Jak pielęgnować trawnik? Ważną cechą trawnika jest jego estetyczny wygląd. O walorach estetycznych decydują: gładkość powierzchni, zwartość darni oraz żywo - zielone zabarwienie. Aby trawnik posiadał takie właściwości konieczne jest poza starannym zasianiem dobrą mieszanką traw, wykonywanie wielu regularnych i zróżnicowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Podlewanie Woda jest podstawowym czynnikiem warunkującym życie trawy. Podlewanie jednak sprawia dużo kłopotów użytkownikom trawników. Często pytają kiedy, ile i czym podlewać? Odpowiedź nie jest prosta, ponieważ zależy od wielu czynników np. miejsca w którym rośnie trawnik, rodzaju gleby, nasłonecznienia, temperatury, wiatru, wilgotności powietrza, częstotliwości opadów atmosferycznych, rodzaju mieszanki użytej do siewu i kondycji trawnika. Kiedy podlewać? Najlepiej wcześnie rano lub wieczorem po zachodzie słońca. Można i należy podlewać trawnik w upalne popołudnia, jeśli stwierdzimy wyraźne oznaki więdnięcia czy wręcz zasychania roślin. Trawa wtedy zmienia swój kolor na ciemniejszy i traci sprężystość ( po przydeptaniu liście lekko błyszczą i nie podnoszą.się). Podlewanie w środku upalnego dnia jest jednak mało ekonomiczne ponieważ 30-40% wody odparowuje. Jak często i jak dużo podlewać? Nie ma tu jakiejś złotej recepty. Dużo zależy od gleby która jest w stanie więcej lub mniej wody zmagazynować. Podczas kiełkowania młode rośliny są bardzo wrażliwe na przesuszenie. Jest to najtrudniejszy okres zarówno dla traw jak i dla właścicieli. Wschodzące rośliny wymagają niemal ciągłego zraszania. Odpowiednie podlewanie w tym czasie gwarantuje równomierne wschody dobrą instalację trawnika a jest to 50% sukcesu. page 1 / 6
Stopniowo wraz z rozwojem systemu korzeniowego rośliny staja się bardziej odporne na suszę. Najlepsze efekty przynosi rzadsze i obfite podlewanie ( np. raz w tygodniu a w okresie suszy co 3-4 dni). Powinna być zawsze wilgotna warstwa gleby w której są korzenie (około 10 cm). Codzienne zraszanie prowadzi do wytwarzania płytkiego systemu korzeniowego i sprzyja rozwojowi chorób. W następnym sezonie będą już w stanie przetrwać bez podlewania podczas naszego wyjazdu na urlop letni. Zaschnięte liście nie świadczą o zagładzie trawnika. O trwałości i sile traw decyduje węzeł krzewienia umiejscowiony tuz pod powierzchnią gleby. Dopóki węzeł żyje roślina jest w stanie się odbudować. Nie mniej jednak nie zachęcam do wystawiania naszego trawnika na zbyt długie okresy suszy. Czym podlewać? Propozycja rynkowa z roku na rok jest coraz bogatsza. Podobnie jak w przypadku nasion dobre i trwałe urządzenia są niestety droższe. Generalnie możemy je podzielić na przenośne i montowane pod ziemią w formie całego systemu zraszaczy umożliwiające sterowanie automatyczne. W tym drugim przypadku dobrze jest pomyśleć o rozprowadzeniu rur do deszczowni przed założeniem trawnika. W początkowej fazie (po siewie około 3 tygodni najlepsze jest podlewanie ręczne. Posługujemy się odpowiednią końcówką na wężu ogrodniczym. W późniejszym okresie możemy stosować przenośne zraszacze. Istotne jest systematyczne przestawianie zraszaczy. Nadmierne podlewanie w jednym miejscu powoduje wypłukiwanie składników pokarmowych ze strefy zasięgu korzeni. Przy wyborze