Program działalności na rok 2018

Załącznik 1 Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Barzkowicach Program działalności na rok 2018 Akceptuję Akceptuję. /dyrektor/. /Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi/ Barzkowice, 2017 r. www.zodr.pl e-mail: barzkowice@home.pl 1

Opracowanie: zespół doradców i specjalistów ZODR Redakcja techniczna: Jowita Kanicka, Izabela Skorupa-Rusiecka Kierujący: Dyrektor Adam Lucjan Kalinowski Zaopiniowany: Rada Społeczna Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach 2

Spis treści Wstęp... 4 A. Charakterystyka ośrodka doradztwa rolniczego... 6 B. Zakres i metodyka procesu programowania... 13 C. Działalność merytoryczna... 16 C.1. Działania nieodpłatne... 16 Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.... 27 Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej.... 32 Zadanie 3. Prowadzenie działalności w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.... 38 Zadanie 4. Udzielanie pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych.... 39 Zadanie 5. Prowadzenie analiz rynku artykułów rolno-spożywczych i środków produkcji oraz gromadzenie i upowszechnianie informacji rynkowej w tym zakresie.... 40 Zadanie 6. Możliwość prowadzenia doświadczalnictwa odmianowego w ramach porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego.... 41 Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska. 41 Zadanie 8. Podejmowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego... 44 Zadanie 9. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku... 46 Zadanie 10. Współdziałanie w realizacji zadań wynikających z programów rolnośrodowiskowych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych... 48 Zadanie 11. Prowadzenie analiz przemian w zakresie poziomu i jakości produkcji rolniczej i funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz upowszechnianie wyników tych analiz w pracy doradczej... 50 C.2. Działania odpłatne... 52 C.3. Projekty i zadania zlecone... 56 C.4. Działania realizowane w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR)... 58 D. Współpraca z innymi instytucjami i samorządem... 60 E. Wykaz ważniejszych wydarzeń... 63 F. Plan wydawniczy... 63 G. Kształcenie i doskonalenie zawodowe kadry własnej... 64 H. Podsumowanie... 65 I. Załączniki elektroniczne... 66 3

Wstęp Status prawny Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną. Podstawowym zadaniem ZODR w Barzkowicach jest realizacja zadań i wykonywanie usług z zakresu doradztwa rolniczego wynikających z ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1149, z późn. zm.), które realizuje na terenie województwa zachodniopomorskiego. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach działa na podstawie: 1) Ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1149, z późn. zm.), 2) Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 stycznia 2005 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą pracownikom jednostek doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1124, j.t. z późn. zm.), 3) Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej oraz sporządzania planu finansowego jednostek doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2014 poz. 1506 j.t.), 4) Statutu nadanego Zarządzeniem Nr 43 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 sierpnia 2016 r. w sprawie nadania statutu Zachodniopomorskiemu Ośrodkowi Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Barzkowicach, 5) Regulaminu organizacyjnego ustalonego przez Dyrektora ZODR w Barzkowicach Zarządzeniem nr 24 z dnia 04.10.2016 r. i przesłany w dniu 05.10.2016 r. do zatwierdzenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1176) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi powołał członków Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach w następującym składzie: 1) Grzegorz Cetner - przedstawiciel Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2) Jarosław Rzepa - przedstawiciel Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, 3) Andrzej Binka przedstawiciel Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, 4) Stanisław Baliński - przedstawiciel Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, 5) Julian Sierpiński - przedstawiciel Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, 6) Agnieszka Curyl-Katholm - przedstawiciel Związku Zawodowego Rolników Rzeczypospolitej Solidarni, 7) Ryszard Pigla - przedstawiciel Związku Zawodowego Rolników Ojczyzna, 4

8) Tomasz Jóźwiak - przedstawiciel NSZZ RI Solidarność, 9) Konrad Pietrzak - przedstawiciel OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych, 10) dr hab. inż. Andrzej Karbowy - przedstawiciel szkół wyższych oraz instytutów badawczych, kształcących i realizujących działania na potrzeby rolnictwa i rozwoju wsi (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie), 11) prof. dr hab. Henryk Burczyk przedstawiciel szkół wyższych oraz instytutów badawczych, kształcących i realizujących działania na potrzeby rolnictwa i rozwoju wsi (Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu), 12) Tomasz Błażejewski - przedstawiciel szkoły ponadgimnazjalnej kształcącej na potrzeby rolnictwa i działającej na obszarze województwa (Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Pyrzycach). Program Działalności Doradczej na 2018 r. sporządzany jest na podstawie art. 8 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1149, z późn. zm.),. 5

A. Charakterystyka ośrodka doradztwa rolniczego 1. Struktura organizacyjna + schemat 6

1. Dane teleadresowe łącznie z Powiatowymi Zespołami Doradztwa Rolniczego 7

3. Zasoby ludzkie Tab. B. Zatrudnienie w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, stan na dzień 31.10.2017 L.p. Komórki organizacyjne Liczba zatrudnionych osób 1. Dyrektor 1 2. Zastępca dyrektora 2 3. Dział Technologii Produkcji Rolniczej 7 4. Dział Ekonomiki i Zarządzania Gopodarstwem Rolnym 5 5. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich 5 6. Dział Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska 5 7. Dział Teleinformatyki 2 8. Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw 10 9. Dział Administracyjno-Gospodarczy 17 10. Dział Księgowości 8 11. Dział Kadr i Organizacji Pracy 2 12. Oddział w Koszalinie 12 13. Pozostali pracownicy samodzielne stanowiska 4 14. Powiatowe Zepoły Doradztwa Rolniczego 110 Razem 190 Tab. C. Zatrudnienie w Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego L.p. Powiatowe Zespoły Doradztwa Rolniczego Liczba gmin Liczba pracowników 1. PZDR Białogard 4 4 2. PZDR Choszczno 6 6 3. PZDR Drawsko Pomorskie 6 7 4. PZDR Goleniów zs. w Nowogardzie 6 5 5. PZDR Gryfice 6 5 6. PZDR Gryfino zs. w Baniach 9 9 7. PZDR Kamień Pomorski zs. w Golczewie 7 5 8. PZDR Kołobrzeg 7 7 9. PZDR Koszalin 9 9 10. PZDR Łobez 5 5 11. PZDR Myślibórz 5 6 12. PZDR Szczecin 5 5 13. PZDR Pyrzyce 6 6 14. PZDR Sławno zs. w Darłowie 6 5 15. PZDR Stargard 6 9 16. PZDR Szczecinek 10 6 17. PZDR Świdwin 6 6 18. PZDR Wałcz 6 5 Razem 114 110 Tab. D. Zatrudnienie wg specjalizacji L.p. Wyszczególnienie Liczba osób 2. Specjaliści zakładowi, w tym z uprawnieniami: a) doradcy rolniczego 16 b) doradcy rolnośrodowiskowego 14 c) eksperta przyrodniczego 0 d) do doradzania w zakresie integrowanej ochrony roślin 3 3. Doradcy terenowi, w tym z uprawnieniami: a) doradcy rolniczego 65 b) doradcy rolnośrodowiskowego 69 c) eksperta przyrodniczego 0 d) do doradzania w zakresie integrowanej ochrony roślin 26 8

