WNIOSEK O UTWORZENIE NOWEJ SPECJALNOŚCI 1. Proponowana/e specjalność/ci w ramach prowadzonego kierunku studiów: Fizyka Biomedyczna (Biomedical Physics) 2. Prowadzony kierunek studiów w ramach, którego utworzona/e zostanie/ną nowa/e specjalność/ści: Fizyka (Physics) 3. Specjalizacje w ramach proponowanej specjalności: [proszę podać nazwę także w języku angielskim] -- 4. Jednostka(i) mająca(e) prowadzić specjalność: Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski (Faculty of Physics, University of Warsaw) 5. Rodzaj studiów (pierwszego stopnia/drugiego stopnia), forma studiów (stacjonarne/niestacjonarne), czas trwania studiów: studia drugiego stopnia, stacjonarne, 2 lata (second cycle programme, full-time, 2 years) 6. Przewidywany termin rozpoczęcia studiów: rok akademicki 2010/2011 7. Uzasadnienie merytoryczne: Gwałtowny rozwój nauk i technologii z pogranicza fizyki, biologii, chemii, medycyny i informatyki rodzi zapotrzebowanie na specjalistów wykształconych do pracy w zespołach interdyscyplinarnych. Postęp w medycynie generowany jest w znacznej mierze dzięki zastosowaniu nowych metod i technik fizycznych. Dla stymulacji dalszego rozwoju wiedzy medycznej niezbędny jest ścisły opis systemów biologicznych i zasad ich funkcjonowania uzyskiwany na gruncie fizyki i matematyki. Stopień złożoności systemów biologicznych i nagromadzenie informacji wymaga interpretacji na drodze znajdowania zależności funkcjonalnych oraz budowania modeli. Stwarza to zapotrzebowanie na fachowców potrafiących wydobywać z danych doświadczalnych informacje metodami wypracowanymi na gruncie fizyki. Z drugiej strony rozwój technologii medycznej wymaga fachowej kadry umiejącej eksploatować zaawansowaną aparaturę medyczną jak również taką aparaturę dalej twórczo rozwijać. Również dziedzina komputerowego przetwarzania informacji biomedycznych wymaga odpowiedniej kadry. Zapotrzebowanie na absolwentów kończących Specjalizację Fizyki Medycznej istniejącą obecnie na Wydziale Fizyki przekracza w znacznym stopniu ich ilość. 8. Rekrutacja: ZAŁĄCZNIK A Al. Wymagania stawiane kandydatom A2. Zasady rekrutacji A3. Zasady odpłatności A4. Przewidywana liczba studentów/limit przyjęć 9. Opis studiów: ZAŁĄCZNIK B Bl. Oczekiwane cele kształcenia B2. Kwalifikacje absolwenta B3. Ramowy program studiów zgodny ze standardami kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia, z uwzględnieniem punktacji ECTS B4. Szczegółowy plan studiów zgodny ze standardami kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia, z uwzględnieniem punktacji ECTS B5. Programy nauczania przedmiotów objętych planem studiów (sylabusy)
10. Informacja o jednostce prowadzącej studia: ZAŁĄCZNIK C Cl. Informacja o minimum kadrowym C2. Informacja o infrastrukturze zapewniającej prawidłową realizację celów kształcenia C3. Informacja o dostępie do biblioteki wyposażonej w literaturę związaną ze specjalnością C4. Informacja o prowadzonych przez jednostkę badaniach naukowych w dyscyplinie lub dziedzinie związanej z kierunkiem ** C5. Informacja o liczbie studentów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz proporcji na każdych prowadzonych przez jednostkę studiach 11. Kosztorys studiów zawierający kalkulację kosztów i wysokość opłat na studiach płatnych: Nie dotyczy. 12. Uchwała(y) rady wydziału/rad wydziałów/rady międzywydziałowej jednostki organizacyjnej wnioskująca(e) do Senatu UW o utworzenie specjalności oraz Porozumienia: ZAŁĄCZNIK E El. Uchwały E2. Porozumienie o współpracy zawarte między jednostkami UW Nie dotyczy. E3.Porozumienie dotyczące przypadku, gdy specjalność będzie prowadzona wspólnie przez różne uczelnie i inne instytucje naukowe, w tym zagraniczne Nie dotyczy. 13. informacja o konsultacji specjalności *** Nie dotyczy....... Data podpis Dziekana (ów) /Kierownika (ów) podstawowej jednostki organizacyjnej *Specjalizacja nie jest zatwierdzana przez Senat uczelni **Dotyczy studiów drugiego stopnia ***Dotyczy sytuacji w której inna jednostka UW prowadzi taką samą specjalność 2
ZAŁĄCZNIK A A1. Wymagania stawiane kandydatom Zdolności w kierunkach przyrodniczych, zainteresowanie wybraną specjalnością przyrodniczych i spełnienie wymogów punktu A2. Studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna odbywają się w dwóch trybach: standardowym i indywidualnym. Celem Studiów Indywidualnych jest umożliwienie wybitnie zdolnym studentom realizacji programu studiów II stopnia w rozszerzonym zakresie i umożliwienie pracy w grupach badawczych nad zagadnieniami będącymi aktualnymi problemami naukowymi. A2. Zasady rekrutacji Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb standardowy: Warunkiem przyjęcia na specjalność jest przejście procedury rekrutacyjnej ustalonej przez Radę Wydziału oraz zaliczenie I semestru Studiów II stopnia na kierunku fizyka. Zaliczenie warunkowe można uzyskać mając nie mniej niż 25 ECTS, w tym co najmniej jeden blok zajęć na Pracowni fizycznej II stopnia (5 ECTS). Decyzję o przyjęciu na specjalność podejmuje Kierownik Specjalności. Specjalności. Szczegółowe zasady rekrutacji reguluje Uchwała Nr 2 D Rady Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 19 stycznia 2009 r. w sprawie zasad rekrutacji na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego w roku akademickim 2010/2011 na studia I stopnia na kierunku: Fizyka; na studia I stopnia na kierunku: Fizyka, studia indywidualne; na studia I stopnia na kierunku: Fizyka, specjalność nauczycielska; na studia II stopnia na kierunku: Fizyka; na studia I stopnia na kierunku: Astronomia; na studia I stopnia na kierunku: Astronomia, studia indywidualne; na studia II stopnia na kierunku: Astronomia; na studia I stopnia na kierunku: Zastosowania fizyki w biologii i medycynie; na studia I stopnia na kierunku: Makrokierunek, Inżynieria nanostruktur. Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb indywidualny: Student ubiegający się o studiowanie w trybie indywidualnym podlegają osobnym zasadom rekrutacji ustalonym przez Radę Wydziału oraz zaliczenie I semestru Studiów II stopnia na kierunku fizyka w trybie indywidualnym. Zaliczenie warunkowe można uzyskać mając nie mniej niż 25 ECTS, w tym co najmniej jeden blok zajęć na Pracowni fizycznej II stopnia (5 ECTS). Do końca I semestru student studiów trybu indywidualnego powinien wybrać specjalizację, opiekuna i temat pracy magisterskiej. W przypadku niespełnienia powyższego warunku od II semestru studiuje w trybie standardowym. Decyzję o przyjęciu na specjalność podejmuje Kierownik Specjalności. Szczegółowe zasady rekrutacji reguluje Uchwała Nr 7 Rady Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 23 marca 2009 r. w sprawie zasad rekrutacji na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego w roku akademickim 2010/2011 na studia II stopnia na kierunku: Fizyka, studia indywidualne. A3. Zasady odpłatności Nie dotyczy. A4. Przewidywana liczba studentów/limit przyjęć. Przewidywanych 8 studentów/limit 20 studentów.
