1
Dokumenty odniesienia. 1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. Nr 143, poz.1515, Nr 202 z 2009 r., poz. 1555), zwane dalej rozporządzeniem. 2. Zarządzenia Nr 85 /2010 Wojewody Łódzkiego z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie opracowania planów przygotowań służby zdrowia na potrzeby obronne państwa (na szczeblu samorządu terytorialnego). 3. Rekomendacje Dyrektora Departamentu Spraw Obronnych, Zarządzania Kryzysowego i Ratownictwa Medycznego Ministerstwa Zdrowia z grudnia 2011 roku dotyczące zasad przygotowań ochrony zdrowia do działań w przypadku wystąpienia zdarzeń nadzwyczajnych, sytuacji kryzysowych, zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. 4. Wytyczne Wojewody Łódzkiego ze stycznia 2012 r. do działalności w zakresie realizacji zadań obronnych w 2012 roku. Niniejsze wytyczne wydane zostały w celu wykonania spoczywających na organach administracji publicznej zadań związanych z obronnością państwa, które powinny być zrealizowane przez jednostki organizacyjne służby zdrowia w 2012 roku. Wytyczne te mogą być pomocne przy opracowywaniu własnych wytycznych, zarządzeń i planów przedsięwzięć obronnych, przez odpowiedzialne za przygotowania ochrony zdrowia do realizacji zadań obronnych organy samorządu terytorialnego. W ramach zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego ludności w czasie pokoju, w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych i w czasie wojny wykonując zadania obronne w ochronie zdrowia, określone postanowieniami obowiązujących aktów prawnych, należy mieć na uwadze zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia, skutkom klęsk żywiołowych i innym nadzwyczajnym zagrożeniom, jak również działania dotyczące przestrzegania zasad dotyczących ochrony informacji niejawnych. 2
Najważniejsze przedsięwzięcia związane z przygotowaniami obronnymi w zakresie ochrony zdrowia w 2012 r. 1. Realizacja zadań wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. Nr 143, poz. 1515, Dz. U. z 2009 r., Nr 202, poz. 1555). 2. Realizacja zadań określonych w wojewódzkim Programie Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych RP w latach 2009 2018 oraz Programie Doskonalenia Obrony Cywilnej (PDOC) w zakresie dotyczącym ochrony zdrowia. 3. Realizacja określonych przedsięwzięć przygotowawczych dotyczących działu zdrowie zapewniających gotowość naszego kraju do realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza (HNS wsparcie dla wojsk sojuszniczych) zarówno w czasie pokoju, jak i w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz w czasie wojny. 4. Planowanie oraz realizowanie szkoleń obronnych z uwzględnieniem jednostek organizacyjnych publicznej i niepublicznej służby zdrowia znajdujących się na administrowanym terenie i wykonujących zadania obronne na rzecz zabezpieczenia szpitalnej bazy łóżkowej powiatu oraz zastępczych miejsc szpitalnych. REALIZUJĄC ZADANIA OBRONNE W 2012 ROKU NALEŻY: W zakresie przedsięwzięć dokumentacyjno planistycznych. 1.W związku z kontynuacją w 2011 r. opracowywania przez starostów i wójtów planów, o których mowa w 2 ust. 1 pkt. 3 znowelizowanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach i stwierdzeniem, że w niektórych z nich przyjęto rozwiązania 3
i wielkości odbiegające od obowiązujących zasad i wymagań ( np.: nie uwzględniono nowych ilości łóżek do poszerzanej bazy szpitalnej i wydzielania łóżek dla służb mundurowych, jak również zmian dotyczących tworzenia zespołów zastępczych miejsc szpitalnych), należy prace planistyczne kontynuować i niniejsze plany w tym zakresie skorygować. Jednostki samorządowe, które do chwili obecnej nie przesłały do zatwierdzenia niżej wymienionych planów do WBiZK Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, kończą dostosowanie planów przygotowań publicznej i niepublicznej służby zdrowia powiatów i gmin do wymagań określonych w znowelizowanym rozporządzeniu oraz opracowywanie planów organizacji i funkcjonowania zastępczych miejsc szpitalnych w ostatecznym nieprzekraczalnym terminie do 30. 06. 