Załącznik nr 9 do Umowy UBEZPIECZENIA I. Warunki Ogólne Ubezpieczeń 1. Wykonawca zobowiązuje się do zawarcia i utrzymywania na własny koszt, przez cały okres realizacji Umowy, a w przypadku skorzystania przez Zamawiającego z prawa opcji, także przez okres realizacji umowy z Prawem opcji następujących ubezpieczeń: A. ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej projektantów (architektów, inżynierów budownictwa)/podmiotów wykonujących samodzielne funkcje w budownictwie polisa związana tylko z realizacją Umowy polisa dedykowana, spełniającego warunki określone w niniejszym załączniku do Umowy; B. ubezpieczeń wymaganych przepisami prawa. 2. Wykonawca dostarczy Zamawiającemu: 2.1. W terminie 14 dni od zawarcia Umowy dostarczy potwierdzone za zgodność z oryginałem pełną wymaganą dokumentację ubezpieczeniową (na którą składają się w szczególności kopie umów ubezpieczenia/polis, wraz z warunkami ubezpieczenia, wszelkimi aneksami, wszelkimi integralnymi dodatkami i załącznikami oraz potwierdzeniem opłaty składek), zgodną z wymogami ubezpieczeniowymi określonymi w Umowie oraz w niniejszym Załączniku. Jeżeli płatność składek ubezpieczeniowych z tytułu ww. ubezpieczeń będzie rozłożona na raty, Wykonawca będzie dostarczał Zamawiającemu potwierdzenia ich uiszczenia niezwłocznie po terminie ich zapadalności, wynikającym z umów/polis ubezpieczenia, nie później jednak niż 4 dni po upływie tego terminu. 2.2. W przypadku konieczności przedłużania przez Wykonawcę okresu ubezpieczenia, o którym mowa w pkt 1 Wykonawca zobowiązuje się do przekazania Zamawiającemu odpowiednio przedłużonych umów ubezpieczenia (aneksów) w terminie 14 dni przed datą wygaśnięcia aktualnie obowiązujących ubezpieczeń. Warunki ochrony winny pozostać na niezmienionym poziomie, a o każdej zmianie do polis Wykonawca winien poinformować Zamawiającego przed terminem jej wprowadzenia. 2.3. Wykonawca, na żądanie Zamawiającego udostępni mu niezwłocznie do wglądu oryginały dokumentów ubezpieczeniowych. 3. Umowy ubezpieczenia wymagane od Wykonawcy będą poddane prawu polskiemu, a umowy ubezpieczenia/polisy będą zawarte/wystawione przez podmiot uprawniony do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ponadto spory wynikające z polisy będą podlegać rozstrzygnięciu przez polskie sądy 1 z 10
powszechne. Kopie dokumentów ubezpieczeniowych, które zostaną wystawione w języku innym niż polski, zostaną przekazane Zamawiającemu przez Wykonawcę wraz z tłumaczeniem na język polski. Polisy podlegają akceptacji Zamawiającego, ale nie uwalniają Wykonawcy od obowiązków wynikających z Umowy w żadnym stopniu. 4. Wykonawca ponosi koszty naprawy spowodowanych przez siebie awarii i zniszczeń mienia Zamawiającego. Wykonawca zobowiązuje się do pokrycia wszelkich kosztów naprawienia szkód niepokrytych przez wypłatę odszkodowań wypłacanych przez Ubezpieczycieli realizowanych z polis ubezpieczeniowych bez wezwania ze strony Zamawiającego. 5. Jeżeli umowa ubezpieczenia lub polisa zapewniać będzie ochronę dla kilku ubezpieczonych, ochrona będzie miała zastosowanie oddzielnie do każdego ze współubezpieczonych, tak jak gdyby dla każdego z nich była wystawiona oddzielna polisa. 6. Wykonawca będzie reprezentował siebie i współubezpieczonych we wszelkich sprawach związanych z administrowaniem polisą oraz w związku z likwidacją szkód i roszczeń. 7. Wykonawca zobliguje współubezpieczonych do przestrzegania warunków ubezpieczenia oraz współdziałania w procesie likwidacji roszczeń, a zwłaszcza do informowania Zamawiającego i Wykonawcy o wszelkich szkodach i roszczeniach. 8. Płatność odszkodowania winna nastąpić w walucie pozwalającej na naprawienie szkody lub straty, a odszkodowania powinny być użyte wyłącznie do naprawienia szkody lub zapłaty roszczenia. 9. W przypadku ratalnej płatności składki wymagane jest potwierdzenie Ubezpieczyciela, iż brak płatności każdej raty składki nie będzie miał wpływu na ochronę ubezpieczeniową wynikającą z polisy oraz, że polisa nie ulegnie rozwiązaniu. 