UWAGA. Przed rozpoczęciem obróbki szkła Stopray, ipasol i iplus należy dokładnie zapoznać się z instrukcją.

Stopray - Stopray T Stopray SilverFlex ipasol Energy Light iplus Top 1.1, iplus Top 1.1 T, iplus Advanced 1.0, iplus Advanced 1.0 T, iplus Energy N, iplus Energy NT, iplus I-Top, iplus Light, iplus Top 1.0, Planibel Top N+, Planibel Top N+T Planibel AS INSTRUKCJA OBRÓBKI WERSJA 2.0 lipiec 2017 Niniejsza wersja instrukcji unieważnia i zastępuje wszelkie poprzednie wersje.

UWAGA Przed rozpoczęciem obróbki szkła Stopray, ipasol i iplus należy dokładnie zapoznać się z instrukcją. Ważne instrukcje wstępne Na każdym etapie procesu obróbki pracownicy odpowiedzialni za transport szkła muszą używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: obuwia ochronnego, rękawic ochronnych 2, okularów ochronnych itp. Okres trwałości tafli magazynowych bez zabezpieczenia: szkło należy wykorzystać w ciągu trzech miesięcy od dostarczenia. Okres trwałości tafli magazynowych zabezpieczonych (zamknięte opakowanie): szkło należy wykorzystać w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia. Okres trwałości szkła ciętego: dwa tygodnie od dostarczenia. Po otwarciu opakowania szkło należy wykorzystać w ciągu jednego dnia. Opakowanie należy otworzyć po raz pierwszy po ogrzaniu się szkła do temperatury pokojowej, aby uniknąć tworzenia się skroplin na jego powierzchni. Zalecamy zachowanie ostrożności podczas obróbki i transportu tego szkła powlekanego w celu uniknięcia uszkodzeń powłoki. Pracownicy odpowiedzialni za transport szkła muszą nosić czyste rękawice 2, by nie pozostawić na szkle zabrudzeń w postaci śladów palców. Rękawiczki muszą być zatwierdzone jako nadające się do użycia ze szkłem powlekanym. Warunki przechowywania: zob. poniżej. Jeśli szkło jest transportowane po stronie powlekanej, dla ochrony należy użyć przyssawek 1. Należy pamiętać, że ciężar możliwy do uniesienia przy pomocy ssawkowych chwytaków podciśnieniowych jest niższy w przypadku użycia przyssawek zabezpieczających. Gorąco zalecamy wcześniejsze sprawdzenie wszelkich materiałów i sprzętu mającego kontakt z powłoką szkła podczas procesu obróbki wstępnej. Cięcie po stronie powlekanej. Lotny olej 3. Obróbka krawędzi i mycie w odpowiednich maszynach. Obróbka termiczna: w ciągu 48 godzin od cięcia. Konieczne jest zastosowanie pieca przynajmniej z konwekcją górną. Bez SO 2 wewnątrz pieca. Laminowanie, nakładanie sitodruku, gięcie: zob. poniżej. Montaż w szybie izolacyjnej: w ciągu 7 dni od hartowania. Pakowanie szkła ciętego: zob. poniżej. Dalsze wskazówki dotyczące opisu i obróbki szkła przedstawiono poniżej. 2

SPIS TREŚCI 0. PRODUKTY... 4 I. ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE... 5 1. Rozładunek... 5 2. Przechowywanie paczek... 5 3. Pakowanie i okres trwałości... 6 3.1. Pakowanie... 6 3.2.Okres trwałości... 6 II. OBRÓBKA... 7 0. Bezpieczeństwo... 7 1. Cięcie... 7 2. Usuwanie powłoki z krawędzi... 7 3. Obróbka krawędzi... 8 3.1 Przenoszenie szkła... 8 3.2 Kształtowanie krawędzi... 8 4. Mycie... 8 5. Nakładanie sitodruku... 9 6. Hartowanie/wzmacnianie termiczne powłok T... 10 6.1 Wprowadzenie... 10 6.2 Uwagi ogólne... 10 6.3 Zalecenia... 11 6.4 Ustawienia... 12 6.5 Rozładunek... 13 6.6 Wygrzewanie termiczne szkła hartowanego (heat soak test)... 13 6.7 Kontrola jakości... 13 6.8 Pakowanie... 14 7. Gięcie... 14 7.1 Odprężone szkło zakrzywione (forma wklęsła)... 14 7.2 Hartowane szkło zakrzywione (forma wklęsła)... 15 8. Stosowanie w szybach pojedynczych... 15 9. Laminowanie... 15 10. Montaż w szybie izolacyjnej... 16 11. Użycie w szkleniu strukturalnym... 17 12. Identyfikacja powierzchni powlekanej... 17 13. Przechowywanie szkła ciętego/szyb izolacyjnych... 17 13.1 Obróbka w tym samym zakładzie... 17 13.2 Na miejscu budowy... 17 III. GWARANCJA I OZNACZENIE CE... 18 1. Zgodność... 18 2. Gwarancja... 18 3. Oznaczenie CE... 18 4. Zrzeczenie odpowiedzialności... 18 IV. INSTRUKCJE SZKLENIA... 18 V. CZYSZCZENIE NA ELEWACJI... 18 VI. UWAGI... 19 3