2012 r. W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) trwają prace nad nowelizacją w 2012 r ww. rozporządzenia, w zakresie zmian w nazewnictwie wprowadzając m. in. określenie: podmiot leczniczy. Art. 218 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej stanowi, że ilekroć przepisy odrębne nakładają obowiązek na zakład opieki zdrowotnej albo przyznają takiemu zakładowi prawo, te obowiązki albo prawa dotyczą podmiotu leczniczego. Natomiast ustęp 2 wskazuje, że ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o zakładach opieki zdrowotnej, rozumie się przez to przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego. 2. Dokonując korekty planów pamiętać należy o ustaleniach i zaleceniach dotyczących opracowywania planów, przekazanych w Wytycznych Wojewody Łódzkiego dotyczących zasad przygotowania ochrony zdrowia w 2011 roku, w tym w szczególności dotyczących planowanego powiększenia bazy szpitalnej i tworzonych zastępczych miejsc szpitalnych oraz ich pełnego zabezpieczenia kadrowego. 3. W korygowanym i aktualizowanym załączniku do planu, przedstawiającym rozwinięcie łóżek szpitalnych należy wyszczególnić obok łóżek zabiegowych i wewnętrznych, także łózka psychiatryczne, rehabilitacyjne, zakaźne i obserwacyjno-zakaźne (nie we wszystkich planach je wyszczególniono). Wyszczególnienie łóżek psychiatrycznych i rehabilitacyjnych jest niezbędne z uwagi na wydzielanie tego typu łóżek również dla służb mundurowych, a w przypadku łóżek zakaźnych i obserwacyjno-zakaźnych z uwagi na najbardziej prawdopodobne w obecnym okresie, 4
spośród innych zagrożeń, zagrożenie epidemiczne (pandemiczne). 4. Wejście w życie z dniem 5 lutego 2011 r. ustawy o rezerwach strategicznych ( Dz. U. Nr 229, poz.1496, z późn. zm.) spowodowało przejmowanie rezerw przez Agencję Rezerw Materiałowych (proces ten zostanie zakończony w I połowie 2012 r.).wraz z przemieszczeniem do składnicy ARM zestawów medycznych utrzymywanych w jednostkach organizacyjnych służby zdrowia należy zmienić dotychczasowy Wykaz utrzymywanych zestawów medycznych rezerw państwowych - stanowiący załącznik do opracowanego planu na: Wykaz zestawów medycznych rezerw strategicznych przewidzianych do wykorzystania na poszerzenie bazy szpitalnej województwa. Niniejszy wykaz sporządzić wg poniższego wzoru: L. p. Nazwa zakładu wykorzystującego zestaw (dla którego zestaw jest przeznaczony) Rodzaj i liczba zestawów z tego na ZMSz Uwagi C-5 C-3 S S-ob U U-ob Ł-SU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Zmiana miejsca przechowywania zestawów medycznych rezerw strategicznych nie zmienia zasad planowania ich wykorzystania przez jednostki organizacyjne. Zmienia jedynie zasady ich udostępniania (wymaga m.in. zaplanowania transportu, w celu ewentualnego przemieszczenia z magazynów ARM do miejsca docelowego). 5. Zgodnie z ust. 6 2 ww. rozporządzenia, plany należy aktualizować na bieżąco. 5
6. Z zatwierdzonych przez Wojewodę Łódzkiego planów przygotowania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa jednostki administracji samorządowej od szczebla powiatu, sporządzają wyciąg zawierający : a) plan rozwinięcia łóżek szpitalnych w powiecie, b) wykaz tworzonych zastępczych miejsc szpitalnych, c) wykaz zestawów medycznych rezerw strategicznych przewidzianych do wykorzystania na poszerzenie bazy szpitalnej powiatu, d) bilans (rozliczenie) personelu medycznego w powiecie. Corocznie, począwszy od 2012 r. - w terminie do 01 marca, należy przesyłać do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi uaktualnione wyżej wymienione dokumenty lub potwierdzenie na piśmie ich aktualności (oprócz bilansu personelu medycznego). Bilans personelu medycznego należy przesłać w terminie do 15 marca. 7. Jednocześnie należy wykorzystać w planowaniu jednoznaczny obecnie zapis 17c rozporządzenia, uprawniający jednostki organizacyjne publicznej i niepublicznej służby zdrowia do występowania do organów administracji publicznej w sprawie potrzebnych jednostce świadczeń osobistych i rzeczowych ze strony przedsiębiorców i osób fizycznych ( w rozumieniu przepisów o powszechnym obowiązku obrony RP). 