Uchwała Nr 2 D Rady Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 19 stycznia 2009 r. w sprawie zasad rekrutacji na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego w roku akademickim 2010/2011 - na studia I stopnia na kierunku: Fizyka, - na studia I stopnia na kierunku: Fizyka, studia indywidualne, - na studia I stopnia na kierunku: Fizyka, specjalność nauczycielska, - na studia II stopnia na kierunku: Fizyka, - na studia I stopnia na kierunku: Astronomia, - na studia I stopnia na kierunku: Astronomia, studia indywidualne, - na studia II stopnia na kierunku: Astronomia, - na studia I stopnia na kierunku: Zastosowania fizyki w biologii i medycynie, - na studia I stopnia na kierunku: Makrokierunek, Inżynieria nanostruktur. Treść uchwały zawarta jest w załączniku nr 1. ZAŁĄCZNIK A 2
Załacznik 1 (część dotyczaca rekrutacji na Studia II stopnia na kierunku fizyka) Rekrutacja w 2010 r. Kierunek studiów: Fizyka Rodzaj studiów: drugiego stopnia Forma studiów: stacjonarne Czas trwania: 2 lata Limit miejsc: 120 osób w trybie kwalifikacji uwzględniającej wyniki uzyskane podczas studiów, 30 osób w trybie kwalifikacji uwzględniającej wyniki egzaminu pisemnego. Zasady kwalifikacji a) Kandydaci z dyplomem uzyskanym w Polsce O przyjęcie na studia drugiego stopnia mogą ubiegać się osoby posiadające tytuł licencjata, magistra, inżyniera lub równoważny. Kandydat jest kwalifikowany na podstawie wyników osiągniętych w czasie dotychczasowych studiów lub na podstawie egzaminu pisemnego z fizyki. Kandydat może wybrać tylko jeden sposób kwalifikacji. Kwalifikacja na podstawie wyników osiągniętych w czasie dotychczasowych studiów W przypadku postępowania kwalifikacyjnego na podstawie wyników osiągniętych w czasie dotychczasowych studiów każda ocena S uzyskana przez kandydata na studiach zostanie przeliczona na punkty zgodnie ze wzorem 100(S-Smin)/(Smax-Smin), gdzie Smax jest najwyższą możliwą do zdobycia oceną, a Smin jest najniższą możliwą do zdobycia oceną. Punkty rekrutacyjne każdego kandydata będą obliczane jako suma ocen (po przeliczeniu) z przedmiotów uzyskanych na studiach, przy czym każda ocena będzie mnożona przez liczbę godzin danego przedmiotu oraz przez współczynnik zależny od rodzaju przedmiotu. Współczynnik zależny od rodzaju przedmiotu wynosi odpowiednio: dla wykładów, ćwiczeń rachunkowych i laboratoriów z zakresu fizyki: 2,0 dla wykładów, ćwiczeń rachunkowych i laboratoriów z zakresu astronomii: 2,0 dla wykładów i ćwiczeń rachunkowych z matematyki: 2,0 dla przedmiotów z zakresu programowania i metod numerycznych: 1,5 dla wykładów, ćwiczeń rachunkowych i laboratoriów z zakresu chemii i biologii: 1,0 dla pozostałych: 0,0 W przypadku postępowania kwalifikacyjnego na podstawie wyników osiągniętych w czasie dotychczasowych studiów warunkiem przyjęcia na studia jest uzyskanie końcowej liczby punktów rekrutacyjnych nie mniejszej niż 500 oraz zapewniającej miejsce na liście rankingowej mieszczące się w ramach obowiązującego limitu. Kwalifikacja na podstawie egzaminu pisemnego z fizyki W przypadku postępowania kwalifikacyjnego na podstawie egzaminu pisemnego z fizyki, warunkiem przyjęcia na studia jest uzyskanie końcowej liczby punktów rekrutacyjnych nie mniejszej niż 30 oraz zapewniającej miejsce na liście rankingowej mieszczące się w ramach obowiązującego limitu. Maksymalna możliwa do zdobycia liczba punktów rekrutacyjnych wynosi 100. Egzamin obejmuje zakres materiału z fizyki na poziomie studiów pierwszego stopnia. b) Kandydaci z dyplomem zagranicznym (w tym cudzoziemcy) Limit miejsc: 10 osób Postępowanie kwalifikacyjne jest takie samo jak dla kandydatów z dyplomem polskim. ZAŁĄCZNIK A 3
UCHWAŁA NR 7 RADY WYDZIAŁU FIZYKI UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO z dnia 23 marca 2009 r w sprawie zasad rekrutacji na Wydziale Fizyki Uniwesytetu Warszawskiego w roku akademickim 2010/2011 - na studia II stopnia na kierunku: Fizyka, studia indywidualne. Treść uchwały zawarta jest w załączniku. Przewodnicząca Rady Wydziału Fizyki UW Dziekan prof. dr hab. Teresa Rząca-Urban ZAŁĄCZNIK A 4
Załącznik do uchwały nr 7 z 23 marca 2009 Kierunek studiów: Fizyka, studia indywidualne Rodzaj studiów: drugiego stopnia Forma studiów: stacjonarne Czas trwania: 2 lata Limit miejsc: 30 Zasady kwalifikacji a) Kandydaci z dyplomem uzyskanym w Polsce O przyjęcie na studia drugiego stopnia mogą ubiegać się osoby posiadające tytuł licencjata, magistra, inżyniera lub równoważny. Kandydat jest kwalifikowany na podstawie egzaminu pisemnego z fizyki. Egzamin obejmuje zakres materiału z fizyki na poziomie studiów pierwszego stopnia. Warunkiem przyjęcia na studia jest uzyskanie końcowej liczby punktów rekrutacyjnych nie mniejszej niż 50 oraz zapewniającej miejsce na liście rankingowej mieszczące się w ramach obowiązującego limitu. Maksymalna możliwa do zdobycia liczba punktów rekrutacyjnych wynosi 100. b) Kandydaci z dyplomem zagranicznym (w tym cudzoziemcy) Limit miejsc: 4 osób Postępowanie kwalifikacyjne jest takie samo jak dla kandydatów z dyplomem polskim. ZAŁĄCZNIK A 5
ZAŁĄCZNIK B B1. Oczekiwane cele kształcenia Celem specjalności Fizyka Biomedyczna w trybie studiów standardowych jest uzyskanie przez absolwentów wiedzy w zakresie fizyki, matematyki, biologii i neurofizjologii, oraz umiejętności poprawnego stosowania metod matematyczno-przyrodniczych w rozwiązywaniu problemów biologicznych i medycznych, również z wykorzystaniem technologii informatycznych. Kształcenie przygotuje absolwentów do efektywnej współpracy w zespołach interdyscyplinarnych oraz do rozwiązywania problemów z dziedziny medycyny i biologii przy pomocy metodologii nauk ścisłych. Celem kształcenia będzie przygotowanie kadry do pracy w instytucjach, medycznych biologicznych i technicznych związanych z zastosowaniami medycznymi oraz w placówkach służby zdrowia. Celem specjalności Fizyka Biomedyczna w trybie studiów indywidualnych jest dodatkowo umożliwienie wybitnie zdolnym studentom realizacji programu studiów II stopnia w rozszerzonym zakresie i umożliwienie pracy w grupach badawczych nad zagadnieniami będącymi aktualnymi problemami naukowymi. Pozwoli to na przygotowanie studentów w/w studiów do samodzielnej pracy badawczej m.in. do podjęcia studiów III stopnia z zamiarem rozpoczęcia kariery naukowej, bądź do podjęcia pracy w instytucjach wymagających znajomości metod rozwiązywania problemów na bardzo wysokim poziomie. Praca magisterska opracowana w tym trybie powinna reprezentować poziom pracy naukowej nadającej się do publikacji. B2. Kwalifikacje absolwenta. Absolwent specjalności Fizyka Biomedyczna w trybie studiów standardowych uzyska wiedzę w zakresie podstaw fizyki, matematyki, biologii i technologii informatycznych, oraz umiejętność stosowania metod i narzędzi nauk matematyczno-przyrodniczych w problemach biofizycznych i/lub biomedycznych. Będzie umiał pracować w zespołach interdyscyplinarnych z biologami, neurofizjologami i lekarzami. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych. Absolwenci będą posiadać obszerną wiedzę z zakresu technik obrazowania medycznego, będą przygotowani do samodzielnej analizy danych medycznych z zastosowaniem nowoczesnych technik analizy sygnałów i statystyki. Będą przygotowani do pracy naukowej w zespołach interdyscyplinarnych zajmujących się rozwiązywaniem problemów z dziedziny biologii i medycyny. Absolwent będzie przygotowany do pracy w instytucjach zajmujących się badaniami biofizycznymi i/lub biomedycznymi, a więc w placówkach badawczych, badawczo-rozwojowych, kontrolnych i diagnostycznych oraz w przemyśle, administracji, placówkach ochrony przyrody i instytucjach medycznych. Absolwent kończący studia II stopnia o specjalności Fizyka Biomedyczna w trybie studiów indywidualnych będzie dodatkowo przygotowany do samodzielnej pracy badawczej m.in. do podjęcia studiów III stopnia z zamiarem rozpoczęcia kariery naukowej, bądź do podjęcia pracy w instytucjach wymagających znajomości metod rozwiązywania problemów na bardzo wysokim poziomie. Praca magisterska opracowana w tym trybie powinna reprezentować poziom pracy naukowej nadającej się do publikacji.
B3. Ramowy program studiów zgodny ze standardami kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia, z uwzględnieniem punktacji ECTS. Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb standardowy: A. Przedmioty podstawowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ETCS Pracownia fizyczna II stopnia A 45 5 Pracownia fizyczna II stopnia B 45 5 Łącznie: 90 10 B. Przedmioty kierunkowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ETCS Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i optyki 60 6 Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych 60 6 eksperymentach Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego 60 6 Wybrane aspekty fizyki współczesnej 90 9 Wnioskowanie statystyczne 60 5 Analiza sygnałów 60 5 Modelowanie matematyczne procesów w biologii 60 5 Obrazowanie medyczne 60 5 Podstawy anatomii i fizjologii człowieka 30 2,5 Neurobiologia 30 2,5 Biologia komórki 30 2,5 Fizyczne podstawy radioterapii 60 5 Sygnały bioelektryczne 15 2 Wykład do wyboru 30 3 Seminarium fizyki biomedycznej 90 7,5 Proseminarium magisterskie 30 4 Laboratorium Fizyki Biomedycznej 90 8 PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA II w tym PRACA MAGISTERSKA 240 20 Łącznie: 1155 104 C. Przedmioty dodatkowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ECTS PRZEDMIOTY OGÓLNOUNIWERSYTECKIE 60 (lub więcej) 6 Łącznie: 60 (lub więcej) 6 ZAŁĄCZNIK B 2
Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb indywidualny: A. Przedmioty podstawowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ETCS Pracownia fizyczna II stopnia A 45 5 Pracownia fizyczna II stopnia B 45 5 Łącznie: 90 10 B. Przedmioty kierunkowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ETCS Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i optyki 60 6 Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych eksperymentach lub 60 6 Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego Mechanika kwantowa IIA lub 60 6 Mechanika kwantowa IIB Fizyka statystyczna RD 90 9 Wnioskowanie statystyczne 60 5 Analiza sygnałów 60 5 Modelowanie matematyczne procesów w biologii 60 5 Obrazowanie medyczne 60 5 Podstawy anatomii i fizjologii człowieka 30 2,5 Neurobiologia 30 2,5 Biologia komórki 30 2,5 Fizyczne podstawy radioterapii 60 5 Sygnały bioelektryczne 15 2 Wykład do wyboru 30 3 Seminarium fizyki biomedycznej 90 7,5 Proseminarium magisterskie 30 4 Laboratorium Fizyki Biomedycznej 90 8 PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA II w tym PRACA MAGISTERSKA 240 20 Łącznie: 1155 104 C. Przedmioty dodatkowe Nazwa przedmiotu liczba godzin liczba punktów ECTS PRZEDMIOTY OGÓLNOUNIWERSYTECKIE 60 (lub więcej) 6 ZAŁĄCZNIK B 3
Łącznie: 60 (lub więcej) 6 B4. 1. Szczegółowy plan studiów zgodny ze standardami kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia, z uwzględnieniem punktacji ECTS Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb standardowy: Semestr I Nazwa przedmiotu wykład ćwiczenia punkty ECTS Pracownia fizyczna II stopnia A 45 5 Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i optyki Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych eksperymentach Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego Wybrane aspekty fizyki współczesnej Łączna liczba godzin: 315 Łączna liczba ECTS: 32 forma zaliczenia zaliczenie na ocenę 30 30 6 egzamin 30 30 6 egzamin 30 30 6 egzamin 45 45 9 egzamin konwersatorium Semestr II Nazwa przedmiotu wykład ćwiczenia konwersatorium ECTS zaliczenia punkty forma Pracownia fizyczna II stopnia B 45 5 Zaliczenie na ocenę Wnioskowanie statystyczne 30 30 5 egzamin Fizyczne Podstawy Radioterapii 30 30 5 egzamin Podstawy anatomii i fizjologii człowieka 15 15 2,5 egzamin Neurobiologia 30 2,5 egzamin Sygnały bioelektryczne 15 2 egzamin Seminarium fizyki biomedycznej PRZEDMIOTY OGÓLNOUNIWERSYTECKIE Łączna liczba godzin: 300 Łączna liczba ECTS: 28 30 2,5 30 3,5 zaliczenie na ocenę egzamin lub zaliczenie na ocenę ZAŁĄCZNIK B 4
Semestr III Nazwa przedmiotu wykład ćwiczenia punkty ECTS forma zaliczenia Analiza sygnałów 30 30 5 egzamin Modelowanie matematyczne procesów w biologii 30 30 5 egzamin Obrazowanie medyczne 60 5 egzamin Biologia komórki 30 2,5 egzamin Laboratorium Fizyki Biomedycznej 90 8 Proseminarium magisterskie 15 2 Seminarium fizyki biomedycznej 30 2,5 zaliczenie na ocenę zaliczenie na ocenę zaliczenie na ocenę Łączna liczba godzin: 345 Łączna liczba ECTS: 30 Semestr IV Nazwa przedmiotu wykład ćwiczenia Wykład do wyboru (z programu licencjatu FM lub NI) PRZEDMIOTY OGÓLNOUNIWERSYTECKIE 30 (lub więcej) konwersatorium konwersatorium punkty ECTS 30 2,5 Proseminarium magisterskie 15 2 Seminarium fizyki biomedycznej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA II w tym PRACA MAGISTERSKA Łączna liczba godzin: 345 Łączna liczba ECTS: 30 30 2,5 forma zaliczenia 3 egzamin egzamin lub zaliczenie na ocenę zaliczenie na ocenę zaliczenie na ocenę 240 20 zaliczenie Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb indywidualny: Program studiów II stopnia w trybie indywidualnym różni się od studiów II stopnia w trybie standardowym tylko I semestrem, plan studiów w czasie II, III i IV semestru jest wspólny dla studiów odbywanych w trybie standardowym i indywidualnym. Semestr I Nazwa przedmiotu wykład ćwiczenia konwersatorium punkty ECTS forma zaliczenia ZAŁĄCZNIK B 5
Pracownia fizyczna II stopnia A 45 5 Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i optyki Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych eksperymentach lub Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego Mechanika kwantowa IIA lub Mechanika kwantowa IIB zaliczenie na ocenę 30 30 6 egzamin 30 30 6 egzamin 30 30 6 egzamin Fizyka statystyczna RD 45 45 9 egzamin Łączna liczba godzin: 315 Łączna liczba punktów ECTS: 32 2. Porównanie standardów kształcenia MNiSW z programem kierunku studiów Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna Standardy kształcenia dla kierunku studiów Fizyka (zał. do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. nr 34) Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb standardowy: Ramowe treści kształcenia GRUPA TREŚCI MNiSW WYDZIAŁ godziny ECTS godziny ECTS A. Podstawowych 90 10 90 10 B. Kierunkowych 240 27 390 39 RAZEM 330 37 480 49 A. Grupa treści podstawowych. Treści kształcenia w zakresie: 1. laboratorium fizycznego B. Grupa treści kierunkowych. Treści kształcenia w zakresie: 1. fizyki teoretycznej MNiSW Godziny 90 ECTS 10 90 10 240 27 A. Treści zawarte w przedmiocie 1. Pracownia fizyczna II stopnia A 2. Pracownia fizyczna II stopnia B B. Treści zawarte w przedmiocie. 1. Wybrane aspekty fizyki współczesnej (Blok I III) WYDZIAŁ Godziny 90 ECTS 10 45 5 45 5 390 39 60 6 ZAŁĄCZNIK B 6
2. fizyki fazy skondensowanej 3. fizyki kwantowej 2. Modelowanie procesów w biologii 60 5 1. Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i 60 6 optyki 2. Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we 60 6 współczesnych eksperymentach 3. Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska 60 6 naturalnego 1. Wybrane aspekty fizyki współczesnej (Blok II) 30 3 2. Obrazowanie medyczne 60 5 Studia II stopnia, kierunek Fizyka, specjalność Fizyka Biomedyczna tryb indywidualny: Ramowe treści kształcenia GRUPA TREŚCI Mniów WYDZIAŁ Godziny ECTS Godziny ECTS A. Podstawowych 90 10 90 10 B. Kierunkowych 240 27 390 39 RAZEM 330 37 480 49 A. Grupa treści podstawowych. Treści kształcenia w zakresie: 1. laboratorium fizycznego B. Grupa treści kierunkowych. Treści kształcenia w zakresie: MNiSW Godziny 90 ECTS 10 90 10 240 27 A. Treści zawarte w przedmiocie 1. Pracownia fizyczna II stopnia A 2. Pracownia fizyczna II stopnia B B. Treści zawarte w przedmiocie. WYDZIAŁ Godziny 90 ECTS 10 45 5 45 5 390 39 1. fizyki teoretycznej 1. Fizyka statystyczna RD 90 9 2. Modelowanie procesów w biologii 60 5 1. Współczesne metody optyki 2. fizyki fazy doświadczalne fizyki skondensowanej materii skondensowanej i 60 6 ZAŁĄCZNIK B 7
3. fizyki kwantowej 2. Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych eksperymentach lub Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego 60 6 Mechanika kwantowa IIA lub 60 6 Mechanika kwantowa IIB 2. Obrazowanie medyczne 60 5 B5. Programy nauczania przedmiotów objętych planem studiów (sylabusy) A. Przedmioty podstawowe Nazwa przedmiotu: Pracownia fizyczna II stopnia A Treści kształcenia: Konstrukcje aparaturowe i zestawy pomiarowe z zakresu fizyki klasycznej i współczesnej. Komputerowe metody wspomagania eksperymentu. Zaawansowane metody analizy danych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: Planowania złożonych eksperymentów fizycznych z uwzględnieniem różnych metod pomiarowych; obsługi złożonych układów pomiarowych z wykorzystaniem narządzi elektronicznych i informatycznych; precyzyjnego przeprowadzania pomiarów i analizy danych; prezentacji oraz interpretacji wyników pomiarów. Nazwa przedmiotu: Pracownia fizyczna II stopnia B Treści kształcenia: Konstrukcje aparaturowe i zestawy pomiarowe z zakresu fizyki klasycznej i współczesnej. Komputerowe metody wspomagania eksperymentu. Zaawansowane metody analizy danych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: Planowania złożonych eksperymentów fizycznych z uwzględnieniem różnych metod pomiarowych; obsługi złożonych układów pomiarowych z wykorzystaniem narządzi elektronicznych i informatycznych; precyzyjnego przeprowadzania pomiarów i analizy danych; prezentacji oraz interpretacji wyników pomiarów. B. Przedmioty kierunkowe Nazwa przedmiotu: Współczesne metody doświadczalne fizyki materii skondensowanej i optyki Treści kształcenia: Struktura materii skondensowanej, atom, cząsteczka, ciało stałe. Stany skupienia. Przemiany fazowe; wzrost kryształów. Samoorganizacja materii skondensowanej. Bliskie uporządkowanie - dalekie uporządkowanie. Elementy krystalografii. Symetria, własności termiczne sieci krystalicznej. Elementy opisu struktury pasmowej kryształów. Dielektryki. Magnetyki. Metale. Półprzewodniki. Nadprzewodnictwo. Nadciekłość. Fizyka powierzchni i międzypowierzchni. Metody doświadczalne fizyki faz skondensowanych: metody dyfrakcyjne i spektroskopowe z wykorzystaniem promieni X i neutronów, badania mikroskopowe struktury objętościowej i powierzchni, źródła światła, ZAŁĄCZNIK B 8