0. PRODUKTY Niniejsza Instrukcja obróbki dotyczy następujących produktów: PRODUKT Obróbka termiczna Pasuje do 2 produktów w magazynie Po obróbce termicznej: podobny aspekt wizualny Magazyn pojedynczy 1 produkt w magazynie Po obróbce termicznej: odmienny aspekt wizualny Dopasowany 1 produkt w magazynie Po obróbce termicznej: podobny aspekt wizualny Sitodruk Hartowanie Gięte hartowane Stopray NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE ipasol NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE Gięte wygrzewane Laminowanie poz.4 NIE MOŻE MOŻE NIE MOŻE MOŻE Stopray T TAK TAK MOŻE MUSI MOŻE MOŻE MOŻE Stopray SilverFlex TAK TAK MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE Energy Light TAK TAK MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE iplus Top 1.1 NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE iplus Top 1.1 T TAK TAK MOŻE MUSI MOŻE MOŻE MOŻE iplus Advanced 1.0 NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE iplus Advanced 1.0 T TAK TAK MOŻE MUSI MOŻE MOŻE MOŻE iplus Energy N NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE iplus Energy NT TAK TAK MOŻE MUSI MOŻE MOŻE MOŻE iplus I-Top NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE Iplus Top 1.0 NIE TAK NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE iplus Light NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE Planibel Top N+ NIE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE NIE MOŻE MOŻE Planibel Top N+T TAK TAK MOŻE MUSI MOŻE NIE MOŻE MOŻE Planibel AS TAK TAK MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE MOŻE Produkty oznaczone czerwoną czcionką w tabeli powyżej określane są w tekście poniżej jako powłoki T (hartowane). Pozostałe produkty określane są jako powłoki non-t (nie do hartowania). Uwagi: Niniejsza instrukcja obróbki nie dotyczy nieselektywnych powłok ipasol, takich jak powłoka ipasol bright, ipasol grey 40/50/60 oraz 70, jak również powłoki dekoracyjnej ipachrome. Dla produktów Stopray Smart i Stopray LamiSmart opracowano odrębną Instrukcję obróbki. 4

I. ODBIÓR I PRZECHOWYWANIE 1. Rozładunek Paczki szkła muszą zostać poddane kontroli po dostarczeniu. AGC nie ponosi odpowiedzialności za uszkodzenia powstałe po dostarczeniu lub podczas przenoszenia, obróbki lub montażu gotowego produktu w budynku, jeśli poniższe wytyczne nie były przestrzegane: Stojak należy umieścić na idealnie płaskiej powierzchni. Należy używać odpowiedniego sprzętu do przenoszenia szkła. Uchwyty muszą być idealnie wycentrowane. W czasie przenoszenia szkła należy unikać uszkodzeń opakowania ochronnego. Szkło należy przechowywać na odpowiednich stojakach. Należy ściśle przestrzegać wszelkich zaleceń zawartych w niniejszej Instrukcji obróbki. Uwagi ogólne: Klamry, zawiesia, trawersy i inne urządzenia przenoszące muszą spełniać obowiązujące normy i posiadać atesty wydane przez odpowiednie instytucje. Należy zagwarantować stałe bezpieczeństwo pracowników. Na obszarze przenoszenia szkła nie powinny znajdować się osoby, które nie uczestniczą w pracy. Należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Pracownicy muszą zostać odpowiednio wyszkoleni. 2. Przechowywanie paczek Prawidłowe przechowywanie paczek zmniejsza ryzyko chemicznego lub mechanicznego uszkodzenia szkła. Ogólna zasada zaleca przechowywanie szkła w warunkach, w których nie występują duże wahania temperatury i wilgotności mogące powodować kondensację pary wodnej na szkle. Wahania takie najczęściej występują w pobliżu stref załadunku i rozładunku. Nie wolno dopuścić do kontaktu wody lub innych cieczy z taflami szkła. Należy zapewnić atmosferę wolną od czynników korozyjnych, takich jak chlor lub siarka. Źródłem takich substancji mogą być maszyny wyposażone w silniki cieplne/silniki spalinowe, punkty ładowania akumulatorów, sól drogowa na ziemi itp. Do pakowania podczas transportu służą stojaki fabryczne, które jednak nie są przeznaczone do przechowywania szkła. Szkło w rozmiarze PLF należy przechowywać na stojakach z elementami dystansowymi umieszczonymi między paczkami; wszystkie paczki tego samego rozmiaru powinny być przechowywane razem. Uwagi ogólne Jeśli mimo podjętych środków na powłoce pojawią się zabrudzenia (ślady palców itp.), należy je niezwłocznie usunąć za pomocą czystej, miękkiej szmatki. 5

3. Pakowanie i okres trwałości 3.1. Pakowanie Sposób pakowania pakietów szkła zależy od rodzaju produktu i jego miejsca przeznaczenia. W przypadku niektórych powłok i rynków pakiety szkła są oklejane taśmą na krawędziach. Pomiędzy pakietem szkła a taśmą umieszczane są torebki ze środkiem pochłaniającym wilgoć. Podczas rozładunku należy dokładnie obejrzeć opakowanie. Wszelkie uszkodzenia należy zgłosić do AGC. 3.2.Okres trwałości W przypadku paczek nieoklejonych taśmą okres przechowywania w zakładzie klienta wynosi trzy miesiące. W przypadku szkła ciętego: dwa tygodnie. 6

