Ocena i wprowadzanie innowacyjnych wyrobów budowlanych na rynek europejski Anna Panek Dni Inżyniera Budownictwa, BUDMA 2016 Poznań,, 3 lutego 2016 r.
Innowacyjne wyroby budowlane na rynku europejskim Co rozumiemy przez innowacyjne wyroby budowlane w kontekście wprowadzania do obrotu na rynku europejskim Wyroby nie objęte europejskimi normami zharmonizowanymi (hen) Wyroby nie w pełni objęte hen dotyczy przypadku, gdy właściwow ciwości użytkowe wyrobu w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk nie mogą być w pełni ocenione wg hen
Podstawowy zakres regulacji rozporządzenia nr 305/2011 - CPR Ustalone w CPR zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku wyrobów w budowalnych dotyczą wyłą łącznie wyrobów objętych: normami zharmonizowanymi,, dla których minął okres koegzystencji, europejskimi ocenami technicznymi (ETA) wydanymi dla określonego wyrobu na wniosek jego producenta obszar wyrobów w innowacyjnych
Od decyzji producenta do uzyskania ETA
Od ETA do oznakowania CE Oznakowanie CE
Gdzie Producent może e złożyćz wniosek o wydanie Europejskiej Oceny Technicznej? Europejskie Oceny Techniczne sąs wydawane przez Jednostki Oceny Technicznej (JOT) zrzeszone w Europejskiej Organizacji ds. Oceny Technicznej (EOTA),, wyznaczone przez Państwa Członkowskie i ogłoszone oszone w bazie NANDO Komisji Europejskiej Wg stanu na 25.01.2016 r. w bazie NANDO Komisji Europejskiej zostało o ogłoszonych oszonych 48 Jednostek Oceny Technicznej, w tym pięć jednostek z Polski Europejska Organizacja ds. Oceny Technicznej EOTA (przekształcona z Europejskiej Organizacji ds. Aprobat Technicznych EOTA), utworzona zgodnie z CPR, rozpoczęł ęła działalno alność 1 lipca 2013 r.; www.eota.eu
Instytut Techniki Budowlanej jako członek EOTA (1) ITB jest członkiem EOTA od 1998 r. W latach 1998 2004 miał status członka obserwatora; po wejściu Polski do Unii Europejskiej ITB uzyskał status członka rzeczywistego z prawem udzielania Europejskich Aprobat Technicznych. Do 1 lipca 2013 r. ITB udzielił 328 Europejskich Aprobat Technicznych 27 września 2013 r. ITB Decyzją Nr 1/JOT/WB/13 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej został wyznaczony Jednostką Oceny Technicznej (JOT) i po akceptacji Komisji Europejskiej w listopadzie 2013 r. ogłoszony oszony w bazie NANDO. Do 25.01.2016 r. ITB wydał 107 Europejskich Ocen Technicznych Autoryzacja ITB jako Jednostki Oceny Technicznej obejmuje wszystkie grupy wyrobów w wymienione w Załą łączniku IV do CPR, z wyjątkiem grup: 12 (urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego: wyposażenie dróg) i 23 (wyroby do budowy dróg)
Instytut Techniki Budowlanej jako członek EOTA (2) W Europejskiej Organizacji ds. Oceny Technicznej (EOTA) Instytut Techniki Budowlanej pełni rolę rzecznika (Spokesbody) wszystkich Jednostek Oceny Technicznej z Polski W latach 2007 2009 przedstawiciel ITB, Pani mgr inż.. Jadwiga Tworek, pełni niła a funkcję Przewodniczącej cej Rady Technicznej EOTA Obecnie przedstawiciel ITB, Pan dr inż.. Sebastian Wall, pełni funkcję Skarbnika EOTA w zarządzie tej Organizacji Przedstawiciele ITB sąs członkami Zespołów w Ekspertów w i Grup Roboczych EOTA w wielu obszarach wyrobów, w, m.in. związanych zanych z bezpieczeństwem pożarowym, substancjami niebezpiecznymi, systemami ociepleń,, kotwami i łącznikami mechanicznymi, jak również związanych zanych z zagadnieniami zrównowa wnoważonego onego wykorzystania zasobów w naturalnych
