji uczniowie mogą oprócz ocen zdobywać + lub za aktywność, pracę na lekcji, zainteresowanie przedmiotem, stosunek do. 10. Poprawianie: Promuje się systematyczne ocenianie w ciągu semestrów połączone z możliwością poprawiania: A. Prace pisemne do dwóch tygodni w wyznaczonym przez nauczyciela terminie. B. Kartkówka na kolejnej lekcji po oddaniu przez nauczyciela kartkówki. C. Odpowiedzi ustne poprawa według wspólnie ustalonego terminu. D. Prace domowe krótkoterminowe nie podlegają poprawie. E. Zeszyt i Karta Pracy mogą zostać uzupełnione przez ucznia i przedstawione w celu poprawy oceny. 11. W wyjątkowych uzasadnionych sytuacjach poprawianie może odbywać się bezpośrednio przed wystawianiem oceny semestralnej lub na koniec roku. Przeprowadza się je według ustaleń osób zainteresowanych w terminie i z zakresu wskazanego przez nauczyciela religii z zastosowaniem formy pisemnej lub ustnej. Nauczyciel ma prawo nie dopuścić do poprawy wyżej wymienionych uczniów, jeżeli dezorganizują oni proces oceny osiągnięć przez absencję, ucieczki z lekcji, oszustwa itp. 2

12. Nieprzygotowanie do lekcji: Uczeń ma prawo trzykrotnie w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania konkretnej przyczyny (nie dotyczy prac klasowych i powtórzeń) - przez nieprzygotowanie do lekcji rozumie się: brak zeszytu, Karty Pracy i pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. Uczeń zgłaszający brak zeszytu ma obowiązek pracować podczas lekcji na kartce lub w brudnopisie. Uczeń zgłaszający brak Karty Pracy ma obowiązek pracować podczas lekcji na kartce lub w brudnopisie. 13. Klasyfikacja: Uczeń może być niesklasyfikowany z religii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji. Uczeń niesklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. 14. Przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej przyjmuje się następujące zasady: ocena nie będzie miała charakteru średniej arytmetycznej ocen cząstkowych; znaczący wpływ mają przede wszystkim oceny uzyskane (w semestrze lub w ciągu całego roku szkolnego) z prac kontrolnych, dłuższych wypowiedzi, referatów, o ile prezentacja ich przyjmie formowy odpowiedzi ustnej oraz innych form pracy o charakterze samodzielnym. 15. O podwyższenie proponowanej oceny rocznej ubiegać się może uczeń (lub jego rodzice), który wykorzysta możliwości poprawienia oceny przewidziane w PSO i ze sprawdzianów nie otrzyma oceny o dwa stopnie niższej niż ta, o którą się ubiega, oraz złoży w ciągu dwóch dni od otrzymania informacji na temat przewidywanej oceny wniosek, w którym zaznaczy, o jaką ocenę się ubiega. Nauczyciel na piśmie określi zakres materiału oraz konieczne wymagania do uzyskania oceny wyższej. II Ustalenie wymagań programowych w obrębie poszczególnych poziomów oraz zastosowanie ich w określonych ocenach osiągnięć uczniów Ocena NIEDOSTATECZNA Katechizowany: Wykazuje rażący brak wiadomości programowych- nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Odmawia wszelkiej współpracy. Nie wykazuje się znajomością przykazań. Nie posiada zeszytu lub dość często nie przynosi go na lekcję. Wyraża się lekceważącym stosunkiem do przedmiotu i do wartości religijnych. Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji. Opuszcza lekcje religii. Inne uwarunkowania indywidualne ucznia wskazujące na ocenę niedostateczną. Uwarunkowania osiągania oceny DOPUSZCZAJĄCEJ Katechizowany: Opanował konieczne pojęcia religijne. Posiada luźno zestawiony poziom wiadomości programowych. W zakresie wiadomości i umiejętności opanował treści najłatwiejsze, najczęściej stosowane, stanowiące podstawę do dalszej edukacji. Wykazuje choćby minimalne zainteresowanie przedmiotem i gotowość współpracy z nauczycielem i w grupie. Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela. Prowadzi zeszyt. 3

Posiada problemy ze znajomością przykazań. Wykazuje poprawny stosunek do religii. Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dopuszczającą. Uwarunkowania osiągania oceny DOSTATECZNEJ Katechizowany: Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności. Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii. Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, połączonymi związkami logicznymi. Potrafi stosować wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela. Wykazuje się podstawową znajomością przykazań. W zeszycie ucznia sporadyczne braki notatek, prac domowych. Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem. Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące ocenę dostateczną. Uwarunkowania osiągania oceny DOBREJ Katechizowany: Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej. Opanował materiał programowy z religii. Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska inspirowane przez nauczyciela. Stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych inspirowanych przez nauczyciela. Wykazuje się dobrą znajomością przykazań. W zeszycie posiada wszystkie notatki i prace domowe. Podczas lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt i inne)i korzysta z nich. Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii. Jest zainteresowany przedmiotem. Wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości. Postawa ucznia nie budzi wątpliwości. Stara się być aktywnym podczas lekcji. Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę dobrą. Uwarunkowania osiągania oceny BARDZO DOBREJ Katechizowany: Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej. Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii. Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ. Właściwie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska bez ingerencji nauczyciela. Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela. Posiada pełną znajomość przykazań. Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe. Aktywnie uczestniczy w religii. Postępuje bez żadnych zastrzeżeń. Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem. Stara się być świadkiem wyznawanej wiary. Inne możliwości indywidualne ucznia promujące ocenę bardzo dobrą. Uwarunkowania osiągania oceny CELUJĄCEJ Katechizowany: Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej. Prezentuje wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ. Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych. 4

Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną. Angażuje się w pracach pozalekcyjnych, np. gazetki religijne, montaże sceniczne, pomoce katechetyczne itp. może uczestniczyć w konkursie wiedzy religijnej. Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń. Poznane prawdy wiary stosuje w życiu. Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę celującą. KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII Klasa IV Szkoła Podstawowa Wymagania Blok tematyczny Temat Celujący Bardzo Dobry Dobry Dostateczny Dopuszczajęcy I. Żyję w przyjaźni z Jezusem 1. Czym jest przyjaźń? 2. Przykazanie miłości fundamentem każdej przyjaźni 3. Pan Jezus jest moim Przyjacielem 4. Pielęgnuję przyjaźń z Chrystusem wyjaśnia różnice pomiędzy koleżeństwem a przyjaźnią potrafi wymienić priorytety przyjaźni; umie wyjaśnić, dlaczego powinniśmy pracować nad własnym charakterem. potrafi wyjaśnić słowa: Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich J 15, 13. umie wskazać, co jest istotą modlitwy. rozwija postawę wiernego przyjaciela. kształtuje w sobie postawy odpowiedzialności, słowności, wrażliwości potrafi podać, w jaki sposób w ciągu roku liturgicznego odpowiada na Bożą przyjaźń. kształtuje w sobie postawę modlitwy. zna definicję przyjaźni. wie, że Jezus jest naszym najlepszym Przyjacielem. wie, że Jezus jest naszym Przyjacielem, który oddał za nas swoje życie. wie, czym jest modlitwa. wie, czym jest prawdziwa przyjaźń. wie, że fundamentem przyjaźni jest realizacja przykazania miłości. podaje definicję roku liturgicznego; wie, że Jezus pokazał nam, jak należy się modlić. umie wymienić cechy koleżeństwa i przyjaźni. zna treść przykazania miłości i umieć wyjaśnić tych słów. umie wymienić okresy roku liturgicznego; zna definicję modlitwy. 5. Pierwsze piątki miesiąca 6. Mój udział we Mszy Świętej II. Poznaję Boga 7. Znaki niewidzialneg o Boga umie wyjaśnić, dlaczego powinniśmy uczestniczyć we Mszach Świętych w pierwsze piątki miesiąca. rozumie słowa Jezusa: Ja jestem chlebem życia. rozwija w sobie postawę wdzięczności Bogu kształtuje w sobie postawę zadośćuczynienia za grzechy swoje i innych ludzi. rozumie potrzebę czynnego udziału we Mszy Świętej. zna opis stworzenia świata wie, czym jest spowiedź święta; zna przypowieść o synu marnotrawnym. wie, że Eucharystia jest najwspanialszym i najważniejszym spotkaniem z Jezusem; wie, że Bóg jest Autorem, Stwórcą Świata. zna warunki dobrej spowiedzi. umie wymienić sposoby czynnego uczestnictwa we Mszy Świętej. umie wyjaśnić pojęcie: Stwórca. umie wyjaśnić, na czym polega dobre przygotowanie do pojednania. wie, co to jest monstrancja umie wymienić znaki niewidzialnego 5

8. Odwieczny plan Stwórcy 9. Pan Bóg daje się poznać 10. Pismo Święte księgą miłości 11. Uczymy się czytać Pismo święte 12. Czego dowiadujemy się z ksiąg Starego Testamentu 13. Poznajemy księgi Nowego Testamentu 14. Ewangelia jest Dobrą Nowiną 15. Słuchamy Słowa Bożego na Mszy Świętej za dzieła przez Niego stworzone. umie wyjaśnić pojęcia: odkupienie, zadośćuczynienie, zbawienie. zna sposoby objawiania się Boga człowiekowi; pragnie poznawać Boga rozumie pojęcie natchnienia biblijnego i potrafić je wyjaśnić; potrafi znaleźć w Piśmie Świętym dany werset na podstawie podanego adresu. rozumie aktualność wskazań zawartych w Mądrości Syracha; rozwija postawę apostolską, poznając zaangażowanie pierwszych głosicieli Ewangelii. pragnie rozwijać swoją przyjaźń z Jezusem. rozbudza w sobie pragnienie uważnego słuchania Słowa Bożego. umie wyjaśnić pojęcia: odkupienie, zadośćuczynienie, na podstawie tekstu biblijnego odpowiada na pytanie, jaki jest Bóg rozwija w sobie umiłowanie słowa Bożego, dostrzegając możliwość; pogłębienia swojej relacji z Bogiem. samodzielnie czyta Pisma Świętego. rozwija postawę zainteresowania treścią Biblii poprzez odkrywanie jej bogactwa. wie, kim był Święty Paweł; zna podstawowe treści Dobrej Nowiny; rozumie, że liturgia słowa jest dialogiem z Bogiem; wie, dlaczego na świecie pojawiło się zło. wie, że Pismo Święte jest księgą zawierającą objawienie Boże. wie, kto jest Autorem Pisma Świętego; wie, że Bóg go kocha i przez słowa Pisma Świętego zwraca się do niego; zna podstawowe zasady korzystania z Pisma Świętego; umie prawidłowo odczytać adres biblijny (sigla); umie wyjaśnić pojęcie Stary Testament. potrafi wyjaśnić, jak powstawał Nowy Testament; wyjaśnia, dlaczego Ewangelie nazywamy sercem Pisma Świętego; zna elementy mszalnej liturgii słowa; wie, że Jezus Chrystus jest naszym Odkupicielem. rozumie i umieć wyjaśnić pojęcie objawienia Bożego. umie wyjaśnić, dlaczego Pismo Święte jest nazywane księgą miłości Boga do ; zna kilka podstawowych skrótów nazw ksiąg biblijnych; potrafi krótko scharakteryzować autora i treść Mądrości Syracha. potrafi wymienić kilka ksiąg Nowego Testamentu; umie wymienić imiona ewangelistów; umie wskazać moment, kiedy w liturgii Mszy Świętej czytany jest fragment Starego, a kiedy Nowego Testamentu; Boga. umie wyjaśnić pojęcia: odkupienie. wie jak można poznać Boga. zna podział Pisma Świętego na Stary i Nowy Testament; wie, jakie czynności podjąć, aby odszukać wskazany fragment biblijny; umie wyjaśnić pojęcie Nowy Testament ; wiedzie, co to jest Ewangelia; wie, że w liturgii słowa podczas Mszy Świętej słuchamy słowa Bożego; 16. Uczeń Chrystusa poznaje Boże objawienie 17. Ziarno Słowa Bożego kształtuje w sobie postawę wdzięczności wobec Boga za Jego słowa poprzez formułowanie własnej modlitwy dziękczynnej. pielęgnuje dorobek kultury religijnej w swoim środowisku. rozumie, że Pismo Święte pomaga w codziennym życiu; umie podać miejsc, dzieł sztuki lub tradycji z terenu własnej parafii, będących wyrazem wiary w Boga; umie aktywnie uczestniczyć w liturgii słowa; potrafi wymienić kilka dzieł sztuki inspirowanych Biblią; umie uzasadnić potrzebę skupienia i otwarcia się na słowo Boże; umie wskazać na związek Biblii z życiem narodu i kultury chrześcijańskiej; wie, że wiara prowadzi do coraz lepszego poznawania Boga; wie, że porównanie słowa Bożego do ziarna zaczerpnięte jest z Ewangelii; III. Pytam, w co wierzę 18. Pytania dotyczące religii rozwija postawę poszukiwania odpowiedzi na umie wskazać, co pomaga nam w szukaniu Boga; umie wymienić osoby, które pomagają w wie, że Jezus Chrystus przekazał nam prawdę o wie, że człowiek zadaje pytania, aby lepiej poznać i 6

