Zakład wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Raciborzu Ul.1 Maja 8 47-400 Racibórz Raport Optymalnego Poziomu Wycieku 2015r. Opracował: Radosław Rajda Aleksander Pośpiech Magdalena Tomaszewska Racibórz 2015
Wstęp ZWiK sp. z o.o. w Raciborzu od 2012 r. posiada certyfikat Optymalnego Poziomu Wycieków wystawiony przez firmę WaterKEY Warszawa w 2012 roku Numer: 0003/2012. Obliguje to spółkę do postępowania zgodnego z opracowanymi w dokumentacji dot. OPW procedurami mającymi na celu ograniczenie strat wody co jednocześnie ma wpływ na obniżenie kosztów eksploatacji sieci wodociągowej. I. Analiza danych na podstawie programu ECOREG dla poszczególnych stref w 2015r. Miasto zostało podzielone na kilka stref zgodnie z rozmieszczeniem dzielnic, które objęte są monitoringiem w Centralnej Dyspozytorni gdzie operator zaczytuje dane przepływów wody z poszczególnych przepompowni strefowych i przekazuje je do działu TW z częstotliwością jeden raz w tygodniu. Wydzielone strefy to: - Centrum - Ocice - Brzezie - Markowice - Sudół, Studzienna 1. Obraz Centralnej Dyspozytorni gdzie gromadzone są dane do OPW.
Dane z przepływów wprowadzone do programu ECOREG w 2015r. dla poszczególnych stref przedstawiają się następująco Strefa Centrum Dla strefy Centrum wykres szczegółowego przebiegu cyklu wyznaczającego moment przeglądu sieci wodociągowej w I i II półroczu oscylował w granicach 0, wskazuje to na konieczność większej kontroli w/w strefy bez konieczności poszukiwania wycieków. 2. Obraz przepływów dobowych w dzielnicy Centrum w 2015r. 3. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Centrum w I połowie 2015r.
4. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Centrum w II połowie 2015r. Strefa Brzezie Od dnia 12.12.2014r. do 08.07.2015r. brak odczytów z przepływomierza Brzeska z uwagi na awarię sterownika. Dane do OPW ze strefy Brzezie były zaczytywane od 09.07.2015r. po montażu sterownika przez firmę zewnętrzną. Wartości odczytane przez ten okres utrzymują się w granicach wartości 0 oznacza to brak konieczności poszukiwania wycieków, pomimo tego na podstawie zebranych danych podjęto decyzję o przeprowadzeniu kontroli w kolejnym okresie badawczym tj. pierwszym kwartale 2016 roku. 5. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Brzezie w II połowie 2015r.
Strefa Markowice Dla strefy Markowice wykres szczegółowego przebiegu cyklu w I półroczu utrzymywał się powyżej wartości 0, natomiast II półrocze 2015r. wykazało konieczność przeprowadzenia inspekcji sieci, w celu poszukiwania awarii w tej strefie. Kontrola sieci, która odbyła się w dniu 04.03.2016r. a polegała za zamykaniu zasuw strefowych (odcinanie poszczególnych odcinków sieci wodociągowej), wykazała, że istnieje duże prawdopodobieństwo wycieku z sieci wodociągowej na ul. Babickiej. Wymagało to dalszej weryfikacji oraz przeprowadzenia kolejnej inspekcji na w/w odcinku sieci wodociągowej. Kolejna inspekcja wykazała, że wyciek znajduje się na ul. Jordana. Po usunięciu wycieku sytuacja wróciła do normy i przepływy ustabilizowały się. 6. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Markowice w I półroczu 2015r.
7. Obraz zwiększonych przepływów dobowych w dzielnicy Markowice w okresie od.01.12 2015r. do 31.12.2015r. 8. Obraz zwiększonych przepływów dobowych w dzielnicy Markowice w okresie od.28.12 2015r. do 30.12.2015r. 9. Obraz przepływów w/w strefie w okresie przed usunięciem awarii w trakcie oraz po usunięciu awarii. Strefa Ocice Dla strefy Ocice wykres szczegółowego przebiegu cyklu wahał się w granicach wartości 0. Odczyty te wymagają dodatkowej analizy, z uwagi na zamontowanie w drugiej połowie roku dodatkowego zestawu pompowego, zasilającego strefę Ocice, daje nam to bowiem uśrednione dane z obu przepływomierzy, które wymagają przeanalizowania w dalszym okresie.
9. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Ocice w I połowie 2015r. 10. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Ocice w II połowie 2015r. Strefa Sudół, Studzienna Dla strefy Sudół, Studzienna wykres szczegółowego przebiegu cyklu utrzymywał się w granicach wartości 0, również obraz z Centralnej Dyspozytorni dotyczący przepływów dobowych oraz godzinowych świadczy o braku awarii w w/w strefie. Pomimo tego przepływy są cały czas monitorowane i w przypadku wystąpienia zaburzeń zostaną podjęte odpowiednie działania.
11. Obraz przepływów godzinowych w dzielnicy Studzienna w 2015r. 12. Obraz przepływów dobowych w dzielnicy Studzienna w 2015r. 13. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Sudół, Studzienna w I połowie 2015r.
14. Wykres szczegółowego przebiegu cyklu w celu wyznaczenia momentu przeglądu na sieci wodociągowej dla strefy Sudół, Studzienna w II połowie 2015r. II. Analiza półroczna strat z wycieków w całej sieci w odniesieniu do korzyści i kosztów wynikających z pojedynczych przeglądów sieci Tabela nr 2 przedstawia obliczenia dotyczące Korzyści do Kosztów przeglądu sieci wodociągowej zgodnie ze standardami OPW, wynika z niej (ostatni wiersz tabeli), że w roku 2015 nie było pilnej konieczności aby ZWiK Sp. z o.o. w Raciborzu dokonywał całościowego wyszukiwania wycieków. Pomimo tego przepływy są cały czas monitorowane i w przypadku wystąpienia odchyleń podjęte zostaną odpowiednie kroki. Tabela nr 1. Dane wejściowe do tabeli nr 2. ROK Miano 2014 2015 Woda dostarczona do sieci tys. m3/r 2170 2222 Straty całkowite tys. m3/r 639 522 Gospodarstwa domowe - sprzedaż tys. m3/r 1550 1565,3 Straty rzeczywiste na sieci tys. m3/r 562 443 Pozostałe cele (w tym płukania) tys. m3/r 439,9 465,9 Długość sieci głównej km 178,2 178,9 Liczba przyłączy szt. 4378 4429 Długość przyłączy km 81,4 82,4 Średnie ciśnienie msw 44 44 Liczba awarii - razem szt./r 64 48 - w tym sieć główna szt./r 32 36 - w tym przyłącza szt./r 32 12 Wskaźnik awaryjności sieci szt./km*rok 0,36 0,27
Tabela nr 2. Korzyści/Koszty. ROK Miano 2014 2015 ESPB - wyciek porównawczy m3/h 1,5 1,5 Wielkość wycieku tys. m3 5,32 4,38 Odstęp pomiędzy awariami dni 6,8 9,6 Przeciętna ilość ESPB szt. 21,8 12,7 Nadmierny nocny przepływ m3/h 32,8 19,0 Oszczędność poj. przeglądu tys. m3 58 28 Krótkoterminowy koszt krańcowy zł/m3 0,31 0,31 Oszczędność z poj. przeglądu tys. zł 18 9 koszt przeglądu sieci tys. zł 34 34 Korzyści/Koszty [-] 0,53 0,25 Wskaźnik korzyści/koszty w 2015r. jest dużo poniżej jedności co wskazuje na brak konieczności przeprowadzenia całościowego poszukiwania wycieków w sieci wodociągowej. Różnice w wielkości wskaźnika zależne są głównie od stosunku ilości wody wtłoczonej do sieci do strat występujących na sieci, jednak czynników od których zależy jego wielkość jest więcej, co obrazują powyższe tabele, dlatego porównywanie kolejnych lat nie jest miarodajne. Planowane działania na 2016r. Przeprowadzona analiza OPW w 2015r. wykazała, że w kontrolowanych na bazie monitoringu dzielnicach Raciborza, nie było potrzeby dokonywania całościowego przeglądu sieci wodociągowej. Istnieje natomiast konieczność sprawdzenia pojedynczych dzielnic, w których na podstawie danych z Centralnej Dyspozytorni (nocnych przepływów wody) zachodzi podejrzenie wystąpienia wycieków. W pierwszej kolejności należałoby powtórzyć kontrolę dzielnicy Markowice - ul. Babicka. Następnie przeanalizować dane z I połowy 2016r. ze strefy Brzezie, Ocice oraz Centrum i podjąć odpowiednie kroki w zależności od wyników. Zakład Wodociągów I Kanalizacji w Raciborzu, w celu dalszego ograniczania strat wody oraz szybszej reakcji na pojawiające się wycieki, zakupił w 2015 roku odbiornik vskan wraz z generatorem częstotliwości, który umożliwia dokładniejszą lokalizację miejsca awarii.
15. Obraz odbiornika vskan wraz generatorem częstotliwości.