S P I S Z A W A R T O C I O P R A C O W A N I A

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 1 S P I S Z A W A R T O C I O P R A C O W A N I A I. CZ OPISOWA. 1. INWESTOR...3 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...3 3. OPIS STANU ISTNIEJCEGO....3 3.1. Połoenie terenu...3 3.2. Istniejce zainwestowanie terenu...3 3.3. Warunki gruntowe....4 4. INFORMACJE OGÓLNE PRZYJTYCH ROZWIZA....4 5. WYSTPUJCE ELEMENTY ROBÓT...5 6. PRZEWIDYWANE ZAGROENIA WYSTPUJCE PRZY REALIZACJI...5 7. INSTRUKTA PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTPIENIEM DO REALIZACJI...6 8. RODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE, SŁUCE ZACHOWANIU BEZPIECZE STWA I OCHRONY ZDROWIA...7 9. WYMAGANIA OGÓLNE....8 10. ZAGOSPODAROWANIE TERENU BUDOWY...8 11. WARUNKI SOCJALNE I HIGIENICZNE...10 12. SIECI I URZDZENIA ELEKTROENERGETYCZNE...11 13. MASZYNY I INNE URZDZENIA TECHNICZNE...12 14. ROBOTY ZIEMNE...13 15. ROBOTY ROZBIÓRKOWE...14 16. UWAGI KO COWE....14

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 2

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 3 INFORMACJA O BEZPIECZE STWIE I OCHRONIE ZDROWIA do projektu budowlano-wykonawczego oczyszczalni cieków deszczowych - osadnika piasku i separatora produktów ropopochodnych, zlokalizowanych na kanalizacji deszczowej, przy ul. Nadnarwiaskiej w Łomy. 1. INWESTOR Inwestorem jest Miasto Łoma w imieniu którego wystpuje Prezydent; z siedzib w Łomy, przy ul. Stary Rynek 14. 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA. Opracowanie ma na celu okrelenie warunków BHP przy realizacji oczyszczalni cieków deszczowych na wylocie kanalizacji deszczowej w ul Nadnarwiaskiej w Łomy. Zakresem projektu budowlano-wykonawczego objto rozwizania techniczne: osadnika piasku i separatora produktów ropopochodnych na kanalizacji deszczowej przed wprowadzeniem wód opadowych i roztopowych do rowu melioracyjnego. Rozwizanie kanału, na którym zlokalizowana bdzie oczyszczalnia i komora wlotowa do przepustu pozostanie bez zmian w formie zaprojektowanej w dokumentacji DT 23/02, z 2003 r. 3. OPIS STANU ISTNIEJCEGO. 3.1. Połoenie terenu. Teren objty opracowaniem połoony jest w granicach administracyjnych Miasta Łomy, na terenie pasa drogowego ul. Nadnarwiaskiej (przy granicy ul. Grobla Jednaczewska). Teren zlokalizowany jest w północnej czci miasta. 3.2. Istniejce zainwestowanie terenu. Teren zlewni kanałów w ul. Nadnarwiaskiej i Łkowej jest czesiowo zainwestowany zabudow jednorodzinn, zagrodow i obiektami usługowymi o charakterze handlowym. W pasie drogowym ul. Nadnarwiaskiej (w rejonie lokalizacji oczyszczalni) nie wystpuj uzbrojenia sieci infrastruktury technicznej. Teren jest płaski, a pas drogowy wyniesiony ponad teren otoczenia.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 4 3.3. Warunki gruntowe. W miejscu lokalizowania separatora i osadnika dokonano odwiert próbny (otwór nr 13). W podłou stwierdzono wystpowanie nawodnionego gruntu niespoistego w stanie zagszczonym, przykrytego warstwami gruntów organicznych (torf) i namułów, o gruboci 1,3 m. Nad tymi warstwami naturalnymi, wystpuje nasyp budowlany. Konstrukcja nasypu drogowego dostosowana jest do ruchu lekkiego (nawierzchnia drogi jest nierówna i nosi lady uszkodze). Lustro wody jest pod cinieniem; nawiercone na głbokoci 3,3 m (poziom spgu torfów), stabilizuje si na głbokoci 2,2 m p.p.t. Zbiorniki oczyszczalni posadowione bd na ww. gruntach niespoistych (piasek drobny, szary), o dobrych własnociach nonych pod warunkiem nie dopuszczenia do jego upłynnienia si, w wyniku niewłaciwego odwadniania wykopu. 