II. OBRÓBKA 0. Bezpieczeństwo Na każdym etapie procesu obróbki pracownicy odpowiedzialni za transport szkła muszą używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: obuwia ochronnego, rękawic ochronnych 2, okularów ochronnych itp. Zdecydowanie zaleca się stosowanie odpowiednich środków ochrony podczas pracy ze szkłem. 1. Cięcie Podczas cięcia należy stosować następujące środki ostrożności: Podczas cięcia powierzchnia powlekana musi być skierowana do góry w celu uniknięcia kontaktu z powierzchnią stołu. Używany olej do cięcia powinien być dostosowany do powłoki, odpowiednio lotny i rozpuszczalny w wodzie 3. Przed rozpoczęciem pracy należy sprawdzić stół i wszystkie urządzenia do łamania szkła, które mogą mieć kontakt z powłoką. Pracownicy zajmujący się rozkrojem szkła muszą nosić czyste rękawice, by nie pozostawić na powłoce zabrudzeń w postaci śladów palców 2. Jeśli szkło ma być cięte z szablonu, należy go bardzo dokładnie ustawić, uważając, by nie zarysować powłoki. Zalecamy włożenie ochronnego arkusza papieru o obojętnym odczynie pomiędzy szablon i szkło. Szkło cięte na wymiar należy przechowywać na stojakach. Podczas przenoszenia należy upewnić się, że powłoka pierwszej tafli nie opiera się o stojak. Wszystkie kolejne tafle należy odwrócić w przeciwną stronę. Jeśli na szkle wciąż znajduje się proszek separujący, nie ma potrzeby stosowania dodatkowych przekładek. Jednak, jeśli z jakiegokolwiek powodu na szkle nie ma wystarczająco dużo takiego proszku, zalecamy umieszczenie między taflami przekładek korkowych 4. Należy je umieścić przy krawędziach szkła, nigdy na środku tafli. Można wykorzystać czysty i suchy papier o obojętnym odczynie lub tekturę falistą. Podczas cięcia można usunąć powłokę z krawędzi szkła, pod warunkiem że pył powstały podczas szlifowania zostanie dokładnie usunięty. Po przecięciu szkła należy zwrócić uwagę, aby przecięte krawędzie nie dotykały szkła powlekanego wewnątrz opakowania, gdyż potencjalny kontakt może prowadzić do powstania uszkodzeń takich jak zarysowania. W przypadku powłok T zalecamy hartowanie szkła w ciągu 48 godzin od cięcia. W tym czasie szkło powinno być również kształtowane i czyszczone. 2. Usuwanie powłoki z krawędzi Powłoki wymagają usunięcia z krawędzi szyb, tak aby środek uszczelniający stykał się ze szkłem, a nie z powłoką. AGC zaleca stosowanie ściernic wymienionych na ostatniej stronie 7. Powłokę z krawędzi szkła należy usunąć na całym obszarze, który będzie pokryty środkiem uszczelniającym. Krawędź obszaru oczyszczonego z powłoki musi stykać się z linią butylu. Usuwanie powłoki z krawędzi szkła można przeprowadzić podczas montażu w szybie zespolonej lub podczas cięcia. W obu przypadkach należy zadbać o całkowite usunięcie pyłu powstałego podczas szlifowania z tafli. Jakość procesu usuwania powłoki z krawędzi można sprawdzić na dwa sposoby: za pomocą omomierza (brak wskazań omomierza oznacza prawidłowe usunięcie powłoki), za pomocą kontroli wzrokowej odbicia. 7

W każdym indywidualnym przypadku, w każdym procesie produkcyjnym oraz w przypadku każdej powłoki konieczne jest sprawdzenie i zatwierdzenie substancji uszczelniającej. Należy również sprawdzić, czy możliwe jest uzyskanie dobrych właściwości uszczelniających podczas produkcji w przypadku wszystkich dodatkowych substancji uszczelniających z uwzględnieniem wszystkich zastosowanych powłok przy pomocy jednej ściernicy. 3. Obróbka krawędzi 3.1 Przenoszenie szkła Pracownicy odpowiedzialni za transport szkła i formowanie jego krawędzi muszą nosić rękawice ochronne 2. 3.2 Kształtowanie krawędzi Na rynku dostępnych jest kilka urządzeń do obróbki krawędzi: 3.2.1 Urządzenia z pasem skrzyżowanym Zalecamy stosowanie pasów diamentowych i postępowanie ściśle według zaleceń dostawcy, zwłaszcza w zakresie prędkości pracy i chłodzenia. W przypadku grubości szkła przekraczających 6 mm zalecamy kształtowanie krawędzi z łagodnym zaokrągleniem. 3.2.2. Pionowe krawędziarki do obróbki pojedynczych krawędzi Ponieważ szkło jest trzymane za pomocą uchwytów łańcuchowych, istnieje ryzyko zarysowania powłoki. 3.2.3. Poziome krawędziarki do obróbki dwóch krawędzi Można używać takich urządzeń, jeśli szkło jest trzymane za pomocą gładkich, nierysujących pasów. Prędkość różnych przenośników musi być zsynchronizowana. Strumienie wody z instalacji wodnej muszą być umieszczone tak, by wszelkie zanieczyszczenia (np. szkło akrylowe i pył szklany) były spłukiwane z powłoki tuż przed jej wejściem w kontakt z górnym pasem przenośnika. 3.2.4. Systemy sterowania numerycznego (CNC) Kształtowanie za pomocą maszyn sterowanych numerycznie jest możliwe, pod warunkiem że szkło będzie umieszczone powierzchnią powlekaną skierowaną do góry. Ogólne zalecenia dotyczące obróbki krawędzi: Szkło musi być zwilżone przez cały proces kształtowania w celu uniknięcia samoistnego wysychania. Szkło należy umyć bezpośrednio po zakończeniu kształtowania. W szkle można wiercić, jeśli element dociskowy zostanie osłonięty miękkim materiałem ochronnym. Szkło można poddawać obróbce z użyciem suchych skrzyżowanych pasów, jeśli system wyciągowy jest w stanie usunąć pył powstały podczas szlifowania. 4. Mycie Ten etap obejmuje mycie, płukanie i suszenia szkła. Zgodnie z ogólną zasadą urządzenie myjące musi podlegać regularnym przeglądom konserwacyjnym, a ustawienia oraz oprzyrządowanie muszą być dostosowane do mycia szkła powlekanego. Bezpośrednio przed miejscem wprowadzenia szkła do myjni należy zainstalować stację spryskiwaczy. Spryskiwacze pozwolą usunąć wszelkie substancje ścierne z powierzchni szkła 8