4. Zasoby materialne a) sale wykładowe 310 miejsc; b) sale komputerowe 10 stanowisk; c) laboratorium - 0; d) pole doświadczalne - 1,5 ha; e) tereny wystawowe 12 ha; f) hotel - 50 miejsc noclegowych; g) stołówka - 80 miejsc; h) ścieżka dydaktyczna Zajęcia organizowane przez Barzkowicki Ośrodek Edukacji Ekologicznej międzydziałowy zespół w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, to między innymi wędrówki prowadzące wśród pobliskich pól, poprzez stary park, szlakiem naszych obiektów dydaktycznych, jak również zajęcia w sali. Obiekty, na bazie których prowadzimy zajęcia terenowe to: Biosurowcowy Ogród Dydaktyczny, oczyszczalnia ścieków Ogrody Odnowy, pobliski park podworski w Barzkowicach (w nim prowadzimy część zajęć dotyczącą drzew), ścieżka edukacyjna W przyjaźni z pszczołami. Biosurowcowy Ogród Dydaktyczny Biosurowcowy Ogród Dydaktyczny jest bazą do prowadzenia zajęć dla dzieci młodzieży i dorosłych. W ramach zajęć w ogrodzie pokazujemy możliwości wykorzystania surowców odnawialnych, jako alternatywy dla surowców kopalnianych i produkcji metodami chemicznymi. W Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym pokazany jest przegląd różnych roślin podzielonych na następujące grupy: cukrowe, skrobiowe, białkowe, oleiste, włókniste, energetyczne, rośliny do pozyskiwania różnych gatunków drewna, rośliny o szczególnych substancjach: lecznicze, przyprawowe, barwnikowe, garbnikowe, rośliny zawierające gumy, woski, żywice, balsamy. Rośliny pogrupowane są według zawartości surowców w roślinach. Oczyszczalnia ścieków Ogrody Odnowy Technologia zastosowana w oczyszczalni ścieków położonej na terenie Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, wykorzystuje i intensyfikuje procesy biologiczne, naturalne procesy samooczyszczania zachodzące w przyrodzie. Ścieki oczyszczane są przez organizmy dobrze rozwijające się w środowisku ścieków (rośliny, bakterie), dzięki zdolności przyswajania, przetwarzania substancji zanieczyszczających. Zastosowany system ukierunkowuje procesy metaboliczne żywych organizmów trawiących substancje zanieczyszczające. Oprócz bakterii jakie zwykle znajdują się w tradycyjnych metodach osadu czynnego, przyjęty system Ogrody Odnowy wprowadza szereg gatunków roślin. Zapewnia to likwidację nieprzyjemnych zapachów i wywołuje pozytywne wrażenie estetyczne. Korzenie roślin zapewniają zdrowe środowisko dla rozwoju biomasy. 9

Stały efekt oczyszczania utrzymuje się dzięki temu, że zbiorniki oczyszczalni są umieszczone w szklarni zapewniającej stałą temperaturę otoczenia niezależnie od pory roku. Oczyszczalnia służy również jako obiekt dydaktyczny odwiedzający mogą na żywo obserwować proces oczyszczania ścieków siłami natury. Ścieżka edukacyjna W przyjaźni z pszczołami Ścieżka składa się z poszczególnych elementów: Witacz (tytuł ścieżki edukacyjnej W przyjaźni z pszczołami ) Gra edukacyjna typu Światowid Stolik z 4 taboretami, wyglądem nawiązujące do plastra miodu Rzeźba - pszczoła, model odzwierciedlający naturalne cechy morfologiczne pszczoły Ul edukacyjny Domek - hotel dla owadów Tablica edukacyjno-informacyjna na temat pożytecznych owadów pszczołowatych Tablica edukacyjno-informacyjna na temat rodziny pszczelej Tablica edukacyjno-informacyjna na temat roślin miododajnych Tablica edukacyjno-informacyjna na temat produktów pszczelich, Tablica edukacyjno-informacyjna na temat procesu powstawania miodu Tablica edukacyjno-informacyjna na temat rodzajów miodu i jego właściwości W ramach działalności Barzkowickiego Ośrodka Edukacji Ekologicznej organizowane są zajęcia m.in. na bazie obiektów dydaktycznych naszego Ośrodka, są to m.in. takie zajęcia jak: W oczyszczalni ścieków Ogrody Odnowy i w Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym. Pokazy roślin z Biosurowcowego Ogrodu Dydaktycznego wraz z omówieniem ich zastosowania będącego alternatywą dla substancji chemicznych, surowców kopalnianych oraz pokazy eksponatówprzedmiotów wykonanych z biosurowców (m.in. tacki, kubeczki, sztućce ze skrobi, długopisy w oprawce z mączki kukurydzianej). Uczestnicy zapoznają się z zastosowaną technologią, która jest "ekologicznie czysta", w której nie wykorzystuje się żadnych metod chemicznych, lecz jedynie procesy biologiczne. Zajęcia dla dzieci z zakresu podstaw rolnictwa, ekologii i ochrony środowiska szkolenia - ABC Rolnictwa Podczas zajęć chcemy w sposób praktyczny pokazać wzajemne oddziaływanie między działalnością człowieka a środowiskiem. Najlepsze efekty daje połączenie zajęć teoretycznych z praktyką, zwłaszcza z zajęciami plenerowymi, gdzie można w praktyce dotknąć, zaobserwować, poczuć. Poprzez tę formę edukacji chcemy działać praktycznie: dziecko w świecie przyrody, to nie tylko nauka gotowych faktów do zapamiętania, ale pojmowanie problemów od podstaw. Dzięki mnogości bodźców (w tym: obserwacja roślin i zwierząt, sadzenie lub sianie roślin, obserwacja oczyszczania ścieków) dzieci więcej zobaczą, zapamiętają, zrozumieją. Wyraz zaangażowanie nie będzie dla dzieci pustym dźwiękiem. Chcemy pozwolić dzieciom zdobywać wiedzę o środowisku przez doświadczenie. Nie wystarczy więc 10