10. Zamawiający uprawniony będzie do akceptacji i weryfikacji przesłanej dokumentacji ubezpieczeniowej, w tym warunków ubezpieczenia zawartych przez Wykonawcę, a Wykonawca zobowiązany jest przedstawić dokumenty do Zamawiającego na każde jego żądanie. 11. Jeżeli Wykonawca, zgodnie z wymaganiami określonymi w niniejszym załączniku i Umowie, nie przedstawi kopii dokumentów ubezpieczeniowych spełniających określone w nim wymagania lub jeśli nie uzyska akceptacji przedstawionych polis przez Zamawiającego, lub jeżeli nie wywiąże się z obowiązku utrzymania w mocy jakiegokolwiek z ubezpieczeń i wymaganych zakresów i ich przedłużania na zasadach określonych w Umowie, w tym niniejszym załączniku, to Zamawiający zgłosi swoje uwagi oraz wyznaczy dodatkowy 14 dniowy termin na dokonanie zmian i uzupełnienie dokumentacji i ponowne przesłanie dokumentacji ubezpieczeniowej. Jeżeli po dokonaniu ponownej weryfikacji przedstawione dokumenty ubezpieczeniowe nie będą spełniały nadal wymogów ubezpieczeniowych zawartych w Umowie i niniejszym załączniku lub jeżeli termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym nie zostanie zachowany, to Zamawiający będzie mógł (ale nie będzie 2 z 10
zobowiązany) zawrzeć niezbędne umowy ubezpieczenia we własnym zakresie. Oznacza to, że dla Zamawiającego i Wykonawcy ustala się jak poniżej: a) Zamawiający nabędzie prawa do przejęcia gestii ubezpieczeniowej, wykupienia dedykowanej należytej ochrony, a koszty zawartych ubezpieczeń obciążać będą w pełni Wykonawcę; b) Zamawiający ubezpieczyć może prace w zakresie odpowiadającym nie wywiązaniu się z obowiązków ubezpieczeniowych Wykonawcy; c) przejęcie prawa do gestii ubezpieczeniowej przez Zamawiającego nie będzie miało wpływu i nie zmieni jakichkolwiek obowiązków wobec Wykonawcy i jego Podwykonawców, wynikających z Umowy i niniejszego załącznika; d) dla spełnienia niniejszego wymogu Wykonawca niezwłocznie przekaże pełnomocnictwo brokerowi Zamawiającego do reprezentowania go w procesie zawierania ochrony ubezpieczeniowej. Brak pełnomocnictwa nie wstrzymuje biegu zawarcia ubezpieczenia. W przypadku, gdy pełnomocnictwo nie zostało udzielone, lub zostało udzielone nieskutecznie albo nie zostało doręczone, przyjmuje się, iż pełnomocnictwo to wynika wprost z Umowy i zostało udzielone z chwilą jej podpisania; e) Zamawiający zastrzega sobie prawo do innego sposobu rozliczenia płatności, w tym poprzez domagania się zapłaty należnych składek lub potrącenie kosztów związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia oraz opłacenia wymaganych składek, z wynagrodzenia należnego Wykonawcy z tytułu realizacji Umowy; f) zmiany warunków ubezpieczenia mogą być dokonywane wyłącznie za pisemną zgodą Zamawiającego. 12. Polisy wykupione przez Wykonawcę, zgodnie z warunkami niniejszej Umowy nie mogą zawierać wyłączenia odpowiedzialności za straty, szkody lub przywrócenie stanu pierwotnego w wyniku błędu lub pominięcia popełnionego przez Personel Zamawiającego oraz wynikające z błędów projektowych. 13. W przypadku wydłużenia realizacji Inwestycji z winy Wykonawcy, jego podwykonawców lub osób i podmiotów przez niego zatrudnionych, a także gdy jest współwinny wydłużenia realizacji, Wykonawca zobowiązany jest do pokrycia wszelkich kosztów związanych ze wszystkimi zawartymi polisami, niezależnie od strony ubezpieczającej, do faktycznego zakończenia Inwestycji. 14. Dla wszystkich umów ubezpieczenia objętych zapisami wyłączone jest przejście na ubezpieczyciela, w związku z wypłaconym odszkodowaniem, roszczenia ubezpieczającego lub ubezpieczonego przeciwko Zamawiającemu. 3 z 10