Europejski Dokument Oceny (European Assessment Document EAD) Wytyczne EOTA do europejskich aprobat technicznych (ETAG) zatwierdzone przed 1 lipca 2013 r. stosowane jako EAD dostępne na stronach internetowych: www.eota.eu (w zakładce: adce: Publications) www.itb.pl (w zakładce: adce: Dokumenty UE) Europejskie Dokumenty Oceny (EAD) przyjęte po 1 lipca 2013 r. w wyniku procedury określonej w Załą łączniku II do CPR EAD EAD jest jest zharmonizowanązharmonizowan specyfikacjąspecyfikacj technicznątechniczn
ETAG EAD (1) ETAG 001 Kotwy metalowe do stosowania w betonie ETAG 002 Systemy oszklenia ze spoiwem konstrukcyjnym ETAG 003 Zestawy wyrobów do wykonywania ścian działowych ETAG 004 Złożone systemy izolacji cieplnej z wyprawami tynkarskimi ETAG 005 Zestawy do wykonywania powłokowych pokryć dachowych nanoszonych w postaci płynnej ETAG 006 Systemy pokryć dachowych z elastycznych wyrobów wodochronnych mocowanych mechanicznie ETAG 007 Zestawy do wykonywania budynków o konstrukcji szkieletowej z drewna ETAG 008 Zestawy do wykonywania schodów prefabrykowanych ETAG 009 Systemy szalunków traconych z pustaków, płyt z materiałów izolacyjnych lub z betonu
ETAG EAD (2) ETAG 010 Samonośne przepuszczające światło zestawy dachowe ETAG 011 Lekkie kompozytowe drewnopochodne belk i słupy ETAG 012 Zestawy do wykonywania budynków z bali ETAG 013 Zestawy zakotwień i cięgien do sprężania konstrukcji ETAG 014 Łączniki tworzywowe do mocowania warstwy izolacyjnej ociepleń ścian zewnętrznych ETAG 015 Trójwymiarowe łączniki mechaniczne do konstrukcji drewnianych ETAG 016 Kompozytowe płyty warstwowe ETAG 017 Zestawy "Veture" prefabrykowane elementy izolacji cieplnej ścian zewnętrznych ETAG 018 Wyroby ogniochronne ETAG 019 Prefabrykowane płyty warstwowo-żebrowe z materiałów drewnopochodnych
ETAG EAD (3) ETAG 020 Łączniki tworzywowe do wielopunktowych zamocowań niekonstrukcyjnych w podłożach betonowym i murowym ETAG 021 Zestawy do wykonywania chłodni ETAG 022 Wyroby do izolacji przeciwwodnych pomieszczeń mokrych ETAG 023 Prefabrykowane moduły budynków ETAG 024 Budynki o konstrukcji szkieletowej z betonu ETAG 025 Budynki o konstrukcji szkieletowej z metalu ETAG 026 Wyroby do uszczelnień ogniochronnych ETAG 027 Wyroby do zabezpieczeń przed obrywami skalnymi ETAG 028 Wyroby uniepalniające ETAG 029 Kotwy wklejane do konstrukcji murowych
ETAG EAD (4) ETAG 030 Trzpienie do złączy konstrukcyjnych ETAG 031 Zestawy wyrobów do izolacji dachów odwróconych ETAG 032 Złącza dylatacyjne do mostów drogowych ETAG 033 Wyroby do izolacji wodochronnej płyt mostowych, nanoszone w postaci płynnej ETAG 034 Zestawy do wykonywania okładzin ścian zewnętrznych ETAG 035 Cienkowarstwowy beton asfaltowy Teksty zatwierdzonych dokumentów ETAG dostępne są na stronach internetowych: www.eota.eu (w zakładce: Publications) www.itb.pl (w zakładce: Dokumenty UE)
Europejskie Dokumenty Oceny (EAD) przyjmowane po 1 lipca 2013 r. procedurę przyjmowania Europejskiego Dokumentu Oceny określa Załą łącznik II do Rozporządzenia Nr 305/2011 EOTA przyjmuje ostateczną wersję EAD, a jego kopię przesyła a Komisji wraz z tłumaczeniem t tytułu u tego EAD na wszystkie języki j urzędowe Unii w celu opublikowania odniesienia do niego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej EOTA udostępnia EAD za pomocą środków elektronicznych,, gdy tylko wyrób b zostaje oznakowany CE
