.pl https://www..pl Grzybica bydła: jak z nią walczyć? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 6 grudnia 2016 Okres jesienno-zimowy w oborze to wilgoć, wysoka temperatura fermentującego obornika, wysokie stężenie gazów toksycznych oraz niewielki dostęp do światła dziennego. Czyli idealne warunki środowiska dla rozwoju grzybicy na skórze bydła. Jakie objawy daje grzybica bydła i jak możemy z nią walczyć? Grzybica bydła, czyli inaczej trychofitoza, to jedno z najczęstszych schorzeń powłoki skórnej, którego objawy licznie obserwuje się w miesiącach chłodnych i wilgotnych. Winowajcą jest grzyb z rodzaju Trichophyton verrucosum, ale nie tylko, bo również inni przedstawiciele tego gatunku. Grzybica jest niezwykle uciążliwa, zwierzęta między sobą bardzo szybko się zarażają, organizm jest osłabiony i narażony na wnikanie innych drobnoustrojów chorobotwórczych. Jednak nie to jest najgorsze Jest to grzyb zoofilny, który przenosi się nie tylko na zwierzęta w stadzie i inne gatunki, ale również na człowieka! 1 / 8
.pl https://www..pl Czym jest grzyb zoofilny? Według badań przeprowadzonych na potrzeby niniejszego artykułu wśród grupy rolników, aż 10% z nich zdarzyło się zarazić się grzybicą od bydła. Dlatego warto dowiedzieć się więcej o tej chorobie, aby móc szybko zareagować lub całkowicie jej zapobiec. Wilgotno, zimno i ciemno = grzybica bydła Najbardziej narażone na epidemię grzybicy są obory, w których występuje wentylacja grawitacyjna, a wietrzenie budynku odbywa się rzadko. Wysoka wilgotność powodowana przez parującą skórę, wydychane powietrze oraz unoszące się odory z obornika i kanałów gnojowych sprzyjają rozwojowi grzybów. Trzeba również wziąć pod uwagę, że podczas przesilenia jesiennozimowego zwierzęta mają osłabioną odporność, a wchłanianie składników mineralnych i witamin jest obniżone. 2 / 8
.pl https://www..pl Stare budynki inwentarskie z niewielką powierzchnią okien, słabą wentylacją i zbyt dużym zagęszczeniem będą idealnym środowiskiem dla grzybów. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: radas) Grzybica bydła pojawia się wtedy, kiedy jest więcej wilgoci w powietrzu. Przeważnie pojawiają się nieduże, okrągłe plamki wokół oczu, czasami na zadzie. Jeżeli choroba nie jest leczona, to później jest bardzo widoczna mówi Hubert Bubrowski, technik weterynarii. Zdrowie powłoki skórnej oraz pełnienie określonych w organizmie funkcji zależy od warunków środowiska, ale również od żywienia i przyswajalności składników pokarmowych. W oborach, w których dostęp do światła słonecznego jest znacznie ograniczony, brak promieni słonecznych będzie miał wpływ na silniejszy rozwój patogenu, który nie jest miłośnikiem światła. Dodatkowo sprzyjająca szerzeniu choroby w stadzie jest zbyt duża obsada kojców i zbyt rzadka dezynfekcja obory. Grzyb umiejscawia się bowiem w trudno dostępnych kątach, gdzie przez cały rok jest wilgotno, chłodno i ciemno, dlatego trudno się go pozbyć całkowicie z obory. Przenoszony jest każdą możliwą drogą: z paszą, wodą, obornikiem, na kaloszach, kołach ciągnika jadącego po polu sąsiada, który ma u siebie w oborze grzybicę. Jest wszędzie, ale spokojnie, są metody na skuteczną walkę. Kilka kroków podstawowych i grzybica bydła z głowy! 3 / 8
.pl https://www..pl Najmniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia grzybicy będzie u bydła przebywającego większość dnia na pastwiskach i wybiegach. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: Yoda) Grzybica bydła a zmiany skórne Grzybica bydła objawia się charakterystycznymi zmianami wokół oczu, uszu, szyi, sporadycznie na zadzie i wokół nasady ogona. Koliste, wypukłe, biało-szare plamy, z nastroszonymi włosami lub pozbawione włosów są typowym objawem choroby. Nalot na skórze przypomina popiół. Przy zaostrzonej postaci choroby nalot nawarstwia się i można zaobserwować wyciek ropy. Zwierzęta ocierają się o różne przedmioty wyposażenia obory, próbując pozbyć się swędzenia (roznosząc spory grzyba). 4 / 8
