Wstępna informacja o wynikach badania ruchu turystycznego w województwie kujawsko-pomorskim w 2010 roku Dr Andrzej Anszperger Mgr Agnieszka Radkiewicz Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na zlecenie Kujawsko-Pomorskiej Organizacji Turystycznej 1
Projekt nr WND-POKL.08.01.02-04.-12/08 współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego. pn. Kierunki rozwoju w sferze turystyki i ich wpływ na gospodarkę województwa kujawskopomorskiego. Informacja o projekcie Badania ruchu turystycznego w województwie kujawsko-pomorskim zrealizowano w ramach projektu Kierunki rozwoju w sferze turystyki i ich wpływ na gospodarkę województwa kujawsko-pomorskiego finansowanego z PO KL. Wnioskodawcą projektu jest Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna, wykonawcą Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Badanie było prowadzone w 2009 i 2010 roku. Wyniki pomiaru z 2009 zostały zaprezentowane na sesji Sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego w kwietniu 2010 roku. Realizowane badania są w skali Polski pionierskie. Kujawsko-pomorskie jest jednym z pięciu województw, w którym, na taką skalę przestrzenną i rzeczową, podlega badaniu turystyka. Pierwsze badania prowadziła Małopolska (od 2003 roku), od 2005 roku województwo pomorskie, kolejne wykonywano na Śląsku i województwie łódzkim (2008 i 2009). Równolegle w 2009 do badań przystąpiło województwo podkarpackie. Niniejszy projekt realizowany w województwie kujawsko-pomorskim posiada największą spośród wymienionych załoŝoną i zrealizowaną próbę badawczą. Badanie zostało tak skonstruowane, by dostarczyć informacji o: głównych rynkach docelowych w turystyce przyjazdowej do województwa, strukturze demograficznej i społecznej turystów i odwiedzających jednodniowych, preferencjach i motywach turystów, wykorzystywanych /kupowanych/ usługach i dobrach turystycznych, opinii turystów o szeroko rozumianej atrakcyjności turystycznej województwa, rozkładzie terytorialnym turystyki w województwie. Badaniami objęta została przede wszystkim turystyka przyjazdowa do województwa zarówno turystów krajowych jak i zagranicznych. Badania obejmują równieŝ, na ile to moŝliwe, ruch turystyczny wewnątrz województwa. W tym zakresie jest jednak problemem rozróŝnienia wyjazdów bardzo krótkich, co do czasu i bliskich w sensie przestrzennym rekreacyjnych od ruchu turystycznego. Aktywność stricte rekreacyjna 2
mieszkańców województwa nie była przedmiotem badania, nie była teŝ badana turystyka wyjazdowa. W odniesieniu do pozostałych osób pojęcie turysta rozumiane będzie szerzej niŝ definiuje to Światowa Organizacja Turystyki WTO, a więc nie tylko korzystający z noclegów ale i odwiedzający, czyli przyjeŝdŝający do województwa (poszczególnych miejscowości) na kilka czy kilkanaście godzin. Celem pośrednim badań jest stworzenie zarysu podstaw instytucjonalnych do przepływu i gromadzenia informacji o ruchu turystycznym w województwie. Efektem badania będzie dostarczenie wiarygodnych informacji dla efektywnej polityki turystycznej władz województwa i całej branŝy turystycznej. Rdzeniem badania są wywiady kwestionariuszowe. Łącznie w skali województwa przeprowadzono 14 tysięcy bezpośrednich wywiadów kwestionariuszowych (9 tysięcy w 2010 roku). Wstępna informacja o wynikach badania ruchu turystycznego w województwie kujawsko pomorskim w 2010 roku Analizując dane z roku 2010 województwo kujawsko-pomorskie odwiedziło nieznacznie więcej kobiet niŝ męŝczyzn. Proporcje zasadniczo nie róŝniły się od zeszłorocznych. Wykres:1. Respondenci wg płci i roku przeprowadzenia badania. 3
100% 90% 80% 70% 45,5 44,8 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 54,5 55,2 2010 2009 mężczyza kobieta ogółem Wykres 2. Respondenci według płci 100% 90% 80% 43,20% 70% 56,10% 55,20% 60% 50% 40% 30% 56,80% 20% 43,90% 44,80% 10% 0% turyści polscy turyści zagraniczni Ogółem kobieta mężczyzna Wśród respondentów polskich podróŝujących po województwie kujawsko-pomorskim zdecydowana większość pochodzi z miasta. Jednak róŝnica nie jest tak znaczna jak w badaniu ubiegłorocznym. W 2010 roku 22 % respondentów polskich deklarowała zamieszkanie na terenach wiejskich, zaś nieco ponad 77% miejskich. Podczas gdy w 2009 roku stosunek tychŝe danych wynosił 14% do 84,6% (dane dotyczące pochodzenia miasto/wieś zbierana była tylko w odniesieniu do turystów polskich). Nieco ponad 1,5% 4