metody charakteryzacji promieniowania elektromagnetycznego, metody optyczne badania materii skondensowanej, badania spektroskopowe nanoobjektów, metody transportowe badania zjawisk kwantowych w strukturach o obniżonej wymiarowości, metody badań własności magnetycznych, Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Umiejętność opisu właściwości i procesów dokonujących się w fazach skondensowanych; rozumienia zjawisk fizycznych w fazach skondensowanych, umiejętność korzystania z różnych technik eksperymentalnych w badaniach fazy skondensowanej i optyce. Nazwa przedmiotu: Badanie budowy materii i oddziaływań fundamentalnych we współczesnych eksperymentach Treści kształcenia: Materia (kwarki, leptony) i pola (gluony, fotony, bozony Z 0 i W), siły jądrowe, Oddziaływanie cząstek naładowanych i fotonów z materią, Akceleratory, Detektory, Wiązki, Możliwości doświadczania, Podstawy doświadczalne Modelu Standardowego, Model Standardowy, Perspektywy badawcze Large Hadron Collider (LHC), Facility for Antiprotons and Ion Research (FAIR), Tokai to Kamioka (T2K), Doświadczenia nieakceleratorowe, Fazy materii jądrowej, Egzotyczne rozpady, Reakcje jądrowe, Związek pomiędzy współczesnym eksperymentem a zastosowaniami w przemyśle i medycynie. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: Znajomość podstaw budowy materii, znajomość eksperymentalnych metod fizyki jądrowej i fizyki wysokich energii, umiejętność czynnego udziału w planowaniu eksperymentu w fizyce subatomowej, umiejętność określenia stosowalności określonych modeli i teorii do zagadnień fizycznych, umiejętność określenia właściwych metod doświadczalnych do weryfikacji teorii i modeli fizycznych, zapewnienie podstaw do kompetentnej dyskusji na temat zastosowania fizyki subatomowej w przemyśle i medycynie. Nazwa przedmiotu: Doświadczalne metody fizyki biologicznej, medycznej i środowiska naturalnego Treści kształcenia: Podstawowe wiadomości o budowie Ziemi, biosferze, komórkach organizmu żywego oraz anatomii i fizjologii. Biologia, medycyna i nauki o Ziemi jako obszary zainteresowania fizyki. Wybrane problemy fizyczne w biologii, medycynie i naukach o Ziemi. Promieniowanie elektromagnetyczne (promienie X, UV, VIS, IR, fale radiowe) i fale mechaniczne (ultradźwięki, fale sejsmiczne) jako narzędzia badania (spektroskopie: UV-VIS, IR, Ramana, NMR, EPR, ultradźwiękowa, dyfrakcja promieni X; metody obrazowania: tomografia komputerowa, optyczna i sejsmiczna, MRI, fmri, EEG, MEG, ultrasonografia, georadar; detekcja na odległość: lidar, radar, sodar, teledetekcja pasywna) struktury materii ożywionej, biosfery, litosfery i atmosfery oraz procesów w nich zachodzących, w szerokich skalach czasowych (od femtosekund do miliardów lat) i przestrzennych (od angstromów do rozmiarów całej Ziemi i większych). Podstawy teoretycznej analizy omawianych eksperymentów/pomiarów (sformułowanie problemu odwrotnego, budowanie modelu badanego zjawiska/procesu/obiektu). Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: Poznanie szerokiej gamy możliwości stosowania nowoczesnych metod badawczych fizyki doświadczalnej w dziedzinach spoza fizyki, zarówno o charakterze nauk podstawowych, takich jak biologia i nauki o Ziemi, jak i tych o znaczeniu praktycznym, związanych z biotechnologią, medycyną i ochroną środowiska; przygotowanie do samodzielnego dostrzegania i analizowania problemów w dziedzinach spoza fizyki jako zagadnień dla fizyki i umiejętność stosowania metod fizyki doświadczalnej do rozwiązywania tych problemów, poprzez dobór właściwej doświadczalnej metody badawczej i zastosowanie odpowiedniego modelu teoretycznego. ZAŁĄCZNIK B 9
Nazwa przedmiotu: Wybrane aspekty fizyki współczesnej Treści kształcenia: Blok I: Elementy współczesnej fizyki klasycznej Czasoprzestrzeń Galileusza i Minkowskiego szczególnej teorii względności. Kinematyka i dynamika punktów materialnych i brył sztywnych. Więzy, zasada d'alemberta, równania Lagrange'a. Zasady wariacyjne i prawa zachowania. Twierdzenie Noether. Przestrzeń fazowa, równania Hamiltona. Niezmienniki przekształceń kanonicznych, całki ruchu. Stabilność trajektorii fazowych. Elementy teorii chaosu. Elementy dynamiki relatywistycznej. Elementy mechaniki sprężystych ośrodków rozciągłych. Blok II: Elementy współczesnej fizyki kwantowej Układy wielu cząstek. Symetria funkcji falowej. Rachunek zaburzeń - zależny i niezależny od czasu. Teoria rozpraszania - przybliżenie Borna, przesunięcia fazowe, całki po trajektoriach - równoważność podejścia Schrödingera, Heisenberga i Feynmana. Równanie Diraca. Relatywistyczna mechanika kwantowa. Blok III: Elementy współczesnej fizyki statystycznej Elementy klasycznej mechaniki statystycznej. Elementy kwantowej mechaniki statystycznej. Zastosowania klasycznej i kwantowej mechaniki statystycznej w termodynamice i fizyce fazy skondensowanej. Statystyki Fermiego i Bosego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Wykład jest adresowany głownie do studentów chcących specjalizować się w fizyce eksperymentalnej. Celem wykładu jest: wykształcenie intuicji fizycznej związanej z rozumieniem zjawisk i procesów makro i mikroświata; zaznajomienie studentów z podstawowymi metodami matematycznymi stosowanymi we współczesnej fizyce teoretycznej, oraz nauczenie wykorzystywania formalizmów matematycznych fizyki klasycznej, kwantowej i statystycznej do opisu zjawisk i procesów w makro i mikroświecie. Nazwa przedmiotu: Mechanika kwantowa IIA (tryb indywidualny) Treści kształcenia: Układy wielu cząstek. Symetria funkcji falowej. Równanie Diraca. Relatywistyczna mechanika kwantowa. Formalizm kanoniczny i kwantowanie pól. Symetrie i prawa zachowania. Kwantowanie pól Diraca i elektromagnetycznego. Elektrodynamika kwantowa. Teoria rozpraszania -przybliżenie Borna, przesunięcia fazowe, całki po trajektoriach - równoważność podejścia Schrodingera, Heisenberga i Feynmana. Macierz S, przekroje czynne, czasy życia. Rachunek zaburzeń - zależny i niezależny od czasu. Reguły Feynmana. Renormalizacja. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Wykład jest adresowany głównie do studentów chcących specjalizować się w fizyce teoretycznej. Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z formalizmem matematycznym relatywistycznej teorii kwantów i kwantowej teorii pola, oraz nauczenie wykorzystywania tych metod do opisu zjawisk w mikroświecie. Nazwa przedmiotu: Mechanika kwantowa IIB (tryb indywidualny) Treści kształcenia: Układy wielu cząstek. Związek spinu ze statystyką: bozony i fermiony. Symetria funkcji falowej układu nierozróżnialnych cząstek. Formalizm drugiej kwantyzacji - operatory kreacji i anihilacji. Przestrzeń Focka. Rachunek zaburzeń - zależny i niezależny od czasu. Teoria rozpraszania - przybliżenie Borna, przesunięcia fazowe, całki po trajektoriach - równoważność podejścia Schrodingera, Heisenberga i Feynmana. Ewolucja czasowa układu wielu ciał. Metody Hartree i Hartree-Focka. Metoda funkcjonału gęstości. Korelacje. Metody wychodzące poza przybliżenie pola średniego. Podstawy teorii informacji kwantowej. Komputery kwantowe. Relatywistyczna mechanika kwantowa. Równania Diraca i Kleina-Gordona. ZAŁĄCZNIK B 10
Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Wykład jest adresowany głównie do studentów chcących specjalizować się w fizyce teoretycznej. Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z formalizmem służącym do kwantowego opisu układów wielu ciał, oraz nauczenie praktycznego wykorzystywania tych metod do opisu układów wielociałowych od jąder atomowych, atomów, poprzez układy mezoskopowe po fazę skondensowaną. Nazwa przedmiotu: Fizyka statystyczna RD (tryb indywidualny) Treści kształcenia: Elementy termodynamiki fenomenologicznej: pojęcia podstawowe, zasady termodynamiki, entropia i potencjały termodynamiczne, warunki równowagi i lokalnej stabilności, przemiany fazowe, zjawiska krytyczne, napięcie powierzchniowe. Podstawy mechaniki statystycznej: makro- i mikrostany, funkcje rozkładu, rozkład mikrokanoniczny, wzór Boltzmana, rozkłady Gibbsa, potencjały termodynamiczne, zasada ekwipartycji i twierdzenie o wiriale, fluktuacje. Kwantowa mechanika statystyczna: operator gęstości (stany czyste i mieszane), kwantowe rozkłady Gibbsa, entropia, reprezentacja liczby obsadzeń, twierdzenie Nernsta. Zastosowania klasycznej i kwantowej mechaniki statystycznej: własności gazów doskonałych, statystyki Bosego-Einsteina i Fermiego- Diraca, promieniowanie ciała doskonale czarnego, kondensacja Bosego-Einsteina, zdegenerowany gaz fermionów (gaz elektronowy, jądro atomowe, białe karły), przemiana paramagnetyk - ferromagnetyk w przybliżeniu pola średniego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Wykład jest adresowany głównie do studentów chcących specjalizować się w fizyce doświadczalnej. Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami i metodami współczesnej mechaniki statystycznej, wykształcenie intuicji fizycznej pomagającej w zrozumieniu zjawisk i problemów opisywanych metodami fizyki statystycznej, oraz umiejętności sprawnego posługiwania się formalizmem teorii. Nazwa przedmiotu: Wnioskowanie statystyczne Treści kształcenia: Statystyka z komputerem zamiast wzorów (resampling statistics, repróbkowanie). Monte Carlo, Bootstrap, Testy permutacyjne. Podstawy teorii klasycznej: Prawdopodobieństwo: definicje i podstawowe rozkłady (jednostajny, dwumianowy, Poissona, Gaussa, Studenta, chi 2 ). Centralne Twierdzenie Graniczne. Statystyki i estymatory. Weryfikacja hipotez statystycznych (przykłady: test Studenta, chi 2, analiza wariancji). Testy nieparametryczne (przykłady: test serii Walda-Wolfowitza i test rang Wilcoxona-Manna-Whitneya). Metoda największej wiarygodności. Krótko: twierdzenie Bayesa, analiza dyskryminacyjna, analiza skupień. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: zrozumienie podstaw statystyki i umiejętność właściwego sformułowania hipotezy oraz doboru i zastosowania odpowiednich testów statystycznych, jak również samodzielnego zaprojektowania prostych testów permutacyjnych. Nazwa przedmiotu: Analiza sygnałów Treści kształcenia: przestrzeń Hilberta, współczynniki Fouriera, pojęcie złożoności obliczeniowej algorytmu - notacja O(.), problemy NP-trudne. Zapis cyfrowy sygnałów i korekcja błędów. Klasyczna analiza sygnałów: Systemy liniowe niezmiennicze w czasie (LTI): szereg i transformata Fouriera, funkcja odpowiedzi impulsowej. Twierdzenie o splocie i efekt okna prostokątnego w liczeniu widma mocy skończonych odcinków sygnału. Procesy AR, ARMA. Przekształcenie Z. Funkcja systemu. Próbkowanie sygnałów ciągłych - twierdzenie Nyquista, aliasing (dlaczego CD próbkowane są z częstością powyżej 40 khz?). Teoria i praktyka konstrukcji cyfrowych filtrów częstościowych. Procesy stochastyczne, estymacja widma mocy. Pomiędzy czasem a częstością: zasada nieoznaczoności Heisenberga, spektrogram, przekształcenie Wignera, falki (wavelets), przybliżenia ZAŁĄCZNIK B 11
adaptacyjne (matching pursuit). Krótko: analiza sygnałów wielowymiarowych (PCA, ICA), algorytmy genetyczne, kompresja sygnałów (mp3, jpeg, mpeg). Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: zrozumienie podstawowych praw, pojęć i ograniczeń współczesnej analizy sygnałów. Umiejętność poprawnego zastosowania podstawowych metod i krytycznej analizy otrzymanych wyników Nazwa przedmiotu: Modelowanie procesów w biologii Treści kształcenia: W ramach wykładu przedstawiona zostanie metodologia tworzenia i analizy modeli matematycznych przydatnych w biologii, ekologii, w badaniach układu nerwowego oraz medycynie. Słuchacze są zaznajamiani zarówno z narzędziami analitycznymi jak i numerycznymi. Wykład ma formę warsztatową i jest ilustrowany konkretnymi przykładami modeli. Program: Modele w naukach biologicznych. Elementy analizy jakościowej modeli dynamicznych przestrzennie jednorodnych (analiza stanów stacjonarnych, bifurkacje, analiza cykli granicznych, obrazy fazowe). Modelowanie wzrostu i oddziaływania populacji organizmów. Modele dyskretne: dyskretne modele opisujące wzrost populacji oraz oddziaływanie między populacjami. Chaos w układach deterministycznych. Modele ciągłe liczebności pojedynczej populacji i dwóch oddziałujących populacji. Elementy kinetyki reakcji chemicznych z udziałem enzymów: metoda stężeń quasi stacjonarnych, łańcuchy reakcji enzymatycznych. Modelowanie neuronów biologicznie realistycznych. Modelowanie kompartmentowe neuronów: model Hodgkina-Huxleya, Fitzhugh- Nagumo, integrate and fire, leaky integrator, teoria Ralla. Modele populacji neuronów: model Wilsona i Cowana oraz model Frejmana. Elementy analizy jakościowej modeli dynamicznych przestrzennie niejednorodnych, modelowanie rozprzestrzeniania się choroby w populacji, model wzrostu tkanki rakowej. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: umiejętność konstruowania i analizowania modeli matematycznych w problemach biologicznych. Nazwa przedmiotu: Obrazowanie medyczne Treści kształcenia: Powtórzenie wiadomości z "fizyki promieniowania jonizującego" oraz elementów fizyki klasycznej i fizyki kwantowej, obejmujące następujący zakres materiału: przemiany jądrowe (rozpad alfa, beta, gamma), mechanizm powstawania promieniowania Rentgenowskiego, oddziaływanie promieniowania jonizującego z materia (efekt fotoelektryczny, zjawisko Comptona, zjawisko kreacji i anihilacji par, rozpraszanie Rayleigha, rozpraszanie Thompsona), detektory promieniowania jonizującego, zjawisko jądrowego rezonansu magnetycznego, fale mechaniczne, klasyczne równanie falowe, interferencja i dyfrakcja fal, załamanie i odbicie fal mechanicznych. Podstawy matematyczne Tomografii Komputerowej: transformata Radona, transformata Fouriera, metody rekonstrukcji obrazu 2D, powstawanie artefaktów w procesie rekonstrukcji obrazów. Metody obrazowania stosowane w medycynie. Obok aspektów fizycznych i technicznych (zjawiska fizyczne wykorzystywane poszczególnych technikach, budowa aparatury diagnostycznej), dla każdej z poniżej wymienionych metod zostanie omówiony zakres jej stosowania (z uwzględnieniem budowy anatomicznej ciała ludzkiego i jego składu chemicznego) oraz ewentualne skutki uboczne. Klasyczna diagnostyka Rentgenowska, Tomografia Komputerowa Promieniowania X, Scyntygrafia, Tomografia Emisyjna Pojedynczego Fotonu, Pozytonowa Tomografia Emisyjna, Tomografia Magnetycznego Rezonansu Jądrowego, Tomografia Funkcjonalnego Magnetycznego Rezonansu Jądrowego, podstawy fizyczne Ultrasonografii i obrazowania Ultrasonograficznego, metody optyczne stosowane w obrazowaniu medycznym. Matematyczne podstawy opisu i reprezentacji obrazów. Matematyczne podstawy analizy obrazów. Ocena jakości obrazów diagnostycznych. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: znajomość matematycznych i fizycznych podstaw współczesnych metod obrazowania, które stosowane są w medycynie i badaniach biomedycznych. ZAŁĄCZNIK B 12
Nazwa przedmiotu: Biologia komórki Treści kształcenia: Ogólna charakterystyka komórek (liczba, kształt, rozmiar), struktura i organelle komórki (błona kom, organelle struktura i funkcja, cytoszkielet, jądro), molekularna biologia jądra (struktura i funkcja DNA i RNA, replikacja DNA, synteza białek), podział komórki (mejoza, mitoza), inkluzje (metabolity, pigmenty, kryształy), potencjał komórkowy, mechanizmy transportu (dyfuzja, osmoza, filtracja), przestrzenie wewnątrz i zewnątrzkomórkowe (kompozycja płynów ustrojowych, mechanizm wymiany, regulacja objętości i osmotyczności), komunikacja wewnątrz i międzykomórkowa, zaburzenia, starzenie się i śmierć komórki (różnicowanie, niedotlenienie, niedożywienie, wpływ czynników fizycznych, chemicznych, mikrobiologicznych i leków, nekroza, apoptoza, kalcyfikacja) Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienie i wykorzystanie molekularnych i komórkowych podstaw funkcjonowania organizmów w fizyce biomedycznej Nazwa przedmiotu: Podstawy anatomii i fizjologii człowieka Treści kształcenia: Tkanki, narządy i układy narządów: części ciała i okolice; płaszczyzny, osie i linie ciała; jamy ciała (jama klatki piersiowej, jama brzuszna, jama miednicy); powłoka wspólna: naskórek, twory naskórka (włosy, paznokcie, gruczoły potowe, gruczoły łojowe, gruczoł mlekowy), skóra właściwa, utkanie podskórne. Układ ruchowy człowieka - charakterystyka anatomiczna i funkcjonalna a) postawa ciała i ruch - problemy związane z pionizacją b) ogólna charakterystyka mięśni: topografia, podział, mechanika pracy c) budowa anatomiczna i morfologiczna mięśni d) charakterystyka wybranych grup mięśni e) charakterystyka funkcjonalna mięśni, typy metaboliczne; związek struktury z funkcją. Układ nerwowy człowieka - budowa anatomiczna i funkcjonalna a) rozwój układu nerwowego b) podział anatomiczny i funkcjonalny układu nerwowego c) drogi dośrodkowe i odśrodkowe; zwoje, jądra nerwowe i ośrodki nerwowe d) charakterystyka anatomiczna wybranych struktur: rdzeń kręgowy, pień mózgu, międzymózgowie, jądra podstawy mózgu, kora mózgowa e) informacja i jej przetwarzanie w układzie nerwowym. Układ krążenia: a) układ krwionośny (budowa serca i naczyń krwionośnych, krążenie ustrojowe, krążenie płucne, krążenie wieńcowe, krążenie wrotne, skład krwi, powstawanie komórek krwi w szpiku kostnym hematopoeza) b) układ limfatyczny (budowa narządów limfatycznych i naczyń limfatycznych, narządy limfatyczne centralne i obwodowe, krążenie limfocytów w układzie limfatycznym, miejsca styku układu limfatycznego z układem krwionośnym, układ odpornościowy); c) śledziona jako narząd krwiolimfatyczny. Układ pokarmowy (budowa, narządy i gruczoły wspomagające trawienie pokarmu: wątroba, trzustka, ślinianki, tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi układu pokarmowego). Układ oddechowy (budowa płuc i dróg oddechowych, wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych, tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi dróg oddechowych). Układ moczowo-płciowy (budowa układu wydalniczego i układu płciowego, tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi dróg moczowo-płciowych). Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: znajomość i umiejętność wykorzystania podstaw anatomicznej budowy człowieka w fizyce medycznej i neuroinformatyce. Nazwa przedmiotu: Neurobiologia Treści kształcenia: Cel neurobiologii, hierarchiczna organizacja układu nerwowego. Budowa i działanie neuronu - potencjał Nernsta, kanały i prądy jonowe, potencjał błonowy, czynnościowy, propagacja impulsu, teoria Hodgkina i Huxleya, różne funkcje impulsu. Komunikacja w układzie nerwowym - przewodnictwo objętościowe, synapsy elektryczne i chemiczne. Integracja synaptyczna, ZAŁĄCZNIK B 13