w toku elementarnej edukacji powiedzieć, że są różne obszary środowiska-rośliny, zwierzęta, powietrze, woda, ziemia. To dużo, by poszukiwać, rozmyślać. To mało, by poczuć, wiedzieć i zrozumieć. Zatem nasza koncepcja zakłada, że należy korzystać z różnych form, różnych bodźców. Odbiorcami zajęć są dzieci przedszkolne, uczniowie szkół podstawowych, adresowane zwłaszcza do klas I-III. W trakcie zajęć dzieci zostają zapoznane z zagadnieniami dotyczącymi: wsi i rolnictwa, zawodu rolnika, ogrodnika, pracami na roli wyznaczonej przez pory roku, wzajemnych relacji i oddziaływań rolnictwa na środowisko naturalne, wpływu człowieka na ochronę środowiska. Program obejmuje zajęcia dydaktyczne i plenerowe: zajęcia w plenerze: W trakcie tych zajęć dzieci uczą się rozpoznawać różne odmiany zbóż, a także poznają metody upraw roślin rolniczych. Zapoznają się również z zabiegami pielęgnacyjnymi jakie rolnik musi wykonywać podczas całego roku, aby otrzymać plon. W ogrodzie dydaktycznym dzieci dowiadują się jakie obowiązują zasady przy uprawie roślin, nauczą się obserwacji żywych organizmów. Zdobywają wiedzę na temat surowców odnawialnych, które mogą znaleźć zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Pod koniec zajęć przygotują poletko - posieją lub posadzą rośliny. W trakcie wizyty w pobliskim gospodarstwie uczestnicy programu zobaczą zwierzęta oraz dowiedzą się na czym polega praca gospodarza. Wyjątkową atrakcją jest wyjście do oczyszczalni ścieków typu Ogrody Odnowy. W tym miejscu uczniowie będą mogli zobaczyć jak zastosowana tam technologia wpływa na środowisko naturalne oraz jakie zachodzą tam procesy biologiczne. zajęcia dydaktyczne: W sali wykładowej Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach dzieci zapoznają się z tematem Od ziarna do chleba, utrwalą wiedzę rozwiązując zadania przewidziane w zeszycie ćwiczeń i omawiając wcześniej przygotowane w tym celu tablice dydaktyczne. W trakcie tych zajęć szczególną uwagę przywiązywać będziemy do ochrony środowiska. Odbędzie się pogadanka na temat: JAK SAM MOGĘ DBAĆ O ŚRODOWISKO. Podczas dyskusji zostaną poruszone zagadnienia wyrzucania śmieci w niedozwolonych miejscach, problem segregacji odpadów, ochrona wód, oszczędzanie wody, recykling, itp. Zasoby przyrody W czasie wspólnych wędrówek szlakiem naszych obiektów dydaktycznych: Biosurowcowego Ogrodu Dydaktycznego, oczyszczalni ścieków, siłowni wiatrowej czy kolektorów słonecznych, z dala od wielkomiejskiego zgiełku, gdzie wśród pół i łąk położony jest nasz Ośrodek, chcemy pokazać powiązania między człowiekiem a otaczającym środowiskiem, pokazujemy jakie siły drzemią w przyrodzie. Pragniemy również ukazać bogactwo zasobów przyrody i możliwości w nich drzemiące, 11

nakierować na zmianę sposobie myślenia, w kierunku odejścia od powszechnej chemizacji życia w kierunku powrotu do natury, wykorzystania biosurowców. Chcemy pokazać wzajemne przenikanie się nowoczesnych technologii i sił przyrody. Tak więc zajęcia w sali wzmacniamy namacalnym kontaktem z otaczającym środowiskiem - poprzez wspólną wędrówkę poprzez okoliczne tereny, park, szlakiem naszych obiektów dydaktycznych. Odbiorcy: zadanie to skierowane jest do wszystkich grup wiekowych: w zależności od zapotrzebowania. i) stacja meteo 1; j) pasieka liczba pni 6; k) budynki i budowle niezbędne do realizacji usług Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach jest użytkownikiem wieczystym gruntów oraz właścicielem posadowionych na gruntach budynkach i budowlach: 1. Księga wieczysta nr SZ1T/00114313/2 Prawo użytkowania wieczystego niezabudowanych działek gruntu, położonych w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard, nr: - 17 pow. 25,88 ha, - 37/9 pow. 9,9343 ha, - 49 pow. 21,29 ha. Prawo użytkowania wieczystego zabudowanych działek gruntu, położonych w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard, nr: - 37/7 o pow.0,2560 ha, - 26/22 o pow. 0,0504 ha oraz własność budynków i budowli zlokalizowanych na powyższych działkach. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/73/2005 z dnia 24.06.2005 r. 2. Księga wieczysta nr SZ1T/00114314/9 Prawo użytkowania wieczystego zabudowanej działka gruntu nr 51 pow. 6,07 ha, położonej w obrębie ewidencyjnym Barzkowice, gmina Stargard oraz własność budynków i budowli zlokalizowanych na powyższej działce. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/76/2005 z dnia 24.06.2005 r. 3. Księga wieczysta nr SZ1O/00000369/3 Prawo użytkowania wieczystego zabudowanej działka gruntu nr 594 o pow. 0,0578 ha, położonej w obrębie ewidencyjnym 2 Nowogard, przy ul. Wojska Polskiego 67 oraz prawo własności budynków zlokalizowanych na powyższej działce. Decyzja Wojewody Zachodniopomorskiego RR.III.MN.7720/74/2005 z dnia 24.06.2005 r. 12

