Sprawozdanie za rok 2005 Warsztat Terapii Zajęciowej w Podlesicach przy Stowarzyszeniu Pomocy Szansa jest placówką pobytu dziennego, w którym zajęcia organizowane są dla 20 niepełnosprawnych uczestników. Na dzień 31.12.2005r. 16 uczestników posiada znaczny stopień niepełnosprawności, natomiast 4 osoby stopień umiarkowany. Wszystkie osoby uczestniczące w zajęciach warsztatowych mają wskazania do terapii zajęciowej. Uczestnikami warsztatów są osoby w większości z upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami psychicznymi. Innymi rodzajami niepełnosprawności naszych podopiecznych są schorzenia narządu ruchu, zaburzenie mowy, epilepsja, schorzenia okulistyczne, zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, zespół Downa. Podopiecznymi Warsztatu Terapii Zajęciowej w Podlesicach jest 20 osób niepełnosprawnych z całego powiatu miechowskiego, głównie z terenów wiejskich w tym 6 osób będących mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej. Frekwencja uczestników na zajęciach w poszczególnych miesiącach 2005 roku przedstawiała się następująco: Styczeń 61,25% Luty 52,36% Marzec 51,11% Kwiecień 55,25% Maj 65,83% Czerwiec 64,09% Lipiec 71,66% Sierpień 74,11% Wrzesień 73,75% Październik 74,25% Listopad 70,00% Grudzień 59,70% Średnia frekwencja roczna za rok 2005 wynosiła 64,45%. Główną przyczyną nieobecności uczestników w zajęciach warsztatowych jest pomoc rodzicom w pracach domowych i polowych. Wynika to z faktu, iż 75% rodziców naszych podopiecznych posiada gospodarstwo rolne. Drugą najczęstszą przyczyną absencji są problemy zdrowotne uczestników. Działalność rehabilitacyjna w roku 2005 prowadzona była w czterech pracowniach: 1. Pracownia Witraży i Stolarstwa 2. Pracownia Plastyczna 3. Pracownia Gospodarstwa Domowego 4. Pracownia Garncarstwa i Ceramiki Artystycznej. Na każdej z wyżej wymienionych pracowni w zajęciach brało udział po pięć niepełnosprawnych osób pod opieką jednego instruktora terapii zajęciowej. Uczestnicy biorący udział w zajęciach terapeutycznych chętnie angażują się do pracy i doskonalą swoje umiejętności poprzez aktywne realizowanie swoich obowiązków.
Pracownia Witraży i Stolarstwa Do pracowni witraży i stolarstwa uczęszcza pięciu uczestników z różnym stopniem niepełnosprawności. Zajęcia z nimi prowadzi instruktor terapii zajęciowej. Głównym celem terapii jest indywidualna praca z każdym uczestnikiem zgodnie z założeniami indywidualnego planu terapii. W pracowni powstają różne ciekawe prace użytkowe między innymi: - półki na potrzeby pracowni, - kwietniki, - sztalugi, - oprawy do obrazów wykonywanych w pracowni plastycznej oraz witraży, - witraże, - szopki Bożonarodzeniowe, Uczestnicy pracowni stolarstwa i witraży pomagają w różnych pracach remontowomontażowych w budynku warsztatu. Podopieczni tej pracowni są uzdolnieni w różnych kierunkach. Niektórzy z nich swoje talenty i zdolności mogli realizować u nas w warsztacie po raz pierwszy. Początkowo uczestnicy zapoznali się z wyposażeniem i zastosowaniem poszczególnych narzędzi wykorzystywanych w pracowni stolarstwa i witraży. Poznali różne metody obróbki drewna np. połączenia na zakładkę, połączenia na gwoździe oraz łączenie materiałów klejem stolarskim. Wykonane produkty są malowane odpowiednio dobranymi farbami i lakierami. Podczas wykonywania witraży uczestnicy uczą się cięcia szyb pod witraż, naklejania folii kolorowej oraz taśmy. W czasie zajęć uczestnicy ćwiczą koordynację wzrokowo-ruchową, usprawniają postrzeganie, usprawniają umiejętności manualnie, poruszanie się a także rozwijają