teoria kablowa Ralla. Wprowadzenie do funkcjonowania narządów zmysłów modalności, receptory, obwody, percepcja. Zmysły chemiczne, czucie somatyczne, propriocepcja i kinestezja, zmysł równowagi, zmysł słuchu, wzrok. Funkcje motoryczne rodzaje i budowa mięśni. Układ autonomiczny organizacja układu autonomicznego, organy docelowe gruczoły, mięśnie gładkie, mięsień sercowy. Odruchy i wzorce motoryczne, centralne generatory wzorca. Hierarchiczna organizacja kontroli ruchów, ośrodki rdzenia kręgowego, sterowanie chodzeniem, rola móżdżku, zwojów podstawy i kory. Generacja głosu. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: zapoznanie studentów z budową mózgu na różnych poziomach organizacji oraz zrozumienie podstawowych zasad funkcjonowania układu nerwowego. Nazwa przedmiotu: Fizyczne podstawy radioterapii Treści kształcenia: podstawy terapii nowotworów, podstawowe zagadnienia radiobiologii (modelowanie odpowiedzi komórek na promieniowanie jonizujące), podstawy dozymetrii promieniowania jonizującego, charakterystyka urządzeń terapeutycznych i wiązek terapeutycznych, podstawy przygotowania leczenia wiązkami zewnętrznymi, matematyczne modele wiązek terapeutycznych, obliczanie czasów napromieniania/liczby jednostek monitorowych, podstawowe informacje na temat brachyterapii. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: znajomość fizycznych podstaw radioterapii. Nazwa przedmiotu: Sygnały bioelektryczne Treści kształcenia: Biofizyczne podstawy generacji zewnątrzkomórkowych pól elektrycznych i magnetycznych. Organizacja czasowa i przestrzenna źródeł prądowych - pojedyncze neurony, warstwy dipolowe, rola synchronizacji. Technologiczne aspekty EEG (aparatura, remontaże, artefakty). Technologiczne aspekty MEG (aparatura, gradiometry, artefakty). Generatory rytmicznej czynności EEG/MEG: teta, alfa, beta, gamma, rytmy snu. Generacja i znaczenie potencjałów wywołanych (EP) oraz zmian mocy czynności elektrycznej mózgu wywołanych zdarzeniem (ERD/ERS). Przezczaszkowa stymulacja mózgu (TMS) zasady działania i zastosowanie. Interfejs mózg-komputer. Biofizyczne podstawy generacji, rejestracja oraz zastosowanie sygnałów EKG i EMG. Efekty kształcenia i kompetencje: zapoznanie studentów z podstawami generacji sygnałów bioelektrycznych, technologią ich rejestracji oraz z przykładami ich zastosowania w medycynie. Nazwa przedmiotu: Seminarium Fizyki Biomedycznej Treści kształcenia: Celem Seminarium jest zapoznanie studentów ze współczesnymi trendami i osiągnięciami na polu fizyki biomedycznej dotyczącymi zarówno problemów naukowych, jak również praktycznych zastosowań w medycynie. Na Seminarium uczęszczać będą oprócz studentów Specjalizacji Fizyki Biomedycznej, pracownicy Zakładu Fizyki Biomedycznej oraz naukowcy i lekarze z innych instytucji, zainteresowani omawianymi problemami. Zapraszani będą zagraniczni naukowcy i wówczas seminarium będzie odbywać się w języku angielskim. Zakres tematyczny seminarium będzie obejmował: zastosowanie technik fizycznych np.: laserów, ultradźwięków, promieniowania jonizującego, pól elektromagnetycznych w diagnostyce i terapii, analiza sygnałów w medycynie i biologii ze szczególnym uwzględnieniem analizy czynności elektrycznej mózgu: elektroencefalogramów, lokalnych potencjałów polowych, potencjałów wywołanych, również elektrokardiogramów, elektromiogramów, emisji otoakustycznych i innych, neuroinformatyka i modelowanie procesów biologicznych, w szczególności dynamiczne modele aktywności populacji ZAŁĄCZNIK B 14
neuronowych, sieci neuropodobne, różne zagadnienia związane ze zdrowiem i wpływem środowiska na organizmy np. z dziedziny genetyki lub ekologii. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: zaznajomienie studentów z bardzo szerokim wachlarzem zagadnień mieszczących się w zakresie fizyki biomedycznej. Dzięki Seminarium studenci uzyskają szerszą perspektywę w odniesieniu do wybranej przez nich tematyki, istotną dla elastyczności w ich dalszej karierze zawodowej. Nazwa przedmiotu: Proseminarium magisterskie Treści kształcenia: Celem proseminarium jest nauczeniu studentów wygłaszania referatów oraz dyskusja na temat problemów związanych z przygotowaniem pracy takich jak: sposób realizacji magisterskiej, ewentualnych trudności napotykanych przy jej realizacji. Studenci przedstawiają wyniki swoich prac, ewentualnie prace związane tematycznie z ich pracą magisterską. W trakcie seminarium odbywa się dyskusja grupowa dotycząca kwestii merytorycznych, omawiane są też sposoby prezentacji zagadnień. Dodatkowym celem proseminarium jest przekazywanie informacji na temat nowości z dziedziny fizyki biomedycznej i modelowania w biologii. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: przygotowanie studentów do wygłaszania referatów, pomoc w rozwiązywaniu zagadnień dotyczących pracy magisterskiej. Nazwa przedmiotu: Laboratorium Fizyki Biomedycznej Treści kształcenia: Celem Laboratorium Fizyki Biomedycznej I jest zapoznanie studentów z nowoczesnymi technikami doświadczalnymi w dziedzinie Neuroinformatyki i Fizyki Medycznej. W szczególności studenci zapoznają się z technikami obrazowania medycznego, radioterapii oraz technik elektrofizjologicznych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: znajomość aparatury medycznej i nowoczesnych technik biomedycznych. Nazwa przedmiotu: Pracownia specjalistyczna II Treści kształcenia: Konstrukcje aparaturowe i zestawy pomiarowe z zakresu fizyki. Komputerowe metody wspomagania eksperymentu. Zaawansowane metody analizy danych. Badania o charakterze eksperymentalnym, zwykle będące podstawą pracy magisterskiej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: projektowanie złożonych eksperymentów fizycznych z uwzględnieniem różnych metod pomiarowych, obsługi złożonych układów pomiarowych z wykorzystaniem narządzi elektronicznych i informatycznych, umiejętność precyzyjnego przeprowadzania pomiarów i analizy danych, prezentacji oraz interpretacji wyników pomiarów koniecznych do przygotowania pracy magisterskiej w ramach wybranej specjalności. C. Przedmioty dodatkowe Przedmioty ogólnouniwersyteckie do wyboru z oferty Uniwersytetu Warszawskiego. ZAŁĄCZNIK B 15
ZAŁĄCZNIK C C1. Informacja o minimum kadrowym Na Wydziale Fizyki pracuje 173 pracowników naukowo-dydaktycznych stanowiących minimum kadrowe dla kierunku fizyka (stan na dzień 1 grudnia 2009 r.). Poniżej zamieszczono informacje o dorobku naukowym tych nauczycieli akademickich, którzy stanowić będą podstawową kadrę specjalności. 1. Imię i nazwisko: Katarzyna Cieślak-Blinowska Stopień naukowy: doktor habilitowany Tytuł naukowy: profesor nauk fizycznych Kariera naukowa: magisterium 1961, doktorat 1969, habilitacja 1979, tytuł profesora 1991. Przebieg kariery zawodowej Lp. Uzyskany stopień lub tytuł Jednostka nadająca Rok Dziedzina Dyscyplina naukowy nadania nauki naukowa 1 doktor UW 1669 Fizyka Fizyka Jądrowa 2 doktor habilitowany UW 1979 Fizyka Fizyka Medyczna 3 profesor Prezydent RP 1991 Fizyka Fizyka Medyczna Długoterminowe staże naukowe (powyżej trzech miesięcy): Lp. Miejsce stażu Nazwa stażu Okres pobytu 1 Dania, Atomic Energy Center visiting scientist 1 rok - 1962/63 2 Austria, Atomic Energy Establishment visiting scientist 1,5 roku - 1972/73 3 USA, Univ. Pd Kalifornii visiting professor 1,5 roku - 1981/82 Krótka charakterystyka tematyki badawczej: Tematyka badawcza dotyczy analizy i modelowania sygnałów pochodzących z układu nerwowego, w szczególności elektroencefalogramów (EEG), magnetoencefalogramów (MEG), elektorkoritkogramów (EcoG), lokalnych potencjałów polowych (LFF), jak również emisji otoakustycznych. Zagdnienia, które stanowią przedmiot zainteresowania: i) opracowanie nowych metod analizy sygnałów, zwłaszcza sygnałów niestacjonarnych (metody czas-częstość), ii) procesy transmisji informacji w mózgu i współdziałania struktur iii) estymacja propagacji czynności elektrycznej mózgu, iv) mechanizmy generacji emisji otoakustycznych, v) integracja informacji dotyczącej aktywności mózgu pochodzącej z różnych modalności, vi) modele populacyjne czynności elektrycznej mózgu. Słowa kluczowe określające tematykę, badawczą : neuroinformatyka, analiza sygnałów, modelowanie czynności elektrycznej mózgu, modele parametryczne, metody analizy danych medycznych, EEG, MEG, emisje otoakustyczne Dorobek naukowy Całkowita liczba publikacji w czasopismach z listy filadelfijskiej 65 Artykułów w książkach 8 Całkowita liczba cytowań (wg bazy SCI) 655 Indeks Hirscha 15