5. Certyfikaty i uprawnienia - Certyfikat CIRF Euro Firma Fair Play EFFP; - Wpis do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie prowadzenia szkoleń w zakresie środków ochrony roślin pod numerem 32/14/3217 przez WIORiN w Koszalinie; - Wpis do rejestru instytucji szkoleniowych pod numerem ewidencyjnym 2.32/00010/2006 w Wojewódzkim Urzędzie Pracy. 6. Wdrożone systemy zarządzania - Regulamin Kontroli Zarządczej w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach wprowadzony zarządzeniem nr 10/2014 r. Dyrektora ZODR z dnia 28.05.2014 r. - Polityka Bezpieczeństwa Ochrony Danych Osobowych w Zachodniopomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach wprowadzona zarządzeniem nr 2/2016 Dyrektora ZODR z dnia 19.01.2016 roku. 7. Elektroniczny system wspomagania pracy doradczej. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego nie posiada elektronicznego systemu wspomagania pracy doradczej. Jednakże wspomagamy się stworzonymi przez pracownika aplikacjami wspomagającymi pracę doradców. Pierwszą aplikacją jest rejestr doradcy opracowany na arkuszu Excel z wykorzystaniem kodu VBA. Rejestr doradcy opracowany w Visual Studio 2010. Jest to aplikacja (exe) z dodatkowymi modułami planu pracy i delegacji. Obie aplikacje generują zestawienie wykonanych usług doradczych w postaci plików (txt). Pracownik ZODR Barzkowice posiada aplikację (exe) do wykonania zestawienia zbiorczego dla całego ZODR Barzkowice z plików otrzymanych od pracowników. Drugą aplikacją jest na arkuszu Excel stworzony na dopłaty 2017 opracowany z wykorzystaniem kodu VBA (program aktualizowany od 2005 r. na potrzeby i wytyczne wprowadzane w kolejnych latach). Program zapisuje informacje wykonanego wniosku dopłat obszarowych, rolno środowiskowych, rolno-środowiskowo-klimatycznych i ekologicznych. W programie jest moduł Przelewy 2017 do przygotowania przelewów, oświadczenia rolnika i karty zlecenia. Trzecią aplikacją jest opracowany na arkuszu Excel z wykorzystaniem kodu VBA na przelewy 2017. Program przygotowuje zestawienia wykonanych usług płatnych. Wygenerowane zestawienia przesyłane do ZODR Barzkowice przyśpieszają przygotowanie zbiorczego zestawienia, które przygotowuje pracownik ZODR Barzkowice. B. Zakres i metodyka procesu programowania 1. Źródła informacji o potrzebach doradczych: a. Polityka rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich: dokumenty UE, krajowe, regionalne/wojewódzkie. 13

Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Uchwała Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego nr XLII/482/10 z dnia 22 czerwca 2010 roku, Program Działań MRiRW w latach 2015-2019, Cele i zadania do realizacji w MRiRW w latach 2015-2019, Priorytety MRiRW dla Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego na rok 2018, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (PROW 2014-2020) został opracowywany na podstawie przede wszystkim ww. aktu prawnego Unii Europejskiej. W skład Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach wchodzą przedstawiciele Sejmiku i Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, z którymi konsultowany jest Program Działalności Ośrodka. b. Własne źródła informacji: badanie i analiza potrzeb doradczych klientów. Potrzeby rolników i mieszkańców obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego są weryfikowane przez naszych doradców/specjalistów podczas szkoleń, konferencji, kursów nieodpłatnych lub odpłatnych w postaci ankiety ewaluacyjnej, która jest rozdawana odbiorcom naszych usług. Również podczas udzielania porad/informacji gospodarzom rolnym czy mieszkańcom obszarów wiejskich specjaliści zakładowi oraz terenowi pytają o potrzeby szkoleniowe, doradcze. 2. Priorytetowe działania w 2018. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach w 2018 r. będzie realizował zadania w oparciu o priorytety programowe wskazane przez MRiRW: 1. Upowszechnianie wiedzy i informacji na temat zapobiegania i zwalczania ASF i ptasiej grypy, z uwzględnieniem bioasekuracji. 2. Wsparcie wdrażania systemów płatności bezpośrednich w ramach WPR na lata 2015-2020: a) upowszechnianie wiedzy na temat tych systemów, w tym zmian wprowadzonych ze skutkiem od 2018 r., b) upowszechnianie wiedzy, w tym przeprowadzenie szkoleń w zakresie wypełniania wniosku o płatności w formie elektronicznej, w ścisłej współpracy z ARiMR. 3. Wzmocnienie działań na rzecz transferu wiedzy pomiędzy nauką a praktyką rolniczą w zakresie: a) rozwoju specjalistycznego doradztwa technologicznego, b) upowszechniania nowych rozwiązań z nauki do praktyki, 14

c) usprawnienie przepływu informacji na temat potrzeb wymagających wsparcia nauki; 4. Wsparcie wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 poprzez: a) upowszechnianie wiedzy na temat PROW 2014-2020, b) udzielanie porad rolnikom w ubieganiu się o środki finansowe z PROW; 5. Promowanie działań prośrodowiskowych, przeciwdziałających zmianom klimatycznym i ułatwiających dostosowania do tych zmian: a) wsparcie wdrażania zasad integrowanej ochrony roślin, b) upowszechnianie zasad prawidłowej gospodarki nawozowej, w tym propagowanie zasadności badania gleb i ich wapnowania oraz prawa wodnego i dyrektywy azotanowej, c) upowszechnianie informacji na temat odnawialnych źródeł energii, d) zwiększanie udziału roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów w tym soi non GMO oraz zwiększenie ich wykorzystania w przemyśle paszowym, e) upowszechnianie wiedzy i udzielanie porad w zakresie rolnictwa ekologicznego ze szczególnym uwzględnieniem przetwórstwa, f) upowszechnianie wiedzy o zarządzaniu ryzykiem produkcyjnym i rynkowym w gospodarstwie; 6. Działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i pozarolniczych funkcji wsi, ze szczególnym uwzględnieniem: a) wsparcia rolników w podejmowaniu i rozwoju działalności pozarolniczej, b) upowszechniania wiedzy na temat produkcji żywności na niewielką skalę i wprowadzania jej na rynek w krótkich łańcuchach dystrybucji, w tym na temat działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej, rolniczego handlu detalicznego i sprzedaży bezpośredniej; 7. Upowszechnianie wiedzy na temat przeciwdziałania antybiotykoodporności u ludzi i zwierząt. 3. Etapy przygotowania programu działalności. wrzesień 2017 omówienie zasad planowania na naradzie kierowników działów merytorycznych; wrzesień 2017 oddolne pozyskiwanie informacji od klientów na temat potrzeb doradczych; październik 2017 proces planowania w Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego oraz działach merytorycznych z uwzględnieniem priorytetów otrzymanych od MRiRW; listopad 2017 - przygotowanie materiałów do planu przez kierowników działów merytorycznych z uwzględnieniem zadań zaplanowanych w PZDR; listopad 2017 - proces łączenia poszczególnych elementów programu, weryfikacja błędów przez pracowników działu MDW; listopad 2017 zaakceptowanie Programu przez Dyrektora ZODR; 28 listopad 2017 opiniowanie Programu przez Radę Społeczną Doradztwa Rolniczego przy ZODR w Barzkowicach; 15