19. Czym jest wiara? 20. Wyznanie wiary pytania dotyczące religii. umie podać odpowiedzi na dar wiary. umie wskazać sposoby przyznania się do wiary w Chrystusa. Wie, jak rozwijać wiarę poznawaniu Boga; rozumie, że człowiek szuka Boga, aby odnaleźć szczęście; rozumie pojęcie wiary; rozumie, że wyznanie wiary jest przyznaniem się do Chrystusa; Bogu; wie, że trzeba wiarę rozwijać rozumieć świat; wie, że wiara jest darem; wie, że odpowiedzią na słowo Chrystusa jest wyznanie wiary; 21. Wszechmoc Boga podaje odpowiedzi wszechmocnemu Bogu. 22. Mądrość Boża umie scharakteryzować mądrego. 23. Bóg, który przebacza 24. Świętość Boga? 25. Wiara bohaterów biblijnych umie wyjaśnić, jak postępuje człowiek, który pragnie powrócić do przyjaźni z Bogiem. umie wymienić działania, które może podejmować człowiek dążący do świętości. podaje naśladowania wiary proroków. wymienia wszechmocy Bożej; umie wymienić cechy wielkich proroków; rozumie, czym cechuje się wszechmoc Boga; rozumie, że człowiek może mieć udział w Mądrości Bożej; rozumie, na czym polega miłosierdzie Boże; rozumie, dlaczego oddajemy hołd Bogu; rozumie, na czym polegała ich misja; wie, że Bóg zaspokaja wszystkie potrzeby ; rozumie, w czym objawia się świętość Boga; wie, jak zostali powołani na proroków; wie, że Bóg jest wszechmocny; wie, że Bóg jest źródłem Mądrości; zna przymioty przebaczającego Boga; wie, że Bóg jest święty; wie, że Izajasz i Jeremiasz byli prorokami; 26. Oto ja służebnica Pańska podaje sposoby oddawania czci Maryi. wymienia wydarzenia, w których Maryja towarzyszyła Jezusowi; rozumie, że Matka Jezusa zaufała mądrości Bożej; wie, że Maryja wierzyła w Boga wszechmogącego, świętego i przebaczającego; IV. Uczę się kochać Boga i ludzi 27. Poznawać, umacniać, rozwijać 28. Będziesz miłował 29. Eucharystia ucztą miłości umie podać działań mające na celu poznawanie, umacnianie i rozwijanie wiary chrześcijanina. umie podać sposoby realizacji przykazania miłości w codziennym życiu. wskazuje, czym powinien charakteryzować się uczeń Jezusa uczestniczący w Eucharystii. rozumie motto życiowe tego świętego; wyjaśnia pojęcia Eucharystia ; podaje służby drugiemu człowiekowi; wie, jakimi wartościami kierował się on w swoim życiu; rozumie, że pójście za Jezusem obejmuje wypełnianie przykazań; rozumieć sens słów: Ciało za was wydane, Krew za was wylana ; wyjaśnia, dlaczego Jezus umył uczniom nogi; zna wybrane wydarzenia z życia św. Stanisława Kostki; wie, jak brzmi przykazanie; wie, co wydarzyło się w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy; 30. Te słowa wyrzekł Pan- Dekalog uzasadnia, dlaczego przykazania są drogowskazami w wędrówce do nieba. wyjaśnia słowa Dekalog ; wie, do kogo są skierowane słowa Dekalogu; rozumie, że realizacja przykazań jest wyrazem wiary i posłuszeństwa Bogu; wie, że przestrzeganie przykazań jest odpowiedzią na miłość, troskę i wierność Boga; wyjaśnia, do czego są potrzebne człowiekowi przepisy; 7

31. Kochać Boga: sercem, duszą, umysłem 32. Kochać drugiego jak siebie wie, jak zrobić rachunek sumienia w oparciu o treść trzech pierwszych przykazań. umie zrobić rachunek sumienia w oparciu o treść przykazań IV do X. wskazuje, jak zastosować przykazania od I do III w konkretnych sytuacjach życiowych; umie wskazać, jak zastosować przykazania od IV do X w konkretnych sytuacjach życiowych; zna treść trzech pierwszych przykazań; rozumie, że trzy pierwsze przykazania pokazują, w jaki sposób kochać Boga sercem, duszą, umysłem; rozumie, że przykazania od IV do X pokazują, w jaki sposób kochać bliźniego; wie, jakie dwie części wyróżniamy w Dekalogu; zna treść przykazań od IV do X; umie wyjaśnić treść usłyszanego opowiadania; wymienia przykazania od czwartego do dziesiątego; V. Z Jezusem Chrystusem jestem w drodze do Boga 33. Wierni Bogu i ludziom 34. Dali świadectwo 35. Uczynki miłosierdzia 36. Bo chrześcijanin to właśnie ja 37. Umieć poznać co jest ważne 38. Wędrujemy przez życie 39. Boża Opatrzność czuwa nad nami 40. Bóg prowadził swój lud podaje wierności Bogu i ludziom we współczesnym świecie. umie świadczyć o Chrystusie oraz umacniać swą wiarę dzięki świadectwu innych. umie podać realizacji uczynków miłosiernych w codzienności. umie wskazać, co w życiu chrześcijanina jest, podać. rozumie, w jaki sposób wiara porządkuje świat wartości. umie wskazać cele i wartości ponadczasowe. potrafi wskazać sytuacje, w których człowiek doświadcza troski Boga; potrafi wskazać analogię pomiędzy działaniem Opatrzności opisanym w Biblii i w czasach współczesnych. potrafi uzasadnić, na czym polegała wierność Świętego Józefa i Świętego Jana Apostoła; potrafi podać świadczące o przynależności do Chrystusa; rozumie problem współistnienia Opatrzności i zła w świecie; potrafi rozpoznać na przedstawionych ilustracjach osobę Świętego Józefa oraz Świętego Jana Apostoła; rozumie, co to znaczy być świadkiem Chrystusa; potrafi wyjaśnić uczynków miłosiernych w codziennym życiu; rozumie potrzebę dawania świadectwa wiary, apostolski wymiar tego świadectwa; potrafi wymienić i uszeregować wartości ogólnoludzkie; rozumie, że pewne cele życiowe są związane tylko z doczesnością; zna i rozumie definicję Opatrzności Bożej. rozumie działanie Opatrzności w życiu wybranych postaci biblijnych; wie, że każdy z nas jest powołany, by być świadkiem Jezusa; umie wyjaśnić pojęcie wierność ; wie, do jakiego zadania zostali wezwani apostołowie; zna uczynki miłosierne względem duszy i względem ciała; wie, że wiara w Boga powinna mieć wpływ na całe życie; zna pojęcie wartości; wie, że wiara nadaje sens całemu życiu; wie, że Bóg troszczy się o cały świat i każdego ; wie, że Bóg działa w historiach ludzkich od początku istnienia świata; 41. Jak ziarno gorczycy 42. Jezus przez życie mnie wiedzie potrafi wskazać sposoby budowania Królestwa Bożego. potrafi wskazać sytuacje życiowe, w których realizują rozumie, że Opatrzność Boża umacniała chrześcijan w wierze; rozumie, że być chrześcijaninem, to naśladować Jezusa; wie, że Kościół od początku był prześladowany; wie, że osiem błogosławieństw to obraz prawdziwego 8