8. Jednostki samorządowe na bieżąco aktualizują dołączone do planów wykazy wydanych decyzji (przez właściwych miejscowo wójtów, burmistrzów, prezydentów miast), dotyczących realizacji świadczeń osobistych i rzeczowych w celu zabezpieczenia logistycznego poszerzanej bazy szpitalnej i tworzonych zespołów zastępczych miejsc szpitalnych. Jeden egzemplarz zaktualizowanego ww. wykazu należy przesłać do WBiZK ŁUW w Łodzi w terminie do dnia 30 czerwca 2012 r.. 9. W planowaniu zabezpieczenia medycznego zespołów zastępczych miejsc szpitalnych, zdecydowanie zwiększono rolę udziału niepublicznych jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia oraz jednostek innych niż szpitale, dla których organami tworzącymi jest samorząd terytorialny. 6
10. Przez właściwego miejscowo Wójta, Burmistrza, Prezydenta Miasta, koniecznym jest złożenie do Wojewody Łódzkiego wniosku o nałożenie zadań obronnych na jednostki organizacyjne niepublicznej służby zdrowia, które zobowiązano do organizowania i zabezpieczenia medycznego funkcjonowania zastępczych miejsc szpitalnych (ZMSz). Do wniosku należy dołączyć aktualny wyciąg z postanowienia o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) z potwierdzeniem za zgodność z oryginałem. 11. Pełne zabezpieczenie kadrowe tworzonej bazy szpitalnej i zespołów zastępczych miejsc szpitalnych, należy uzyskać poprzez właściwe rozmieszczenie personelu medycznego w powiecie (realizacja planu przeniesień) oraz prowadzone przez jednostki organizacyjne ochrony zdrowia postępowania reklamacyjne pracowników w wojskowych komendach uzupełnień (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie reklamowania od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz. U. Nr 210, poz. 2136, z późn. zm.). 12. Włączyć do planu, ze względu na niezbędne potrzeby informacyjne, nowy załącznik o nazwie Wykaz wybranej specjalistycznej aparatury medycznej, zawierający liczbę sprzętu wykazywanego przez podmioty lecznicze w sprawozdaniach MZ-29 oraz dodatkowo: respiratory, kardiomonitory, pompy infuzyjne itp. i jeden egzemplarz wykazu przesłać do WBiZK ŁUW w Łodzi do dnia 30 września 2012 roku; 13. Podmioty lecznicze, które zostały zobligowane do realizacji świadczeń w formie wydzielania łóżek szpitalnych dla służb mundurowych, powinny zakończyć do 30 czerwca 2012 r. opracowywanie Planów wydzielenia łóżek dla służb mundurowych (zbiór dokumentów określonych w 17a ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r). W zbiorze tych dokumentów należy ująć obowiązujące procedury postępowania po zarządzeniu wydzielania łóżek dla służb mundurowych, wykorzystując w tym celu Instrukcję opracowania planów wydzielenia łóżek dla służb mundurowych opracowaną przez Ministerstwo Zdrowia przy współudziale Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia. 7
W zakresie przedsięwzięć organizacyjnych. 1. Organizować przygotowania obronne ochrony zdrowia w oparciu o istniejące akty prawne oraz niniejsze wytyczne. 2. Dokonać sprawdzenia, czy w statutach i regulaminach organizacyjnych podmiotów leczniczych wykonujących zadania obronne, umieszczony został zapis dotyczący realizacji zadań na potrzeby obronne państwa. W przypadku braku takiego zapisu spowodować, aby zostały one wpisane do powyższych dokumentów. 3. Posiadać aktualne plany działania jednostek ochrony zdrowia na wypadek katastrof i klęsk żywiołowych. W wyżej wymienionych planach należy szczególną uwagę zwrócić na: - aktualność planów ewakuacji i funkcjonowania ewakuowanych podmiotów leczniczych w obiektach zastępczych, - ustalenie zasad współdziałania służb ratowniczych, porządkowych i obrony cywilnej, - zapewnienie właściwej obsady stanowisk inspektorów ds. obronnych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia, - zabezpieczenie logistyczne potrzeb szpitala na poziomie zapewniającym właściwe funkcjonowanie placówki. 4. W związku z koniecznością zabezpieczenia medycznego EURO-2012, należy dołożyć wszelkich starań w zakresie dokumentacyjno - planistycznym oraz organizacyjnym, przygotowującym służbę zdrowia do działań na wypadek sytuacji kryzysowych, w tym realizacji zadań obronnych. 5. W Ministerstwie Zdrowia (DSOZKiRM) został opracowany na podstawie ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie minimalnych wymagań dotyczących zabezpieczenia pod względem medycznym imprezy masowej (w tym imprezy masowej podwyższonego ryzyka). Data publikacji ww. rozporządzenia planowana jest na I kwartał 2012 r. 8