(pozostałości obróbki), które mogłyby porysować powłokę w czasie kontaktu ze szczotkami. Wodę należy polać w taki sposób, aby cała powierzchnia powlekana pozostała mokra przed samym myciem. Szkło musi być myte w czystej, demineralizowanej wodzie o odczynie ph 7 (± 1) i konduktywności <30 μs/cm. Woda przeznaczona do mycia i płukania nie powinna zawierać żadnych twardych cząsteczek (takich jak np. wapń) ani środków o charakterze żrącym/detergentów, gdyż mogłyby one uszkodzić powłokę. Zalecamy użycie miękkich szczotek (o średnicy włosia <0,15 mm), stykających się ze szkłem na długości 1 2 mm. Należy zapewnić wystarczającą ilość wody, tak aby powierzchnia szkła została równomiernie i obficie zwilżona przed szczotkowaniem. Nie należy zatrzymywać cyklu mycia, jeśli szkło wciąż znajduje się w myjni. Aby uniknąć stykania się szkła i powłoki po umyciu, należy umieścić korkowe podkładki 4 na brzegach szkła, na obszarze, z którego zostanie usunięta powłoka. W przypadku dużych tafli szkła w środkowej części tafli należy umieścić arkusz papieru. Szkło musi być zupełnie suche. Zalecamy sprawdzenie, czy filtry powietrza w urządzeniach wentylacyjnych są czyste. W miejscu wyprowadzenia szkła z myjni należy umieścić dwa lub trzy reflektory halogenowe dokładnie oświetlające szkło (od góry do dołu) i pozwalające wykryć i wyeliminować wszelkie niezgodności z wyżej opisanymi wymogami. Jakość wody używanej do kształtowania i mycia szkła podsumowanie: Kształtowanie wykonywane jest zazwyczaj z zastosowaniem dodatków do chłodzenia oraz flokulacji szlamów pyłu szlifierskiego. Należy przetestować i zatwierdzić do użytku przynajmniej niektóre powszechnie stosowane dodatki. KSZTAŁTOWANIE MYCIE Mycie Płukanie Środek chłodzący Patrz wyżej --------- --------- Detergent --------- Nie Nie Temperatura --------- < 40 C < 40 C ph 7±1 7±1 7±1 Konduktywność --------- < 50 µs/cm < 30 µs/cm Rozładunek szkła z myjni: Ponieważ proszek dystansowy jest usuwany z powierzchni szkła podczas mycia, zalecamy umieszczenie korkowych podkładek 4 przy krawędziach każdej tafli, aby uniknąć kontaktu powierzchni powlekanej z powierzchnią bez powłoki. Można wykorzystać czysty i suchy papier o obojętnym odczynie lub tekturę falistą. Pracownicy odpowiedzialni za transport szkła muszą nosić czyste rękawice 2, przenoszenia szkła powlekanego. przeznaczone do Temperatura wody w zbiornikach myjących powinna wynosić co najmniej +40 C. Zaleca się również użycie zamkniętych systemów UV w celu właściwej dezynfekcji wody. 5. Nakładanie sitodruku Powłoki T można zdobić techniką sitodruku przy zastosowaniu poniższych instrukcji: Jeśli sitodruk ma sięgać krawędzi szkła, wcześniej należy usunąć powłokę z brzegu szkła i sprawdzić zgodność środka uszczelniającego z emalią. 9

Jeśli niemożliwe jest oczyszczenie brzegów szkła z powłoki przed nałożeniem emalii, konieczne jest usunięcie emalii z brzegów szkła, tak aby następnie można było usunąć samą powłokę. Wszelkie zanieczyszczenia na górnej powierzchni szkła (powierzchni powlekanej) można usunąć za pomocą strumienia suchego powietrza pod ciśnieniem. Firma AGC zaleca używanie emalii o wyraźnych kolorach i odpowiednio wysokim współczynniku odbijania energii. Emalie w ciemnych kolorach posiadają relatywnie wysoki współczynnik pochłaniania energii, co w czasie ogrzewania może spowodować uszkodzenie powłoki znajdującej się pod emalią. Również jeśli procent pokrycia szkła jest bardzo wysoki i pokrycie skupia się na niewielkim obszarze, w czasie oziębiania część szkła pokryta sitodrukiem może zachowywać się inaczej niż część odsłonięta. We wszystkich przypadkach końcowy efekt zależy od typu używanego pieca, jego parametrów, koloru i rodzaju wykorzystanej emalii oraz wybranego wzoru. Zakład wykonujący obróbkę szkła musi przeprowadzić wstępne testy indywidualnie dla każdego przypadku, aby uniknąć podobnych problemów. Firma AGC zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności za wynik takich działań. Obecność emalii na powłoce zmienia właściwości optyczne końcowego produktu. Dane o wydajności i właściwościach szkła można uzyskać w naszym Dziale Doradztwa Technicznego (tas@eu.agc.com). 6. Hartowanie/wzmacnianie termiczne powłok T 6.1 Wprowadzenie Poniższa część dotyczy wyłącznie powłok T. Powłoki T zostały zaprojektowane do wykorzystania w szybach zespolonych po poddaniu procesowi hartowania lub wzmacniania termicznego. Zalecamy zachowanie ostrożności w czasie obróbki i transportu tych rodzajów szkła powlekanego, aby zapobiec uszkodzeniom powłoki. Wady szkła powstałe przed hartowaniem zostaną uwidocznione po przeprowadzeniu tego procesu, co może poważnie wpłynąć na walory estetyczne produktu. Dlatego też zalecamy wcześniejsze sprawdzenie wszelkich materiałów i sprzętu mającego kontakt z powłoką szkła podczas procesu obróbki wstępnej. Należy pamiętać, że powłoki T muszą zostać poddane procesowi hartowania lub wzmacniania termicznego, aby uzyskać pełne właściwości i walory estetyczne. 6.2 Uwagi ogólne Czyste szkło umieszczone w piecu hartowniczym ulega znacznemu odkształceniu (wklęśnięcie) w czasie cyklu pierwszego podgrzewania. Odkształcenie takie jest jeszcze większe w przypadku szkła o niskiej emisyjności, takiego jak powłoki T. Spowodowane jest to różnicą w prędkości ogrzewania się powierzchni szkła. W piecu nagrzewającym się wyłącznie przez promieniowanie dolna powierzchnia szkła jest ogrzewana w procesie przewodzenia ciepła (kontakt szkła z rolkami) i promieniowania (niższa odporność na ogrzewanie). Ponieważ górna powierzchnia jest pokryta powłoką o niskiej emisyjności, z definicji odbija ona promieniowanie emitowane przez górne elementy grzejne pieca i nie nagrzewa się tak szybko. W rezultacie obie powierzchnie nie nagrzewają się symetrycznie, co prowadzi do wklęśnięcia szkła spowodowanego różnymi szybkościami rozszerzania się materiału (zob. rysunek poniżej). Zjawisko to zostawia ślady, a nawet powoduje optyczne zniekształcenia w środkowej części tafli. 10