43. Trwajcie we Mnie się błogosławieństwa. rozwija postawę gotowości do spełniania czynów miłości. wie, że każdy człowiek jest zaproszony do przynoszenia dobrych owoców na chwałę Bożą; rozumie, że zadaniem chrześcijanina jest pielęgnowanie bliskiej zażyłości z Bogiem; chrześcijanina; potrafi powiedzieć, na czym polega istota relacji z Bogiem; 44. Kto spożywa ten Chleb, będzie żył na wieki rozwija pragnienie częstego przyjmowania Komunii Świętej. rozumie, jaka jest różnica między chlebem powszednim a Chlebem Eucharystycznym; wie, jakie wydarzenie było zapowiedzią Eucharystii; Potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Jezus troszczy się o tych, którzy chcą iść za Nim i postępować według Jego nauki; 45. Gdy pod wiatr trzeba iść rozwija postawę cierpliwości w przeżywaniu trudności i męstwa, gdy przychodzą niepowodzenia. wiedzie, co oznacza przerzucić swoje troski na Pana ; rozumie, że Tym, do kogo człowiek może się zwrócić w chwili cierpienia, jest Bóg; potrafi powiedzieć, jakie zna wydarzenia opisane w Ewangelii, w których przedstawiona jest postawa Jezusa względem ludzi potrzebujących pomocy; 46. Odwagi, to Ja jestem, nie bójcie się Mk 6, 50 rozwija postawę zaufania względem Boga w chwilach próby. wie, w jaki sposób człowiek wierzący może radzić sobie z życiowymi problemami i trudnościami; rozumie, że niezależnie od położenia, w jakim znajduje się człowiek, Bóg jest zawsze przy nim; potrafi powiedzieć, na czym polega odwaga i męstwo przeżywającego trudności; 47. Mój Anioł Stróż rozwija postawę zawierzenia i ufności pokładanej w Aniele Stróżu. rozumie, że aniołowie zostali stworzeni przez Boga, aby ochraniać i strzec go przed niebezpieczeństwa mi; wie, jakie są zadania Anioła Stróża; potrafi powiedzieć, kim jest Anioł Stróż i jakie posiada przymioty; 48. Modlitwa znakiem wiary i nadziei rozwija postawę wiary i ufności Bogu. wie, że dla nie ma sytuacji, z którą nie mógłby on przyjść do Boga i przedstawić Mu jej w modlitwie; rozumie, dlaczego najważniejszą czynnością w ciągu dnia jest modlitwa; potrafi powiedzieć, na czym polega pokora i zaufanie względem Boga, które wyrażają się w modlitwie; 49. Odnaleźć siebie na kartach Pisma świętego rozwija postawę codziennej modlitwy poprzez lekturę Pisma Świętego. rozumie, że jego zadaniem jest niesienie Dobrej Nowiny wszystkim, do których zostaje posłany; wie, że Pismo Święte zawiera historię Boga i, która wciąż trwa; potrafi powiedzieć, jakie wydarzenia biblijne dotyczą również jego osoby; 50. Hart ducha rozwija postawę mężnego wyznawania wiary w codzienności. wie, w jaki sposób człowiek wierzący mądrze przeżywa czas wakacji; rozumie, że wakacje to czas szczególnej zażyłości z Chrystusem; potrafi powiedzieć, na czym polega chrześcijański hart ducha; 9

I. Moi przodkowie, bracia i siostry klasa V szkoły podstawowej Temat jednostki lekcyjnej 1. Moje wakacyjne spotkania 2. Biblia księgą spotkania z Bogiem 3. Bóg Stwórca świata Wymagania celujący Bardzo Dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający odróżnia spotkania pozytywne, budujące od szkodliwych i znajomości, które warto pielęgnować, od takich, które nie są tego warte uzasadnia, że czytając Pismo Święte możemy doświadczyć spotkania z Bogiem interpretuje elementy dzieła Michała Anioła przedstawiające stworzenie charakteryzuje, w jaki sposób spotkane osoby mogły go ubogacić potrafi zredagować modlitwę dziękczynną za wybrane dzieło stworzenia wymienia wakacyjne sposoby spotkania z Bogiem podaje znanych ludzi oraz biblijnych bohaterów, którzy spotkali się z Bogiem odróżnia twórcze działanie od stwórczego dzieła Boga opowiada o ciekawych ludziach, których spotkał podaje prawdę, że cały świat pochodzi od Boga dzieli się wspomnieniami z wakacji określa, że Biblia zawiera słowo kochającego Boga, który chce się z nami spotykać definiuje pojęcia: Stwórca, stworzenie, 4. Do kogo jestem podobny? na podstawie tekstu biblijnego wymienia zadania, jakie Bóg przekazał człowiekowi uzasadnia, że człowiek jest stworzony na obraz i podobieństwo Boże formułuje główne prawdy o człowieku zawarte w Księdze Rodzaju 1,26-27 wymienia, w czym człowiek jest podobny do Boga 5. Co mam wspólnego z Adamem i Ewą? 6. Gdy brat zazdrości bratu Kain i A bel biblijne podstawy chrztu (Dz 2,38) proste teksty liturgiczne odnoszące się do chrztu proste teksty liturgiczne odnoszące się do pokuty konsekwencje wynikające z pokuty i pojednania - uzasadnia, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem skutki grzechu pierworodnego w codziennym życiu -na podstawie tekstu biblijnego uzasadnia, że grzech niszczy przyjaźń między ludźmi biblijne podstawy pokuty wyjaśnia pojęcie grzechu pierworodnego, że drogą powrotu do przyjaźni Boga i ludzi jest przeproszenie, dlaczego należy systematycznie przystępować do pokuty i pojednania podaje imion Adama i Ewy wymienia konsekwencje grzechu omawia treść biblijnego opowiadania o grzechu pierwszych ludzi: Rdz 2,16-17; 3,1-6.8-9.11-13.17.19.23 prezentuje biblijne opowiadanie o Kainie i Ablu Rdz 4,2b-15 10