4. INFORMACJE OGÓLNE PRZYJTYCH ROZWIZA. Ze wzgldu na stosunkowo wysoki poziom wód gruntowych i spodziewane kłopoty z odwadnianiem i posadawianiem obiektów, zaprojektowano urzdzenia betonowe, których konstrukcja jest wytrzymała mechanicznie i nie wymaga wykonywania specjalnych zabezpiecze przed wyporem wód gruntowych. Dobrano separator Ekol-Unicon PSW 60/600 o przepustowoci nominalnej 60 l/sek i maksymalnej 600 1/s oraz osadnik O/S 3000 o pojemnoci czynnej 10,0 m 3. Separatory PSW LAMELA przeznaczone s do oddzielania substancji ropopochodnych z wód deszczowych płyncych grawitacyjnie w rozdzielczym systemie kanalizacji przed wprowadzeniem ich do odbiornika. Oddzielenie substancji ropopochodnych nastpuje dziki zjawisku flotacji zachodzcemu podczas poziomego przepływu zanieczyszczonych wód przez specjalnie skonstruowane sekcje aluzjowe (lamelowe). W skład separatora wchodz: elementy betonowe B-45 (cz denna, krgi porednie, element centralny z otworami lub przejciami szczelnymi do połczenia rur kanalizacyjnych, krg nadbudowy i pokrywa), przegrody wewntrzne, sekcje lamelowe oraz właz. Urzdzenie dostarczane jest w elementach do montau na placu budowy. Połczenia midzy elementami uszczelnione zostan ywicami epoksydowymi lub na uszczelk gumow. Separator posadowiony bdzie na gruntach nonych i nie wymaga przygotowania specjalnego fundamentu; dno wykopu przygotowuje si wykonujc podbudow (beton C8/10 gruboci 10-15 cm albo dobrze zagszczona warstwa wiru lub innego gruboziarnistego gruntu niespoistego gruboci ok. 20 cm). W niniejszym projekcie przyjto podbudow z betonu C8/10, gruboci 15 cm. Uwaga: nie wolno dopuci do upłynnienia si gruntu posadowienia (zbudowanego z nawodnionych pisaków drobnych), który bdzie na to podatny, jeeli nie odwodni si skutecznie rejonu wykopu przed jego wykonaniem!

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 5 Na odpowiednio przygotowanym podłou, po sprawdzeniu rzdnych, naley ustawi korpus separatora, podłczy rury, zamontowa niezbdne krgi nadbudowy i pokryw, a nastpnie zasypa wykop, starannie zagszczajc. Obsypywanie rur i zagszczanie gruntu naley wykonywa ostronie, nie dopuszczajc do uszkodzenia połcze rur z separatorem. Osadnik Ekol-Unicon O/S 3000 składa si z monolitycznego krgu dennego, krgów porednich, oraz pokrywy betonowej w włazem Ø 600 typu cikiego. Na wlocie do osadnika zamontowany zostanie deflektor stalowy. Sposób posadowienia i montau osadnika jest analogiczny jak separatora. 5. WYSTPUJCE ELEMENTY ROBÓT Podczas realizacji prac wystpi nastpujce grupy robót: Zagospodarowanie terenu budowy, Zapewnienie warunków socjalnych i higienicznych pracowników, Maszyny i inne urzdzenia techniczne, Roboty ziemne, Roboty rozbiórkowe. 6. PRZEWIDYWANE ZAGROENIA WYSTPUJCE PRZY REALIZACJI. Zagroenia wystpujce przy realizacji to: 1. głbokie wykopy, 2. napływ wód gruntowych, 3. praca sprztu, 4. monta cikich elementów prefabrykowanych, 5. ruch drogowy i pieszy. Ad 1. Głbokie wykopy wystpowa bd na wszystkich etapach prac montau separatora ropopochodnych i osadnika pisaku. Parametry zagłbienia wskazano na profilu podłunym w dokumentacji technicznej. Skutek w postaci uszkodzenia ciała lub nawet mierci moe powodowa: - upadek do wykopu, - zasypanie gruntem skarpy le wzmocnionych cian wykopu, - uderzenie kamieniami, gruzem itp. nie usunitymi ze cian wykopu, - uszkodzenie ciała elementami urobku przenoszonego przez koparki. Ad 2. Ze wzgldu na to, e na terenie inwestycji w podłou wystpuje stałe nawodnienie, problem wód gruntowych wystpuje na całym terenie. Lustro wody ma charakter napity warstwami torfu i po jego przekopaniu stabilizowało si - w czasie dokonywania pomiarów (marzec 2003) - na rzdnej 98,60 m n.p.m. W porach suchych wody gruntowe mog obniy swe lustro, ale bdzie obnienie niewielkie, ze wzgldu na bagienny charakter otoczenia.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 6 Napływajce wody gruntowe przy niewłaciwie prowadzonych pracach odwodnieniowych i przy wadliwie wzmocnionych cianach wykopu, mog doprowadzi do zalania wykopu lub upłynnienia si gruntu w cianach wykopu i zawalanie si skarp. Wykopy nawodnione musz by stale i skutecznie odwadniane, aby nie dopuci do rozlunienia struktury gruntu skarp. Ad 3. Praca sprztu moe powodowa zagroenia w postaci uszkodze ciała w wyniku: - bezporedniego uderzenia elementami pracujcego sprztu (łyka koparki, rami dwigu, wibromłot do wbijania grodzic), - najechaniem w wyniku manewrowania sprztu na stanowisku pracy (koparka, dwig, wywrotka, samochody skrzyniowe i dostawcze), - upadkiem transportowanego materiału (grunt i gruz z łyki koparki, przenoszone przez dwig, a le zamocowane materiały, prefabrykaty, urzdzenia, itp.), Ad 