W zakresie przygotowania jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego oraz podmiotów leczniczych do działania w sytuacjach kryzysowych. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. Nr 143,poz. 1515 z późn. zm.) swym zakresem obejmuje zadania podmiotów leczniczych, nie tylko w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny, ale również w sytuacjach kryzysowych. Te same zadania dotyczą również właściwości organów samorządu terytorialnego w zakresie m.in. opracowania we współpracy z podmiotami leczniczymi, właściwymi ze względu na lokalizację tworzonych zastępczych miejsc szpitalnych Planów organizacji i funkcjonowania zastępczych miejsc szpitalnych. Odniesienie do zadań organów administracji terenowej i podmiotów leczniczych w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych zostało zapisane w 8 ust. 1 ww. rozporządzenia, mówiącym że W celu udzielenia świadczeń zdrowotnych poszkodowanym, rannym i chorym oraz umożliwienia szybkiego zwolnienia łóżek szpitalnych, w wyznaczonych budynkach przygotowuje się i wyposaża miejsca do leżenia, zwane dalej zastępczymi miejscami szpitalnymi, stanowiące uzupełnienie łóżkowej bazy szpitalnej kraju w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych, zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. Przez sytuacje kryzysowe w rozumieniu ww. zapisu należy rozumieć sytuacje, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. Nr 89, poz. 590, z późn. zm.). Biorąc pod uwagę przeznaczenie zespołów zastępczych miejsc szpitalnych oraz możliwości udzielenia świadczeń medycznych w obiektach, w których planuje się ZMSz, przedmiotowe zespoły stosownie do sytuacji mogą oprócz roli określonej w ww. rozporządzeniu pełnić funkcję: 9
a) miejsc ewakuacji dla osób: 1) poszkodowanych lub bezpośrednio zagrożonych po wystąpieniu zdarzenia niebezpiecznego (np. pożaru, wybuchu lub innego miejscowego zagrożenia) w obiektach lub na terenach; 2) ewakuowanych prewencyjnie, z terenów i obiektów, w przypadku zbliżającego się zagrożenia, np. związanego z rozprzestrzenianiem się zaistniałych zdarzeń niebezpiecznych (powódź, katastrofa chemiczna itp.) lub groźbą prowadzenia działań militarnych w przypadku zagrożeń wojennych; b) miejsc kwarantannowych i izolacyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.). Rozszerzając katalog możliwych zastosowań ZMSz oraz fakt, że skierowanie personelu medycznego m.in. do zabezpieczenia funkcjonowania ww. ZMSz następuje w drodze nadania przydziałów do formacji Obrony Cywilnej należy w tym celu korzystać z zapisów: a) działu IV ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.) oraz wydanych na tej podstawie rozporządzeń Rady Ministrów: - z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U. Nr 96, poz. 850); - z dnia 29 marca 2005 r. w sprawie stanowisk uznawanych za równorzędne z odbywaniem służby w obronie cywilnej (Dz.U. Nr 60, poz. 519); - z dnia 29 marca 2005 r. wsprawie zasad zwalniania przez pracodawców z obowiązku świadczenia pracy osób powołanych do służby w obronie cywilnej w związku ze zwalczaniem klęsk żywiołowych, katastrof i zagrożeń środowiska (Dz. U. Nr 60, poz. 518), b) dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. Nr 23, poz. 93, z późn. zm.). 10