7. Noe jak ocalić najbliższych 8. Braciszkowie skrzydlaci i czworonożni przyjaciele ekologia św. Franciszka 9. Duchowy siłacz św. Stanisław Kostka wyjaśnia, co znaczy być człowiekiem prawym. potrafi ocenić stosunek współczesnych ludzi do przyrody i porównać go z nauką przekazaną przez św. Franciszka reaguje na niewłaściwe zachowania wśród rodzeństwa oraz w grupie koleżeńskiej wyjaśnia, dlaczego Bóg ocalił Noego od potopu wyjaśnia, na czym polega odpowiedzialność za środowisko, w którym żyje -wykazuje związek treści Mdr 4,7.9-10.13-15 z życiem św. Stanisława, dlaczego św. Stanisław Kostka został wybrany patronem dzieci i młodzieży mówi z pamięci prawdę wiary o Bożej sprawiedliwości opowiada o życiu św. Franciszka z Asyżu dostrzega związek między mądrym korzystaniem z darów przyrody, a zdrowiem i szczęściem datę, kiedy Kościół oddaje cześć św. Stanisławowi potrafi ocenić, co nam pomaga, a co przeszkadza w osiąganiu świętości wyjaśnia, że cała przyroda jest darem Boga, o który mamy się troszczyć wymienia wydarzenia z życia św. Stanisława Kostki świadczące o jego duchowej sile prezentuje biblijne opowiadania o potopie (Rdz 6,5-9.17) definiuje pojęcie ekologia definiuje pojęcia: święty, patron 10. Potężny obrońca św. Michał Archanioł 11. Mój brat niewidzialny Anioł Stróż uzasadnia, dlaczego w walce ze złem (z szatanem) potrzebna jest nam pomoc Michała Archanioła charakteryzuje rolę Anioła Stróża w życiu charakteryzuje rolę, jaką wyznaczył Bóg Michałowi Archaniołowi wskazuje teksty biblijne odnoszące się do Aniołów Stróżów datę liturgicznego wspomnienia Świętych Archaniołów rozpoznaje obraz przedstawiający Michała Archanioła, wskazując jego atrybuty podaje datę liturgicznego wspomnienia Aniołów Stróżów mówi z pamięci modlitwę do Michała Archanioła wymienia imiona trzech archaniołów mówi z pamięci modlitwę prośby o pomoc Anioła Stróża 12. Szkoła wzajemnej troski rodzina wielodzietna charakteryzuje szczególne relacje pomocy i troski w rodzinie wielodzietnej uzasadnia szczególny szacunek dla kobiet oczekujących narodzin dziecka i rodzin wielodzietnych potrafi wyjaśnić wartość różnorodności relacji w rodzinie wielodzietnej wylicza dodatkowe obciążenia oraz korzyści płynące z posiadania licznego potomstwa (rodzeństwa) wymienia przejawy miłości rodziców do dziecka 13. Razem z innymi w jednym kierunku grupa parafialna charyzmat wybranej grupy parafialnej aktywnie podaje współpracy poszczególnych grup wymienia dziecięce i młodzieżowe grupy działające w parafii opisuje, na czym polega posługa ministrantów i scholi wymienia formy zaangażowania świeckich w życie parafii 11

14. Eksperci od życia babcia i dziadek włącza się w działalność jednej z grup charakteryzuje i uzasadnia prawidłowe relacje wnucząt z dziadkami II. Patriarchowie, przywódcy, prorocy omawia sposoby kontaktu z dziadkami (tymi, którzy są blisko, oraz tymi, którzy mieszkają daleko) prawdę, że miłość i posłuszeństwo wobec dziadków wchodzi w zakres wymagań IV przykazania wymienia sytuacje, w których przydaje się pomoc dziadka lub babci, oraz te, w których dziadkowie potrzebują pomocy wnuków Temat jednostki lekcyjnej 15. Bóg w gościnie Abraham i Sara celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający opowiada o Bożych odwiedzinach u Abrahama opisuje obietnicę, jaką Bóg dał Abrahamowi, i historię jej wypełnienia określa, kim był Abraham sens adopcji sytuacje z codziennego życia, w których możemy mieć do czynienia z Bożymi odwiedzinami 16. Jakub ojciec dwunastu pokoleń potrzebę i sens wytrwałej modlitwy fakt, że synowie Jakuba dali początek dwunastu pokoleniom narodu Izraela określa, kim był Jakub okoliczności i zmiany imienia Jakuba na Izrael imiona patriarchów: Abrahama, Izaaka i Jakuba oraz jego dwunastu synów 17. Józef i jego bracia sztuka przebaczania relacje Józefa z jego braćmi podkreślając przebaczenia w tych relacjach potrafi przyznać się do błędu i przeprosić powody zazdrości braci wobec Józefa los Józefa sprzedanego w niewolę chętnie przebacza winowajcom trudności oraz dobro związane z przebaczeniem na podstawie tekstu biblijnego uzasadnia wartość i potrzebę przebaczenia w relacjach rodzinnych 18. Mojżesz wybrany, aby prowadzić 19. Jozue chcemy służyć Bogu sposób podziału ziemi między 12 pokoleń Izraela określa, że Aaron był bratem Mojżesza i jego ustami przywódców narodu wybranego w drodze do Ziemi Obiecanej okoliczności powołania Mojżesza, dlaczego pokolenie Lewiego nie otrzymało ziemi konieczność zgody i współdziałania wśród rodzeństwa na mapie terytoria poszczególnych pokoleń losów w podziale Ziemi Obiecanej postawę Aarona u boku Mojżesza działalność Jozuego 12

20. Gedeon Boże kryteria wyboru ludzi, kim byli Madianici opowiada o powołaniu Gedeona oraz formowaniu jego armii określa, że sędziowie byli przywódcami Izraelitów, powołanymi przez Boga, by wyzwolić ich z ucisku nieprzyjaciół interpretuje ludzkie życie jako wspólny projekt i Boga Boże kryteria wyboru ludzi na podstawie fragmentów z Sdz 6 8 charakteryzuje postawę Gedeona wobec Boga 21. Samson korzystanie z Bożej mocy duchowych mocarzy źródła duchowej mocy określa, że Samson był jednym z sędziów i walczył z Filistynami relacjonuje treść opowiadania o Samsonie (Sdz 13 16) na podstawie tekstu biblijnego określa warunki korzystania z mocy Bożej związek niezwykłej mocy Samsona ze ślubami złożonymi Bogu na podstawie tekstu biblijnego uzasadnia, że Bóg udziela nam swej mocy do walki ze złem 22. Heli i Samuel słuchanie Boga, do czego Bóg nas powołuje relacjonuje treść perykopy o powołaniu Samuela (1 Sm 3,1-19) określa, co to był przybytek Pański postawę Samuela wobec Boga na podstawie tekstu biblijnego określa, czym jest powołanie 23. Od pasterza do króla historia Dawida opowiada o walce Dawida z Goliatem męstwa Dawida i jego wiary w Bożą pomoc cechy Dawida, które podobały się Bogu postawę Dawida wobec Boga potrafi wykazać różnice między patrzeniem ludzkim a Bożym patrzeniem na 24. Salomon mądry władca przykład mądrości Salomona w sądzeniu poddanych przesłanie modlitwy Salomona o mądrość, na czym polegała mądrość Salomona na podstawie tekstu biblijnego uzasadnia, że mądrość jest darem Bożym, o który trzeba się starać 25. Eliasz jedyny prorok Boga Prawdziwego 26. Ogłaszanie Królestwa Boga cuda Elizeusza pamięta słowa wyznania wiary Syryjczyka Naamana że Eliasz był prorokiem posłanym przez Boga inne cuda Elizeusza określa, kim był prorok treść perykopy o Syryjczyku Naamanie, kiedy należy sprzeciwić się większości Bóg czyni cuda także dzisiaj misję proroka Eliasza misję proroka Elizeusza 27. Jonasz zazdrosny prorok określa, że zazdrość jest jednym z grzechów głównych misję proroka Jonasza że Bóg pragnie nawrócenia grzeszników grzechy cudze konieczność pokuty i nawrócenia na podstawie fragmentów Księgi Jonasza wyjaśnia istotę miłosierdzia Bożego 28. Izajasz głosiciel określa, czym jest proroctwo konieczność proroctwa 13

