KLASZTOR OJCÓW DOMINIKANÓW W LUBLINIE
Kościół Zakonu Kaznodziejskiego miał wielkie znaczenie dla staropolskiego Lublina, świadczy o tym fakt, że jedna z kaplic (Firlejowska) nawiązuje stylem architektonicznym do kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. To tutaj przybył król wraz z sygnatariuszami unii i posłami, aby po zaprzysiężeniu aktu unii na Zamku lubelskim odśpiewać uroczyste "Te Deum" jako podziękowanie za doprowadzenie do końca tak doniosłego dla narodów polskiego i litewskiego dzieła. Przechowywany w zbiorach kościelno-klasztornych oo. Dominikanów Krzyż Unii Lubelskiej nawiązuje do tych ważnych wydarzeń. Jak wyglądał Lublin na początku XVIII wieku, uzmysławia obraz "Pożar miasta Lublina w 1719 roku", eksponowany w kaplicy Tyszkiewiczów w bazylice oo. Dominikanów. Jej dzieje związane są z pochodzącymi z Kijowa relikwiami Drzewa Krzyża Świętego. Do Lublina przywiózł je w połowie XV wieku biskup Kijowski Andrzej. Relikwie przez długie wieki chroniły miasto Lublin i jego mieszkańców. O cudownych uzdrowieniach, a i niejednokrotnym ocaleniu grodu przed groźnymi żywiołami opowiadają dziś obrazy znanych mistrzów, znajdujące się m. in. w nawach kościoła. Piękny i cenny 18 kilogramowy relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego skradziono z bazyliki w roku 1991, ale nikt z mieszkańców koziego grodu nie ma wątpliwości, że wcześniej czy później Drzewo Krzyża Świętego wróci na swoje miejsce.
Zarys historii kościoła i klasztoru Ks. Jan Ambroży Wadowski, historyk kościołów lubelskich, nie mając dostępu do wszystkich archiwaliów, które dzisiaj znamy, twierdził, że dominikanie rozpoczęli swoją działalność w Lublinie w 1342 r. Był to rok ufundowania kościoła i klasztoru przez króla Kazimierza Wielkiego. Prawdopodobnie dwaj dominikanie zamordowani przez Jadźwingów i Litwinów w 1282 r. w Lublinie mogli pochodzić z innej miejscowości. Katalog Polskiej Prowincji Dominikanów na rok 2000/2001 podaje, że klasztor lubelski istnieje od 1253 r.
Najważniejsze daty z historii kościoła i klasztoru: 1230r. przybycie dominikanów do Lublina 1253r. założenie klasztoru 1333r. wg wersji Długosza - książę Grzegorz przywozi Relikwie Świętego Krzyża 1420r. przywiezienie Relikwii Krzyża św. - wg wersji notowanej w XVI wieku 1505r. pożar kościoła i klasztoru 1550r. kolejny pożar kościoła i klasztoru 1569r. zaprzysiężenie Unii lubelskiej w kościele 1575r. pożar Lublina, w tym kościoła i klasztoru, po nim: odbudowa kościoła w stylu renesansowym 1586r. zaprowadzenie w klasztorze nowicjatu i studiów zakonnych (Studium Formale) - bez możliwości nadawania stopni naukowych 1615-1728r. stopniowa rozbudowa kościoła i klasztoru - powstają koleje kaplice: Firlejów (1615), Ossolińskich (1624), Tyszkiewiczów (1658), MB Paryskiej (1729). 1644-1686r. istnienie Studium Generale z prawem nadawania stopnia rektora i magistra filozofii i teologii (magistra i doktora) - pierwsza wyższa szkoła Lublina 1794r. Budowa ołtarza (stan obecny) 1818 nakaz rozbiórki popękanego kościoła przez gen. Zajączka 1850-1854 gruntowna restauracja kościoła 1864 ograniczenie działalności klasztoru przez władze rosyjskie kasata klasztoru, wypędzenie ostatnich zakonników 1900 przejęcie pomieszczeń klasztoru przez Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności 1938 powrót dominikanów do Lublina 1967 nadanie kościołowi tytułu bazyliki mniejszej 1991 kradzież Relikwii Świętego Krzyża
Dziedzictwo religijne i kulturowe Lublina stanowią Zachowane niewielkie fragmenty relikwii Drzewa Krzyża Świętego, niezwykle piękna barokowa rzeźba Chrystus Ukrzyżowany na palmie'', niezwykłe zakrystie i ich wyposażenie, kaplica Firlejów i kaplica Ossolińskich prezentujące styl lubelskiego renesansu, wyjątkowe dwie ambony w stylu rokoko, fresk Tomasza Muszyńskiego pt. Sąd Ostateczny'' w kaplicy Tyszkiewiczów, zespół klasztorny z refektarzem gotyckim-salą Unii Lubelskiej i pięknym wirydarzem.