Jedynym sposobem na neutralizację tych wad jest zrównoważenie procesu ogrzewania przez dodatkowe ogrzewanie górnej powierzchni szkła. Jednak znaczne zwiększenie temperatury w górnej części pieca nie rozwiązuje problemu, ponieważ niskoemisyjna powłoka nadal będzie odbijała energię cieplną. Ponadto spowodowałoby to przegrzewanie się rolek, co mogłoby tylko pogłębić problem. Jedynym rozwiązaniem jest wytworzenie dodatkowej energii przez konwekcję nad górną powierzchnią szkła. Można to osiągnąć przez wymuszenie przepływu powietrza o temperaturze wyższej niż szkło nad jego górną powierzchnią. Zewnętrzny kompresor zapewnia dopływ powietrza, które jest wstępnie ogrzewane w piecu, a następnie przepompowywane nad górną powierzchnię szkła za pomocą układu dysz nawiewowych (zob. rysunek poniżej). Innym sposobem jest odciąganie gorącego powietrza z pieca i jego ponowne wpompowywanie (recyrkulacja). Najnowsze piece konwekcyjne nie wykorzystują już wewnętrznych elementów promieniujących. Szkło jest w nich ogrzewane wyłącznie za pomocą wcześniej nagrzanego powietrza. Ten dodatkowy dopływ powietrza do górnej powierzchni szkła pozwala: zachować płaski kształt szkła w czasie nagrzewania i uniknąć wcześniej opisanych problemów, znacznie skrócić czas nagrzewania, a tym samym zwiększyć produktywność zakładu. 6.3 Zalecenia Zalecamy hartowanie lub wzmacnianie powłok T w ciągu 48 godzin od ich cięcia. Szkło musi być umieszczone tak, by powlekana powierzchnia była skierowana do góry. Pracownicy przenoszący szkło muszą nosić czyste rękawice 2. Większe i cięższe tafle szkła należy przenosić za pomocą przyssawek osłoniętych materiałem ochronnym 1. Przed hartowaniem można oznaczyć górną stronę szkła powlekanego z powłoką T. Zalecamy odcięcie dopływu SO 2 do pieca hartowniczego na co najmniej 24 godziny przed hartowaniem szkła takiego typu. Obecność SO 2 w połączeniu ze wstępną obróbką szkła, która z jakiegokolwiek powodu nie przebiegła prawidłowo, może zmienić wygląd produktu. 11

W odniesieniu do pieców ogrzewanych gazem, może nastąpić pewne pogorszenie jakości powłoki w postaci lekko mętnego wyglądu górnej warstwy powłoki. Poziom zamglenia zależy od składu gazu i może być ono całkowicie lub częściowo umyte. 6.4 Ustawienia Każdy piec ma swoje własne ustawienia do hartowania i do wzmacniania termicznego. Dlatego też poniższe informacje należy rozumieć jako ogólne wskazówki. Czynniki wpływające na ustawienia pieca: 1. Hartowany produkt a. asymetria pochłaniania energii (emisyjność powłoki/absorpcja podstawy) b. grubość szkła c. wymiary szkła/pieca 2. Rodzaj pieca a. gęstość mocy b. współczynnik konwekcji promieniowanie w powietrzu sprężonym (typ A) promieniowanie z recyrkulacją (typ B) konwekcja (typ C) c. geometria ogrzewania (względna pozycja elementów grzejnych / termoelementów / szkła). W praktyce zaleca się rozpoczęcie od rozmiarów 1500 x 1500 mm. 1. Temperatura 700 C na górze i na dole pieca 2. Czas cyklu a. Piec typu A: 60 75 s/mm b. Piec typu B: 50 55 s/mm c. Piec typu : 40 45 s/mm Ważne: w przypadku szkła wzmocnionego termicznie, pożądane naprężenie powierzchni można uzyskać, łącząc profil ciśnienia hartowania oraz czas nagrzewania. Zbyt krótki czas nagrzewania może jednak prowadzić do nierównomierności koloru. Z tego powodu AGC zaleca, aby w przypadku szkła wzmocnionego termicznie czas nagrzewania nie wynosił mniej niż 95% czasu nagrzewania szkła hartowanego. 3. Konwekcja Profil konwekcyjny zostanie możliwie szybko przystosowany tak, aby utrzymać płaski kształt szkła do końca procesu ogrzewania. Jeśli, pomimo maksymalnej siły konwekcji, szkło ulegnie długotrwałemu wklęśnięciu, temperaturę z dolnej strony należy zmniejszyć o 20 30 C. Czas cyklu zostanie dostosowany tak, aby zapobiec pękaniu szkła w czasie jego ochładzania i aby uzyskać optymalną jakość optyczną. Parametry ochładzania zostaną ustalone tak, aby zapewnić płaski kształt szkła (równowaga powietrza między górą a dołem szkła) oraz osiągnięcie pożądanej jakości i sposobu pękania szkła. Uwaga 1: W przypadku produktów o bardzo niskiej emisyjności na górnej powierzchni szkła należy 12