najważniejszych Obietnic 29. Prorok Jeremiasz przypomina o decydującym przymierzu proroctw mesjańskich nauczanie proroka Jeremiasza, kim był i gdzie działał Jeremiasz dobrego przygotowania się na spotkanie z Jezusem w każdej Mszy Świętej potrafi zinterpretować omawiane teksty prorockie mesjańskie wypełniły się w Jezusie, że zapowiadane przez Jeremiasza nowe przymierze wypełniło się w Jezusie Chrystusie 30. Daniel dochowuje wierności Bogu i obyczajom zapominania o tradycjach religijnych i zaniedbywania ich przez współczesnych chrześcijan opowiada historię Daniela (Dn 6,2-24), że Daniel z narażeniem życia wypełniał tradycje swego narodu potrafi ocenić własne relacje z Bogiem i ludźmi w świetle postawy Daniela wartość i potrzebę ufnej modlitwy postawę Daniela 31. Niech Bóg będzie błogosławiony Hiob, czego uczy nas Hiob swoim cierpieniem opowiada dzieje biblijnego Hioba własnych sukcesów i niepowodzeń potrafi ułożyć modlitwę w intencji osoby chorej lub niepełnosprawnej angażuje się w pomoc ludziom chorym wytrwałej modlitwy w chorobie i cierpieniu na podstawie historii Hioba oraz własnego doświadczenia uzasadnia, że cierpienie jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia III. Pierwsi świadkowie spełnionej obietnicy Temat jednostki lekcyjnej 32. Anioł Gabriel u Zachariasza uwierzyć w nieprawdopodobne 33. Maryja u Elżbiety radosne poruszenie celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający że Zachariasz nie uwierzył Bożej obietnicy i stał się niemy do czasu urodzenia syna, kim był Zachariasz powody ludzkiej radości treść perykopy Łk 1,5-20.24-25 opowiada o nawiedzeniu św. Elżbiety zadania wyznaczone mu przez Boga motyw zachęty św. Pawła do radości w Flp 4,4-5 cechy właściwej postawy wobec słowa Bożego motyw poruszenia się dzieciątka w łonie Elżbiety 34. Ostatni pierwszymi pasterze u żłóbka z szacunkiem odnosi się do ludzi ubogich opowiada treść perykopy o pasterzach u żłóbka, że pasterze jako pierwsi pokłonili się Jezusowi postawę pasterzy wobec ogłoszonej im nowiny pozycję społeczną pasterzy w czasach Jezusa dary, jakich Jezus może od niego oczekiwać 35. Maryja poznaje proroctwo datę święta opowiada o ofiarowaniu Pana nakaz Prawa Starego słowa Symeona postawę Maryi 14

Symeona Ofiarowania Pańskiego okazuje szacunek ludziom w podeszłym wieku Jezusa w świątyni, że słowa Symeona skierowane do Maryi są zapowiedzią Jej cierpienia oraz objawiają prawdę o Jezusie Testamentu dotyczący pierworodnego syna wobec wydarzeń związanych z Jej Synem 36. Św. Józef milczący opiekun, kiedy w liturgii czcimy św. Józefa, co Ewangelia mówi o św. Józefie, że prawdziwym Ojcem Pana Jezusa jest Bóg, a św. Józef był Jego wzorowym opiekunem sens adopcji św. Józefa jako wzór dla wszystkich ojców i opiekunów potrafi ułożyć modlitwę do św. Józefa za swojego tatę lub opiekuna 37. Jan Chrzciciel dla królestwa niebieskiego 38. Szymon Piotr złowiony rybak że pójście za Jezusem oznacza zostanie Jego uczniem opowiada o misji Jana Chrzciciela (Łk 3,3-9), do czego nawoływał Jan Chrzciciel opowiada treść perykopy o obfitym połowie i powołaniu Szymona Piotra (Łk 5,1-11), co znaczy dla współczesnego prostować drogę dla Jezusa decyzję pójścia za Jezusem słowa Jezusa o łowieniu ludzi postawę Szymona wobec dokonanego cudu i słów wypowiadanych do niego przez Jezusa 39. Apostołowie to znaczy posłani, że papież i biskupi są następcami apostołów imię obecnego papieża i biskupa swojej diecezji określa relacje ucznia i mistrza oraz apostołów i Jezusa aktywnie włącza się w tworzenie modlitwy i modli się za papieża i biskupów dostępne mu sposoby apostołowania i włącza się w ich realizację IV. Świadkowie wiary i nowego życia Temat jednostki lekcyjnej 40. Cierpiąca kobieta dotyk wiary celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający własną definicję wiary opisuje treść perykopy o uzdrowieniu kobiety cierpiącej na krwotok (Łk 8,42b-48) w swoim środowisku osoby będące przykładem wiary rolę wiary przy uzdrowieniach sposoby doświadczania mocy Jezusa 41. Jair i po co płakać? rolę wiary przy uzdrowieniach i wskrzeszeniach treść perykopy o wskrzeszeniu córki Jaira (Łk wiary zwłaszcza w najtrudniejszych układa modlitwę prośby i dziękczynną 15

42. Nikodem nocne rozmowy określa, że modlitwa jest dialogiem między Bogiem i człowiekiem treść perykopy J 3,1-5 definiuje pojęcia: faryzeusz, nowe narodzenie 8,41-42.49-55) sytuacjach życiowych (nieszczęście, choroba, śmierć) potrafi wykazać różnice między modlitwą wyuczoną a spontaniczną potrafi modlić się spontanicznie postawę Nikodema w spotkaniu z Jezusem 43. Marta i Maria dwie dobre cząstki sposoby naśladowania postawy Marty i Marii teść perykopy o Marcie i Marii (Łk 10,38-42) przedstawia Bogu w modlitwie troski własne i innych wartość modlitwy i służby bliźnim w życiu chrześcijanina postawę Marty i Marii w spotkaniu z Jezusem 44. Jezus na pustyni idź precz, szatanie! postawę Jezusa wobec kusiciela treść perykopy o kuszeniu Jezusa pojęcie Mesjasz układa modlitwę związaną z odpieraniem pokus duchowe pustyni konieczność duchowej bliskości z Jezusem dla skutecznej walki z pokusami rolę Ducha Świętego w walce z pokusami 45. Szymon z Cyreny przypadkowy przechodzień określa, że pomoc potrzebującym jest chrześcijańskim obowiązkiem tekst biblijny o Szymonie z Cyreny Mt 27,32 (Mk 15,21; Łk 23,26), że postać Szymona z Cyreny występuje w V stacji nabożeństwa drogi krzyżowej angażuje się w pomoc potrzebującym rozróżnia pomoc przymuszoną i udzieloną z własnych chęci postawę Szymona na drodze krzyżowej Jezusa 46. Wizerunek mistrza św. Weronika 47. Tomasz lekcja wiary, że postać Weroniki występuje w VI stacji nabożeństwa drogi krzyżowej przytacza z pamięci słowa, jakimi Tomasz wyznał wiarę w Jezusa, oraz Jezusową odpowiedź treść perykopy o spotkaniu Pana Jezusa z niewiernym Tomaszem (J 20,24-29) współczesne sposoby naśladowania św. Weroniki, gdzie należy szukać pomocy w wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących wiary czyn św. Weroniki określa, co to znaczy wierzyć i co to są wątpliwości w wierze postawę Tomasza po zmartwychwstaniu Jezusa 48. Jan Apostoł wierny przyjaciel Jezusa szczególnej bliskości Jana z Jezusem działalność św. Jana po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa., że Jan był w grupie pierwszych, powołanych przez Jezusa apostołów, jako jedyny z 16