Europejski Dokument Oceny (European Assessment Document EAD) Europejski Dokument Oceny zawiera co najmniej: ogólny opis wyrobu budowlanego wykaz zasadniczych charakterystyk istotnych z uwagi na zamierzone zastosowanie wyrobu przewidziane przez producenta i uzgodnione z JOT metody i kryteria oceny właściwow ciwości użytkowych u wyrobu w odniesieniu do tych zasadniczych charakterystyk zasady zakładowej adowej kontroli produkcji, z uwzględnieniem warunków w procesu produkcyjnego danego wyrobu budowlanego JOT wraz z organizacją JOT (EOTA) ponoszą pełne koszty opracowania i przyjęcia Europejskiego Dokumentu Oceny
Europejskie Dokumenty Oceny (EAD) przyjęte po 1 lipca 2013 r. O których EAD można powiedzieć, że e zostały y przyjęte i mogą być wykorzystywane w procedurze wydania ETA? EAD, do których odniesienia EAD przyjęte przez EOTA,, ale zostały opublikowane w jeszcze nie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (aktualny Europejskiej z 13 listopada 2015 r.) Numery i tytuły y wszystkich ww. EAD sąs dostępne na stronie internetowej www.eota.eu, w zakładce: adce: Publications/EADs (teksty EAD sąs udostępniane po opublikowaniu odniesienia w Dzienniku Urzędowym UE)
Odniesienia do EAD opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 13 listopada 2015 r. (1) EAD 070001-00 00-05040504 Płyty gipsowo-kartonowe do zastosowań nośnych EAD 130005-00 00-03040304 Płyty z drewna litego do zastosowań konstrukcyjnych EAD 130010-00 00-03040304 Klejone warstwowo drewno liściaste wyroby z fornirów bukowych klejonych warstwowo do zastosowań konstrukcyjnych EAD 130033-00 00-06030603 Gwoździe i śruby do użycia w przybijanych płytkach montażowych w konstrukcjach drewnianych EAD 130012 EAD 130012-00 00-0304 0304 Drewno konstrukcyjne sortowane wytrzymałościowo Tarcica z obliną o przekroju kwadratowym Kasztan jadalny
Odniesienia do EAD opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 13 listopada 2015 r. (2) EAD 200005-00 00-01030103 Pale rurowe i sztywne łączniki ze stali konstrukcyjnej EAD 090001-00 00-04040404 Prefabrykowane płyty ze sprasowanej wełny mineralnej z wykończeniem organicznym lub nieorganicznym i systemem mocowania EAD 330011-00 00-06010601 Regulowane wkręty do betonu EAD 280001-00 00-07040704 Wstępnie zmontowany liniowy element do odwadniania lub infiltracji EAD 220021-00 00-04020402 Zestawy świetlików tunelowych EAD 350005 EAD 350005-00 00-1104 1104 Wyroby pęczniejące do uszczelniania i zabezpieczania przed ogniem
Odniesienia do EAD opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 13 listopada 2015 r. (3) EAD 130002-00 00-03040304 Elementy z drewna litego elementy z płyt drewnianych łączonych kołkami do zastosowań konstrukcyjnych w budynkach EAD 200019-00 00-01020102 Kosze i materace z siatek splatanych o oczkach sześciokątnych do gabionów EAD 040048-00 00-05020502 Mata z włókna gumowego do stosowania jako izolacja od dźwięków uderzeniowych EAD 120001-00 00-01060106 Mikropryzmatyczne folie odblaskowe EAD 330153 EAD 330153-00 00-0602 0602 Nity do cienkich elementów i połączeń z blachy stalowej
Odniesienia do EAD opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 13 listopada 2015 r. (4) EAD 120003-00 00-01060106 Stalowe słupy oświetleniowe EAD 330083-00 00-06010601 Łączniki osadzane dynamicznie do wielopunktowych zamocowań niekonstrukcyjnych w podłożu betonowym EAD 130022-00 00-03040304 Belki i bale ścienne z drewna litego lub klejonego warstwowo Teksty Europejskich Dokumentów Oceny, do których odniesienia opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, dostępne są na stronie: www.eota.eu (w zakładce: EADs); ww. EAD mogą być wykorzystywane jako dokumenty odniesienia do wydania ETA