Realizację zadań w zakresie uczestnictwa podmiotów leczniczych w reagowaniu na sytuacje kryzysowe należy prowadzić zgodnie z zapisami ustawy o zarządzaniu kryzysowym w części obejmującej: zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego, zestawienia sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych oraz zasad ich współdziałania, tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, uczestniczących w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej, organizację ratownictwa, opieki medycznej, pomocy społecznej oraz pomocy psychologicznej, wykaz umów i porozumień zawartych z podmiotami leczniczymi, obejmujących realizację zadań wynikających z planów zarządzania kryzysowego. Przy uwzględnianiu faktu, iż w skład zespołów zarządzania kryzysowego szczebla, powiatu (gminy), którymi kierują odpowiednio, starosta, (wójt, burmistrz, prezydent miasta) mogą wchodzić m.in. osoby zatrudnione w powiatowych (gminnych) jednostkach organizacyjnych lub jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy, kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych (gminnych), przedstawiciele społecznych organizacji ratowniczych oraz inne osoby zaproszone przez kierownika zespołu zarządzania kryzysowego (przedstawiciele podmiotów leczniczych biorących udział w reagowaniu kryzysowym odpowiedniego szczebla). Należy jednocześnie mieć na uwadze, że obowiązek podjęcia działań w zakresie zarządzania kryzysowego spoczywa na tym organie właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego, który pierwszy otrzymał informację o wystąpieniu zagrożenia. W celu realizacji zadań w zakresie reagowania na sytuacje kryzysowe do wskazanych kierowników podmiotów leczniczych należy: 1. Współpracować i współdziałać z właściwymi miejscowo organami obrony cywilnej w zakresie zapewnienia pomocy medycznej 11
poszkodowanej ludności w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych oraz stanów nadzwyczajnych. 2. Opracować stosownie do potrzeb i aktualizować plany obrony cywilnej jednostek organizacyjnych. 3. Dokonać analizy możliwości wykorzystania posiadanych planów przygotowania i wykorzystania podmiotów leczniczych do działania w sytuacjach kryzysowych i masowego napływu poszkodowanych rannych i chorych. 4. Określić możliwości niesienia pomocy medycznej na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowych, nadzwyczajnych, klęsk żywiołowych i katastrof poprzez: a) prowadzenie na bieżąco analizy zagrożeń; b) doskonalenie współdziałania z właściwymi miejscowo organami administracji samorządowej w zakresie realizacji zadań obrony cywilnej; c) prowadzenie szkoleń personelu odpowiedzialnego za przygotowanie podmiotów leczniczych do działania w sytuacjach kryzysowych; d) przygotowanie podmiotów leczniczych do udzielania pomocy medycznej w warunkach zwiększonego napływu poszkodowanych, rannych i chorych; e) przygotowanie jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia do realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych RP; f) dokonanie kontroli i weryfikacji posiadanych: zapasowych źródeł energii (agregaty prądotwórcze), awaryjnych (zapasowych) ujęć wody, alternatywnych źródeł ciepła (własne kotłownie), 12
w kontekście możliwości i konieczności poszerzania lub rozwijania bazy łóżkowej oraz ewentualnego wsparcia elementów logistycznych rozwijanych Zespołów Zastępczych Miejsc Szpitalnych. W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego na terenie gminy, a w szczególności zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, mając na uwadze wynikającą z Art. 12a ust. 3b. ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej możliwość wystąpienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego z wnioskiem o podjęcie działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia. Wynikający z tego obowiązek dla ww. inspektora to również kierowanie akcją sanitarną przy masowych przemieszczeniach ludności, zjazdach i zgromadzeniach. Do zadań organów administracji rządowej oraz samorządowej w terenie należy współdziałając z powiatowymi służbami sanitarno epidemiologicznymi kontynuować działania zmierzające do zabezpieczenia przeciwepidemicznego ludności, ochrony przed skażeniami i zakażeniami oraz ich wykrywania, a w szczególności: a) doskonalić system wczesnego ostrzegania i alarmowania z uwzględnieniem zagrożeń o charakterze terrorystycznym w miejscach gromadzenia się dużej liczby osób, takich jak centra handlowo rozrywkowe, centra rekreacyjne, supermarkety, miejsca kultu religijnego oraz obiekty sportowe; b) dokonać aktualizacji wykazów posiadanych sił i środków, niezbędnych w przypadku konieczności podjęcia skutecznych działań przez odpowiednie służby w przypadku zagrożenia biologicznego, wystąpienia masowych zachorowań lub zagrożenia epidemią lub pandemią grypy zgodnie z zaleceniami właściwych miejscowo służb nadzoru sanitarno-epidemiologicznego; c) w oparciu o zaktualizowane wykazy, o których mowa powyżej, przeprowadzić analizę dotyczącą możliwości podjęcia skutecznych działań w aspekcie zagrożenia biologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania sektora ochrony zdrowia (w tym szpitali) do działań w przypadku szybko wzrastającej liczby chorych w przebiegu epidemii lub pandemii grypy i jej powikłań. 13