stosować dużo większe ciśnienie powietrza w czasie procesu hartowania. Jest to związane z tym, że powierzchnia powlekana nie ochładza się przez promieniowanie, w przeciwieństwie do dolnej powłoki szkła. Zjawisko to jest szczególnie dobrze widoczne, jeśli ciśnienie powietrza jest niskie (bardzo grube szkło hartowane > 8 mm i szkło wzmacniane termicznie > 6 mm). W takim przypadku wymagany jest proces chłodzenia pozwalający osiągnąć obiegi powietrza o silnie zróżnicowanych ciśnieniach. Uwaga 2: Do hartowania powłok T można wykorzystać piece gazowe pod warunkiem, że są wyposażone w wymiennik ciepła w celu uniknięcia bezpośredniego kontaktu pomiędzy spalinami i powłoką. Więcej informacji można uzyskać w Dziale Doradztwa Technicznego AGC (tas@eu.agc.com). 6.5 Rozładunek W przypadku rozładunku ręcznego pracownicy muszą nosić czyste rękawice 2. Większe i cięższe tafle powinny być przenoszone za pomocą podnośnika z przyssawką. Przyssawki powinny być pokryte materiałem ochronnym 1. Szkło hartowane należy przechowywać na stojakach. Podczas przenoszenia należy upewnić się, że powłoka pierwszej tafli nie opiera się o stojak. Wszystkie kolejne tafle należy odwrócić w przeciwną stronę. Ponieważ hartowane szkło nigdy nie jest idealnie płaskie, przy krawędziach każdej tafli należy umieścić korkowe podkładki 4, aby uniknąć kontaktu szkła z powlekaną powierzchnią. W przypadku tafli większych rozmiarów można w ich środkowej części umieścić papier o obojętnym odczynie, pozwalający uniknąć stykania się szkła i powlekanej powierzchni w czasie przenoszenia i transportu. 6.6 Wygrzewanie termiczne szkła hartowanego (heat soak test) Szkło hartowane termicznie jest narażone na spontaniczne pęknięcia spowodowane wtrąceniami siarczku niklu. Obecność takich wtrąceń w szkle w żadnym wypadku nie może być uznawana za wadę szkła. Aby wyeliminować ryzyko spontanicznego pęknięcia, można przeprowadzić dodatkową procedurę wygrzewania szkła zgodnie z normą EN 14179-1 (lub równoważnymi normami w przypadku krajów poza UE). W przypadku powłok T firma AGC zaleca używanie urządzeń elektrycznych. Do wygrzewania termicznego szkła można stosować piece na paliwo gazowe pod warunkiem, że są wyposażone w wymienniki ciepła w celu uniknięcia reagowania powłoki szkła z dymem. Przekładki należy umieścić wyłącznie przy krawędziach szkła. 6.7 Kontrola jakości Deklarowane właściwości powłok nadających się do hartowania dotyczą wydajności produktu poddanego takiemu procesowi. Powłoka przyjmuje wskazywane właściwości po osiągnięciu temperatury 500 C. Opór elektryczny powłoki to wskaźnik zmiany właściwości powłoki w czasie hartowania. W przypadku produktów z powłoką T opór (mierzony za pomocą sondy czteroostrzowej) musi utrzymywać się na poziomie poniżej 3 omów/kwadrat. Produkty wzmacniane termicznie charakteryzują się tymi samymi właściwościami optycznymi i energetycznymi co produkty hartowane. Więcej informacji można uzyskać w naszym Dziale Doradztwa Technicznego (tas@eu.agc.com). Po hartowaniu produkty z powłoką T należy sprawdzić zgodnie z poniższymi wytycznymi: Powłoka musi być zgodna z normą EN 1096-1*. Szkło hartowane musi być zgodne z normą EN 12150-1*. Szkło wzmacniane termicznie musi być zgodne z normą EN 1863-1*. 13

Ewentualne wygrzewanie termiczne szkła hartowanego należy przeprowadzać zgodnie z normą EN 14179-1*. * Lub równoważne lokalne normy w krajach poza UE. Uwaga: Na terenie UE szkło z powłoką T musi posiadać oznaczenie CE, zgodnie z normami EN 1863-2, 12150-2 lub EN14179-2. Zgodnie z przepisami UE wszelkie wymagania określone w normach (wstępne badania typu wyrobu, zakładowa kontrola produkcji itd.) muszą zostać spełnione przez podmiot przeprowadzający obróbkę szkła. 6.8 Pakowanie Jeśli powłoki T nie są montowane w szybach zespolonych w tym samym zakładzie, w czasie ich pakowania należy postępować zgodnie z poniższymi zaleceniami: Między poszczególnymi taflami szkła należy umieścić przekładki z piany polietylenowej 5 o grubości 1 mm. Przed zapakowaniem szkło musi zostać schłodzone do temperatury poniżej 50 C. W innym przypadku przekładka pozostawi ślady na powłoce. Paczkę szkła należy zapakować w wodoszczelną folię. Wewnątrz opakowania należy umieścić saszetki ze środkiem pochłaniającym wilgoć 6. Należy zwrócić szczególną uwagę, by paczka była właściwie przytwierdzona do stojaka, tak aby tafle nie ocierały się o siebie. Szkło należy montować w szybach izolacyjnych w ciągu jednego tygodnia od hartowania. 7. Gięcie Poniższa część dotyczy wyłącznie powłok T. Testy gięcia zostały przeprowadzone w różnych typach pieców do gięcia. Poniższe ogólne zalecenia dotyczą szkła Stopray-Vision 72 T o grubości 6 mm. Inne grubości i powłoki T nie zostały zbadane i wymagają przeprowadzenia wstępnych testów potwierdzających możliwość ich gięcia przez zakład wykonujący obróbkę szkła. Ma to szczególne znaczenie w przypadku szkła o grubości większej niż 6 mm, które jest poddawane działaniu wyższych temperatur przez dłuższy czas. Podane wartości techniczne (czasy cyklu, temperatury itd.) zostały odnotowane w czasie testów przeprowadzanych z użyciem określonych typów urządzeń gnących i w sposób oczywisty zależą od indywidualnych cech (kształt, siła, współczynnik konwekcji itd.) tych urządzeń. Dlatego też poniższe zalecenia należy uznawać za ogólne wskazówki do działania i każdorazowo należy przeprowadzić próbne testy pieców do gięcia. 7.1 Odprężone szkło zakrzywione (forma wklęsła) Do gięcia powłok T nadają się wyłącznie piece wyposażone w górne i dolne elementy grzejne oraz system konwekcyjny. Należy ściśle przestrzegać wszystkich instrukcji dotyczących przygotowania szła do obróbki (rozładunek, przechowywanie, cięcie, kształtowanie, mycie i przenoszenie). Krawędzie szkła należy zeszlifować do uzyskania łagodnego zaokrąglenia. Szkło z powłoką T należy umieścić na formie wklęsłej (powlekaną powierzchnią skierowaną do góry). Nałożyć odpowiedni proszek wypełniający (zazwyczaj krzemionka krystaliczna). Proszek będzie rozprowadzony bez jakiegokolwiek medium, tak jednolicie jak to możliwe. Na górze należy umieścić taflę szkła typu float. Tę samą czynność można wykonać ze szkłem typu float na dole i szkłem powlekanym umieszczonym u góry, z powłoką T skierowaną na dół. 14