umiejętności stolarskie. Stosujemy różnorodne formy i metody takie jak: stopniowanie trudności, demonstrowanie czynności i naśladownictwo, systematyczne utrwalanie nowych umiejętności, terapia poprzez naukę liczenia, pisania i czytania. Celem zajęć danej pracowni są nie tylko wytwory dekoracyjne, ale także nauka praktycznych umiejętności radzenia sobie z trudnościami życia codziennego. Nacisk jest położony na kształtowanie u uczestników umiejętności harmonijnego współżycia w grupie, podporządkowanie przełożonym, samodzielność i dokładność. Pracownia Plastyczna W pracowni plastycznej uczestniczy 5 osób, nad którymi nadzór sprawuje instruktor terapii zajęciowej. Celem tej pracowni jest kształtowanie spostrzegawczości, wyobraźni, staranności, precyzji przy wykonywaniu pracy jak również wytrwałości. Rozwijanie i utrwalanie technik pracy i współpracy w grupie. W pracowni zostały zastosowane metody nauki słownej, pokazowej a przede wszystkim praktycznej. Uczestnicy stosują podstawowe techniki plastyczne czyli rysowanie kredkami, ołówkiem, szkicowanie węglem, malowanie farbami. W pracowni plastycznej są osoby, które wykonują swoje prace technikami wymagających większej precyzji np. wyklejanie wełną, malowanie pastelami i kredkami pastelowymi oraz techniką tzw. wyrywanki (wyklejanie papierem kolorowym). Ponadto wykonywane są prace z masy solnej, figurek i innych ozdób, które poprawiają sprawność manualną i poprawiają wyobraźnię uczestników.
W ramach pracowni, wykonywane są również stroiki okazjonalne z suszonych kwiatów, szyszek i traw zbieranych przez uczestników latem. W okresie wiosennym i letnim, nasi podopieczni pomagają w dbaniu o porządek wokół budynku i działki z warzywami. Sieją kwiaty, trawę ozdobną, które będą później wykorzystywać w wykonywanych przez siebie stroikach. Wykonane przez uczestników prace tj. stroiki, obrazy, kartki okolicznościowe oraz inne produkty są wystawiane na różnego rodzaju pokazach z okazji licznych imprez plenerowych. Pracownia Gospodarstwa Domowego W pracowni gospodarstwa domowego uczestniczy 5 osób, nad którymi nadzór sprawuje instruktor. Celem tej pracowni jest przystosowanie osób niepełnosprawnych do samodzielnej egzystencji. Zajęcia kulinarne prowadzone są w kuchni wyposażonej w niezbędny sprzęt gospodarstwa domowego. Przygotowywane są tam posiłki dla wszystkich podopiecznych Warsztatu. Uczestnicy wykonują podstawowe czynności, np. parzenie kawy, herbaty, przygotowują kanapki, przyrządzają proste dania na ciepło, a także pieką ciasta. Plan terapii obejmuje również naukę sporządzania surówek, soków z owoców i warzyw, zup, deserów i napojów, pasteryzację i mrożonki. Poznają także urządzenia kuchenne i zasady posługiwania się nimi: robot kuchenny, piekarnik, kuchnia gazowo-elektryczna, czajnik bezprzewodowy, krajalnica, zmywarka do naczyń. Uczą się również nakrywania i dekorowania stołu, odpowiedniego zachowania się przy stole oraz czynności następujących po spożyciu posiłku, a więc sprzątanie ze stołów, zmywanie naczyń, mycie blatów i podłóg. Poznają wartości warzyw i owoców a także zasady zdrowego żywienia. Wiosną i latem uczestnicy zajmują się również uprawą i pielęgnacją warzywnika. Biorą udział w planowaniu niezbędnych zakupów oraz opracowywaniu jadłospisu. Zajęcia prowadzone w pracowni gospodarstwa domowego wpływają pozytywnie na samopoczucie, wzmacniają poczucie własnej wartości i wiary we własne możliwości, poczucie odpowiedzialności i zaradności życiowej. Uczą samodzielności w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pracownia