Ramowy program studenckich praktyk zawodowych na kierunkach o profilu praktycznym prowadzonych w Uczelni Nauk Społecznych PEDAGOGIKA Cele praktyki: Celem praktyk studenckich jest przygotowanie przyszłych absolwentów do zawodu, przez wzbogacenie procesu dydaktycznego o wiedzę zdobytą w miejscu odbywania praktyk i umożliwienia osiągnięcia efektów kształcenia przewidzianych w programach studiów odnoszących przypisanych praktykom. Ilość godzin: Studenta kierunku Pedagogika obowiązują praktyki w wymiarze 450 godzin, co stanowi 18 punktów ECTS. Miejsce odbywania praktyk: Studenci odbywają praktykę na podstawie skierowania wystawionego przez Kierownika Biura Praktyk. Miejsce odbywania praktyki potwierdzone jest zawarciem Porozumienia przez zakład pracy przyjmujący studenta na praktyki. Praktyki odbywają się w instytucjach i placówkach: opiekuńczo-wychowawczych, rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, kulturalno-oświatowych, rekreacyjnych i rekreacyjno-sportowych, służby zdrowia ukierunkowanych na działalność kompensacyjno-korekcyjną i rehabilitacyjną, przedszkolach i szkołach, terapeutycznych, z zakresu pomocy społecznej i pomocy socjalnej dla wszystkich generacji wieku, we wszystkich typowych środowiskach terytorialnych, poradniach psychologiczno-pedagogicznych; pod warunkiem jednak, że ich zadania i funkcje są zbieżne z kierunkiem studiów i obraną w ich toku specjalnością. Obowiązki studenta odbywającego praktykę: Do głównych obowiązków praktykanta należy: wybór miejsca praktyk, w przypadku gdy student samodzielnie je organizuje jest zobowiązany do uzgodnienia jego indywidualnego zakresu, w szczególności: obowiązków i zadań w danej palcówce; dostarczenie do Kierownika Biura Praktyk informacji (w formie wniosku o skierowanie na praktyki) niezbędnych dla wystawienia dokumentów, kierujących studenta na praktykę; pobranie umowy od Kierownika Biura Praktyk, dostarczenie umowy do pracodawcy i do Biura Praktyk; prowadzenia Dziennika Praktyk, w którym należy starannie dokumentować najważniejsze zadania, wykonywane każdego dnia. W miejscu odbywania praktyk: przebywanie w miejscu praktyk w godzinach pracy wybranej placówki lub opiekuna; pogłębienie jego umiejętności w zakresie wybranej specjalizacji; nabywanie wiedzy i umiejętności niezbędnych przy pisaniu pracy dyplomowej oraz w pracy zawodowej; 1
zapoznanie się z zasadami ochrony danych osobowych i informacji niejawnych oraz bezpieczeństwem teleinformatycznym; zapoznanie się z procesem naboru pracowników do zakładu pracy; poznanie zasad obiegu dokumentacji w zakładzie pracy; sumienne wykonywanie powierzanych obowiązków; poznanie praktycznej strony wiedzy zdobywanej w czasie trwania studiów przez studenta; zapoznanie się z zawodem, który student chciałby wykonywać po zakończeniu studiów; przedstawienie zakładowemu opiekunowi Dziennika Praktyk w celu potwierdzenia przez niego: zgodności z prawdą wpisów w Dzienniku (podpisem i pieczątką) oraz wystawienia opinii lub zaświadczenia zawierających ocenę praktyk. PROGRAM PRAKTYK EDUKACJA PRZEDSZKOLNA I WCZESNOSZKOLNA Celem praktyki jest gromadzenie doświadczeń związanych z pracą opiekuńczo-wychowawczą z uczniami, zarządzaniem grupą i diagnozowaniem indywidualnych potrzeb uczniów oraz konfrontowanie nabywanej wiedzy psychologiczno-pedagogicznej z rzeczywistością pedagogiczną w działaniu praktycznym. Zadania studenta podczas praktyki kierowanej (grupowej): 1. Zapoznanie z wymogami Uczelni Nauk Społecznych w stosunku do odbywania praktyk studenckich: wymiarem praktyk dla profilu praktycznego studiów; programem studiów - programem praktyk; Regulaminem studenckich praktyk zawodowych UNS; Programem praktyk na kierunku studiów: Pedagogika. 2. Katalog podmiotów - zakładów pracy - gdzie mogą być realizowane praktyki: charakterystyka zakładów pracy ze względu na kierunkowy dobór miejsca praktyki; postawy i zachowania studentów w miejscu odbywania praktyki; zadania Kierownika Biura Praktyk UNS, uczelnianego Opiekuna Praktyk (nauczyciela akademickiego) oraz Zakładowego Opiekuna Praktyk. 3. Poznanie formalności i dokumentów związanych z odbywaniem praktyk. skierowanie na praktyki; porozumienie z zakładem pracy w sprawie odbywania praktyki; Dziennik Praktyk - wskazówki związane z prawidłowym wypełnianiem dokumentu; zwolnienie z odbywania praktyki - analiza przypadków i niezbędnych dokumentów; zaliczenie praktyk (semestralne, całościowe). 4. Analiza i interpretacja zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), 2