15. Obowiązek zawarcia umów ubezpieczenia przez Wykonawcę, Podwykonawców lub dalszych Podwykonawców nie może być w żadnym wypadku interpretowany, jako ograniczenie odpowiedzialności wynikającej z Umowy. 16. Wykonawca oraz wszystkie osoby, za które Wykonawca jest odpowiedzialny, a w szczególności jego Podwykonawcy i dostawcy, są zobowiązani do przestrzegania warunków umów ubezpieczenia. 17. Wykonawca jest zobowiązany do zarządzania procesem likwidacji szkód, w szczególności poprzez wypełnianie obowiązków związanych z procesem likwidacji szkód nałożonych na ubezpieczającego stosownie do postanowień warunków ubezpieczenia i powszechnie obowiązujących przepisów prawa. W przypadku zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego Wykonawca, jego Podwykonawcy i dostawcy oraz pozostałe podmioty, za które odpowiada Wykonawca oraz Zamawiający, udzielą sobie nawzajem pomocy w zakresie uzasadnionym rodzajem i zakresem zdarzenia ubezpieczeniowego i będą współpracować przy likwidacji szkody z ubezpieczycielem lub likwidatorem szkód, tak aby ubezpieczeniowy proces likwidacji szkody przebiegał szybko i bez zakłóceń, oraz by zapewnić jak najpełniejsze pokrycie przez ubezpieczyciela szkody poniesionej przez każdy z tych podmiotów spowodowanej zdarzeniem ubezpieczeniowym. 18. Wykonawca zobligowany jest do niezwłocznego poinformowania Wykonawcy o wszelkich szkodach i roszczeniach, a także o procesie i zakończeniu procesu likwidacyjnego, w tym do poinformowania o wypłaceniu wszelkich kwot niepokrytych odszkodowaniem z zawartych przez siebie polis. 19. Wykonawca zobligowany jest do zawarcia lub zapewnienia zawarcia przez swoich Podwykonawców wszelkich ubezpieczeń wymaganych przepisami prawa. 20. Ubezpieczenia winny być dostosowane do warunków realizacji Umowy i winny uwzględniać brak możliwości zastosowania wyłączeń zawartych w ogólnych lub szczególnych warunkach ubezpieczenia odnoszących się do portów lotniczych, projektowania prac na terenie portów lotniczych itp. II. Warunki Ubezpieczenia. Warunki Ubezpieczenia ujęte poniżej należy traktować jako minimalne. Ustala się, że stroną ubezpieczającą jest Wykonawca, bez ograniczenia swoich zobowiązań, odpowiedzialności i obowiązków wynikających z Umowy. 1. Dedykowane Umowie Ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej Zawodowej. 1.1. Zakresem objętym ochroną ubezpieczeniową, czynnościami zawodowymi objętymi ochroną ubezpieczeniową jest wykonywanie wszystkich czynności mających na celu realizację Umowy. W szczególności są to czynności: wszelkie prace/usługi projektowe, wynikające z pełnienia samodzielnych funkcji w budownictwie w tym nadzór autorski, 4 z 10
wszelkie prace, usługi i czynności do wykonania, których wymagane są stosowne uprawnienia zawodowe projektanta/architekta, wszelkie czynności i usługi wykonywane celem realizacji projektu przez inne podmioty np. geodeci, geologowie, geotechnicy, kartografowie itp., pozostałe czynności służące realizacji Umowy, w tym przykładowo wymienione: przygotowanie kosztorysów, harmonogramów, prowadzenie postępowań mających na celu uzyskanie stosownych pozwoleń. 1.2. Ubezpieczonymi powinni być: Wykonawca, Podwykonawcy i dalsi Podwykonawcy każdego stopnia, dostawcy i poddostawcy każdego stopnia, i ich przedstawiciele i reprezentanci; Zamawiający/Inwestor, Inżynier Kontraktu, w tym ich reprezentanci i przedstawiciele o ile jest to wymagane Umową. Ubezpieczyciel odpowiadać będzie za szkody wyrządzone przez ubezpieczonych, bez prawa do regresu oraz o ile pozostają one w związku z realizacją ubezpieczonej Umowy. Ubezpieczonymi będą wszystkie podmioty związane z wykonywaniem i realizacją przedmiotu Umowy. 1.3. Zamawiający będzie również Ubezpieczonym. W relacji wewnętrznej, wobec pozostałych ubezpieczonych i ubezpieczającego Zamawiający ma status osoby trzeciej w rozumieniu zapisów umowy ubezpieczenia. 1.4. Wykonawca ubezpieczy odpowiedzialność każdej ze Stron, za jakąkolwiek stratę, szkodę, śmierć lub uszkodzenie ciała, które mogą się wydarzyć jakiejkolwiek własności materialnej lub jakiejkolwiek osobie, które mogą wyniknąć z wykonywania Umowy. 2. Suma gwarancyjna przewidziana w umowie ubezpieczenia wynosić będzie, co najmniej 60.000.