.pl https://www..pl Czym są spory? Podrażniając skórę, zaogniają odczyn, bo w miejscu grzybicy pojawiają się dodatkowo bakterie chorobotwórcze. Powstają długo gojące się rany i strupy. Choroba samoistnie może przejść (aczkolwiek dopiero po 9 10 miesiącach), ale najprawdopodobniej wróci, bo w głównej mierze spowodowana jest nieprawidłowymi warunkami utrzymania. Co robimy? 1. Leczymy: zeskrobujemy nalot, szczotkujemy miejsca zarażone; oddajemy zeskrobany materiał do badania, bo może okazać się, że to jakiś pasożyt zewnętrzny, albo brak witamin, mimo że największe jest prawdopodobieństwo, że to grzyb; kupujemy środek grzybobójczy (u lekarza weterynarii!), jest duży wybór, ale różna skuteczność maści i płyny lub spraye działają krótko, nie dają dużej pewności, że grzyb nie rozwinie się 15 cm dalej od poprzedniego ogniska, stosuje się również podchloryn sodu, w którym moczy się gazę i przeciera porażone miejsca (trzeba bardzo uważać na oczy); szczepimy bydło najwyższą skutecznością spośród wszystkich preparatów na grzybicę charakteryzują się szczepienia, ponieważ mają szerokie spektrum działania (na większość gatunków grzybów), podawane są raz w wyższej dawce lub 2 razy w odstępie 2-tygodniowym (zdaniem specjalistów skuteczniejsze są powtarzane); najbezpieczniej zaszczepić całe stado, ponieważ grzybicy nie można tej choroby wyleczyć domowymi sposobami. Nawet jeśli objawy chwilowo się zmniejszą, niedługo wrócą ze zdwojoną siłą u większej liczby osobników. 5 / 8
.pl https://www..pl Jak walczyć z grzybicą u bydła? Szczepionki są najbardziej skuteczne. Trzeba wykonać 2 razy, po 2 tygodniach się powtarza. Zapobiegawczo nikt nie szczepi. Jeśli pojawi się w stadzie, to trzeba zaszczepić wszystkie, które miały kontakt z chorą krową dodaje technik weterynarii. 6 / 8
.pl https://www..pl Jeśli grzybica bydła się pojawi, to kupuję zastrzyki od weterynarza. Raz podawałem, bo się pojawiło u krów, ale szybko zniknęło. Może nie od razu, ale po 2 tygodniach to już na pewno zginęło. Teraz przez kilka lat był spokój. Wydaje mi się, że to najwięcej zależy od wietrzenia obory. Wcześniej, w starej oborze grzybica bydła mi się pojawiła, a teraz w nowej nie ma problemu odpowiada Adam Kurowicki, hodowca bydła mlecznego z pow. sokołowskiego (woj. mazowieckie). Kiedy wyleczymy stado, koniecznie poprawiamy warunki utrzymania! 2. Zapobiegamy: myjemy i dezynfekujemy całą oborę, włącznie z wentylacją, szparami okiennymi, stropem i kanałami gnojowymi (większość środków dezynfekcyjnych działa grzybobójczo, ale lepiej się upewnić); często wietrzymy oborę; stosujemy maty dezynfekcyjne dla zwierząt, ludzi oraz ciągników; wprowadzamy do dawki pokarmowej większe stężenia witamin z grupy A, B, D oraz niezbędnych minerałów; szczepimy profilaktyczne nowo wprowadzane do stada osobniki. Zadbana i czysta obora to podstawa w profilaktyce grzybicy. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: danielhaker) 7 / 8
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org).pl https://www..pl Grzybica bydła a grzybica odzwierzęca Niestety hodowcy bydła są w grupie wysokiego ryzyka zakażenia odzwierzęcego grzybicą (trychofitozą). Dotykając, głaszcząc, przebywając w środowisku krów, wystawiają swoją skórę na bezpośredni kontakt z patogenem. Objawem u ludzi są niewielkie, swędzące, czerwone plamki na twarzy, szyi i przedramionach. Choroba pomiędzy domownikami rozchodzi się bardzo szybko. Jest trudna do wyleczenia, a objawy uciążliwe. Wydaje mi się, że to najwięcej zależy od wietrzenia obory. Wcześniej, w starej oborze grzybica bydła mi się pojawiła, a teraz w nowej nie ma problemu. Adam Kurowicki, hodowca bydła mlecznego z woj. mazowieckiego Najgorsze jest to, że człowiek może się zarazić od zwierząt. Trzeba więc krowy koniecznie leczyć! podkreśla Adam Kurowicki. Warto więc zadbać o warunki, w których przebywają nasze zwierzęta. Trzeba przecież wziąć również pod uwagę, że bydło, które zaatakowała grzybica, słabiej przyrasta, mniej produkuje, sieje spory do środowiska i zaraża inne osobniki. Szacuje się, że choroby skóry mogą zmniejszyć wydajność mleczną nawet o 20%. W dodatku nie tylko koszty leczenia chorych zwierząt są wysokie, ale wysokie są też straty wynikające z obniżonej produkcji oraz okresu karencji na mleko. Zapobiegajmy zatem grzybicy, póki nie jest za późno! Zobacz inne dotyczące hodowli bydła: Bydło w oborze: jak się ustrzec zapalenia wymienia? 8 / 8