Dwunastu był pod krzyżem i jako pierwszy z nich stanął przy pustym grobie Jezusa 49. Św. Faustyna apostołka Bożego Miłosierdzia 50. Św. Bernadetta wybrana przez Maryję wydarzenia z życia św. Faustyny sposoby czci Bożego Miłosierdzia określa, w czym się przejawia Boże miłosierdzie opowiada o spotkaniu Bernadetty z Maryją treść orędzia z Lourdes w Ewangelii okazywania przez Jezusa miłosierdzia treść rozmowy Jezusa z ukrzyżowanym łotrem, kim była św. Bernadetta posłannictwo św. Faustyny, jej rolę w szerzeniu czci Bożego Miłosierdzia układa własną modlitwę do Jezusa Miłosiernego potrzebę zaangażowania się w wypełnianie przesłania z Lourdes sytuacji, w których potrzebujemy miłosierdzia ze strony ludzi i Boga sposoby realizacji orędzia z Lourdes interpretuje teksty biblijne mówiące o miłosierdziu Jezusa postawę Bernadetty wobec powierzonych jej zadań 51. Bł. Teresa z Kalkuty służyć Jezusowi przebranemu za żebraka 52. Św. Brat Albert być jak bochen chleba 53. św. Teresa z Lisieux mała siostra od wielkich spraw dostrzega potrzebę niesienia pomocy osobom biednym i opuszczonym dzieła, którym patronuje św. Teresa nazwę zgromadzenia założonego przez Matkę Teresę, czym zajmują się bracia albertyni i siostry albertynki główne wydarzenia z życia św. Teresy od Dzieciątka Jezus wydarzenia z życia bł. Teresy z Kalkuty fakty z życia Brata Alberta definiuje pojęcia: świętość, mała droga określa wartość osobistej modlitwy w kształtowaniu wrażliwości na potrzeby innych ludzi interpretuje słowa br. Alberta powinno się być jak bochen chleba opisuje wydarzenia z życia św. Teresy opisuje formy działalności Matki Teresy i jej zgromadzenia postawę br. Alberta wobec ubogich małą drogę św. Teresy V. Ci, co wskazują drogę Temat jednostki lekcyjnej 54. Duch Święty Przewodnik, Pocieszyciel i Obrońca celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający, że Duch Święty jest Trzecią Osobą Boską treść zapowiedzi zesłania Ducha Świętego staje w obronie słabszych działanie Ducha Świętego jako Przewodnika, Pocieszyciela, Obrońcy tytułu Paraklet 55. Pierwszy pośród Dwunastu Św. Piotr sposoby naśladowania apostoła przełomowe wydarzenia z jego życia fakty z życia św. Piotra działalność apostolską św. Piotra 17

56. Z Ewangelią do pogan św. Paweł sposoby naśladowania apostoła powołanie i nawrócenie Szawła aktywnie włącza się w dzieło misyjne Kościoła potrzebę wspierania misji działalność apostolską św. Pawła 57. Polak dla całego świata Jan Paweł II główne wątki pontyfikatu Jana Pawła II pontyfikat Jana Pawła II daty rozpoczęcia i zakończenia pontyfikatu Jana Pawła II motywację ludzi pielgrzymujących do grobu bł. Jana Pawła II apostolską posługę Jana Pawła II jako otwartą na potrzeby wszystkich ludzi 58. Ten, który głosił naszym przodkom wiarę św. Wojciech, w czym możemy go naśladować fakty z życia św. Wojciecha potrafi wykazać, jak we współczesnych czasach można naśladować św. Wojciecha, dlaczego św. Wojciech został wybrany na patrona naszej Ojczyzny sens męczeństwa św. Wojciecha dla naszego Narodu 59. Dobry pasterz św. Stanisław ze Szczepanowa cechy charakteru św. Stanisława, które warto naśladować fakty z życia św. Stanisława, czym św. Stanisław zasłużył na miano patrona Polski teksty liturgiczne odnoszące się do kultu św. Stanisława 60. Troskliwa królowa św. Jadwiga współczesne sposoby troski o ubogich, kim była św. Jadwiga dzieła, którymi zasłynęła św. Jadwiga królowa teksty liturgiczne odnoszące się do kultu św. Jadwigi chętnie włącza się w pomoc ubogim postawę królowej Jadwigi wobec poddanych 61. Nieugięty przewodnik narodu kardynał Stefan Wyszyński miejsca odosobnienia, w których przetrzymywano Księdza Prymasa, że kardynał Wyszyński, będąc w przymusowym odosobnieniu, przygotował plan obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski oraz tekst Ślubów Jasnogórskich, że kardynał Wyszyński był prymasem Polski w latach komunistycznych rządów postawę Prymasa wobec wrogich działań rządu PRL formy prześladowań ludzi wierzących i pasterzy Kościoła w czasach PRL-u 62. Nauczyciel przewodnik w drodze cechy dobrego ucznia i dobrego nauczyciela wyraża szacunek wobec nauczycieli, że Jezus miał uczniów i oni nazywali Go Nauczycielem definiuje pojęcia: nauczyciel, wychowawca potrafi ocenić swoje postępowanie wobec nauczycieli na podstawie wybranych tekstów biblijnych charakteryzuje postawę Jezusa jako nauczyciela 18