W zakresie dystrybucji preparatów stabilnego jodu (tabletek jodku potasu) w ramach działań interwencyjnych na wypadek nadzwyczajnego zdarzenia radiacyjnego. 1. Ilość preparatów stabilnego jodu oraz miejsca ich przechowywania i dystrybucji na terenie województwa określa wojewoda w porozumieniu z właściwymi organami jednostek samorządu terytorialnego, uwzględniając liczbę mieszkańców należących do grup ryzyka, które powinny zostać w pierwszej kolejności objęte ochroną przed wchłonięciem radioaktywnego jodu. (Wojewódzki plan dystrybucji tabletek jodku potasu w przypadku zdarzeń radiacyjnych na terenie województwa łódzkiego ). Grupy ryzyka i dawkowanie preparatu jodowego w poszczególnych grupach: 1) noworodki i niemowlęta do 3 miesiąca życia otrzymują jednorazowo 12,5 mg jodu (1/2 tabletki = 12,5 mg jodu), 2) niemowlęta powyżej 3 miesiąca życia i dzieci do 2 roku życia otrzymują jednorazowo 25 mg jodu (1 tabletka = 25 mg jodu), 3) dzieci powyżej 2 roku życia do 6 lat otrzymują jednorazowo 50 mg jodu ( 2 tabletki = 50 mg jodu), 4) dzieci powyżej 6 roku życia i młodzież do 16 lat otrzymują jednorazowo 100 mg jodu (4 tabletki = 100 mg jodu), 5) kobiety ciężarne otrzymują jednorazowo 100 mg jodu (4 tabletki = 100 mg jodu), 6) kobiety karmiące piersią, które z racji grupy wiekowej (matki do 16 roku życia) kwalifikują się do tyreoprotekcji otrzymują jednorazowo 100 mg jodu (4 tabletki = 100 mg jodu), z jednoczesnym stanowczym zaleceniem powstrzymania się przez 48 godz. od karmienia piersią oraz przejście na żywienie dziecka preparatami mleka w proszku, 7) młodzież powyżej 16 roku życia do 18 roku życia i dorośli, którym ze wskazań lekarskich należy podać profilaktykę jodową w przypadku skażenia radiacyjnego otrzymują jednorazowo 100 mg jodu (4 tabletki = 100 mg jodu). 14
2. Podstawowymi miejscami dystrybucji preparatów jodowych powinny być: jednostki ochrony zdrowia, apteki, stacje sanitarno epidemiologiczne, a także szkoły i przedszkola. 3. Bezpośrednie wydawanie preparatów jodowych, w ramach działań interwencyjnych, powinien nadzorować pracownik ochrony zdrowia (np. lekarz, farmaceuta, pielęgniarka, ratownik medyczny). 4. Jeden punkt wydawania preparatów jodowych powinien przypadać na nie więcej niż 5.000 mieszkańców. 5. Transport preparatów jodowych do punktów odbioru preparatu w powiatach zapewnia wojewoda, a transport do punktów dystrybucji na terenie powiatu zapewnia starosta. 6. Zgromadzone w 2008 r. na terenie województwa, na wypadek zdarzenia radiacyjnego, preparaty jodowe w postaci tabletek należą do rezerw strategicznych produktów leczniczych. 7. W przypadku wystąpienia zagrożenia radiacyjnego o zasięgu wojewódzkim zwolnienie z rezerw strategicznych preparatów stabilnego jodu następuje na wniosek wojewody, po otrzymaniu informacji o przekroczeniu poziomów interwencyjnych dla izotopów radioaktywnych jodu przekazanej przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Zgodnie z nowymi regulacjami tylko Minister Gospodarki jest organem uprawnionym do tworzenia, udostępniania i likwidacji rezerw strategicznych. Zasady udostępnienia rezerw strategicznych określają zapisy art. 18 i 19 zawarte w ustawie z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz. 14 96). Zwolnienie przedmiotowej rezerwy następuje na wniosek: a) wojewody właściwego dla miejsca zdarzenia radiacyjnego w przypadku zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, 15