urządzeń ważne jest aby sposób ich pracy umożliwiał równomierne podlanie wszystkich fragmentów naszego trawnika. Koszenie Pierwsze koszenie wykonujemy, gdy źdźbła trawy osiągną wysokość około 10 cm. Skracamy wtedy trawnik do 6 cm. W późniejszych koszeniach możemy stopniowo obniżać stopniowo wysokość noża kosiarki. Należy pamiętać o zasadzie, że nie ścinamy jednorazowo więcej niż połowę rośliny. Po 2-3 koszeniach powinno nastąpić pełne zagęszczenie trawnika. Przeczytaj - Jak wybrać kosiarkę? Jak często kosić trawnik? Odpowiedź na to pytanie zależy od wielu czynników np: jakie stosujemy nawożenie, jak często podlewamy, jaka jest pora roku, jakie mamy wymagania co do wysokości darni? Nawożenie powoduje silniejszy wzrost roślin co w konsekwencji wpływa na potrzebę częstszego koszenia. Tempo wzrostu trawy jest różne w ciągu roku. Wiosną i wczesną jesienią trawnik wymaga koszenia co najmniej raz w tygodniu. Podczas letnich upałów i późną jesienią wzrost trawy prawie się zatrzymuje ze względu na zbyt wysoką lub niską temperaturę. Trawnik wymaga wtedy koszenia nie częściej niż co dwa, trzy tygodnie. Częstotliwość koszenia zależy także od wysianych gatunków i odmian traw w mieszance trawnikowej. Trawy pastewne dają wysokie odrosty a gazonowe niskie. Na jaką wysokość kosić? Najważniejsze jest przestrzeganie zasady: nie ścinamy jednorazowo więcej niż 1/3-1/2 rośliny. Nie stosowanie się do tej zasady powoduje, że trawnik traci ładny wygląd i może chorować. Nadmierne skracanie powoduje odsłonięcie zacienionych części rośliny, które w silnym słońcu ulegają uszkodzeniu. Poza tym zbyt niskie przycięcie powoduje szok dla systemu korzeniowego, co w konsekwencji prowadzi do częściowego zamierania korzeni. Istnieje ścisła zależność pomiędzy głębokością systemu korzeniowego, a wysokością koszenia. Kiedy trawa jest prawidłowo koszona korzeń rośnie głębiej, roślina jest mocniejsza i odporniejsza. Trawniki mogą być koszone na różną wysokość. Częstotliwość koszenia zależy od rodzaju trawnika. Trawnik przydomowy utrzymywany na wysokości 4-5 cm kosimy co 5-7 dni. Boisko do gry w piłkę nożną o wysokości darni 2.5do 3 cm wymaga koszenia co 3-4 dni. Trawnik typu golfowego "green"u" o wysokości 0.5-1.0 cm potrzebuje codziennego koszenia. Trawniki nisko utrzymywane wymagają częstszego podlewania i wyższego nawożenia. Poza tym są bardzo podatne na choroby. Ze względów praktycznych trawniki przydomowe nie powinny być koszone niżej niż 4-5 cm. Każdorazowe przerośnięcie trawnika powoduje konieczność wyższego koszenia. page 2 / 6
Najłatwiej jest kosić suchy trawnik, nie mamy wtedy kłopotu z zapychaniem się kosiarki. Podczas upałów nie powinniśmy kosić trawnika w południe - jest to dodatkowy stres dla roślin. Dobrze jest wtedy również podnieść wysokość koszenia. Jeżeli chcemy mieć ładną murawę nie możemy dopuścić do zalegania resztek ściętej trawy. Najlepiej jeżeli kosiarka jest samo-zbierająca - z tzw. koszem. Czasami można nie zbierać ściętej trawy pod warunkiem, że pokos nie jest zbyt obfity, a pogoda gwarantuje szybkie wyschnięcie i rozwianie resztek siana. Darń trawnika wymaga nieznacznej regulacji wysokości koszenia w zależności od warunków pogodowych sprzyjających lub negatywnie wpływających na rozwój trawy. Wiosną