Garncarstwa i Ceramiki Artystycznej W pracowni garncarstwa i ceramiki artystycznej uczestniczy 5-ciu niepełnosprawnych uczestników, nad którymi pieczę sprawuje instruktor terapii zajęciowej. Celem pracowni jest usprawnianie zdolności manualnych uczestników, wyobraźni, staranności i precyzji przy wykonywanych pracach, jak również rozwijanie i utrwalanie wcześniej nabytych umiejętności. Uczestnicy zdobywają podstawowe wiadomości na temat przygotowania gliny do wyrobu produktów, technik związanych z modelowaniem, zdobieniem, szkliwieniem, wypalaniem. Uczą się, pod okiem instruktora obsługi pieca do wypału półproduktów oraz produktów gotowych. Ponadto nabywają sprawność w wykonywaniu wytworów glinianych na kole garncarskim. Plan pracy dostosowany jest do możliwości psychofizycznych uczestników pracowni. W ramach działalności rehabilitacyjnej w WTZ są realizowane różnorakie formy i metody terapii osób niepełnosprawnych. Należą do nich:
Sala Doświadczania Świata Snolezen Sala Doświadczania Świata jest to specjalnie wyodrębnione pomieszczenie, wyposażone w różnorodne urządzenia stymulujące rozwój zmysłów: - łóżko wodne, - suchy basen z kolorowymi piłkami, - kolumny bulgoczące, - kolumna z piórkami, - ścieżka fakturowa, - projektor Solar, - kula lustrzana z lampą oświetlającą, - zestaw płyt i kaset z muzyką relaksacyjną. Głównym celem organizowania tego typu sal jest stwarzanie możliwości odbierania nowych bodźców, wzbogacanie doświadczeń oraz miłe spędzanie czasu w atmosferze pełnej relaksu przez osoby z wieloraką niepełnosprawnością. Zamierzeniem jest również uczenie nawiązywania kontaktu emocjonalnego i werbalnego jak również utrwalanie nabytych już wiadomości i umiejętności szkolnych. W Sali Doświadczania Świata, nasi podopieczni korzystają z terapii relaksacyjnej. Terapia odbywa się poprzez: - stymulację zmysłów (wzrok, słuch, dotyk) - pobudzenie aktywności ruchowej i umysłowej - ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej - łagodzenie napięcia mięśniowego. Z tej formy rehabilitacji korzystają wszyscy uczestnicy WTZ przed i po zakończeniu zajęć w ramach swoich pracowni. Terapia ruchem i zajęcia sportowe Celem pracy terapeutycznej jest rozwój ruchowy każdego uczestnika, doskonalenie i utrzymanie sprawności fizycznej, kompensacja utraconych funkcji, poprawa koordynacji ruchowej, dbałość o prawidłową postawę ciała, poprawa wydolności fizycznej uczestników. Dodatkowym zamierzeniem jest również zapewnienie uczestnikom aktywnego wypoczynku, relaksu i dobrej zabawy, co pozytywnie wpływa na ich ogólne samopoczucie. Zajęcia w zależności od pory roku prowadzone były w sali świetlicowej, na świeżym powietrzu, na basenie. Prowadzone były w niewielkich grupach lub indywidualnie w zależności od potrzeb i możliwości uczestników. Organizowane były również wycieczki piesze, podczas których uczestnicy obserwowali przyrodę, ale też podejmowali aktywność związaną z grzybobraniem, zbieraniem jagód, malin i szyszek w pobliskim lesie. Brali także udział w imprezach integracyjnych. Systematycznie prowadzone były również pogadanki o zdrowym stylu życia i aktywności ruchowej jako integralnej części naszej egzystencji. Pomoc psychologiczna Udział psychologa w Warsztacie Terapii Zajęciowej wyznaczony jest przez dwa ogólne kierunki działań. Z jednej strony są to działania zmierzające do wspierania kadry instruktorów terapii zajęciowej w realizowaniu przez nich zadań w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej uczestników. Mają one postać następujących form i metod:
- Przekazywanie informacji dotyczących diagnozy psychologicznej uczestnika wynikającej z przeprowadzonego badania. - Pomoc w tworzeniu indywidualnych programów rehabilitacji. - Wspieranie w rozwiązywaniu bieżących problemów pojawiających się w relacjach z uczestnikami. - Konsultowanie ocen postępów w rehabilitacji uczestników. - Szkolenia merytoryczne (w tym także wsparcie emocjonalne przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu). Drugi nurt pracy psychologa dotyczy działań związanych bezpośrednio z uczestnikami WTZ, a ukierunkowanych na: - Przygotowanie do życia w środowisku społecznym. - Poprawę kondycji psychicznej. - Rozwijanie psychofizycznych sprawności niezbędnych do podjęcia pracy zawodowej. Prowadzone są z uczestnikami różnorodne formy i metody zajęć, a mianowicie: - Psychoterapia indywidualna i grupowa. - Trening interpersonalny. - Trening umiejętności społecznych. - Pomoc w rozwiązywaniu problemów i konfliktów. - Elementy psychoedukacji i edukacji seksualnej. - Poradnictwo psychologiczne. - Pomoc w sprawach prywatnych nie związanych z uczestniczeniem w WTZ, wsparcie środowiskowe. - Współpraca z rodzinami. - Motywowanie do szeroko rozumianej integracji społecznej, przeciwdziałanie izolacji. Nadrzędny cel oddziaływań psychologicznych sprowadza się do wypracowania u uczestnika akceptacji własnej niepełnosprawności oraz umiejętności przystosowawczych dających szansę na miarę możliwości samodzielnie, autonomicznie i samosterowne życie w przyszłości, w tym również podjęcie zatrudnienia w warunkach pracy chronionej. Lista uczestników, którzy w roku 2005 opuścili Warsztat Terapii Zajęciowej w Podlesicach: 1. Piotr Dziwosz 01.04.2005r. skreślony z listy uczestników - podjęcie pracy w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Witowicach, 2. Renata Kocel 11.05.2005r. skreślona z listy uczestników z powodu absencji na zajęciach (problemy zdrowotne), 3. Jadwiga Witkowska 16.05.2005r. skreślona z listy uczestników z powodu absencji na zajęciach (brak motywacji i rezygnacja uczestniczki), 4. Tomasz Miszczyk 01.09.2005r. skreślony z listy uczestników z powodu absencji na zajęciach (pomoc w gospodarstwie domowym po operacji ojca), 5. Sylwester Dziwosz 30.09.2005r. skreślony z listy uczestników podjęcie pracy w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Witowicach. Na miejsce uczestników, którzy opuścili Warsztat zostały zakwalifikowane nowe osoby mające wskazania do terapii zajęciowej. Podczas posiedzenia Rady Programowej Warsztatu Terapii Zajęciowej w Podlesicach podsumowującej rok 2005, dokonano oceny postępów w rehabilitacji poszczególnych uczestników Warsztatu. Pierwszym punktem zebrania była ocena postępów w zakresie zaradności osobistej i samodzielności. Na podstawie obserwacji oraz analizy indywidualnych ocen rocznych stwierdzono, że u 9 uczestników nastąpiła poprawa w w/w zakresie. Zaobserwowano pozytywne zmiany w
zakresie dbałości o higienę osobistą i schludny wygląd (korzystanie z kabiny prysznicowej, możliwość uprania odzieży, wyprasowania ubrań itp.). Wykazują większe zaangażowanie w wykonywaniu różnych prac życia codziennego, dają sobie radę z korzystaniem odpowiednich narzędzi i sprzętu. Podejmują próby samodzielnego dokonywania zakupów. Poprawa z zakresu rehabilitacji społecznej nastąpiła u 13 podopiecznych warsztatu, (usprawnieniu uległy ich umiejętności komunikacyjne, częściej nawiązują kontakty interpersonalne, zmniejszyła się ilość konfliktów w grupie, natomiast zdecydowanie częściej stosowane są formy grzecznościowe, a ponadto osoby te udoskonaliły swoje