Liczba zaproszonych wykładów Konferencje zagraniczne 11 Konferencje zagraniczne organizowane w kraju 2 Konferencje krajowe Liczba wypromowanych: licencjatów 2; magistrów 44; doktorów 10. Liczba recenzji: doktorskich 6; habilitacyjnych 6. Liczba grantów, w których pracownik był lub jest kierownikiem - 8 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): K.J. Blinowska, M. Kaminski. Multivariate Signal Analysis by Parametric Models. pp. 387-420. In: Handbook of Time Series Analysis, eds. B. Schelter, M. Winterhalder, J. Timmer; Wiley-VCH Verlag. (2006). 2. R. Kus, J.S. Ginter, K.J. Blinowska. Propagation of EEG activity during finger movement and its imagination. Acta Neurobiologiae Experimentalis 66: 195-206, 2006. 3. K.J. Blinowska, P.J. Durka. Efficient application of Internet databases for signal processing methods. Clinical EEG and Neuroscience. Special Issue on Databases. 36:123-130, 2005. 4. K.J. Blinowska, P.J. Durka, J. Żygierewicz. Time-Frequency Analysis of Brain Electrical Activity - Adaptive Approximations. Methods Inf. Med. 43:70-73. 2004. 5. K.J. Blinowska, R. Kuś, M. Kamiński. Granger causality and information flow in multivariate processes. Physical Review. E, 70:050902, 2004. Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: wykłady Analiza Sygnałów, Bioelektryczność i Elementy Biocybernetyki; pracownie: Pracownia I, Pracownia Jądrowa, Pracownia Fizyki Medycznej. Seminarium Fizyki Medycznej i Modelowania Procesów. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach specjalności: Pracownia Magisterska, Seminarium Fizyki Biomedycznej. 2. Imię i nazwisko: Piotr Durka Stopień naukowy: doktor habilitowany nauk fizycznych w zakresie fizyki biomedycznej Tytuł naukowy: Kariera naukowa: magisterium 1990, doktorat 1997, habilitacja 2005. Pobyty zagraniczne: Niemcy, laboratorium firmy farmaceutycznej Madaus, praktyka, VII-VIII 1987 Francja, Summer School of Wavelet Techniques and Applications, 1993.08 USA, University of North Carolina, współpraca naukowa, 1994, 1997 2*1 miesiąc Japonia, Brain Science Institute RIKEN, współpraca naukowa, X-XI 1998 Kuba, Cuban Neuroscience Center, współpraca naukowa, 2002-2003, 2*1 miesiąc Liczba grantów, w których pracownik był lub jest kierownikiem - 3 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): P.J. Durka: Matching Pursuit and Unification in EEG Analysis, ISBN 978-1-58053-304-1, Artech House 2007 P.J. Durka: Time-frequency microstructure and statistical significance of ERD and ERS, Progress in Brain Research, No. 159, Ch. Neuper and W. Klimesch (Eds.), Chapter 8, pp. 121-133, 2006 P.J. Durka, A. Matysiak, E.M. Montes, P. Valdes Sosa, K.J. Blinowska: Multichannel matching pursuit and EEG inverse solutions. Journal of Neuroscience Methods, 148(1):49 59, ZAŁĄCZNIK C 2
2005. P.J. Durka, J. Żygierewicz, H. Klekowicz, J. Ginter, K.J. Blinowska: On the statistical significance of event-related EEG desynchronization and synchronization in the timefrequency plane, IEEE Transactions on Biomedical Engineering Vol. 51, Issue 7, pp. 1167-1175, July 2004 P.J. Durka, D. Ircha, K.J. Blinowska: Stochastic time-frequency dictionaries for Matching Pursuit, IEEE Transactions on Signal Processing, vol. 49, No. 3, pp. 507-510, March 2001 Książki: P.J. Durka Wstęp do współczesnej statystyki ISBN 83-85655-82-4, Wyd. Adamantan, Warszawa 2003 (zob. http://statystyka.durka.info) P.J. Durka Cyfrowy świat: jak to działa ISBN 83-85655-20-45 Wyd. Adamantan, Warszawa 2004 (zob. http://komputer.durka.info) Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: wykłady: Wnioskowanie Statystyczne, Analiza Sygnałów. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach specjalności: wykłady: Wniskowanie Statystyczne II, Analiza sygnałów II, Pracownia Magisterska. 3. Imię i nazwisko: Maciej Kamiński Stopień naukowy: doktor habilitowany nauk fizycznych w zakresie fizyki biomedycznej Tytuł naukowy: Kariera naukowa: magisterium 1988, doktorat 1997, habilitacja 2007. Liczba grantów, w których pracownik był lub jest kierownikiem - 1 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): M. Kamiński, K. Blinowska. A new method of the description of the information flowin brain structures. Biol. Cybern. 65, 203-210 (1991). P. J. Franaszczuk, G. K. Bergey, M. Kamiński. Analysis of mesial temporal seizure onset and propagation using the directed transfer function method. Electroenceph. Clin. Neurophys. 91, pp. 413-427, 1994. M. Kamiński, M. Ding, W. Truccolo, S. Bressler Evaluating causal relations in neural systems: Granger causality, directed transfer function and statistical assessment of significance Biol. Cybern. 85, 145-157, 2001. 4. M. Kamiński, H. Liang Causal influence: advances in neurosignal analysis Critical Reviews in Biomedical Engineering 33(4), 347-430, 2005. M. Kamiński. Determination of transmission patterns in multichannel data Philosophical Transactions of The Royal Society B 360, 947-952, 2005. Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: Fizyka I - wykad, ćwiczenia, Fizyka II - ćwiczenia, I Pracownia Fizyczna, pokazy do wykadów: Fizyka I, Fizyka II, Fizyka dla chemików. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach nowej specjalności: Laboratorium Fizyczne, Pracownia Magisterska. 4. Imię i nazwisko: Piotr Suffczyński ZAŁĄCZNIK C 3
Stopień naukowy: doktor nauk fizycznych Tytuł naukowy: Kariera naukowa: magisterium 1995, doktorat 2000 Pobyty zagraniczne: Individual Mobility Grant z programu Tempus-Phare; Studia z modelowania matematycznego mózgu na University of Amsterdam, Wydział Biologii oraz w Centrum Epilepsji w Heemstede, Holandia Stypendium Nuffic przyznawane przez Ministra Edukacji, Kultury I Nauki Holandii Stypendium Lopesa da Silvy; Staż podoktorski w Centrum Epilepsji w Heemstede, Holandia Wizyta naukowa na Université Laval, Faculty of Medicine, Department of Physiology and Anatomy, Québec, Canada 02.1997-09.1997 09.1999-03.2000 04.2002-10.2004 08.2004-09.2004 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): Suffczynski P., Pijn J.P., Pfurtscheller G. and Lopes da Silva, F.H.. Event related dynamics of alpha rhythms: a neuronal network model of focal ERD/surround ERS. /Event-Related Desynchronization Handbook of Electroencephalography and Clinical Neurophysiology/, G. Pfurtscheller and F.H. Lopes da Silva (Eds.) Revised Series, Vol. 6: 67-85. Elsevier Science B.V., 1999. Suffczynski P., Kalitzin S. and Lopes da Silva F.H. Computational model of thalamo-cortical networks: dynamical control of alpha rhythms in relation to focal attention. /Int. J. Psychophysiol./ 43: 25-40, 2001. Suffczynski, P., Kalitzin S. & Lopes da Silva, F.H. Dynamics of non - convulsive epileptic phenomena modeled by a bistable neuronal network. /Neuroscience/, 126(2): 467-484, 2004 Suffczynski P, Lopes da Silva FH, Parra J, Velis D, Bouwman B, van Rijn CM, van Hese P., Boon P., Khosravani H., Derchansky. M., Carlen P. and Kalitzin S. Dynamics of epileptic phenomena determined from statistics of ictal transitions. /IEEE TBME/ 53(3): 524-532, 2006 Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: Ćwiczenia - Fizyka III (Drgania i Fale), V (Termodynamika), Wnioskowanie Statystyczne, Analiza Sygnałów; wykład - Bioelektyczność i elementy biocybernetyki. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach specjalności: Neurobiologia, Sygnały Bioelektryczne, Pracownia Magisterska. 5. Imię i nazwisko: Jarosław Żygierewicz Stopień naukowy: doktor nauk fizycznych Tytuł naukowy: Kariera naukowa: magisterium 1995, doktorat 2000 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): 1. J. Żygierewicz, J. Mazurkiewicz, P.J. Durka, P.J. Franaszczuk, N.E. Crone: Estimation of short-time cross-correlation between frequency bands of event related EEG, Journal of Neuroscience Methods Vol 157/2 pp. 294-302, 2006 ZAŁĄCZNIK C 4
2. Grabska-Barwinska and J. Żygierewicz: A Model of Event Related EEG Synchronization Changes in Beta and Gamma Frequency Bands Journal of Theoretical Biology Vol: 238, Issue: 4, pp. 901-913, 2006 3. J. Żygierewicz, P.J. Durka, H. Klekowicz, P.J. Franaszczuk, N.E. Crone Computationally efficient approaches to calculating significant ERD/ERS changes in the time-frequency plane Journal of Neuroscience Methods 145, pp. 267-276, 2005 4. Transactions on Biomedical Engineering Vol. 51, Issue 7, pp. 1167-1175, 2004 5. J.Żygierewicz, P. Suffczyński and K. Blinowska: A model of sleep spindles generation, Neurocomputing, 38-40, (1-4), pp. 1619-1625, 2001 Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: wykłady: Modelowanie Matematyczne w Biologii i Medycynie, Sieci Neuropodobne; ćwiczenia: Pracownia Komputerowa, Wnioskowanie Statystyczne i Analiza Sygnałów. Proseminarium Magisterskie Fizyki Medycznej. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach nowego kierunku: wykład: Modelowanie matematyczne procesów w biologii, Wnioskowanie statystyczne II, Proseminarium magisterskie. 6. Imię i nazwisko: Rafał Kuś Stopień naukowy: doktor nauk fizycznych Tytuł naukowy: Kariera naukowa: magisterium 2002, doktorat z wyróżnieniem 2007 Ważniejsze publikacje naukowe (max.5): 1. Korzeniewska, C. M. Crainiceanu, R. Kuś, P. J. Franaszczuk, N. E. Crone. Dynamics of eventrelated causality (ERC) in brain electrical activity. Human Brain Mapping 29:1170 1192, 2008. 2. Sielużycki, R. König, A. Matysiak, D. Ircha, R. Kuś, P. J. Durka. Single-trial evoked brain responses modelled by multivariate matching pursuit. Artykuł zaakcpetowany do druku w IEEE Transaction on Biomedical Enginerring, Digital Object Identifier: 10.1109/TBME.2008.2002151. 3. M. Kamiński, J. Zygierewicz, R. Kuś and N. Crone. Analysis of multichannel biomedical data. Acta Neurobiologiae Experimentalis 65:443-452, 2005. 4. R. Kuś, M. Kamiński, K. J. Blinowska. Determination of EEG Activity propagation: Pair-Wise Versus Multichannel Estimate. IEEE Transaction on Biomedical Engineering 51:1501-1510, 2004. 5. K. J. Blinowska, R. Kuś, M. Kamiński. Granger causality and information flow in multivariate processes. Physical Review E 70:1-4, numer publikacji 050902(R), 2004. Zajęcia dydaktyczne prowadzone dotychczas: wykład: Obrazowanie Medyczne, ćwiczenia do wykładu: Fizyka i Chemia Ziemi, ćwiczenia do Programowania, Pracownia w Zakładzie Fizyki Biomedycznej. Zajęcia dydaktyczne, które będą prowadzone w ramach nowego kierunku: wykład: Obrazowanie Medyczne. C2. Informacja o infrastrukturze zapewniającej prawidłową realizację celów kształcenia: Sale wykładowe: 11 sal o całkowitej powierzchni 1331 m 2, sale ćwiczeniowe: 13 sal o całkowitej powierzchni 475 m 2. Laboratoria studenckie: I Pracownia Fizyczna (35 stanowisk), II Pracownia Fizyczna (41 stanowisk), Pracownia Elektroniczna (28 stanowisk), Pracownia Dydaktyki Fizyki (36 ZAŁĄCZNIK C 5