Parametry ogrzewania/chłodzenia Temperatura nie może przekroczyć 580 C. Temperaturę należy regulować, tak aby stan górnej powierzchni szkła w możliwie dokładny sposób odpowiadał poniższej krzywej. Profil temperatury szkła Czas (minuty) Uwaga: Końcowa faza nagrzewania musi być dostosowana do pozycji szkła w formie gnącej. 7.2 Hartowane szkło zakrzywione (forma wklęsła) Czas nagrzewania należy zwiększyć o 15 do 30% w porównaniu z ustawieniami stosowanymi w przypadku hartowania szkła płaskiego. Więcej informacji można uzyskać w naszym Dziale Doradztwa Technicznego (tas@eu.agc.com). 8. Stosowanie w szybach pojedynczych Szkło nie może być stosowane w szybach pojedynczych. 9. Laminowanie Szkło powlekane można zazwyczaj laminować. Zalecamy jednak, aby powłoka nie wchodziła w kontakt z PVB, jeżeli nie jest ona zatwierdzona do takiego zastosowania. Powłoka powinna być umieszczona w pozycji 4 w przypadku podwójnej laminacji, w pozycji 6 w potrójnej laminacji itd. Należy zwrócić szczególną uwagę, aby wałek prasy docisku wstępnego nie uszkodził lub nie zanieczyścił powłoki. Nacisk wałków oraz materiał, z którego są wykonane należy dopasować do rodzaju szkła i jego grubości, jak również do oporu mechanicznego powłoki. Podczas operacji autoklawowania, przekładki należy umieścić na obwodzie szkła, nigdy w środku. W przypadku laminowania bez autoklawowania lub laminowania próżniowego, zaleca się wykonanie wstępnych testów walidacyjnych przez osoby/jednostki prowadzące obróbkę szkła, aby upewnić się, że powłoka nie została uszkodzona podczas laminacji. Należy w szczególności zweryfikować kompatybilność materiałów wchodzących w kontakt z powłoką. Biorąc pod uwagę niską emisyjność powłok, konieczne jest odpowiednie dopasowanie parametrów procesu laminacji. 15

10. Montaż w szybie izolacyjnej Powłoki zostały zaprojektowane do montażu w szybach izolacyjnych przy uwzględnieniu poniższych ograniczeń dotyczących pozycji powłoki. W przypadku Stopray, Stopray T, ipasol, iplus Energy N, iplus Energy NT, iplus Light, Energy Light i Stopray SilverFlex powłoka musi być umieszczona w pozycji 2 wewnątrz zestawów dwu i trzyszybowych. W przypadku iplus Top 1.1, iplus Top 1.1 T, iplus Advanced 1.0, iplus Advanced 1.0 T, iplus I-Top, iplus Top 1.0, Planibel Top N, Planibel Top NT, Planibel AS powłoka musi być umieszczona w pozycji 3 wewnątrz zestawów dwuszybowych oraz w pozycji 3 lub 5 wewnątrz zestawów trzyszybowych. W przypadku konieczności zastosowania kombinacji wielu powłok w zestawach dwu lub trzyszybowych, prosimy o kontakt z Działem pomocy technicznej (tas@eu.agc.com) Firma AGC zaleca wykonanie próby wytrzymałości na szok termiczny. Szkło należy montować w szybach izolacyjnych w ciągu jednego tygodnia od hartowania. Pracownik odpowiedzialny za montaż musi sprawdzić zgodność powłoki z produktami uszczelniającymi. Ponieważ powłoki hartowalne i powłoki niehartowalne posiadają neutralny wygląd, firma AGC zaleca oznaczenie zewnętrznej powierzchni szkła po jego zamontowaniu w szybie, aby zapewnić również prawidłowy montaż samych szyb. UWAGA: Na terenie UE szyby izolacyjne muszą posiadać oznaczenie CE, zgodnie z normą EN 1279-5. Zgodnie z przepisami UE wszelkie wymagania określone w normach (wstępne badania typu wyrobu, zakładowa kontrola produkcji itd.) muszą zostać spełnione przez podmiot przeprowadzający obróbkę szkła. Kontrola jakości Przed montażem koniecznie należy sprawdzić, czy powłoka znajduje się w prawidłowej pozycji. Jej błędne ułożenie może prowadzić do obniżenia wydajności szyby i pogorszenia jej walorów estetycznych. Kontrola jakości produktu końcowego (szyby izolacyjne) uwzględnia nie tylko zapewnienie ścisłej zgodności z niniejszą instrukcją obróbki, ale także przeprowadzanie gruntownych kontroli na każdym etapie procesu produkcyjnego. W miejscu wyprowadzenia szkła z każdej maszyny obrabiającej należy umieścić dwa lub trzy reflektory halogenowe dokładnie oświetlające szkło (pionowo, od góry do dołu), aby umożliwić natychmiastowe 16