b) decyzję o udostępnieniu rezerw minister właściwy do spraw gospodarki wydaje niezwłocznie. Decyzja ta podlega natychmiastowemu wykonaniu przez Agencję Rezerw Materiałowych. W zakresie gospodarki rezerwami strategicznymi produktów leczniczych i wyrobów medycznych. 1. Zapewnić racjonalne planowanie wykorzystania rezerw strategicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych w celu zabezpieczenia procesu poszerzania bazy szpitalnej. 2. W dniu 5 lutego 2011 r. weszła w życie ustawa o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz. 1496), zastępując ustawę z dnia 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych. Nowa regulacja wprowadza tylko jeden rodzaj rezerw - rezerwy strategiczne. Zgodnie z zapisami art. 55 nowej ustawy aktualnie istniejące rezerwy gospodarcze utworzone przez ministra właściwego do spraw gospodarki stały się rezerwami strategicznymi z dniem wejścia w życie ustawy. W odniesieniu do rezerw mobilizacyjnych został przeprowadzony przez ministra właściwego do spraw gospodarki przegląd tych rezerw. W wyniku tego dotychczasowe medyczne rezerwy mobilizacyjne (w tym zestawy medyczne) zostały zakwalifikowane do rezerw strategicznych. 3. Konsekwencją przeglądu rezerw medycznych było m. in. podjęcie decyzji o zmianie lokalizacji przechowywania zestawów medycznych tj. przeniesienie ich z magazynów szpitalnych na terenie kraju do magazynów ARM. Proces ten zostanie zakończony w I połowie 2012 r. 4. Należy nadal dysponować aktualnymi danymi dotyczącymi miejsca, liczby i rodzaju zestawów medycznych przechowywanych w magazynach ARM przeznaczonych do wykorzystania własnego oraz dla podmiotów realizujących zadania obronne na szczeblu powiatu. W związku z powyższym należy przewidzieć i zapewnić w ramach świadczeń rzeczowych, środki transportu niezbędne do docelowego przemieszczenia rezerw. 16
Realizacja zadań publicznej służby krwi na potrzeby obronne państwa, wykonywanych przez Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK). W związku z opracowaną Koncepcją realizacji zadań służby krwi w procesie realizacji zadań obronnych na potrzeby państwa przez publiczną i niepubliczną służbę zdrowia (zadań wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach - Dz. U. Nr 143, poz. 1515, z późn. zm.), wprowadzono nowy wzór Planu przygotowań jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi (RCKiK) na potrzeby obronne państwa. Regionalnego Centrum Krwi i Krwiolecznictwa po otrzymaniu stosownych dokumentów opracowały w 2009 r. przedmiotowe plany, które następnie zostały zatwierdzone przez Ministra Zdrowia. W koncepcji uwzględniono m.in. tematykę dotyczącą zgromadzenia i utrzymywania od 2009 r. przez poszczególne RCKiK określonego zapasu preparatów krwi ( koncentratu krwinek czerwonych KKCz oraz osocza świeżo mrożonego FFP), wynikającego z potrzeb Sił Zbrojnych RP na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny oraz innych sytuacji kryzysowych. W związku z powyższym wszystkie RCKiK utworzyły zapasy preparatów krwi, a proces gromadzenia docelowych ilości zakończono w listopadzie 2009 roku. Ponadto w Koncepcji zapisano, że w czasie pokoju,w sytuacji wystąpienia nagłego, zwiększonego zapotrzebowania na ww. składniki krwi w wyniku powstania masowych strat sanitarnych, np. po ataku terrorystycznym lub szkodliwym działaniu sił natury, dopuszcza się zwolnienie jednorazowe do 25% ilości zgromadzonego w RCKiK zapasu KKCz i FFP. W takiej sytuacji decyzję o zwolnieniu określonej przez RCKiK (na wniosek właściwego Dyrektora RCKiK) ilości składników krwi podejmuje wojewoda, który jednocześnie powiadamia o tym fakcie Ministra Zdrowia oraz Ministra Obrony Narodowej. Jednocześnie obowiązywać będzie dokonanie niezwłocznego uzupełnienia brakującego zapasu składników krwi przez RCKiK w terminie 30 dni od daty wydania. Nadzór nad utrzymywaniem przedmiotowych zapasów w cywilnych jednostkach służby krwi z ramienia Ministra Zdrowia sprawuje Departament Spraw Obronnych, Zarządzania Kryzysowego i Ratownictwa Medycznego MZ 17