listopad 2017 naniesienie ewentualnych poprawek przez pracownika działu MDW; listopad 2017 ostateczna weryfikacja i akceptacja Programu przez Dyrektora ZODR; 29 listopad 2017 przesłanie Programu do MRiRW. C. Działalność merytoryczna Rok 2018 będzie kolejnym rokiem wdrażania perspektywy finansowej Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Oferta doradcza Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach skierowana jest do rolników, członków ich rodzin oraz wszystkich mieszkańców obszarów wiejskich. Od 2004 roku doradztwo państwowe wiernie towarzyszy rolnikom we wdrażaniu kolejnych odsłon WPR. Poprzez kolejne reformy polityka ta wychodzi na przeciw nowym wyzwaniom i staje się integralnym elementem systemu strategii oraz polityk gospodarczych Unii Europejskiej, które włączają UE w globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju. Realizacja tego programu to nie tylko pozyskiwanie unijnych płatności bezpośrednich, ale także wzmocnienie działań na rzecz transferu wiedzy pomiędzy nauką a praktyką, zapobieganie i zwalczanie ASF i ptasiej grypy. To także dalsze i konsekwentne spełnianie przez rolników wymogów cross-compliance, integrowanej ochrony roślin czy propagowanie zasad prawidłowej gospodarki nawozowej oraz informacji na temat odnawialnych źródeł energii. Pomagamy w dostosowaniu gospodarstw rolnych do standardów unijnych. Działamy na rzecz ekologii, ochrony środowiska i krajobrazu na obszarach wiejskich. Pielęgnujemy tradycje narodowe i dbamy o zachowanie dziedzictwa kulturowego wsi. Podstawowym jednak zadaniem Ośrodka pozostaje doradztwo technologiczne, szczególnie wobec zwiększenia nacisku na innowacyjne rozwiązania w technologiach uprawowych, w żywieniu i chowie zwierząt, technice rolniczej, przetwórstwie i sprzedaży detalicznej z gospodarstwa. Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej daje producentom rolnym poczucie stabilizacji i przewidywalność wsparcia. Rok 2018 będzie też z pewnością obfitował w otwarcie naborów do działań w ramach PROW 2014-2020. Będzie to więc kolejny, pracowity rok dla naszych doradców, którzy z pewnością sprostają zadaniom na rzecz rozwoju polskiego rolnictwa pomagając w rozwiązywaniu problemów technologicznych i wspierając merytorycznie producentów rolnych ze wszystkich dziedzin rolnictwa. C.1. Działania nieodpłatne Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego działając zgodnie z ustawą o jednostkach doradztwa rolniczego z dnia 22 października 2004 roku (Dz.U. z 2017 r. poz. 1149, z późn. zm.), znaczną część swoich działań realizuje nieodpłatnie. Należy do nich: 16

1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich w zakresie technologii produkcji roślinnej konwencjonalnej, integrowanej, ekologicznej oraz produkcji zwierzęcej, zagadnień organizacyjno ekonomicznych, agroturystyki i wiejskiego gospodarstwa domowego, przetwórstwa rolno spożywczego, 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej, 3. Prowadzenie działalności w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i mieszkańców obszarów wiejskich, 4. Udzielanie pomocy w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania środków zewnętrznych, 5. Prowadzenie analiz rynku artykułów rolno spożywczych i środków produkcji oraz gromadzenie i upowszechnianie informacji rynkowych, 6. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska, 7. Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego, 8. Upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenia promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku, 9. Współdziałanie w realizacji zadań wynikających z programów rolno-środowiskowo klimatycznych oraz programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Działania Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach związane z działalnością nieodpłatną, które będą realizowane w roku 2018 opierać się będą o priorytety Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, programy regionalne i wojewódzkie, Strategie rozwoju oraz zadania przewidziane do realizacji przez nasz Ośrodek w Programie Działalności. Priorytety będą powiązane i realizowane przez działania doradcze, informacyjne i upowszechnieniowe. Priorytet 1. Upowszechnianie wiedzy i informacji na temat zapobiegania i zwalczania ASF i ptasiej grypy, z uwzględnieniem bioasekuracji. Mając na uwadze wysoką zjadliwość obu czynników chorobotwórczych oraz zagrożenie jakie niosą dla gospodarki, bardzo ważna jest świadomość hodowców trzody chlewnej i hodowców drobiu odnośnie zapobiegania i zwalczania ASF i Ptasiej Grypy. Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach poprzez szereg zabiegów upowszechniających wiedzę, między innymi takich jak, doradztwo indywidualne, konferencje, szkolenia, informacje zamieszczane w sieci chce zapewnić szeroki dostęp do zasobu wiadomości na temat zapobiegania i zwalczania ASF oraz ptasiej grypy, jak również informacji o zasadach bezpieczeństwa ochrony gospodarstwa, informowaniu o zagrożeniach wynikających z rozprzestrzeniania się w/w czynników chorobotwórczych oraz stosowania odpowiednich środków bioasekuracji. Przekazując tę wiedzę hodowcom zmniejsza się 17

ryzyko przeoczenia przez nich objawów klinicznych choroby a tym samym ryzyko przeniesienia wirusa do innego gospodarstwa. W ramach Upowszechniania wiedzy i informacji na temat zapobiegania i zwalczania ASF i ptasiej grypy, z uwzględnieniem bioasekuracji realizowane będzie: Zadanie1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 22 szkolenia nt. bioasekuracji w gospodarstwie rolnym (Z.1.B.6), 16 szkoleń nt. zapobiegania i zwalczania ASF i ptasiej grypy (Z.1.B.6.1), 1 szkolenie nt. ustawy o ochronie zwierząt (Z.1.L.7) Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 460 informacji, 2 artykuły w miesięczniku ODR nt. bioasekuracji w gospodarstwie rolnym (Z.2.B.6), 329 informacji, 2 informacje na stronę www, 1 artykuł w miesięczniku ODR, 1 stoisko informacyjne nt. zapobiegania i zwalczania ASF i ptasiej grypy (Z.2.B.6.1), 140 informacji, 1 artykuł w miesięczniku ODR nt. ustawy o ochronie zwierząt (Z.2.L.7), Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska: 173 porad indywidualnych nt. ustawy o ochronie zwierząt (Z.7.L.7) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 39 b) łączna liczba uczestników zaplanowanych form - 221 Działalność informacyjna a) informacje 929 b) informacje na stronę www 2 c) stoisko informacyjno-promocyjne 1 d) artykuł 4 Działalność doradcza: a) porada indywidualna 173 Priorytet 2. Wsparcie wdrażania systemów płatności bezpośrednich w ramach WPR na lata 2015-2020: a) upowszechnianie wiedzy na temat tych systemów, w tym zmian wprowadzonych ze skutkiem od 2018 r.; b) upowszechnianie wiedzy, w tym przeprowadzenie szkoleń w zakresie wypełniania wniosku o płatności w formie elektronicznej, w ścisłej współpracy z ARiMR. Najistotniejszą formą doradztwa w ramach priorytetu 2. będą szkolenia wyjazdowe organizowane przez Powiatowe Zespoły Doradztwa Rolniczego wraz z pracownikami Biur Powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w 18 powiatach województwa zachodniopomorskiego 18