ocenę przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań, omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów (słuchaczy). PRAKTYKA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Zadania studenta podczas praktyki hospitacyjnej przed podjęciem indywidualnych zadań: 1) zapoznanie się ze specyfiką przedszkola, szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań opiekuńczo- wychowawczych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji; 2) obserwowanie: a) zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów, b) aktywności poszczególnych uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, c) interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) - dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku), d) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń, e) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć, f) sposobu integrowania przez opiekuna praktyk różnej działalności, w tym opiekuńczowychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej, g) dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw dzieci i młodzieży, h) działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie. Zadania studenta podczas praktyki indywidualnej: 1) współdziałanie z instytucjonalnym opiekunem praktyki w: a) sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa, b) podejmowaniu działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji, c) prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych, d) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; 2) pełnienie roli opiekuna-wychowawcy, w szczególności: a) diagnozowanie dynamiki grupy oraz pozycji jednostek w grupie, b) poznawanie uczniów i wychowanków, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określanie poziomu rozwoju oraz wstępne diagnozowanie dysfunkcji i zaburzeń, 3
c) samodzielne prowadzenie działań opiekuńczo-wychowawczych wobec grupy i poszczególnych uczniów i wychowanków w grupie, d) sprawowanie opieki nad grupą w toku spontanicznej aktywności uczniów i wychowanków, e) organizację i prowadzenie zajęć wychowawczych (w tym zajęć integrujących grupę i działań profilaktycznych) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze), f) animowanie aktywności grupy i współdziałania jej uczestników, organizowanie pracy uczniów i wychowanków w grupach zadaniowych, g) podejmowanie indywidualnej pracy z uczniami i wychowankami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), h) podejmowanie działań wychowawczych o charakterze interwencyjnym w sytuacjach konfliktu, zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych lub nieprzestrzegania ustalonych zasad, i) sprawowanie opieki nad uczniami i wychowankami poza terenem przedszkola, szkoły lub placówki. PRAKTYKA METODYCZNA SPECJALNOŚCIOWA Zadania studenta podczas praktyki indywidualnej: 1) współdziałanie z instytucjonalnym opiekunem praktyki w: a) planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć), b) organizowaniu pracy w grupach, c) przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, d) wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, e) kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, f) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, g) organizowaniu przestrzeni klasy, h) podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej; 2) pełnienie roli nauczyciela, w szczególności: a) planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, b) dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej, c) organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, d) wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej, e) dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju uczniów, f) animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, g) organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych, h) dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, 4
i) diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, j) podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), k) podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad, l) podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami. PRAKTYKA METODYCZNA SPECJALIZACYJNA Zadania studenta podczas praktyki indywidualnej: 1) współdziałanie z instytucjonalnym opiekunem praktyki w: a) planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć), b) organizowaniu pracy w grupach, c) przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, d) wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, e) kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, f) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, g) organizowaniu przestrzeni klasy, h) podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej; 2) pełnienie roli nauczyciela, w szczególności: a) planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, b) dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej, c) organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, d) wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej, e) dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju uczniów, f) animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, g) organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych, h) dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, i) diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, j) podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), 5
k) podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad, l) podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami. Regulacje prawne: Praktyki realizowane zgodnie ze standardami kształcenia nauczycieli w myśl Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. PROGRAM PRAKTYK TRENING INTERPERSONALNY I MEDIACJE Celem praktyk jest gromadzenie doświadczeń związanych z przygotowaniem do pracy trenera interpersonalnego oraz specjalisty od komunikowania interpersonalnego i mediacji. Wiedza zdobyta w ramach zajęć oraz umiejętności wzbogacone o doświadczenie nabyte w trakcie praktyki, umożliwią osiągnięcie efektów kształcenia przewidzianych w programie studiów przypisanych praktykom przedmiotowej specjalności Zadania studenta podczas praktyki kierowanej (grupowej): 1. Zapoznanie z wymogami Uczelni Nauk Społecznych w stosunku do odbywania praktyk studenckich: wymiarem praktyk dla profilu praktycznego studiów; programem studiów - programem praktyk; Regulaminem studenckich praktyk zawodowych UNS; Programem praktyk na kierunku studiów: Pedagogika. 2. Katalog podmiotów - zakładów pracy - gdzie mogą być realizowane praktyki: charakterystyka zakładów pracy ze względu na kierunkowy dobór miejsca praktyki; postawy i zachowania studentów w miejscu odbywania praktyki; zadania Kierownika Biura Praktyk UNS, uczelnianego Opiekuna Praktyk (nauczyciela akademickiego) oraz Zakładowego Opiekuna Praktyk. 3. Poznanie formalności i dokumentów związanych z odbywaniem praktyk. skierowanie na praktyki; porozumienie z zakładem pracy w sprawie odbywania praktyki; Dziennik Praktyk - wskazówki związane z prawidłowym wypełnianiem dokumentu; zwolnienie z odbywania praktyki - analiza przypadków i niezbędnych dokumentów; zaliczenie praktyk (semestralne, całościowe). 4. Analiza i interpretacja zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: 6
ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), ocenę przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań, omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów (słuchaczy). Zadania studenta podczas praktyki indywidualnej: 1. Współdziałanie z instytucjonalnym opiekunem praktyk: a) planowanie i przeprowadzenie samodzielnie zajęć, b) przygotowanie scenariusza procesu mediacji oraz wybranej metody mediacji adekwatnej do charakteru rozstrzyganego konfliktu, c) przygotowanie pomocy dydaktycznych z zakresu komunikowania w grupie i mechanizmów wywierania wpływu, d) analiza trafności wyboru metod treningowych, e) analiza metod i technik mediacji w kontekście założonej sytuacji konfliktowej, f) ocena trafności wyboru metod treningowych, g) ewaluacja własnej aktywności oraz postawy trenera i mediatora. 2. Pełnienie roli trenera i mediatora: a) projektowanie i poprowadzenie zajęć treningowych, b) planowanie procesu mediacji, c) dostosowanie oferty treningowej/mediacji do sytuacji jednostkowej oraz oczekiwań i potrzeb grupy, d) wykorzystanie w toku treningu środków i pomocy multimedialnych, e) organizowanie pracy w grupie treningowej, f) przygotowanie procesu mediacji, g) diagnozowanie postępu pracy treningowej, h) podejmowanie indywidualnej pracy z członkami grupy wykazującymi braki i opóźnienia, i) doskonalenie umiejętności komunikacyjnych trenera/ mediatora, j) podejmowanie działań z zakresu wspierania postaw jednostkowych w grupie. Efekty kształcenia: K_U09 K_U10 S2A_U04 S2A_U07 S2A_U04 S2A_U07 potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych 7
K_U11 K_K01 K_K02 K_K03 K_K04 S2A-U04 S2A_U07 H2A_K01 S2A_K06 H2A_K02 S2A_K01 S2A_K04 H2A_K01 S2A_K04 S2A_K05 potrafi twórczo animować prace nad własnym rozwojem oraz rozwojem uczestników procesów edukacyjno-wychowawczych oraz wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także inspirować do działań na rzecz uczenia się przez całe życie ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie pedagogiki; angażuje się we współpracę docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w środowiskach społecznych, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy pedagoga utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych Zaliczenie praktyki studenckiej: Zaliczenia praktyki studenckiej dokonuje Kierownik Biura Praktyk na podstawie Dziennika Praktyk. Student jest zobowiązany dostarczyć do Biura Praktyk w określonym terminie, wynikającym z organizacji roku akademickiego: jeden podpisany egzemplarz porozumienia oraz Dziennik Praktyk. Szczegółowe warunki dotyczące zaliczenia praktyk zawarte są w Regulaminie Praktyk Uczelni Nauk Społecznych w Łodzi. 8