w porozumieniu z Narodowym Centrum Krwi a z upoważnienia Ministra Obrony Narodowej - Szef Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia a w jego imieniu Dyrektora WCKiK w Warszawie. W zakresie szkolenia obronnego, kontroli i sprawozdawczości. Szkolenie obronne kadry kierowniczej i personelu medycznego podmiotów leczniczych organizować z uwzględnieniem zagadnień ujętych w Planie szkolenia obronnego województwa łódzkiego w 2012 roku. 1. Realizować szkolenia specjalistyczne z personelem medycznym przygotowując go do działań w sytuacjach kryzysowych oraz zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. 2. Prowadzić systematyczne szkolenia personelu odpowiedzialnego za profilaktykę i przeciwdziałania skażeniom i zakażeniom w sytuacjach skażenia środowiska w następstwie katastrof chemicznych,powodzi oraz innych zdarzeń nadzwyczajnych, ze szczególnym uwzględnieniem niebezpieczeństwa wystąpienia na terenie województwa (powiatu) niebezpiecznej choroby zakaźnej lub celowo dokonanego ataku bioterrorystycznego. 3. Szkoleniem w podmiotach leczniczych realizujących zadania obronne objąć osoby bezpośrednio odpowiedzialne za realizację przedmiotowej tematyki i zaangażowane w procesie jej realizacji. 4. Szkoleniem obronnym objąć również wszystkich pracowników odpowiedzialnych za przygotowanie do realizacji zadań na potrzeby obronne państwa w poszczególnych podmiotach leczniczych, w szczególności należy zwrócić uwagę na jednostki organizacyjne, które zostały ujęte w powiatowym (gminnym) Planie przygotowania i wykorzystania publicznej i niepublicznej służby zdrowia na potrzeby obronne państwa. 18
5. Objąć jednostki ochrony zdrowia kontrolą w zakresie przygotowań obronnych i gotowości do działań w sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych ze szczególnym uwzględnieniem: a) aktualnego stanu prawnego zapewniającego realizację zadań obronnych przez podmioty lecznicze, b) posiadania poświadczeń bezpieczeństwa przez osoby odpowiedzialne za nadzór nad realizacją tych zadań oraz osoby bezpośrednio zaangażowane w przygotowania i zabezpieczające ich realizację, c) zapewnienia udziału osób odpowiedzialnych w podmiotach leczniczych za nadzór merytoryczny i przygotowanie planów realizacji zadań na potrzeby obronne państwa w przedsięwzięciach szkoleniowych realizowanych przez ich organy założycielskie, takich jak ćwiczenia i treningi, d) doprowadzenia do równomiernego obciążenia przygotowaniami do realizacji zadań na potrzeby obronne państwa, położonych na terenie powiatu jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia publicznych i niepublicznych. W zakresie ochrony informacji niejawnych. 1. W bieżącej działalności należy przestrzegać zapisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) oraz aktów prawnych wydanych na jej podstawie. 2. Spowodować przeprowadzenie postępowań dopuszczających do informacji niejawnych dyrektorów jednostek służby zdrowia i osób odpowiedzialnych za realizację zadań na potrzeby obronne państwa w jednostkach organizacyjnych realizujących tego typu zadania, zgodnie z ww. ustawą. 19
3. Dokumenty niejawne oznaczać oraz umieszczać na nich klauzule niejawności zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2011r. w sprawie sposobu oznaczania materiałów i umieszczania na nich klauzul tajności (Dz. U. Nr 288, poz. 1692). W zakresie zapewnienia bezpieczeństwa podopiecznych przebywających na terenie jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia. 1. Spowodować opracowanie lub aktualizację instrukcji bezpieczeństwa pożarowego i planów ewakuacji osób, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc ewakuacji i środków transportu z jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia na wypadek wystąpienia zagrożeń terrorystycznych. 2. Kontynuować działania na rzecz zapewnienia bezpiecznych warunków ewakuacji ludzi z obiektów jednostek służby zdrowia. 3. W związku z pojawiającymi się w różnych miejscach protestami społecznymi różnych grup zawodowych, w tym pracowników jednostek organizacyjnych ochrony zdrowia i zachodzącą niekiedy koniecznością ewakuacji pacjentów do innych szpitali, należy prowadzić analizę możliwości transportowych na terenie powiatu, w celu zapewnienia, w sytuacji tego wymagającej, właściwego transportu osobom wymagającym ciągłej opieki medycznej. 20