Klasa VI szkoły podstawowej I. Bóg powołujący do istnienie porządkowanie chaosu Temat jednostki lekcyjnej celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający 1. Jak rozumieć Biblię prawda pouczających opowieści i symboli 2. Kto stworzył dinozaury? odczytuje skróty poszczególnych ksiąg, posługując się Pismem Świętym odszukuje w Piśmie Świętym wskazany fragment założenia teorii ewolucji że biblijna nauka o stworzeniu nie przeczy teorii ewolucji skróty poszczególnych ksiąg i podaje sposób ich zapisu potrafi odróżnić w zapisie księgę, rozdział, werset, co to znaczy stworzyć, tworzyć tekstów biblijnych mówiących o stworzeniu potrzebę czytania Pisma Świętego i wyjaśniania jego tekstów krytycznie odnosi się do teorii i hipotez dotyczących powstania świata kilka biblijnych symboli obecnych również w liturgii odnajduje i interpretuje teksty biblijne mówiące o stworzeniu świata relacje między biblijną nauką o stworzeniu a osiągnięciami nauk przyrodniczych tekstów biblijnych, które można rozumieć dosłownie i jako pouczające opowiadania biblijną naukę o stworzeniu świata 3. Moje drzewo rodowe, czyli kto pochodzi od małpy, a kto od Adama i Ewy? 4. Dlaczego trzeba było opuścić Eden? prezentuje swoje drzewo rodowe skutki grzechu pierworodnego w życiu codziennym określa, że każdy człowiek rodzi się jako kobieta lub mężczyzna że przyczyną grzechu pierwszych rodziców było nieposłuszeństwo że człowiek jest najdoskonalszym ze stworzeń, potrzebę podjęcia walki ze skutkami grzechu przez regularną spowiedź stanowisko Kościoła na temat teorii pochodzenia od małpy wskazuje, w jaki sposób wyraża wdzięczność Bogu za dar życia i rodziców istotę grzechu pierworodnego skutki grzechu pierworodnego w życiu odnajduje i interpretuje teksty biblijne mówiące o stworzeniu odnajduje w Piśmie Świętym tekst biblijny o grzechu pierworodnym i potrafi go zinterpretować 5. Moje ciało jest świątynią określa, że zakrywanie intymnych części ciała wynika z właściwego poczucia wstydu (Rdz 3,21) że Bóg uzdolnił mężczyznę i kobietę do przekazywania życia roli, jaką pełni strój dla podkreślenia wyraża akceptację dla swojej płci i szacunek wobec płci przeciwnej, w jaki sposób dba o swoje zdrowie przez aktywność fizyczną okres dojrzewania jest czasem przygotowania do bycia ojcem lub matką pozytywną rolę wstydu w relacjach wstyd chroni ludzką godność 19

płci w naszej kulturze międzyludzkich 6. Ciernie, osty i trud wszystko przez grzech że cierpienie jest jednym ze skutków grzechu niewłaściwego stosunku do ziemi, którą otrzymał w darze od Boga że źródłem grzechów jest pycha, będąca skutkiem grzechu pierworodnego społeczne konsekwencje grzechu pierworodnego potrzebę wypracowania w sobie siły woli do czynienia dobra przez pracę nad sobą panowanie nad ziemią musi odbywać się według Bożych zasad, że człowiek doświadcza skutków grzechu pierworodnego w wymiarze osobistym i społecznym człowiek jest gospodarzem ziemi 7. Drogowskazy dla błądzących Niewiasta i Jej Syn symbolikę chrztu (woda, świeca, biała szata, olej, gest nałożenia rąk) II. Bóg mówiący na różne sposoby że odpowiedzią Boga na grzech pierwszych rodziców była zapowiedź Zbawiciela skutki chrztu świętego (uwalnia od grzechu pierworodnego, czyni nas dziećmi Bożymi, włącza nas do wspólnoty Kościoła) tradycję udzielania chrztu dzieciom, jak wypełniania zobowiązania płynące z przyjęcia chrztu, że przez chrzest Bóg stwarza na nowo symboliczne pojęć: niewiasta, potomek, wąż interpretuje tekst biblijny o obietnicy zbawienia (Rdz 3,14-15) Temat jednostki lekcyjnej 8. Zyski i straty budowniczych wieża Babel 9. Chleb i wino ofiara Melchizedeka celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający określa, że egoizm i pycha są przyczyną konfliktów między ludźmi że zesłanie Ducha Świętego jest szansą zjednoczenia narodów podzielonych przez budowę wieży Babel że ofiara Melchizedeka jest zapowiedzią Ostatniej Wieczerzy i Eucharystii że Bóg sprzeciwia się ludzkiej pysze grzechy przeciw pierwszemu przykazaniu, kim był Melchizedek umiejętnie wypowiada własne sądy, by nie doprowadzić do konfliktów przyjmuje postawę szacunku wobec osób mających inne zdanie, że podczas przygotowania darów składamy Bogu w ofierze nasze życie: sukcesy, porażki, człowiek rozwija się i czyni dobro wtedy, gdy szanuje Boże prawo potrzebujemy łaski Bożej, by żyć i pracować w jedności z innymi ludźmi treść modlitw wypowiadanych przez kapłana nad chlebem i winem podczas przygotowania symbolikę wieży Babel symbolikę chleba i wina 20

że ofiara kapłana Melchizedeka jest figurą ofiary Jezusa Chrystusa problemy i radości, w jaki sposób wyraża szacunek wobec Chleba eucharystycznego i chleba powszedniego darów, że słowo melchizedek jest również nazwą uchwytu przytrzymującego Hostię w monstrancji 10. Odzyskany skarb Izaak na górze Moria 11. Krew baranka ocalenie wybranych 12. Zebrać tylko tyle, ile trzeba manna 13. Spojrzenie ratujące życie wąż miedziany opowiada treść biblijnej perykopy o ofiarowaniu Izaaka (Rdz 22,1-13) że krew baranka uratowała Izraelitów przed śmiercią że Jezus jest prawdziwym Barankiem Paschalnym, dlaczego niemożność gromadzenia zapasów manny miała uczyć zaufania Bogu ludzkich potrzeb materialnych i duchowych, kiedy i w jaki sposób oddajemy cześć krzyżowi dni poświęcone szczególnej czci krzyża Chrystusowego że Izaak był umiłowanym synem Abrahama wydarzenia związane z narodzinami Izaaka sytuację Izraelitów w Egipcie, pojęcie Pascha opowiada o wędrówce Izraelitów przez pustynię, co to jest manna że manna była znakiem troski Boga o naród wybrany opowiada treść perykopy o wężu miedzianym (Lb 21,4-9) że śmierć Izraelitów spowodowana przez jadowite węże była karą za grzech niewierności Izaak jest figurą Jezusa sytuacji, w których wykazuje postawę słuchania i wypełniania trudnych poleceń Boga, jak poprzez codzienny rachunek sumienia kształtuje postawę wytrwałości w realizacji postanowienia poprawy podjętego podczas pokuty i pojednania, kiedy zwraca się do Boga z prośbą o pomoc w sytuacjach trudnych, jak wyraża szacunek i cześć wobec krzyża, który jest ratunkiem dla symbolikę ofiary z baranka postawę posłuszeństwa Izaaka słowa kapłana: Oto Baranek Boży oraz słowa modlitwy: Baranku Boży krew Jezusa ratuje Jego wyznawców przed śmiercią wieczną formułuje modlitwę dziękczynną za Bożą opiekę i dar Eucharystii, jak okazuje wdzięczność Bogu i rodzicom za pokarm i opiekę, dlaczego wąż miedziany jest zapowiedzią krzyża, na czym polegało ofiarowanie Izaaka, na czym polegała Pascha Izraelitów zniewolenia współczesnego manna z nieba jest zapowiedzią Eucharystii symbolikę węża miedzianego umieszczonego na palu 21