informujące rolników o zakresie obowiązujących zmian w systemie płatności bezpośrednich od 2018 i zasad technicznego zastosowania w formularzach wypełnianych za pomocą aplikacji e-wniosek. W ramach wsparcia wdrażania systemów płatności bezpośrednich w ramach WPR na lata 2015-2020 realizowane będzie: Zadanie1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 153 szkolenia nt. płatności bezpośrednich (Z.1.G.1); Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 1819 informacji, 2 informacje na stronę www (Z.2.G.1) Zadanie 4. Udzielanie pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych realizowane będzie: 5274 porady indywidualne (Z.4.I.1), sporządzanie wniosków o płatności bezpośrednie i ONW dla 728 odbiorców (Z.4.II.1) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 153 b) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 1594 Działalność informacyjna a) informacje 1819 b) informacje na stronę www 2 Działalność doradcza: a) porada indywidualna 5274 b) sporządzanie wniosków o płatności bezpośrednie i ONW - 728 Priorytet 3. Wzmocnienie działań na rzecz transferu wiedzy pomiędzy nauką a praktyką rolniczą w zakresie: a) rozwoju specjalistycznego doradztwa technologicznego, b) upowszechniania nowych rozwiązań z nauki do praktyki, c) usprawnienie przepływu informacji na temat potrzeb wymagających wsparcia nauki; Działania w zakresie wspomnianego priorytetu zmierzać będą w kierunku zacieśnienia współpracy doradztwa z jednostkami naukowo badawczymi i przedsiębiorstwami oferującymi nowe techniki i technologie w produkcji rolnej. Ośrodek, dzięki ścisłej współpracy z wymienionymi jednostkami, będzie mógł znacznie mocniej zaangażować się w proces transferu wiedzy i innowacji do praktyki rolniczej, umożliwiając tym samym podniesienie konkurencyjności polskiego rolnictwa. Przewiduje się 19

w tym zakresie szeroko rozumiane działania o charakterze szkoleniowym, instruktażowym, kursowym oraz prezentacyjnym z wykorzystaniem takich metod jak wystawy, targi czy warsztaty, Proces transferu wiedzy i innowacji do praktyki rolniczej, sprzyjać będzie podniesieniu konkurencyjności polskiego rolnictwa. W ramach wzmocnienia działań na rzecz transferu wiedzy pomiędzy nauką a praktyką rolniczą realizowane będzie: Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 35 szkoleń, 14 szkoleń wyjazdowych nt. nowych rozwiązań w produkcji roślinnej (Z.1.A.1), 8 szkoleń, 30 szkoleń wyjazdowych nt. nowoczesnych technologii w produkcji roślinnej (Z.1.A.1.1), 12 szkoleń, 1 szkolenie wyjazdowe nt. nowości w dziedzinie środków produkcji (Z.1.A.1.2), 2 szkolenia, 1 konferencja nt. nowych rozwiązań w produkcji zwierzęcej (Z.1.A.2), 13 szkoleń, 2 szkolenia wyjazdowe nt. nowych gatunków i odmian roślin dobór odmian i zmianowanie (Z.1.B.1.1), 1 szkolenie, 5 szkoleń wyjazdowych nt. mechanizacji produkcji roślinnej (Z.1.B.1.5), 1 szkolenie nt. mechanizacji produkcji zwierzęcej (Z.1.B.2.3), 1 szkolenie, 5 szkoleń wyjazdowych nt. poprawy stanu technicznego, technologicznego i organizacyjnego w gospodarstwach rolnych (Z.1.B.4) Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 1245 informacji, 3 informacje na www, 10 artykułów w miesięczniku ODR, 4 stoiska informacyjne nt. nowych rozwiązań w produkcji roślinnej (Z.2.A.1), 505 informacji, 1 informacje na www, 5 artykułów w miesięczniku ODR nt. nowoczesnych technologii w produkcji roślinnej (Z.2.A.1.1), 205 informacji, 1 informacja na www, 3 artykuły w miesięczniku ODR nt. nowości w dziedzinie środków produkcji (Z.2A.1.2), 267 informacji, 5 artykułów w miesięczniku ODR nt. nowych rozwiązań w produkcji zwierzęcej ( Z.2.A.2), 125 informacji nt. mechanizacji produkcji roślinnej (Z.2.B.1.5), 90 informacji nt. mechanizacji produkcji zwierzęcej (Z.2.B.2.3), 552 informacje, 1 stoisko informacyjne nt. poprawy stanu technicznego, technologicznego i organizacyjnego w gospodarstwach rolnych (Z.2.B.4) Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska: 1173 porad indywidualnych, 3 pokazy nt. nowe rozwiązania w produkcji roślinnej (Z.7.A.1), 758 porad indywidualnych na temat nowoczesnych technologii w produkcji roślinnej (Z.7.A.1.1), 363 porady nt. nowości w dziedzinie środków produkcji (Z.7.A.1.2), 420 porad indywidualnych nt. nowych rozwiązań w produkcji zwierzęcej (Z.7.A.2), 545 porad indywidualnych nt. nowych gatunków i odmian roślin dobór odmian i zmianowanie (Z.7.B.1.1), 140 porad indywidualnych nt. mechanizacji produkcji roślinnej (Z.7.B.1.5), 75 porad indywidualnych nt. mechanizacji produkcji zwierzęcej (Z.7.B.2.3), 350 porad indywidualnych nt. poprawy stanu technicznego, technologicznego i organizacyjnego w gospodarstwach rolnych (Z.7.B.4) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 73 20

b) szkolenia wyjazdowe 57 c) konferencja 1 d) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 1769 Działalność informacyjna a) informacje 2989 b) informacje na stronę www 5 c) stoisko informacyjno-promocyjne 5 d) artykuł w miesięczniku ODR - 23 Działalność doradcza a) porada indywidualna 3824 Działalność upowszechnieniowa a) pokaz 3 Priorytet 4. Wsparcie wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 poprzez: a) upowszechnianie wiedzy na temat PROW 2014-2020, b) udzielanie porad rolnikom w ubieganiu się o środki finansowe z PROW. Najistotniejszą formą doradztwa w ramach priorytetu 4 będzie doradztwo indywidualne udzielane rolnikom i mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Działania te obejmują porady świadczone przez pracowników oraz doradców Ośrodka w zakresie ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków PROW 2014-2020, w tym przy opracowywaniu wniosków i planów przedsięwzięć inwestycyjnych oraz innych dokumentów aplikacyjnych. W ramach wsparcia wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 realizowane będzie: Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 83 szkolenia nt. PROW (Z.1.G.2); Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 1419 informacji, 2 ulotki, 3 artykuły w miesięczniku ODR, 3 stoiska informacyjne (Z.2.G.2) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 83 b) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 912 21