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia. 3. Okres Ubezpieczenia: Okres ubezpieczenia rozpocznie się od dnia przystąpienia do wykonywania czynności związanych z realizacją Umowy, jednak nie później niż od dnia zawarcia Umowy i będzie trwał do czasu wykonywania wszelkich czynności związanych z realizacją Umowy. Okres ubezpieczenia musi obejmować okres realizacji Inwestycji, dla której przygotowywana jest dokumentacja projektowa, prowadzony jest nadzór autorski. W wypadku zobowiązania się przez Wykonawcę do świadczeń z tytułu gwarancji lub rękojmi ubezpieczenie winno obejmować również okres trwania tego zobowiązania. Ubezpieczenie to będzie w mocy od dnia podpisania Umowy do zakończenia okresu rękojmi zgodnie z Umową. 3.1. Ochronie podlegać będą wszelkie prace wykonane przed dniem podpisania Umowy, o ile pozostają one w związku z realizacją ubezpieczone Umowy. 4. Trigger: Wypadkiem ubezpieczeniowym/zdarzeniem ubezpieczeniowym objętym ochroną ubezpieczeniową będzie działanie lub zaniechanie Ubezpieczonego, mające miejsce w okresie ubezpieczenia (uchybienie w sztuce), z którego wynikła szkoda na osobie, w mieniu lub czysta strata finansowa, niezależnie od czasu jej wystąpienia i czasu zgłoszenia ( trigger act committed. 5 z 10
5. Zakres terytorialny: Cały świat z możliwością wyłączenia USA, Kanady, Nowej Zelandii i Australii. 6. Jurysdykcja: światowa. Właściwość prawa dostosowana jest do uwarunkowań związanych z realizacja Umowy. 7. Warunki Umowy Ubezpieczenia zawierać będą: 7.1. Polisa będzie uwzględniała specyficzny charakter Umowy i nie będzie zawierała żadnych wyłączeń związanych z projektowaniem lotnisk, urządzeń lotniskowych, organizacji ruchu portu lotniczego, ani jego otoczenia itp., jak również nie będzie zawierała ograniczeń związanych z ruchem lotniczym, urządzeniami lotniczymi, urządzeniami latającymi itp. 7.2. Uwzględniając charakter Umowy polisa nie może wyłączać odpowiedzialności opartej na aktach prawnych, regulacjach i dokumentach związanych z charakterem realizowanej Umowy. 7.2.1. Ubezpieczenie będzie obejmowało ochroną inne czynności niż powyżej opisane, będące pracami i usługami im towarzyszącymi jak np. występowanie do odpowiednich instytucji z wnioskami o wydawanie warunków technicznych i uzgodnień niezbędnych do projektowania, wnioskami o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę (lub jej odpowiadającej) oraz odbiorem decyzji, czy też usługi geologiczne i geodezyjne niezlecane w ramach czynności zawodowych Projektanta, Architekta i Inżyniera, związanych z realizacją Umowy. 7.2.2. Polisa dopuszczać będzie aktualizację listy działalności objętych ubezpieczeniem. 7.3. Ubezpieczenie obejmie odpowiedzialność za straty, które poszkodowany poniósł (rzeczywiste straty) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć (utracone korzyści). Objęte ochroną będą szkody wynikające zarówno z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania jak i szkody wyrządzone czynem niedozwolonym, włączając w to przypadki zbiegu roszczeń. 7.4. Ubezpieczenie obejmuje szkody (m.in. uszkodzenie, zniszczenie, utrata) oraz wady w rzeczach zaprojektowanych, wynikające z prac/usług projektowych, w tym koszty usunięcia wady lub koszty przywrócenia do stanu poprzedniego, przebudowy oraz koszty przeprojektowania. 7.5. Ubezpieczenie winno uwzględniać, iż Zamawiający w każdym przypadku musi być traktowany, jako uprawniony do uzyskania odszkodowania. Ubezpieczenie winno uwzględniać działania i zaniechania Podwykonawców i dalszych Podwykonawców, a także wszystkich innych uczestników procesu projektowania i innych zawodów samodzielnych, uczestniczących w realizacji robót bez prawa do regresu przed całkowitą likwidacją szkody. 6 z 10