4. Do cikich elementów montowanych na budowie nale: - prefabrykowane elementy osadnika piasku i separatora (prefabrykaty, krgi, płyty nastudzienne, włazy eliwne, itp.) - elementy stalowe konstrukcji szalunku wykopów, - elementy systemu odwodnie igłofiltrowych (igłofiltry, rury odwodnieniowe, pompy). Zagroenie udarami (w szczególnoci koczyn i głowy) wystpuje przy rozładunku tych elementów, podawaniu ich do wykopów i dopasowywaniu oraz łczeniu w wykopie, Ad 5. Ruch drogowy i pieszy stwarza zagroenia dla pracowników i osób postronnych (uczestników tego ruchu). Realizacja oczyszczalni przebiega bdzie poza stref ruchu pojazdów po ul. Nadnarwiaskiej, jednak w jej ssiedztwie. Wystpuje wic zagroenie najechania pojazdu na pracowników i sprzt budowlany lub wjechanie pojazdu, ew. wpadnicie pieszego do wykopu. Jednoczenie uczestnicy ruchu, którzy znajd si z rejonie operowania sprztu, s naraeni na udary spowodowane elementami (czciami) maszyn, bdcymi w ruchu. Na prace prowadzone w pasie drogowym w rejonach gdzie ruch jest intensywny- naley opracowa (w ramach planu BiOZ) projekt organizacji ruchu. 7. INSTRUKTA PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTPIENIEM DO REALIZACJI. Zgodnie z wymaganiami Rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z dn. 23 06.2003 r. w sprawie informacji dotyczcej bezpieczestwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczestwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Z dn. 10 lipca 2003r., Nr 120, poz. 1126. nw. plan musi by sporzdzony przez kierownictwo budowy, przed rozpoczciem robót. W ramach instruktau pracowników, kierownictwo budowy zobowizane jest: - zapozna pracowników z przedmiotem i zakresem robót inwestycji, - przeprowadzi szkolenie stanowiskowe poszczególnych pracowników w miejscu wykonywania przez nich prac, - przedstawi zagroenia mogce wystpi w miejscu pracy poszczególnym pracownikom i sposoby zapobiegania im,

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 7 - okreli zakres czynnoci, obowizków i kompetencji poszczególnych pracowników, - okreli charakter zalenoci słubowych i sposobu komunikowania si w ramach tych zalenoci, na wypadek powstania zagroenia lub wypadku przy pracy, - zapozna pracowników z planem bezpieczestwa i ochrony zdrowia, - zapozna pracowników z lokalizacj rodków do udzielania pierwszej pomocy i ochrony p.po, oraz sposobem ich uycia, - przekaza informacje na temat sposobu powiadamiania o zagroeniach ratunkowych słub zewntrznych (stra poarna, pogotowie ratunkowe, policja, słuby gazowni, rejonu energetycznego i wodocigów itp.). 8. RODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE, SŁUCE ZACHOWANIU BEZPIECZESTWA I OCHRONY ZDROWIA. Wszyscy pracownicy biorcy udział w procesie realizacyjnym musz posiada potwierdzone kwalifikacje - odpowiednie do sprawowanej funkcji i zakresu prac przewidzianych dla nich do realizacji. Nie wolno powierza prac o charakterze specjalistycznym pracownikom nie wykwalifikowanym. Pracownicy niewykwalifikowani nie powinni wykonywa prac samodzielnie (bez nadzoru). Wszyscy pracownicy powinni by wyposaeni w ubrania ochronne i rodki ochrony osobistej. Ze wzgldu na prowadzenie prac na terenie otwartym, naley zabezpieczy na placu budowy pomieszczenia umoliwiajce: - mycie rk i twarzy, - spoywanie jedzenia i napojów, - załatwianie potrzeb fizjologicznych, - ochron na okres opadów, upałów, wichur, itp. Pracodawca winien zapewni pracownikom posiłki regeneracyjne i napoje na warunkach okrelonych w Dz. U. Nr 60 z 96r. poz. 279. Naley egzekwowa uywanie przez pracowników ubra roboczych i rodków ochrony osobistej (kaski, rkawice, ochraniacze uszu, itp.) Plac budowy naley wyposay w rodki ppo. i do udzielania pierwszej pomocy, w miejscach umoliwiajcych szybkie skorzystanie z nich. Ze wzgldu na otwarty charakter placu budowy, naley stosowa ochron poszczególnych obiektów realizacyjnych. Rejony prowadzenia prac powinny by odpowiednio oznakowane tablicami informacyjnymi, a w szczególnoci powiadamiajcymi o prowadzeniu głbokich wykopów. Wykopy powinny by wygrodzone barwnymi (biało czerwonymi) elementami. Na czas przerw w pracy ogrodzenie wykopów powinno by zamknite po całym obwodzie. W porach nocnych ogrodzenie wykopów i pozostawionego sprztu, powinno by owietlone lub zaopatrzone w pulsujce sygnalizatory wietlne.