przed zazielenieniem się starą darń ścinamy nisko na około 2.5 cm. W kolejnych zabiegach podnosimy stopniowo nóż do 4-5 cm, a w okresie upałów do 6-7 cm (w lipcu, sierpniu). Po ustąpieniu nie sprzyjającego okresu powracamy do niższego koszenia. Ostatni zabieg wykonujemy przed nadejściem mrozów w końcu października lub na początku listopada. Ścinamy wtedy nisko na około 3 cm. Powinniśmy to połączyć z dokładnym usunięciem liści. Kosiarki. Kosiarki można podzielić na rotacyjne i bębnowe. page 3 / 6
W kosiarkach rotacyjnych elementem tnącym jest nóż kręcący się ze znaczną prędkością nad powierzchnią ziemi. Koszenie następuje przez urywanie liści uderzeniem noża. Powstają w ten sposób na liściach rozległe rany objawiające się tzw. bieleniem końców. Widoczne zwłaszcza po skoszeniu kosiarką z tępym nożem. Górna powierzchnia trawnika wówczas zamiast soczystej zieleni ma białawo słomkowy odcień. Obecnie na rynku mamy bardzo duży wybór kosiarek rotacyjnych. Są one najmniej kłopotliwe w eksploatacji. Mogą być wyposażone w silniki elektryczne lub spalinowe. Chętniej kupowane są kosiarki elektryczne z uwagi na niższe ceny i tzw. pro - ekologiczny charakter pracy (są ciche i nie wytwarzają spalin). Ten rodzaj kosiarek przeznaczony jest dla właścicieli niewielkich trawników około 100m2. Pielęgnacja większych powierzchni, ze względu na zasilający przewód elektryczny. jest bardzo uciążliwa. Kosiarki rotacyjne są czasem wyposażone w tzw. mulchery. Specjalnie skonstruowany nóż rozdrabnia ścinaną trawę i wdmuchuje ją w głąb darni. Urządzenia tego typu nie nadają się na trawniki dekoracyjne - intensywne (nawożone i często koszone). Powodują one nadmierne gromadzenie się martwych resztek roślinnych na powierzchni ziemi i powiększają tzw. sfilcowanie darni. Jest to zjawisko nie pożądane. Kosiarki bębnowe ścinają trawę na zasadzie nożyc. Na liściu powstaje minimalna rana. Można powiedzieć, że jest to idealne koszenie. Element tnący w tego typu kosiarce składa się z: obracającego się bębna ze spiralnie ułożonymi nożami i na stałe umocowanej krawędzi przeciw tnącej tzw. stalnicy. Liczba noży i prędkość obracania się bębna decydują o dokładności koszenia. Kosiarki tego typu mogą kosić trawnik bardzo nisko do 0.5 cm. Nie nadają się jednak do koszenia trawników nie równych i nie systematycznie koszonych. Kosiarki bębnowe na polskim rynku znane są przede wszystkim w wersji napędzanej siłą mięśni tzn. pchane. Obecnie pojawiły się również modele z silnikiem elektrycznym, ale są drogie. Nawożenie Przeważnie użytkownicy trawników zdają sobie sprawę z tego, że trawnik należy kosić i podlewać. Nie wiele osób wie o tym, że wymaga on również odżywiania - nawożenia. Każdorazowe koszenie pozbawia trawę części liści, które ona stara się odbudować. Dlatego musi mieć zapewnioną nieustanną dostawę składników mineralnych, by mieć ładny kolor, dobry wigor i tworzyć gęstą darń. Prawidłowo nawożony trawnik ma zielony kolor, jest gęsty, posiada siłę do wzrostu, nie jest opanowywany przez chwasty, choroby i insekty. Przenawożony wygląda mniej atrakcyjnie i jest bardziej podatny na środowiskowe stresy i zniszczenie. Trawa do swego wzrostu wymaga około szesnastu różnych minerałów - pierwiastków. Niektóre z nich jak