wykrycie wszelkich odstępstw od standardowych parametrów, które mogłyby wpływać na wygląd powłoki (np. rysy lub zanieczyszczenia). 11. Użycie w szkleniu strukturalnym W przypadku instalacji lub montażu metodami mechanicznymi, w szkleniu strukturalnym lub za pomocą innych technik, należy w każdym przypadku we współpracy z producentem kleju przeprowadzić testy zgodności i przyczepności powłoki lub kleju. 12. Identyfikacja powierzchni powlekanej Przed rozpoczęciem procesu kształtowania powlekaną powierzchnię można łatwo rozpoznać po śladzie cięcia widocznym na krawędzi szkła. Po formowaniu i przed montażem szkła w szybie zespolonej powlekaną powierzchnię można zidentyfikować za pomocą elektrycznego testera dostępnego na zamówienie u przedstawicieli firmy AGC. Zalecamy przeprowadzanie takich testów w pobliżu krawędzi szkła, w miejscu, z którego powłoka zostanie usunięta przed montażem szkła w szybie zespolonej. 13. Przechowywanie szkła ciętego/szyb izolacyjnych 13.1 Obróbka w tym samym zakładzie Po każdym etapie obróbki w czasie przechowywania szkła na stojakach nie trzeba stosować specjalnych przekładek, jeśli nadal obecny jest oryginalny proszek separujący. Jeśli z jakiegokolwiek powodu na szkle nie ma wystarczająco dużo takiego proszku, zwłaszcza po myciu, zalecamy umieszczenie między taflami przekładek korkowych 4. Te same zalecenia dotyczą paczek z taflami szkła w kilku wymiarach. Warunki przechowywania muszą być zgodne z zaleceniami zawartymi w punkcie I.2. 13.2 Na miejscu budowy Po dostarczeniu szkła na miejsce budowy do montażu na elewacji należy je przechowywać w suchym, osłoniętym i wentylowanym miejscu. Szkła nie wolno umieszczać płasko lub przechowywać w miejscu wystawionym na działanie promieni słonecznych ani w pobliżu źródeł ciepła. 17

III. GWARANCJA I OZNACZENIE CE 1. Zgodność Powłoki hartowalne i powłoki niehartowalne są zgodne z normą EN 1096-1, kategoria C. Informacje dotyczące warunków kontroli i kryteriów jakościowych są dostępne w treści normy. 2. Gwarancja Gwarancja jest dostępna na stronie www.agc-yourglass.com. 3. Oznaczenie CE Wszystkie informacje i deklaracje związane z oznaczeniem CE powłok hartowalnych i powłok niehartowalnych są dostępne na stronie www.agc-yourglass.com/ce. W przypadku obróbki powłok przez klienta (wzmacnianie termiczne, hartowanie, laminowanie, montaż w szybach izolacyjnych), klient jest odpowiedzialny za oznaczenie CE obrabianych produktów i spełnienie związanych z tym wymagań (przeprowadzenie wstępnych badań typu wyrobu, oznaczenie szkła, zakładowa kontrola produkcji itd.). 4. Zrzeczenie odpowiedzialności Do wyłącznej odpowiedzialności podmiotu przeprowadzającego obróbkę należy odpowiednia kontrola szkła powlekanego poddawanego obróbce przed rozpoczęciem i po zakończeniu każdego etapu obróbki oraz przed montażem. Niestosowanie się do wszystkich norm zawodowych, zwyczajowych instrukcji postępowania oraz wytycznych w zakresie obróbki zawartych w tej instrukcji oraz powiązanych z nią dokumentach automatycznie unieważnia wszelkie gwarancje firmy AGC względem szkła powlekanego. Podmiotom przeprowadzającym obróbkę szkła zalecamy przeprowadzenie wstępnych testów obejmujących typowe kompozycje szkła dla danego projektu przed poczynieniem dalszych zobowiązań wobec klientów. Podmiot przeprowadzający obróbkę ponosi wyłączną odpowiedzialność za jakość produktu końcowego. IV. INSTRUKCJE SZKLENIA Instrukcje dotyczące szyb firmy AGC są dostępne pod adresem www.agc-yourglass.com. V. CZYSZCZENIE NA ELEWACJI Instrukcje dotyczące czyszczenia szyb zamontowanych na elewacjach budynków są dostępne pod adresem www.agc-yourglass.com. 18

VI. UWAGI 1 Zalecany materiał ochronny do przyssawek: Opis produktu: osłona przyssawek Uwaga: maks. średnica 300 mm Dostawca: IMPEXACOM Rue des Tourterelles 14-16 B-5651 Thy le Château Belgia Tel.: +32 71 612145 Faks: +32 71 612164 2 Zalecane rękawice Opis produktu: HYD TUF 52-547 (rozmiar 8 10, do przenoszenia szkła powlekanego) Dostawca: IMPEXACOM Rue des Tourterelles 14-16 B-5651 Thy le Château Belgia Tel.: +32 71 612145 Faks: +32 71 612164 Opis produktu: rękawice Profas Dostawca: UVEX SAFETY Gloves GmbH & Co. KG Elso-Klöver-Str. 6 21337 Lüneburg Niemcy Tel.: +49 4131 9502-0 Faks: +49 4131 84 33 8 gloves@uvex.de Opis produktu: Monsoon, żółte Dostawca: Kächele Coma Latex GmbH Industriepark Rhön Am Kreuzacker 9 36124 Eichenzell Niemcy 3 Zalecany olej do cięcia: Opis produktu: olej do cięcia ACPE 5503 Dostawca: Aachener Chemische Werke Rostocker Str. 40 41199 Mönchengladbach Niemcy www.acw-info.de/en/application 4 Zalecane podkładki dystansowe: Opis produktu: Krążki korkowe z mikroprzyssawkami (3x20x20 mm) Vitokork soft Dostawca: VITO Irmen GmbH & Co.KG Postfach 1720, 53407 Remagen Niemcy Mittelstraße 74-80, 53424 Remagen Niemcy Tel.: +49 (0) 2642 4007-0 Faks: +49 (0) 2642 42913 info@vito-irmen.de www.vito-irmen.de 19

5 Zalecana pianka do pakowania Opis produktu: pianka do pakowania o grubości 1 mm Dostawca: Storopack Hans Reichenecker GmbH Untere Rietstrasse 30 72555 Metzingen Niemcy Tel.: +49 (0)7123 164 0 Faks: +49 (0)7123 164 119 info@storopack.com 6 Zalecane saszetki ze środkiem pochłaniającym wilgoć: Opis produktu: środek pochłaniający wilgoć w saszetkach po 125 g Dostawca: STOKVIS Vilvoorde Belgia Tel.:+ 32 2 255 06 11 20