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 8 W ramach planu BiOZ naley przewidzie (i wyznaczy) moliwe trasy przemieszczania si pojazdów ratownictwa do rejonu bezporednio ssiadujcego ze strefami palcu budowy, gdzie moe doj do zagroenia bezpieczestwa. W miejscach zwyczajowych cigów komunikacji pieszej naley wykona obustronnie obarierowane kładki dla pieszych. Naley nie dopuszcza do przebywania osób postronnych na placu budowy i w rejonie operowania sprztu budowlanego. W rejonie wystpowania istniejcego uzbrojenia infrastruktury technicznej, prace ziemne naley wykonywa rcznie do momentu odnalezienia danego uzbrojenia. Nastpnie element tego uzbrojenia naley zabezpieczy w sposób wskazany w dokumentacji technicznej lub okrelony przez słuby eksploatujce to urzdzenie. Wszelkie prace prowadzone w rejonie sieci istniejcych prowadzi pod nadzorem słub eksploatujcych dane urzdzenie. Szczególn uwag naley zwróci na wzmocnienia cian wykopów głbokich. Zakłada si stosowanie prefabrykowanych szalunków skrzyniowych z systemowymi rozporami. Grunt w miejscach wykonywania wykopów przed ich głbieniem musi by skutecznie odwodniony. Procesu odwadniania wykopów nie naley przerywa do momentu zakoczenia wszystkich prac łcznie z zasypaniem i zagszczeniem. Uywany sprzt budowlany musi by stale kontrolowany i utrzymywany w pełnej sprawnoci technicznej. Nie wolno uywa nie w pełni sprawnego sprztu lub uszkodzonych narzdzi. 9. WYMAGANIA OGÓLNE. 1. Inwestor jest obowizany zawiadomi o zamiarze rozpoczcia robót budowlanych właciwego inspektora pracy, na 7 dni przed rozpoczciem budowy lub rozbiórki, na której przewiduje si wykonywanie robót budowlanych trwajcych dłuej ni 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 osób albo, na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni. 2 Uczestnicy procesu budowlanego współdziałaj ze sob w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy w procesie przygotowania i realizacji budowy. 3. Stosowanie niezbdnych rodków ochrony indywidualnej obowizuje wszystkie osoby przebywajce na terenie budowy. 4. Bezporedni nadzór nad bezpieczestwem i higien pracy na stanowiskach pracy sprawuj odpowiednio kierownik robót oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowizków. 5. Do zabezpiecze stanowisk pracy na wysokoci, przed upadkiem z wysokoci, naley stosowa rodki ochrony zbiorowej, w szczególnoci balustrady, siatki ochronne i siatki bezpieczestwa. 6. Stosowanie rodków ochrony indywidualnej, w szczególnoci takich jak szelki bezpieczestwa, jest dopuszczalne, gdy nie ma moliwoci stosowania rodków ochrony zbiorowej. 10. ZAGOSPODAROWANIE TERENU BUDOWY 7. Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje si przed rozpoczciem robót budowlanych, co najmniej w zakresie: 1) ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych;

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 9 2) wykonania dróg, wyj i przej dla pieszych; 3) urzdzenia pomieszcze higieniczno-sanitarnych i socjalnych; 4) zapewnienia owietlenia naturalnego i sztucznego; 5) zapewnienia łcznoci telefonicznej; 6) urzdzenia składowisk materiałów i wyrobów. 8. 1. Teren budowy lub robót naley ogrodzi albo w inny sposób uniemoliwi wejcie osobom nieupowanionym. 2. Jeeli ogrodzenie terenu budowy lub robót nie jest moliwe, naley oznakowa granice terenu za pomoc tablic ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewni stały nadzór. 9. Ogrodzenie terenu budowy wykonuje si w taki sposób, aby nie stwarzało zagroenia dla ludzi. Wysoko ogrodzenia powinna wynosi co najmniej 1,5 m. 10. Dla pojazdów uywanych w trakcie wykonywania robót budowlanych wyznacza si miejsca postojowe na terenie budowy. 11. Pochylnie, po których dokonuje si rcznego przenoszenia ciarów, nie powinny mie spadków wikszych ni 10%. 12. Drogi komunikacyjne dla taczek nie mog by nachylone wicej ni - 10%. 