umiejętności szkolne dotyczące czytania, liczenia i pisania,), natomiast widoczne efekty rehabilitacji zawodowej stwierdzono u 12 uczestników naszego warsztatu (poprawa frekwencji na zajęciach, przyswojenie sobie i przestrzeganie zasad regulaminowych warsztatu, wykonywanie poleceń instruktorów, nabywanie nowych technik pracy i wykazywanie się swoją inicjatywą w tym zakresie itp.). Warsztat Terapii Zajęciowej jest jednym z etapów przygotowania osób niepełnosprawnych do podjęcia pracy zarobkowej w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej. W efekcie rehabilitacji zawodowej dwoje spośród uczestników Warsztatu w Podlesicach tzn.: 1. Piotr Dziwosz 2. Sylwester Dziwosz w roku 2005 podjęło pracę zarobkową w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Witowicach. Rehabilitacja poprzez zajęcia organizowane w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Podlesicach ma na celu osiągnięcie przez jak największą grupę podopiecznych takiego poziomu, który pozwoli na podjęcie zatrudnienia w warunkach pracy chronionej. Warsztat Terapii Zajęciowej dołoży starań, aby w 2006 roku kolejnym naszym uczestnikom dać możliwość zatrudnienia w ZAZ w Witowicach. Kontakty z rodzinami podopiecznych WTZ w Podlesicach. Prowadzona przez WTZ w Podlesicach współpraca z rodzicami uczestników ma postać: - pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w wypełnianiu dokumentów, - przekazywanie informacji o zachowaniu uczestników na terenie WTZ, - przekazywanie informacji o stanie zdrowia uczestników, - porady i informacje w sprawach dotyczących rehabilitacji osób niepełnosprawnych, - prowadzenie stałego kontaktu telefonicznego z rodzinami, - odbywanie wizyt w domach uczestników, poznawanie środowiska rodzinnego, - organizowanie pomocy rzeczowej uczestnikom z rodzin o niskich dochodach, - pomoc psychologiczna dla rodziców, - prowadzenie pisemnej korespondencji dotyczącej wydarzeń i spraw w WTZ, - współpraca z kierownictwem i opiekunami DPS-ów, w których zamieszkują niektórzy nasi uczestnicy. Specyfiką jest fakt, iż nasi podopieczni pochodzą z całego powiatu miechowskiego, co wiąże się z utrudnieniami w bezpośrednich kontaktach z rodzinami (brak komunikacji miejskiej, brak własnych środków transportu itp.). Codzienna współpraca jest prowadzona z rodzicami jednej z uczestniczek, która mieszka w sąsiedztwie warsztatu.
Trening ekonomiczny W ramach indywidualnych programów rehabilitacji uczestnicy warsztatu biorą udział w treningu ekonomicznym, który obejmuje naukę w zakresie takich aspektów życia społecznego jak: - rozpoznawania nominałów pieniężnych i ogólna orientacja ich wartości, - planowania wydatków na miesiąc, - zachowania podczas zakupów. Zarówno uczestnicy jak i ich rodziny są świadomi tego, że otrzymywane środki finansowe w ramach treningu ekonomicznego, nie stanowią dodatkowego dochodu rodziny lecz są wykorzystywane w formie i celach założonych w indywidualnych programach rehabilitacji. Część uczestników jednocześnie doskonali nabyte wcześniej umiejętności liczenia. W ramach treningu ekonomicznego organizowane są wyjazdy uczestników wraz z instruktorami do supermarketów i innych sklepów. Zapoznają się z zasadami ich funkcjonowania (koszyk, wózek, kolejka do kasy itp.), uczą się orientować w jakości i cenach towarów itp. W chwili obecnej kilka osób posiadających orzeczenie ze wskazaniem do uczestnictwa w terapii zajęciowej oczekuje na przyjęcie do warsztatu. Nasz placówka dysponuje możliwościami lokalowymi i kadrowymi i w związku z powyższym stara się o zwiększenie liczby uczestników.