Chrystus Ukrzyżowany na Drzewie Palmowym Chrystus Ukrzyżowany na Drzewie Palmowym z ok. 1740 roku, pochodzący z kościoła oo. Dominikanów w Lublinie - to nietypowy krucyfiks, wielokrotnie poddawany rozmaitym próbom odnowienia, których skutki miały fatalny wpływ na obiekt, jego wygląd oraz stan zachowania. Przeprowadzone podczas ostatniej konserwacji zabiegi o charakterze technicznym i plastycznoestetycznym pozwoliły na uczytelnienie zachowanych pierwotnych form rzeźbiarskich i polichromii. Rzeźba została gruntownie przebadania od strony technologicznej oraz historycznej i ponowne szczegółowo zadatowana, dzięki wnikliwej analizie analogicznych przedstawień, ich genezy, ikonografii, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki Krzyża Żywego oraz wieloaspektowej symboliki palmy.
Kościół widziany nocą
Wnętrze kościoła
Ołtarz Główny z końca XVIII wieku
W klasztorze można zobaczyć: Obraz przedstawiający pożar Lublina Makieta kompleksu dominikańskiego
Dominikanie w dzisiejszym Lublinie Zakonnicy odnajdują się dzisiaj w kilku aspektach działalności duchowej, naukowej oraz kulturalnej. Członkowie wspólnoty lubelskiej są wykładowcami Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Coraz bardziej staje się widoczna kulturotwórcza rola zakonników oraz ich świątyni. Są organizatorami dysput teologicznych z duchownymi innych rytów chrześcijańskich i innych religii. Od 2009 roku czynnie współpracują z Ośrodkiem Brama Grodzka Teatr NN w realizacji widowiska parateatralnego Pożar miasta Lublina. W 2010 roku po raz pierwszy zaangażowali się w zorganizowanie jednego z koncertów festiwalu Inne Brzmienia.
Przy klasztorze powstało Dominikańskie Duszpasterstwo Rodzin z Małymi Dziećmi Duszpasterstwo rodzin z małymi dziećmi to także możliwość złapania oddechu, wymiany rodzicielskich myśli przy kawie i ciastku w przyklasztornej salce. Wszystko przy akompaniamencie gwaru dzieciaków, które nie marnują czasu i wspólne chwile wykorzystują oczywiście na zabawę. Raz w miesiącu atmosfera nieco poważnieje. Wybieramy sobie jakiś temat i rozmawiamy, dyskutujemy.
Celem zakonu dominikanów jest głoszenie Ewangelii przez kaznodziejstwo, pracę naukową i inne powszechnie prowadzone formy duszpasterstwa. Każdy klasztor jest pomyślany jako miejsce modlitwy i studium prawd wiary. Obowiązkiem dominikanów jest dzielenie się z innymi tym, co uzyskali na modlitwie i podczas studium. Taka koncepcja charyzmatu zakonu zakłada również pracę duszpasterską poza własnym klasztorem.
Koniec Dziękuję za uwagę Prezentację wykonała Joanna Stasiuk Zespół Szkół nr 1 Hrubieszów