tlen, wodór, azot, fosfor, potas pobierane są przez rośliny w dużych ilościach inne zaś jak magnez, siarka, wapń potrzebne są w mniejszych, a cynk, bor i inne mikroelementy wymagane są w ilościach śladowych. Na nowo zakładanych trawnikach pierwsze nawożenie można wykonać przed siewem. Najlepszym do tego celu nawozem jest Azofoska lub Polifoska, który dajemy w ilości około 3 kg na 100m2. Nie jest to jednak zabieg konieczny. W dobrze przygotowanym podłożu, wzbogaconym substancją organiczną znajduje się minimum składników zapewniających start trawie. W ten sposób młode rośliny zmuszone są do szukania pokarmu rozbudowując system korzeniowy co czyni je silniejszymi i odporniejszymi na różne stresy zwłaszcza susze. page 4 / 6
Drugie nawożenie stosujemy po pierwszym koszeniu lub gdy zauważymy wyraźne oznaki żółknięcia lub zatrzymania wzrostu traw. Na istniejących już trawnikach pierwsze nawożenie wykonujemy wczesną wiosną (w połowie marca). Roczna dawka nawozów mineralnych powinna mieścić się w granicach 1.4-2.4 kg czystegon/100m2 przy zachowaniu proporcji NPK jak 4:1:2. Ilość tą należy podzielić na 3-6 dawek. Istnieje następująca zasada stosowania azotu w sezonie: 60% marzec - maj, 30 40% czerwiec - sierpień 0-10% listopad. Brak azotu objawia się najczęściej żółknięciem dolnych liści. Stosowanie potasu ma szczególne znaczenie w okresie letnich upałów i jesienią. Na intensywność zieleni korzystnie wpływa magnez i żelazo. Do nawożenia trawników możemy używać nawozy wieloskładnikowe (NPK) - Azofoska, Polifoska i nawozy azotowe: Saletra amonowa, Mocznik, Saletrzak, Siarczan amonu lub specjalne mieszanki nawozowe, których zasady stosowania znajdują się na opakowaniach. Najlepszym rozwiązaniem, choć nieco droższym jest użycie specjalnej mieszanki nawozowej o długotrwałym działaniu. Jednorazowe zastosowanie wiosną 5kg/100m2 daje całoroczną zieleń i zwiększoną odporność na stresy. Wertykulacja Na trawnikach wieloletnich możemy mieć problemem z tzw. sfilcowaniem się darni. Powodowane to jest nadmiernym nagromadzeniem się martwych resztek roślinnych w darni. Brak systematycznego usuwania starej martwej darni utrudnia przedostawanie się wody i składników nawozowych do ziemi. W rezultacie czego system korzeniowy zamiast penetrować w głąb ziemi rozbudowuje się w strefie powierzchniowej. Trawa staje się bardzo wrażliwa na upały i łatwo jest wyrywana podczas gier i zabaw. Warstwa "filcu" staje się siedliskiem grzybów i bakterii chorobotwórczych. Wertykulacja jest zabiegiem łączącym wyczesywanie martwych roślin z płytkim nacinaniem (do około 2 cm) powierzchni darni. Poza tym, następuje rozcinanie rozłogów i powierzchniowe napowietrzenie gleby. Wertykulację przeprowadzamy wiosną po page 5 / 6
pierwszym koszeniu. Dobrze jest połączyć ten zabieg z podsiewem miejsc, które szczególnie ucierpiały podczas zimy. Po raz drugi wertykulację przeprowadza się wczesną jesienią. Wyczesywanie wykonać można przy użyciu metalowych grabi. Obecnie w sklepach ogrodniczych są sprzedawane wertykulatory ręczne. Przypominają one swym wyglądem grabie o zębach wykonanych ze sprężystej blachy czasami wyposażone dodatkowo w kółka dystansowe. Wertykulacja na większych powierzchniach trawników wymaga jednak użycia wertykulatora mechanicznego. page 6 / 6