7.6. Ubezpieczenie winno zawierać rozszerzenia (klauzule dodatkowe) - w przypadku, gdy Ogólne Warunki Ubezpieczenia tak stanowią i włączenie ich jest niezbędne do rozszerzenia zakresu podstawowego lub poniżej określony zakres ubezpieczenia musi wynikać z Ogólnych i Szczególnych warunków ubezpieczenia wraz z limitami na jeden i wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia (poniżej określono wymagania podstawowe, o ile standardowe ogólne warunki tego ubezpieczenia nie obejmują tych dodatkowych ryzyk). Polisa ubezpieczeniowa nie może zawierać odstępstw ograniczających zakres pokrycia w stosunku do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, na których jest zbudowana. 7.7. Zawarte w polisie klauzule rozszerzające mają zwiększać ochronę komplementarnie, z ograniczeniami wynikającymi z wyłączeń z treści klauzul. 7.8. Ocena spełniania przez przedstawione przez Wykonawcę warunki ubezpieczania poniższych wymagań należy wyłącznie do Zamawiającego, który może zasięgnąć w tym zakresie opinii podmiotów przez siebie wyznaczonych. 7.9. Zakres Ubezpieczenia zawierać będzie, co najmniej: 7.9.1. Czyste straty finansowe. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.9.2. Szkody wyrządzone przez podwykonawców i dostawców ubezpieczonego, każdego stopnia, niezależnie od formy zatrudnienia. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.9.3. Ubezpieczenie winno obejmować rażące niedbalstwo i winę umyślną, z zastrzeżeniem klauzuli reprezentantów. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.9.4. O ile zakres będzie dostępny na rynku ubezpieczeniowym - szkody spowodowane przez osoby znajdujące się w stanie nietrzeźwości lub odurzenia. 7.9.5. Ochrona ubezpieczeniowa obejmie odpowiedzialność cywilną Ubezpieczonego (szkody w środowisku) za szkody powstałe w wyniku Emisji, wobec Osób Trzecich, które poniosły koszty neutralizacji lub usunięcia Substancji z gleby, ziemi, wód, w tym gruntowych, wszelkie koszty związane z usunięciem, oczyszczeniem i utylizacją jakichkolwiek zanieczyszczeń. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.9.6. OC za szkody powstałe wskutek powolnego i stopniowego działania czynnika termicznego, chemicznego, biologicznego w tym oddziaływania temperatury, gazów, oparów, wilgoci, dymu, sadzy, ścieków, zagrzybienia oraz działania hałasu o ile wynikają one bezpośrednio z działań lub/i zaniechań Ubezpieczonego, w ramach czynności zawodowych objętych Ubezpieczeniem Limit odpowiedzialności min. 15.000.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia. 7 z 10
7.9.7. Polisa obejmie szkody powstałe wskutek osłabienia elementów nośnych budynków lub budowli albo usunięcia się lub osłabienia nośności gruntu. Ubezpieczenie obejmuje szkody oraz wady w rzeczach zaprojektowanych, wynikające z prac/usług projektowych, w tym koszty usunięcia wady lub koszty przywrócenia do stanu poprzedniego oraz koszty przeprojektowania. 7.9.8. Polisa obejmie szkody związane z przekroczeniem terminów określonych w Umowie i niniejszym Załączniku oraz terminu realizacji Inwestycji. 7.9.9. Polisa obejmie szkody związane z przekroczeniem ustalonych kosztów przewidzianych w Budżecie Inwestycji, o którym mowa w Umowie. 7.9.10. Odpowiedzialność za szkody powstałe w mieniu przechowywanym, kontrolowanym lub chronionym przez ubezpieczonego. Limit odpowiedzialności min. 30.000.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia. 7.9.11. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez jednego ubezpieczonego innemu ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu przez ubezpieczonego objętych jedną umową ubezpieczenia (OC wzajemna). Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. Ubezpieczyciel zapewni ochronę w ramach powyższej klauzuli - za szkody mające postać czystej straty finansowej. 7.9.12. Klauzula odpowiedzialności cywilnej pracowni projektowania budowlanego, m.in. z zakresem: 7.9.12.1. projektowaniu budowlanym lub budowlano-technicznym, 7.9.12.2. sprawdzaniu projektów architektoniczno-budowlanych, 7.9.12.3. wykonywaniu nadzoru inwestorskiego, 7.9.12.4. sprawowaniu kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych, 7.9.12.5. rzeczoznawstwie budowlanym, 7.9.12.6. sprawowania nadzoru autorskiego. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.9.13. Klauzula odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie prac geodezyjnych i kartograficznych 7.10. Wszelkie szkody powstałe wskutek niedotrzymania terminów wykonania czynności zawodowych lub harmonogramu prac, będące następstwem szkody, za którą ubezpieczony ponosi odpowiedzialność cywilną zawodową. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.11. Klauzula odpowiedzialności cywilnej projektanta technicznego. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 8 z 10
7.12. Szkody w dokumentacji - odpowiedzialność za szkody będące następstwem zniszczenia, uszkodzenia, zaginięcia dokumentów związanych z wykonaniem ubezpieczonej działalności. Limit odpowiedzialności min. 15.000.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia 7.13. Klauzula odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie prac geologicznych i geotechnicznych. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.14. Ochrona kosztów kar umownych do zapłacenia, których zobowiązany jest poszkodowany. Limit odpowiedzialności do pełnej wartości sumy gwarancyjnej polisy. 7.15. Ubezpieczyciel Zapewni Ochronę dodatkowo następujący zakres ochrony do wysokości 20% sumy gwarancyjnej ponad sumę gwarancyjną, za następujące koszty: 7.15.1. Związane z zapobieżeniem szkodzie, nawet jeśli do szkody nie dojdzie lub działania okażą się bezskuteczne. 7.15.2. Koszty obrony, w tym koszty zastępstwa procesowego w postępowaniach sądowych, (cywilnej, karnej lub pojednawczej) oraz koszty opłat sądowych. 7.15.3. Koszty wynagrodzenia ekspertów. 7.16. Ponadto polisa zawierać będzie następujące postanowienia: 7.16.1. Ubezpieczyciel zrezygnuje w pełni z prawa do regresu, w stosunku do podmiotów wskazanych, jako ubezpieczeni. 7.16.2. Polisa obejmie odpowiedzialność Ubezpieczonego za roszczenia regresowe zgłoszone mu z tytułu kar umownych, grzywien, kosztów do zapłacenia, których zobowiązane były Osoby Trzecie, w następstwie ubezpieczonego, zawinionego uchybienia popełnionego przez Ubezpieczonego. W ramach rozszerzenia objęte będą również uszczerbki majątkowe osób trzecich wynikłe z ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. 7.16.3. Polisa obejmie odpowiedzialność Ubezpieczonego za szkody związane, mające związek z aktami terroru. 7.16.4. Polisa zawierać będzie postanowienie, w myśl którego brak opłaconej składki lub raty składki nie będzie miało wpływu na ważność ochrony ubezpieczeniowej. 7.16.5. Ubezpieczenie spełniać będzie wymagania łącznie. 7.16.6. Klauzule, których treść odbiegać będzie od OWU, podane będą w pełnym brzmieniu. 7.17. W przypadku nieokreślenia limitu odpowiedzialności odpowiedzialność Ubezpieczyciela jest do pełnej sumy gwarancyjnej. 7.18. Wszelkie kwoty, nieubezpieczone lub nie odzyskane od ubezpieczycieli, będą obciążały Wykonawcę zgodnie z tymi zobowiązaniami, rękojmią lub odpowiedzialnościami. 9 z 10
7.19. Niedopuszczalne są zapisy w umowie ubezpieczenia niedopuszczające do kumulacji sum ubezpieczenia, jak też warunkujące odpowiedzialność ubezpieczycieli od zakresu ubezpieczenia, wyczerpania sum, limitów w innych polisach ubezpieczeniowych. 7.20. Udział własny dla szkód rzeczowych winien zostać określony kwotowo i nie może być większy niż 10.000,00 PLN. Jedynie udział własny dla czystych strat finansowych, może być określony zarówno kwotowo nie większy niż 50.000 zł, procentowo nie więcej niż 5%, lub łącznie, przy czym nie może być większy niż 5% odszkodowania nie mniej niż 50.000,00 PLN. Dla szkód osobowych udział własny jest niedopuszczalny. (Poprzez zwrot udział własny należy rozumieć wszelkie elementy partycypacji Ubezpieczonego/Ubezpieczającego w odszkodowaniu jak udział własny, franszyza redukcyjna, franszyza integralna itp.). 10 z 10