Działalność informacyjna: a) informacje 1419 b) stoisko informacyjno-promocyjne 3 c) artykuł w miesięczniku ODR - 3 d) ulotka - 2 Działalność doradcza: porada 3324 wypełnianie dokumentacji do wniosków w zakresie PROW 420 odbiorców Priorytet 5. Promowanie działań prośrodowiskowych, przeciwdziałających zmianom klimatycznym i ułatwiających dostosowania do tych zmian: a) wsparcie wdrażania zasad integrowanej ochrony roślin, b) upowszechnianie zasad prawidłowej gospodarki nawozowej, w tym propagowanie zasadności badania gleb i ich wapnowania oraz prawa wodnego i dyrektywy azotanowej, c) upowszechnianie informacji na temat odnawialnych źródeł energii, d) zwiększanie udziału roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów w tym soi non GMO oraz zwiększenie ich wykorzystania w przemyśle paszowym, e) upowszechnianie wiedzy i udzielanie porad w zakresie rolnictwa ekologicznego ze szczególnym uwzględnieniem przetwórstwa, f) upowszechnianie wiedzy o zarządzaniu ryzykiem produkcyjnym i rynkowym w gospodarstwie; Najistotniejszą formą doradztwa w ramach priorytetu 5. będzie upowszechnienie wiedzy i ukierunkowanie szkoleń w celu zwiększenia konkurencyjności rolnictwa ekologicznego oraz wzrostu podaży żywności ekologicznej na rynku, stymulowanie rozwoju przetwórstwa produktów ekologicznych, dywersyfikacji oraz wzmocnieniu kanałów dystrybucji produktów ekologicznych, wzrostu wiedzy konsumentów na temat rolnictwa ekologicznego i żywności ekologicznej, podnoszenie poziomu współpracy pomiędzy podmiotami działającymi w sektorze rolnictwa ekologicznego oraz włączenie organów administracji rządowej i samorządowej w rozwój rolnictwa ekologicznego. Przenoszenie dobrych praktyk i działania doradcze oraz transfer wiedzy, podejmowane działania powinny służyć wsparciu najlepszych i najbardziej efektywnych rozwiązań dotyczących produkcji ekologicznej. W zakresie realizacji tego celu należy wykorzystać środki dostępne w ramach działania WSPÓŁPRACA dotyczący transferu wiedzy z ośrodków naukowych i działalności informacyjnej. Działanie,,WSPÓŁPRACA na rzecz zrównoważonego i wydajnego rolnictwa w ramach Europejskiego Partnerstwa Innowacyjnego (EPI). W realizację celów zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich wpisuje się upowszechnianie prosumenckich idei wykorzystania rozproszonych źródeł energii o niewielkiej mocy wytwarzanej lokalnie w zakresie odnawialnych źródeł energii 22

bezpośrednio na potrzeby gospodarstw rolnych. Upowszechnienie wiedzy i podnoszenie świadomości rolników i pozostałych mieszkańców z obszarów wiejskich w zakresie ochrony środowiska i zachowań prośrodowiskowych. W ramach promowania działań prośrodowiskowych, przeciwdziałających zmianom klimatycznym i ułatwiających dostosowania do tych zmian realizowane będzie: Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 21 szkoleń, 1 szkolenie wyjazdowe nt. roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów (Z.1.B.1.2), 22 szkolenia, 3 szkolenia wyjazdowe, 1 konferencja nt. produkcji metodami ekologicznymi (Z.1.D.1), 2 szkolenia, 1 szkolenie wyjazdowe nt. sprzedaży produktów ekologicznych (Z.1.D.2), 49 szkoleń nt. rolnictwa ekologicznego w ramach PROW 2007-2013 i 2014-2020 (Z.1.D.3), 2 szkolenia, 1 szkolenie wyjazdowe nt. świadomości konsumenckiej i ekologicznej ( Z.1.F.3), 13 szkoleń nt. upowszechniania dobrej praktyki rolniczej, propagowania prawa wodnego i dyrektywy azotanowej (Z.1.K.1), 28 szkoleń nt. zasad integrowanej ochrony roślin (Z.1.L.2), 4 szkolenia nt. wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w gospodarstwie rolnym (Z.1.L.5), 40 szkoleń nt. zasad ochrony wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych, dyrektywa azotanowa i ramowa dyrektywa wodna (Z.1.O.1) Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 596 informacji, 1 informacja na stronę www, 4 artykuły w miesięczniku ODR nt. roślin wysokobiałkowych w strukturze zasiewów (Z.2.B.1.2), 357 informacji, 3 artykuły w miesięczniku ODR nt. produkcji metodami ekologicznymi, 245 informacje nt. sprzedaży produktów ekologicznych (Z.2.D.2), 461 informacji, 1 ulotka, 4 artykuły w miesięczniku ODR, 1 stoisko informacyjne nt. rolnictwa ekologicznego w ramach PROW 2007-2013 i 2014-2020 (Z.2.D.3), 75 informacji, 1 broszura, 3 informacje na stronę www, 4 artykuły w miesięczniku ODR (Z.2.F.3), 694 informacje nt. upowszechniania zasad dobrej praktyki rolniczej, propagowania prawa wodnego i dyrektywy azotanowej (Z.2.K.1), 932 informacje, 1 stoisko informacyjne nt. zasad integrowanej ochrony roślin (Z.2.L.2), 10 informacji, 2 artykuły w miesięczniku ODR nt. energetyki prosumenckiej (Z.2.L.4), 230 informacji, 1 informację na stronę www, 6 artykułów w miesięczniku ODR (Z.2.L.5), 448 informacji, 3 artykuły w miesięczniku ODR nt. zasad ochrony wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych, dyrektywa azotanowa i ramowa dyrektywa wodna (Z.2.O.1); Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska: 800 porad indywidualnych nt. nowych gatunków i odmian roślin-dobór odmian i zmianowanie (Z.7.B.1.1), 1226 porad indywidualnych nt. produkcji metodami ekologicznymi (Z.7.D.1), 232 porady indywidualne nt. sprzedaży produktów ekologicznych (Z.7.D.2), 882 porady indywidualne nt. rolnictwa ekologicznego w ramach PROW 2007-2013i 2014-2020 (Z.7.D.3), 490 porad indywidualnych nt. zasad integrowanej ochrony roślin (Z.7.L.2), 115 porad indywidualnych nt. energetyki prosumenckiej (Z.7.L.4), 290 porad indywidualnych nt. wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych 23