13. Przejcia o pochyleniu wikszym ni 15% zaopatruje si w listwy umocowane poprzecznie, w odstpach nie mniejszych ni 0,4 m lub w schody o szerokoci nie mniejszej ni 0,75 m, co najmniej z jednostronnym zabezpieczeniem, o którym mowa w 15 ust. 2. 14. Przejcia i strefy niebezpieczne owietla si i oznakowuje znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu. 15. Wyjcia oraz przejcia, wychodzce na drogi, zabezpiecza si porczami ochronnymi, umieszczonymi na wysokoci 1,1 m lub w inny sposób, w szczególnoci labiryntami. 16. 1. Stref niebezpieczn ogradza si i oznakowuje w sposób uniemoliwiajcy dostp osobom postronnym. 2. Przejcia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza si daszkami ochronnymi. 17. 1. Stref niebezpieczn, w której istnieje zagroenie spadania z wysokoci przedmiotów, ogradza si balustradami, składajcymi si z deski krawnikowej o wysokoci 0,15 m i porczy ochronnej umieszczonej na wysokoci 1,1 m. Woln przestrze pomidzy desk krawnikow a porcz wypełnia si w sposób zabezpieczajcy pracowników przed upadkiem z wysokoci. 2. Strefa niebezpieczna, o której mowa w ust. 1, w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny obiektu budowlanego, nie moe wynosi mniej ni 1/10 wysokoci, z której mog spada przedmioty, lecz nie mniej ni 6 m. 18. 1. Daszki ochronne powinny znajdowa si na wysokoci nie mniejszej ni 2,4 m nad terenem w najniszym miejscu i by nachylone pod ktem 45 w kierunku ródła zagroenia. Pokrycie daszków powinno by szczelne i odporne na przebicie przez spadajce przedmioty. 2. W miejscach przej i przejazdów szeroko daszka ochronnego wynosi co najmniej o 0,5 m wicej z kadej strony ni szeroko przejcia lub przejazdu. 3. Uywanie daszków ochronnych jako rusztowa lub miejsc składowania narzdzi, sprztu, materiałów jest zabronione. 19. Na terenie budowy wyznacza si, utwardza i odwadnia miejsca do składowania materiałów i wyrobów. 20. 1. W przypadku przechowywania w magazynach substancji i preparatów niebezpiecznych, naley informacj o tym zamieci na tablicach ostrzegawczych, umieszczonych w widocznych miejscach. Towary te na terenie budowy przechowuje si i uytkuje zgodnie z instrukcjami producenta.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 10 2. Substancje i preparaty niebezpieczne przechowuje si i przemieszcza na terenie budowy w opakowaniach producenta. 3. W pomieszczeniach magazynowych umieszcza si tablice okrelajce dopuszczalne obcienie regałów magazynowych, a take dopuszczalne obcienie powierzchni stropu. 21 1. Składowiska materiałów, wyrobów i urzdze technicznych wykonuje si w sposób wykluczajcy moliwo wywrócenia, zsunicia, rozsunicia si lub spadnicia składowanych wyrobów i urzdze. 2. Materiały składuje si w miejscu wyrównanym do poziomu. 3. Materiały drobnicowe układa si w stosy o wysokoci nie wikszej ni 2 m, dostosowane do rodzaju i wytrzymałoci tych materiałów. 4. Stosy materiałów workowanych układa si w warstwach krzyowo do wysokoci nie przekraczajcej 10 warstw. 5. Przy składowaniu materiałów odległo stosów nie powinna by mniejsza ni: 1) 0,75 m - od ogrodzenia lub zabudowa; 2) 5 m - od stałego stanowiska pracy. 22. Opieranie składowanych materiałów lub wyrobów o płoty, słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych, konstrukcje wsporcze sieci trakcyjnej lub ciany obiektu budowlanego, jest zabronione. 23. Wchodzenie i schodzenie ze stosu utworzonego ze składowanych materiałów lub wyrobów jest dopuszczalne wyłcznie przy uyciu drabiny lub schodni. 24. Podczas mechanicznego załadunku lub rozładunku materiałów lub wyrobów, przemieszczanie ich nad ludmi lub kabin, w której znajduje si kierowca, jest zabronione. Na czas wykonywania tych czynnoci kierowca jest obowizany opuci kabin. 11. WARUNKI SOCJALNE I HIGIENICZNE 25. Na terenie budowy urzdza si wydzielone pomieszczenia szatni na odzie robocz i ochronn, umywalni, jadalni, suszarni i ustpów. 26. 1. Na terenie budowy, na której roboty budowlane wykonuje wicej ni 20 pracujcych, zabrania si urzdzania w jednym pomieszczeniu szatni i jadalni. 2. Szafki na odzie osób wykonujcych roboty na terenie budowy, o której mowa w ust. 1, powinny by dwudzielne, zapewniajce moliwo przechowywania oddzielnie odziey roboczej i własnej. 