Gdzie znaleźć listę EAD przyjętych po 1 lipca 2013 r. Strona EOTA http://www.eota.eu/en- GB/content/eads/56/ Tytuły y EAD (A.II p.7) i teksty EAD (A.II p.8) Dziennik Urzędowy UE http://eur-lex.europa.eu/legalcontent/pl/txt/pdf/?uri=oj:c:2015:37 8:FULL&from=EN Odniesienia do tytułów w EAD (j. polski) 21
Czym jest Europejska Ocena Techniczna (European Technical Assessment) ETA? Europejska Ocena Techniczna: jest udokumentowaną oceną właściwości użytkowych u wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, uzgodnionych przez producenta i JOT dla deklarowanego zamierzonego zastosowania wyrobu, zgodnie z odnośnym nym Europejskim Dokumentem Oceny po 1 lipca 2013 r. zastąpi piła a Europejską Aprobatę Techniczną stanowi dokument odniesienia do sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych u i oznakowania CE nie jest zharmonizowaną specyfikacją techniczną z CPR jest dokumentem dobrowolnym jest dokumentem bezterminowym
Dla jakiego wyrobu może e być wydana Europejska Ocena Techniczna? Objętego Europejskim Dokumentem Oceny (European Assessment Document EAD): nie objętego hen nie w pełni objętego hen w przypadku, gdy właściwości użytkowe u wyrobu w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk nie mogą być w pełni ocenione wg hen (metoda oceny w stosunku do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki nie jest właściwa lub nie istnieje) Europejska Ocena Techniczna może e być wydana także w przypadku istnienia mandatu na opracowanie hen, do rozpoczęcia cia okresu koegzystencji Możliwe jest wydanie ETA dla wyrobu objętego projektem hen, np. dla drzwi wewnętrznych
Wyroby nieobjęte hen na przykładzie EN 14509 Wyroby wyłą łączone z zakresu Płyty warstwowe z innym rdzeniem przedmiotowego normy niż PUR, PIR, EPS, XPS, CG i MW Płyty warstwowe z jedną okładzin adziną metalową Wyroby o innym przewidywanym Płyty warstwowe do zastosowań zastosowaniu niż wymienione w konstrukcyjnych normie (Załą łącznik ZA.1) Wyroby, dla których producent Wyroby o deklarowanej klasyfikacji zamierza zadeklarować inne w zakresie rozprzestrzeniania ognia (dodatkowe) właściwow ciwości użytkowe, u po elewacjach czyli wyroby których typu nie można w całości ci określi lić na podstawie hen O tym, czy wyrób b jest objęty normą zharmonizowaną nie decyduje tytuł normy ale możliwo liwość zadeklarowania jego pełnego typu ustalonego przez producenta wg hen - wymagane jest też uwzględnienie wyłą łączeń i zamierzonego zakresu stosowania
Zakres wyrobów w objętych ETA CPR nie przywołuje mandatów w określaj lających grupy wyrobów Grupy wyrobów w określone w Załą łączniku IV do CPR służąs ogólnemu określeniu zakresu autoryzacji poszczególnych JOT w tym zakresie JOT mogą wydawać ETA Część państw członkowskich stosuje przy autoryzacji JOT dodatkową grupę wyrobów inne wyroby uwzględniaj dniając c potrzebną elastyczność w przypadku wyrobów w innowacyjnych w wyniku takich działań pojawiła a się Decyzja delegowana Komisji Europejskiej (UE) 2015/1936 z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie mających zastosowanie systemów w oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych u przewodów w i rur wentylacyjnych do wentylacji powietrza Możliwe jest wydanie ETA dla wyrobu z grupy nie objętej Załą łącznikiem IV do CPR
Europejska Ocena Techniczna (European Technical Assessment) ETA JOT wydaje Europejską Ocenę Techniczną na wniosek producenta, na podstawie Europejskiego Dokumentu Oceny Europejska Ocena Techniczna zawiera: właściwości użytkowe u podlegające zadeklarowaniu, uzgodnione przez producenta i JOT dla deklarowanego zamierzonego zastosowania wyrobu szczegóły y techniczne niezbędne do wdrożenia systemu oceny i weryfikacji stałości właściwow ciwości użytkowychu format ETA określa Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) NR 1062/2013 z dnia 30 października 2013 r. w sprawie formatu europejskiej oceny technicznej dla wyrobów w budowlanych
Droga do uzyskania Europejskiej Oceny Technicznej Złożenie wniosku o wydanie ETA w jednej z JOT Istnieje EAD (ETAG lub EAD opracowany zgodnie z Załącznikiem II do CPR) Nie istnieje EAD Opracowanie i przyjęcie EAD zgodnie z Załącznikiem II do CPR Ocena systemu Zakładowej Kontroli Produkcji wdrożonego w zakładzie produkcyjnym Badania, obliczenia, analizy, oceny Opracowanie i uzgodnienie projektu ETA i Evaluation Report w ramach EOTA Wydanie ETA
Deklaracja właściwow ciwości użytkowych u podstawowe zasady Jeżeli eli wyrób b jest objęty hen lub jest zgodny z wydaną dla niego ETA, producent sporządza (= MUSI sporządzi dzić) deklarację właściwości użytkowychu ytkowych; ; wyrobowi mogą towarzyszyć tylko te informacje, które włąw łączono do deklaracji Producent wyrobu objętego hen dokonuje wyboru zakresu deklarowanych właściwow ciwości zależnie od jego zastosowania, kierując c się przepisami technicznymi w miejscu udostępniania wyrobu W przypadku wyrobu, dla którego wydano Europejską Ocenę Techniczną producent deklaruje właściwow ciwości użytkowe u w odniesieniu do wszystkich zasadniczych charakterystyk objętych tąt ETA Kopia deklaracji właściwow ciwości użytkowych u dostarczana jest dla każdego wyrobu udostępnianego na rynku (ew. partii dla jednego użytkownika); od 24 lutego 2014 r. możliwe jest także udostępnienie jej na stronie internetowej producenta
Przepisy przejściowe art. 66 CPR Wyroby budowlane wprowadzone do obrotu zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. uznaje się za zgodne z niniejszym rozporządzeniem Producenci mogą wystawiać deklarację właściwości użytkowych u na podstawie certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności wydanych przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG Wytyczne EOTA opublikowane przed dniem 1 lipca 2013 r. mogą być stosowane w procedurze udzielania Europejskich Ocen Technicznych Producenci mogą wykorzystywać Europejskie Aprobaty Techniczne wydane przed dniem 1 lipca 2013 r. jako Europejskie Oceny Techniczne do końca okresu ich ważno ności
Podsumowanie Narzędziem, przewidzianym przez rozporządzenie nr 305/2011 (CPR), przeznaczonym do oceny i wprowadzania innowacyjnych wyrobów w budowlanych do obrotu na rynku europejskim jest Europejska Ocena Techniczna Europejska Ocena Techniczna stanowi dokument odniesienia do sporządzenia deklaracji właściwow ciwości użytkowych u i oznakowania CE oraz jest dokumentem bezterminowym Europejskie Oceny Techniczne wydawane sąs przez Jednostki Oceny Technicznej JOT (Technical Assessment Bodies TAB) Jednostki Oceny Technicznej (JOT) sąs zrzeszone w Europejskiej Organizacji ds. Oceny Technicznej (EOTA) Instytut Techniki Budowlanej,, jako członek EOTA, zajmuje się oceną wyrobów w innowacyjnych wprowadzanych na rynek europejski od 1998 r., służąs żąc c polskim i zagranicznym producentom wyrobów budowlanych
Dziękuj kuję za uwagę a.panek@itb.pl aprobaty@itb.pl www.itb.pl