w gospodarstwie rolnym (Z.7.L.5), 600 porad indywidualnych nt. zasad ochrony wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych, dyrektywa azotanowa i ramowa dyrektywa wodna (Z.10.O.1) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 181 b) szkolenia wyjazdowe 5 c) konferencja 1 d) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 2184 Działalność informacyjna: a) informacje 4048 b) informacje na stronę www - 5 c) stoisko informacyjno-promocyjne 2 d) artykuł w miesięczniku ODR 26 e) broszura - 1 f) ulotka 1 Działalność doradcza: a) porada indywidualna 4635 Priorytet 6. Działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i pozarolniczych funkcji wsi, ze szczególnym uwzględnieniem: a) wsparcia rolników w podejmowaniu i rozwoju działalności pozarolniczej, b) upowszechniania wiedzy na temat produkcji żywności na niewielką skalę i wprowadzania jej na rynek w krótkich łańcuchach dystrybucji, w tym na temat działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej, rolniczego handlu detalicznego i sprzedaży bezpośredniej; Najistotniejszą formą doradztwa w ramach priorytetu 6. będą działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, wiejskiego gospodarstwa domowego i agroturystyki dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich poprzez prowadzone szkolenia, doradztwo oraz wydawanie publikacji. Zakres tych zadań dotyczył będzie rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, aktywizacji mieszkańców wsi na rzecz podejmowania inicjatyw służących pozyskiwaniu alternatywnych źródeł dochodu, promocji produktów lokalnych i regionalnych, upowszechniania rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzeniu promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku, czy też zakładania i prowadzenia zagród edukacyjnych. Specjaliści Ośrodka współpracują z instytucjami i samorządami w celu wsparcia popularyzacji podmiotów należących do Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Pomorze Zachodnie oraz promocji produktów lokalnych i regionalnych. 24

W ramach działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i pozarolniczych funkcji wsi realizowane będzie: Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 1 szkolenie nt. systemów żywności (Z.1.H.3), 1 szkolenie nt. systemów bezpieczeństwa żywności, dobrych praktyk higienicznych, produkcyjnych przy produkcji żywności w warunkach domowych, HACCP (Z.1.H.4), 3 szkolenia nt. krótkich łańcuchów dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia, dostawy bezpośrednie, działalność marginalna, lokalna i ograniczona (Z.1.J.2), 8 szkoleń nt. rolniczego handlu detalicznego (Z.1.J.3) Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 30 informacji nt. systemów żywności (Z.2.H.3), 111 informacji, 1 artykuł w miesięczniku ODR nt. systemów bezpieczeństwa żywności, dobrych praktyk higienicznych, produkcyjnych przy produkcji żywności w warunkach domowych, HACCP (Z.2.H.4), 76 informacji nt. krótkich łańcuchów dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia, dostawy bezpośrednie, działalność marginalna, lokalna i ograniczona (Z.2.J.2), 105 informacji, 1 ulotka, 1 artykuł w miesięczniku Odr (Z.2.J.3); Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska: 227 porad indywidualnych nt. systemów jakości żywności (Z.7.H.3), 74 porady indywidualne nt. systemów bezpieczeństwa żywności, dobrych praktyk higienicznych, produkcyjnych przy produkcji żywności w warunkach domowych, HACCP (Z.7.H.4) Zadanie 8. Podejmowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego: 205 porad indywidualnych nt. krótkich łańcuchów dostaw (od pola do stołu), w tym sprzedaż bezpośrednia, dostawy bezpośrednie, działalność marginalna, lokalna i ograniczona (Z.8.J.2), 275 porad indywidualnych nt. rolniczego handlu detalicznego (Z.8.J.3) a) szkolenia 13 b) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 87 Działalność informacyjna: a) informacje 322 b) artykuł w miesięczniku ODR 2 c) ulotka 1 Działalność doradcza: a) porada indywidualna 781 25

Priorytet 7. Upowszechnianie wiedzy na temat przeciwdziałania antybiotykoodporności u ludzi i zwierząt. Od wielu lat oporność na leki przeciwdrobnoustrojowe uznawana jest przez Światową Organizację Zdrowia, za jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla współczesnej medycyny, zarówno ludzkiej jak i weterynaryjnej. Fakt ten wymusza konieczność podejmowania działań, mających na celu ograniczenie tego zjawiska oraz promowanie racjonalnego wykorzystywania leków przeciwdrobnoustrojowych. Podnoszenia świadomości rolników - hodowców i mieszkańców obszarów wiejskich w kwestii antybiotykoodporności wymaga powszechnego zaangażowania się różnych środowisk, jak najszerszej grupy osób z różnych sektorów: medycyny, medycyny weterynaryjnej i rolnictwa ze szczególnym uwypukleniem produkcji zwierzęcej. Wymaga to równoczesnego współdziałania z organizacjami społecznymi i mediami. Ludzie eksponowani są na antybiotyki nie tylko w związku z przyjmowaniem produktów leczniczych, ale także poprzez żywność, co oznacza, że problem dotyczy również hodowli zwierząt i promocji systemów tzw. zdrowego trybu życia i odżywiania się. Działania w tym zakresie z uwagi na wielowątkowy charakter mają również interdyscyplinarny i zarazem w pełni otwarty charakter. W ramach upowszechniania wiedzy na temat przeciwdziałania antybiotykoodporności u ludzi i zwierząt realizowane będzie: Zadanie 1. Prowadzenie szkoleń dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich: 3 szkolenia nt. profilaktyki i zwalczania chorób zwierząt (Z.1.B.2.2), 19 szkoleń nt. profilaktyki prozdrowotnej i racjonalnego żywienia (Z.1.F.1) Zadanie 2. Prowadzenie działalności informacyjnej wspierającej rozwój produkcji rolniczej: 240 informacji, 2 informacje na stronę www, 3 artykuły w miesięczniku ODR (Z.2.B.2.2), 27 informacji, 1 broszura, 13 artykułów w miesięczniku ODR, 2 stoiska informacyjne nt. profilaktyki prozdrowotnej i racjonalnego żywienia (Z.2.F.1); Zadanie 7. Upowszechnianie metod produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznego dla środowiska: 285 porad indywidualnych nt. profilaktyki i zwalczania chorób zwierząt; Zadanie 8. Podejmowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, ekologicznego i funkcjonalnego urządzania gospodarstwa rolnego: 290 porad indywidualnych nt. profilaktyki prozdrowotnej i racjonalnego żywienia (Z.8.F.1) Działalność szkoleniowa: a) szkolenia 22 b) łączna liczba uczestników zaplanowanych form 79 Działalność informacyjna: a) informacje 267 26