27. Dopuszczalne jest korzystanie z istniejcych na terenie budowy pomieszcze i urzdze higieniczno-sanitarnych inwestora, jeeli przewiduje to zawarta umowa. 28. W przypadku usytuowania pomieszcze higieniczno-sanitarnych w kontenerach dopuszcza si nisz wysoko tych pomieszcze ni okrelona w 1 ust. 4 załcznika nr 3 do rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzenia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczestwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 oraz z 2002 r. Nr 91, poz. 811). 29. Dopuszcza si stosowanie ławek w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych jako miejsc siedzcych, jeeli s one trwale przytwierdzone do podłoa. 30. Palenie tytoniu moe odbywa si wyłcznie na otwartej przestrzeni lub w specjalnie do tego celu przystosowanym pomieszczeniu (palarni). 31. 1. Jeeli wymaga tego bezpieczestwo lub ochrona zdrowia osób wykonujcych roboty budowlane albo, gdy wynika to z rodzaju wykonywanych robót, naley zapewni osobom wykonujcym takie roboty pomieszczenia do odpoczynku lub pomieszczenia mieszkalne.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 11 2. Pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, wyposaa si w odpowiedni do liczby zatrudnionych osób liczb stołów i krzeseł z oparciami. 3. Stacjonarne pomieszczenia mieszkalne powinny posiada wystarczajce wyposaenie sanitarne, jadalni, pomieszczenie do odpoczynku, łóka, szafki kuchenne, stoły i krzesła z oparciami, stosownie do liczby osób. 4. W innych przypadkach ni okrelone w ust. 1 zapewnia si inne miejsca, wykorzystywane podczas przerw w pracy. 32. W sprawach dotyczcych warunków higieniczno-sanitarnych, nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, stosuje si ogólne przepisy bezpieczestwa i higieny pracy. 12. SIECI I URZDZENIA ELEKTROENERGETYCZNE 34. 1. Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny by zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane i uytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagroenia poarowego lub wybuchowego, a take chroniły w dostatecznym stopniu pracowników przed poraeniem prdem elektrycznym. 2. Projekt, konstrukcj i wybór materiałów oraz urzdze ochronnych w instalacji, o której mowa w ust. 1, naley dostosowa do typu, rodzaju i mocy rozdzielanej energii, warunków zewntrznych oraz do poziomu kwalifikacji osób majcych dostp do instalacji. 35. Roboty zwizane z podłczaniem, sprawdzaniem, konserwacj i napraw instalacji i urzdze elektrycznych mog by wykonywane wyłcznie przez osoby posiadajce odpowiednie uprawnienia. 36. 1. Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urzdze budowlanych bezporednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległoci liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej ni: 1) 3 m - dla linii o napiciu znamionowym nieprzekraczajcym 1 kv; 2) 5 m - dla linii o napiciu znamionowym powyej 1 kv, lecz nieprzekraczajcym 15 kv; 3) 10 m - dla linii o napiciu znamionowym powyej 15 kv, lecz nieprzekraczajcym 30 kv; 2. W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem urawi lub urzdze załadowczo-wyładowczych zachowuje si odległoci, o których mowa w ust. 1, mierzone do najdalej wysunitego punktu urzdzenia wraz z ładunkiem. 3. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy uyciu maszyn lub innych urzdze technicznych, bezporednio pod lini wysokiego napicia, naley uzgodni bezpieczne warunki pracy z jej uytkownikiem. 4. urawie samojezdne, koparki i inne urzdzenia ruchome, które mog zbliy si na niebezpieczn odległo do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, o których mowa w ust. 1, powinny by wyposaone w sygnalizatory napicia. 37. 1. Rozdzielnice budowlane prdu elektrycznego znajdujce si na terenie budowy zabezpiecza si przed dostpem nieupowanionych osób. 2. Rozdzielnice, o których mowa w ust. 1, powinny by usytuowane w odległoci nie wikszej ni 50 m od odbiorników energii. 38. 1. Połczenia przewodów elektrycznych z urzdzeniami mechanicznymi wykonuje si w sposób zapewniajcy bezpieczestwo pracy osób obsługujcych takie urzdzenia. 2. Przewody, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza si przed uszkodzeniami mechanicznymi. 39. 