stanowisk), III Pracownia, Pracownia Specjalistyczna. Stanowiska III Pracowni i Pracowni Specjalistycznej znajdują się w zakładach naukowych instytutów prowadzących specjalizacje - ogółem około 80 stanowisk. Dla potrzeb nowego kierunku Wydział utworzył już Pracownię optometrii w trakcie przygotowania są Pracownia optyki geometrycznej i instrumentalnej oraz Pracownia optyki fizjologicznej. Wydział Fizyki zamierza utworzyć Pracownię chemiczną, Pracownię biologii molekularnej, Pracownię biofizyki oraz Laboratorium dozymetrii i ochrony radiologicznej. Dostęp do komputerów i Internetu: Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego na początku lat 1990 odegrał pionierską rolę we wprowadzaniu Internetu i WWW w Polsce. Obecnie w każdym z siedmiu budynków, w których mieści się Wydział Fizyki, pracownicy i studenci mają dostęp do komputerów połączonych sieciami Ethernet 10/100 Mb/s, które zintegrowane są w jednolitą wydziałową sieć komputerową i połączone z Internetem poprzez dedykowane kanały o dużej przepustowości danych, zestawione w międzykampusowej sieci teleinformatycznej Uniwersytetu Warszawskiego w technologii ATM. W wydziałowej sieci komputerowej znajdują się: serwery podstawowych usług internetowych, serwery udostępniające zbiory danych i drukarki, pięć wyspecjalizowanych klastrów obliczeniowych, około 1000 komputerów przeznaczonych dla pracowników naukowych, studentów wykonujących prace dyplomowe oraz administracji, dodatkowo 50 komputerów w 4 salach dydaktycznych, 25 komputerów w studenckich pracowniach fizycznych i 48 komputerów w 4 studenckich salach pracy własnej. Studenci Wydziału mają również dostęp (bezprzewodowy i kablowy) do sieci z własnych komputerów przenośnych, otrzymują indywidualne konta komputerowe z dostępem do poczty elektronicznej i serwisów informacyjnych uczelni (w tym systemu obsługi studiów USOS, katalogów bibliotecznych i czasopism), mogą tworzyć własne strony WWW i pracować z wykorzystaniem różnego oprogramowania (w tym pakietów Mathematica, Matlab, Maple). Wykorzystywane są systemy operacyjne GNU/Linux i Microsoft Windows (w ramach wydziałowej licencji MSDN). Aparaturę związaną ze specjalnością Fizyka Biomedyczna reprezentują tworzone aktualnie częściowo z funduszy PO KL Laboratorium Ochrony Radiologicznej i Dozymetrii LORD, oraz bogate wyposażenie Zakładu w najnowocześniejsze wzmacniacze sygnałów bioelektrycznych (EEG), wykorzystywane jednocześnie do dydaktyki i badań naukowych. Z aparaturą o koszcie jednostkowym przekraczającym 2 mln Euro studenci będą się zapoznawać w ramach praktyk w krajowych i zagranicznych jednostkach naukowych (MEG w Magdeburgu) i klinicznych (Centrum Onkologii w Warszawie). C3. Informacja o dostępie do biblioteki wyposażonej w literaturę związaną ze specjalnością: Studenci specjalności, podobnie jak wszyscy studenci Wydziału Fizyki UW mają dostęp do całości zbiorów bibliotecznych Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego (BUW) stan zbiorów BUW (Biblioteki Głównej i bibliotek wydziałowych łącznie) w dniu 31 grudnia 2008 wynosił 5 754 368 jednostek bibliotecznych z wszelkich dziedzin nauki, literatury i sztuki. Bezpośrednio na Wydziale Fizyki studenci mają dostęp do 4 bibliotek wydziałowych gromadzących głównie pozycje z zakresu fizyki, astronomii, geofizyki, biofizyki matematyki oraz dydaktyki nauk przyrodniczych. Łączne zbiory tych bibliotek to 133 313 jednostek bibliotecznych w tym 79 278 książek i 51 635 czasopism, z czego 69 014 książek posiada pełne opisy w katalogu elektronicznym (system VTLS/Virtua przyjęty przez BUW). Wszyscy studenci Wydziału Fizyki mają też, poprzez Internet, dostęp do licznych elektronicznych baz danych prenumerowanych przez Uniwersytet Warszawski, w tym do pełnotekstowych wersji elektronicznych 26 604 tytułów czasopism naukowych z wszelkich dziedzin (w tym 3 232 tytuły z zakresu nauk ścisłych). Dostęp do elektronicznego katalogu i elektronicznych baz danych (czasopism) możliwy jest z wszystkich komputerów na Wydziale (w tym 15 komputerów w bibliotekach), a dla studentów posiadających karty biblioteczne również z własnych komputerów domowych. ZAŁĄCZNIK C 6
C4. Informacja o prowadzonych przez jednostkę badaniach naukowych w dyscyplinie lub dziedzinie związanej z kierunkiem ** : Zakład Fizyki Biomedycznej IFD UW od ponad 30 lat prowadzi badania naukowe w dziedzinie Fizyki Medycznej i Neuronauk ta ostatnia dziedzina zyskała ostatnio nazwę Neuroinformatyki, dla koordynacji działań w nauczania i badaniach w tym zakresie powstała międzynarodowa organizacja International Neuroinformatics Coordination Facility http://www.incf.org/. Kierownik Zakładu bierze czynny udział w pracach tej organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów związanych z kształceniem kadr. Część badan naukowych prowadzonych w Zakładzie dotyczy modelowania oraz analizy sygnałów elektrycznych występujących w układzie nerwowym. Zakład ma w dziedzinie modelowania mózgu i analizy EEG znaczne osiągnięcia i prowadzi badania na światowym poziomie. Wśród osiągnięć Zakładu dotyczących modelowania można wymienić model synchronizacji/desynchronizacji sygnałów EEG wywołanych zdarzeniem. Zrozumienie tych zjawisk ma istotne znaczenie zarówno w ramach badan podstawowych, jak i w zagadnieniach dotyczących interfejsów mozg komputer, gdyż niektóre procedury komunikacji mózgu z komputerem oparte są o zjawisko synchronizacji/desynchronizacji EEG. Innym, naukowym osiągnięciem Zakładu, jest model generacji czynności epileptycznej podczas tzw. napadów nieświadomości. Zrozumienie mechanizmu powstawania napadów epileptycznych ma znaczenie dla rozwoju urządzeń przewidujących wystąpienie napadu oraz sposobów zatrzymania napadu poprzez odpowiednia stymulacje elektryczna mózgu. W obu tych dziedzinach prowadzone są na świecie intensywnie badania. Projekty badawcze MNiSzW i UE realizowane obecnie w zakładzie obejmują szerokie spektrum od analizy i modelowania czynności elektrycznej mózgu, przez analizę obrazów ultrasonograficznych do celów medycznych, aż po interfejsy mózg-komputer (konstrukcja nowatorskiego sprzętu, oprogramowania i interdyscyplinarne badania naukowe). Utrzymujemy ścisły kontakt z wiodącymi ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą, w tym z Centrum Onkologii aktualnie w Zakładzie planowane są dwie prace doktorskie naszych absolwentów zatrudnionych w Centrum. Ścisłe kontakty naukowe z ośrodkami zagranicznymi, jak Johns Hopkins School of Medicine w USA, Fraunhofer FIRST w Berlinie czy Institute for Neurobiology w Magdeburgu zapewniają stały kontakt z czołówką światową w związanych z dziedziną badaniach naukowych, jak również dostęp do unikalnej aparatury badawczej jak np. magnetoencefalograf, którego jeszcze nie ma w Polsce. Światowy poziom prowadzonych w Zakładzie badań potwierdzają corocznie dziesiątki publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych (z wzrastającym udziałem czasopism 24-punktowych według listy MNiSzW), monografie własne i rozdziały pisane na zaproszenie, referaty na zaproszenie na prestiżowych konferencjach oraz podręczniki i skrypty pisane przez pracowników Zakładu. C5. Informacja o liczbie studentów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz proporcji - na każdych prowadzonych przez jednostkę studiach Aktualnie (stan na koniec roku 2009) na Wydziale Fizyki studiują na kierunku fizyka 575 osoby. Wydział Fizyki UW nie prowadzi studiów niestacjonarnych. Stosunek liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe dla kierunku studiów do liczby studentów na tym kierunku wynosi: 1:3,3. Składowe: liczba nauczycieli stanowiących minimum kadrowe 173, liczba studentów na kierunku studia stacjonarne 575. ZAŁĄCZNIK C 7
ZAŁĄCZNIK E E1. Uchwała(y) rady wydziału/rad wydziałów/rady międzywydziałowej jednostki organizacyjnej wnioskująca(e) do Senatu UW o utworzenie specjalności oraz Porozumienia. UCHWAŁA NR 25 RADY WYDZIAŁU FIZYKI UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO z dnia 22 lutego 2010 r. w sprawie programu studiów II stopnia na Wydziale Fizyki UW Na podstawie 3 Regulaminu Studiów na Uniwersytecie Warszawskim i 7 Regulaminu Wydziału Fizyki Rada Wydziału Fizyki uchwala program Studiów II stopnia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku fizyka w ramach specjalności 1. Biofizyka 2. Fizyka Biomedyczna 3. Nauczanie i popularyzacja fizyki Specjalizacje: a. Specjalizacja nauczycielska b. Dydaktyka i popularyzacja fizyki 4. Geofizyka Specjalizacje: a. Fizyka Atmosfery, b. Fizyka Ziemi i planet, c. Fizyka Środowiska 5. Fizyka materii skondensowanej i przyrządów półprzewodnikowych Specjalizacje: a. Fizyka materii skondensowanej i nanostruktur