turystów polskich nie odpowiedziała na pytanie dotyczące zamieszkania na terenach miejskich lub wiejskich. Wykres: 3. Miejsce pochodzenia turystów krajowych w 2009 i 2010 roku 2010 76,4 22 1,6 2009 84,6 14 1,4 0% 20% 40% 60% 80% 100% miasto wieś brak danych Blisko połowa badanych deklarowała, Ŝe posiada wykształcenie średnie, zaś 41% wykształcenie wyŝsze. 7,8% respondentów zadeklarowała wykształcenie podstawowe, zaś niespełna 1% - nie podała swojego wykształcenia. Wykres: 4. Respondenci według wykształcenia 5
100% 1 0,7 1,7 90% 80% 43 41,2 70% 60% brak danych zawodowe 50% wyższe 40% 30% 49 48,6 średnie podstawowe 20% 10% 7 7,8 0% 2009 2010 Wykształcenie respondentów nie róŝni się od wyników badania w 2009 roku. Województwo kujawsko-pomorskie odwiedzają goście z całego świata. Najliczniejszą grupą są nadal nasi zachodni sąsiedzi Niemcy (stanowią nieco ponad 1/3 turystów zagranicznych). Na drugim miejscu są przyjazdy z Wielkiej Brytanii (prawie 15%). Na trzecim miejscu dokonała się zmiana w stosunku do roku 2009. Trzecią ą najliczniejszą grupą respondentów byli turyści zamieszkujący we Francji. Szczegółowe kierunki przyjazdów obcokrajowców obrazuje wykres 5. Wykres: 5. Struktura kierunków przyjazdów turystów zagranicznych do województwa kujawsko-pomorskiego 6
40,0 35,0 35,1 34,3 30,0 25,0 20,0 17,3 15,0 15,0 11,3 2010 2009 10,0 7,6 7,9 9,1 5,0,0 5,7 5,4 4,8 3,7 3,1 3,1 3,4 3,1 2,5 2,5 2,3 2,0 2,0 2,0 1,1 1,1 1,1 1,4 1,4 1,7 1,7 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,4 Niemcy Wielka Brytania Francja USA Litwa Hiszpania Holandia Kanada Ukraina Irlandia Australia Włochy Czechy Szwecja Rosja Izrael Brazylia Austria Norwegia Dania Maedonia inne Pod kategorią inne kryją się kraje z wynikiem mniejszym niŝ 1%, są to: - w 2009 roku: Japonia, Czechy, Słowacja, Białoruś, Serbia, Szwajcaria, Portugalia, Belgia, Holandia, RPA, Grecja, Turcja, Finlandia, Nowa Gwinea, Indonezja, Nigeria, Malta, Węgry, Argentyna, Izrael, Palestyna. - w 2010 roku: Słowacja, Austria, Białoruś, Chiny, Serbia, Szwajcaria, Norwegia, Dania, Belgia, Grecja, Turcja, Finlandia, Nigeria, Węgry, Argentyna, Korea, Luksemburg, Łotwa. Niezmiennie najliczniejszą grupę turystów polskich stanowią mieszkańcy kujawskopomorskiego którzy, podróŝują po własnym województwie, poza miejscem swojego zamieszkania stając się turystami. W skali regionu to około 42%. 7
Podobnie jak w 2009 roku w kujawsko-pomorskie w drugiej kolejności odwiedzają turyści z mazowieckiego (13,4%), następnie z wielkopolskiego (niespełna 10%) i pomorskiego (nieco ponad 8%). W dalszej kolejności łódzkie (6,2%) i śląskie (3,8), które jako jedyne wyprzedza sąsiadujące z kujawsko-pomorskim województwo warmińskomazurskie (3,6%). Najmniej licznie odwiedzają nasze województwo goście z odległych województw: świętokrzyskiego, opolskiego, podkarpackiego (poniŝej 1%). ChociaŜ równie odległe małopolskie uzyskało ponad 2% wskazań. Wykres: 6. Respondenci według województwa dolnośląskie wielkopolskie świętokrzyskie podkarpackie opolskie małopolskie lubuskie lubelskie śląskie łódzkie mazowieckie podlaskie warmińsko- pomorskie zachodniopomor kujawsko- 2,6 1,9 10,1 9,6 0,5,5 0,8,5 0,5,5 2,1 2,3 1,8,6 1,7 1,6 4,6 3,8 6,5 6,2 13,5 13,4 1 1,3 3,2 3,6 10,2 8,4 3,2 2,8 37,7 42,7,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 2009 2010 8
Wyniki roku 2010 potwierdzają, Ŝe dominującym motywem przyjazdu turystycznego do naszego województwa jest wypoczynek. Wykres 7 wskazuje, iŝ jest to ponad 30% z pozostałych motywów, następnie zwiedzanie zabytków, odwiedzanie rodziny i znajomych oraz motyw zdrowotny. Wykres: 7. Respondenci według celu przyjazdu i narodowości w 2009 i 2010 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 0,90% 1,80% 2,30% 0,30% 3,40% 5,10% 2,50% 2,00% 0,90% 2,30% 3,40% 4,80% 4,40% 15,90% 10,40% 8,10% 20,60% 1,40% 1,10% 1,70% 2,00% 5,00% 1,10% 2,50% 6,20% 1,00% 1,10% 0,70% 10,20% 5,40% 1,40% 13,20% 2,60% 40,20% 23,40% 28,10% 20,00% szkoła/studia przejazdem inne zakupy udział w imprezie do rodziny, znajomych udział w konferencji / szkoleniu służbowy (interesy) religinjy zdrowotny 30% 20% 35,50% 33,70% 32,30% 38,30% zwiedzanie zabytków wypoczynek 10% 0% 2010 2009 2010 2009 turyści polscy turyści zagraniczni 9
Turystyka jest złoŝonym i zróŝnicowanym obszarem aktywności, podlegającym róŝnym wpływom np. epidemie czy pogoda. Między innymi z tych powodów badania prowadzone w tak krótkim przedziale porównawczym - dwóch lat - nie pozwalają na miarodajnie mocne wnioskowanie o kształtowaniu się turystyki w województwie. Dają jednak przesłanki do uchwycenia pewnych tendencji, które mogą stanowić podstawę kształtowania polityki promocyjnej oraz programowania rozwoju turystyki w województwie. 10