1. W przypadku zastosowania urzdze ochronnych rónicowoprdowych w instalacji, naley sprawdzi ich działanie kadorazowo przed przystpieniem do pracy.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 12 2. Kopie zapisu pomiarów skutecznoci zabezpieczenia przed poraeniem prdem elektrycznym powinny znajdowa si u kierownika budowy. 3. Dokonywane naprawy i przegldy urzdze elektrycznych powinny by odnotowane w ksice konserwacji urzdze. 40. 1. Miejsca wykonania robót, drogi na terenie budowy, dojcia i dojazdy w czasie wykonywania robót powinny by dostatecznie owietlone. 2. urawie, maszty lub inne wysokie konstrukcje o zmroku i w nocy powinny posiada owietlenie pozycyjne. 3. Punkty wietlne rozmieszcza si w sposób zapewniajcy odczytanie tablic i znaków ostrzegawczych oraz znaków sygnalizacji ruchu na terenie budowy. 4. Słupy z punktami wietlnymi na drogach znajdujcych si na terenie budowy naley rozmieci wzdłu dróg i na ich skrzyowaniach. Na łukach dróg, przy jednostronnym owietleniu, słupy naley ustawia po zewntrznej stronie łuku. 5. Punkty wietlne i sygnalizacyjne powinny spełnia wymagania okrelone w 45 ust. 4 i 5. 13. MASZYNY I INNE URZDZENIA TECHNICZNE 41. Maszyny i inne urzdzenia techniczne oraz narzdzia zmechanizowane powinny by montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcj producenta oraz spełnia wymagania okrelone w przepisach dotyczcych systemu oceny zgodnoci. 42. 1. Maszyny i inne urzdzenia techniczne, podlegajce dozorowi technicznemu, mog by uywane na terenie budowy tylko wówczas, jeeli wystawiono dokumenty uprawniajce do ich eksploatacji. 2. Dokumenty te powinny by dostpne dla organów kontroli w miejscu eksploatacji maszyn i urzdze, o których mowa w ust. 1. 43. 1. Wykonawca, uytkujcy maszyny i inne urzdzenia techniczne, niepodlegajce dozorowi technicznemu, udostpnia organom kontroli dokumentacj techniczno-ruchow lub instrukcj obsługi tych maszyn lub urzdze. 2. Wykonawca zapoznaje pracowników z dokumentacj, o której mowa w ust. 1, przed dopuszczeniem ich do wykonywania robót. 3. Maszyny i inne urzdzenia techniczne eksploatuje si, konserwuje i naprawia zgodnie z instrukcj producenta, w sposób zapewniajcy ich sprawne funkcjonowanie. 44. 1. Maszyny i inne urzdzenia techniczne powinny by: 1) utrzymywane w stanie zapewniajcym ich sprawno; 2) stosowane wyłcznie do prac, do jakich zostały przeznaczone; 3) obsługiwane przez przeszkolone osoby. 2. Maszyny i inne urzdzenia techniczne pracujce pod cinieniem powinny by sprawdzane i poddawane regularnym kontrolom, zgodnie z przepisami odrbnymi. 45. Przecianie maszyn i innych urzdze technicznych ponad dopuszczalne obcienie robocze jest zabronione, z wyjtkiem przecie dokonanych w czasie bada i prób. 46. Operatorzy lub maszynici urawi, maszyn budowlanych, kierowcy wózków i innych maszyn o napdzie silnikowym powinni posiada wymagane kwalifikacje. 47. W przypadku stwierdzenia w czasie pracy uszkodzenia maszyny lub innego urzdzenia technicznego naley je niezwłocznie unieruchomi i odłczy dopływ energii. 48. Na stanowiskach pracy przy stacjonarnych maszynach i innych urzdzeniach technicznych powinny by dostpne instrukcje bezpiecznej obsługi i konserwacji, z którymi zapoznaje si osoby upowanione do pracy na tych stanowiskach.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 13 14. ROBOTY ZIEMNE 49. Roboty ziemne powinny by prowadzone na podstawie projektu, okrelajcego połoenie instalacji i urzdze podziemnych, mogcych znale si w zasigu prowadzonych robót. 50. 1. Wykonywanie robót ziemnych w bezporednim ssiedztwie sieci, takich jak: elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, ciepłownicze, wodocigowe i kanalizacyjne powinno by poprzedzone okreleniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległoci, w jakiej mog by one wykonywane od istniejcej sieci, i sposobu wykonywania tych robót. 2. Bezpieczn odległo wykonywania robót, o których mowa w ust.1, ustala kierownik budowy w porozumieniu z właciw jednostk, w której zarzdzie lub uytkowaniu znajduj si te instalacje. Miejsca tych robót naley oznakowa napisami ostrzegawczymi i ogrodzi. 3. W czasie wykonywania robót ziemnych miejsca niebezpieczne naley ogrodzi i umieci napisy ostrzegawcze. 4. Prowadzenie robót ziemnych w pobliu instalacji podziemnych, a take głbienie wykopów poszukiwawczych powinno odbywa si rcznie. 51. 1. W czasie wykonywania wykopów w miejscach dostpnych dla osób niezatrudnionych przy tych robotach naley wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy ustawi balustrady, zaopatrzone w wiatło ostrzegawcze koloru czerwonego. 2. Porcze balustrad, o których mowa w ust. 1, powinny znajdowa si na wysokoci 1,1 m nad terenem i w odległoci nie mniejszej ni 1 m od krawdzi wykopu. 3. Niezalenie od ustawienia balustrad, o których mowa w ust. 1, w przypadkach uzasadnionych wzgldami bezpieczestwa wykop naley szczelnie przykry, w sposób uniemoliwiajcy wpadnicie do wykopu. 4. W przypadku przykrycia wykopu, zamiast balustrad, o których mowa w ust. 3, teren robót mona oznaczy za pomoc balustrad z lin lub tam z tworzyw sztucznych, umieszczonych wzdłu wykopu na wysokoci 1,1 m i w odległoci 1 m od krawdzi wykopu. 52. Jeeli teren, na którym s wykonywane roboty ziemne, nie moe by ogrodzony, wykonawca robót powinien zapewni stały jego dozór. 53. 1. Wykopy o cianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia, mog by wykonywane tylko do głbokoci 1 m w gruntach zwartych, w przypadku, gdy teren przy wykopie nie jest obciony w pasie o szerokoci równej głbokoci wykopu. 2. Wykopy bez umocnie, o głbokoci wikszej ni 1 m, lecz nie wikszej od 2 m, mona wykonywa, jeeli pozwalaj na to wyniki bada gruntu i dokumentacja geologicznoinynierska. 3. Zabezpieczenie aurowe cian wykopów mona stosowa tylko w gruntach zwartych. Stosowanie zabezpieczenia aurowego cian wykopów w okresie zimowym jest zabronione. 4. Niedopuszczalne jest uywanie elementów obudowy wykopu niezgodnie z przeznaczeniem. 54. W czasie wykonywania wykopów ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu, zgodnym z przepisami odrbnymi, naley: 1) w pasie terenu przylegajcego do górnej krawdzi skarpy, na szerokoci równej trzykrotnej głbokoci wykopu, wykona spadki umoliwiajce łatwy odpływ wód opadowych w kierunku od wykopu; 2) likwidowa naruszenie struktury gruntu skarpy, usuwajc naruszony grunt, z zachowaniem bezpiecznego nachylenia w kadym punkcie skarpy; 3) sprawdza stan skarpy po deszczu, mrozie lub po dłuszej przerwie w pracy.

DT 13/2008 "DOMINO" S.C. w Łomy Str. 14 55. Przebywanie osób pomidzy cian wykopu a kopark, nawet w czasie postoju, jest zabronione. 15. ROBOTY ROZBIÓRKOWE 56. 1. Roboty rozbiórkowe powinny by wykonywane na podstawie dokumentacji projektowej. 2. Teren, na którym prowadzone s roboty rozbiórkowe obiektu budowlanego, naley ogrodzi i oznakowa tablicami ostrzegawczymi. 3. Przed rozpoczciem robót rozbiórkowych naley obiekt odłczy od sieci gazowej, cieplnej, elektroenergetycznej, teletechnicznej, wodocigowej i kanalizacyjnej. 57. 1. Prowadzenie robót rozbiórkowych, jeeli zachodzi moliwo przewrócenia czci konstrukcji obiektu przez wiatr, jest zabronione. 2. Roboty naley wstrzyma w przypadku, gdy prdko wiatru przekracza 10 m/s. 58. W czasie prowadzenia robót rozbiórkowych przebywanie ludzi na niej połoonych kondygnacjach jest zabronione. 59. 1. Do usuwania gruzu w czasie robót rozbiórkowych naley stosowa zsuwnie pochyłe lub rynny zsypowe. 2. Rynny zsypowe powinny mie zabezpieczenie przed wypadaniem gruzu. 60. Przewracanie cian lub innych czci obiektu przez podkopywanie i podcinanie jest zabronione. 61. 1. W czasie wykonywania robót rozbiórkowych sposobami zmechanizowanymi wszystkie osoby i maszyny powinny znajdowa si poza stref niebezpieczn. 2. W czasie wykonywania robót rozbiórkowych sposobem przewracania długo umocowanych lin powinna by trzykrotnie wiksza od wysokoci obiektu, a ich umocowanie powinno by niezawodne. 16. UWAGI KOCOWE. Cało robót wykonana bdzie zgodnie z "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montaowych" oraz dokumentacj techniczn, obowizujcymi normami i przepisami, a take z zachowaniem przepisów BHP. Zastosowane urzdzenia musz posiada certyfikat na znak bezpieczestwa lub deklaracj zgodnoci. Materiały bd posiada aktualne aprobaty techniczne. OPRACOWAŁ: