UCHWAŁA NR XX / 105 /2016 RADY POWIATU W BRODNICY. z dnia 19 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XX / 105 /2016 RADY POWIATU W BRODNICY z dnia 19 kwietnia 2016 r. w sprawie uchwalenia "Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2016-2021" Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015r. poz. 1445 i poz. 1890) art. 35a ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z 2010 r., Nr 217, poz. 1427 Nr 226, poz. 1475, z 2011 r. Nr 171, poz. 1016, Nr 209, poz. 1243 i poz. 1244, Nr 291, poz. 1707, z 2012, poz. 986, poz. 1456, z 2013, poz. 73, poz. 675, poz. 791, poz. 1446 i poz. 1645, z 2014r. poz. 598, poz.877, poz.1457, poz. 1873 z 2015r. poz. 493, poz.1240, poz. 1273 i poz. 1359 ) Rada Powiatu w Brodnicy uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się "Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2016-2021" Powiatu Brodnickiego stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Brodnicy. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Wiceprzewodniczący Rady Powiatu w Brodnicy Marek Buchalski

Załącznik do Uchwały Nr XX/105/2016 Rady Powiatu w Brodnicy z dnia 19 kwietnia 2016r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Wstęp Przygotowanie i wprowadzenie w życie powiatowych programów na rzecz osób niepełnosprawnych wynika z obowiązku nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) Istnieje szereg definicji niepełnosprawności, a sama niepełnosprawność może obejmować wiele ograniczeń funkcjonalnych: może być fizyczna, intelektualna, może wynikać z choroby umysłowej lub somatycznej, zaburzenia mogą mieć charakter stały lub przejściowy. Wg Światowej Organizacji Zdrowia za niepełnosprawną uznaje sie osobę wymagającą pomocy z zewnątrz, ponieważ nie jest ona w stanie o własnych siłach zaspokoić swych potrzeb ani optymalnie wchodzić w role społeczne. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych określa niepełnosprawność jako trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. W przypadku osób z niepełnosprawnością działania nie powinny ograniczać sie jedynie do przyznania świadczeń rehabilitacyjnych, opiekuńczych, leczniczych czy socjalnych ale należy je bezwzględnie rozszerzyć na sferę życia społecznego czy zawodowego. Całościowy, długofalowy proces terapeutycznego i społecznego oddziaływania na osobę o ograniczonej sprawności wspomaga i odciąża jej najbliższych. Jednakże proces "przywracania" osoby niepełnosprawnej do społeczeństwa musi mieć charakter kompleksowy tzn. efekty rehabilitacji leczniczej połączone są z rehabilitacją społeczną, a utrwalone rehabilitacją zawodową. Niniejszy Powiatowy Program określa zagadnienia dotyczące rehabilitacji społecznej, zawodowej, edukacji społeczeństwa idące w kierunku przeciwdziałania niepełnosprawności i dyskryminacji osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci oraz integracji działań organizacyjni pozarządowych z działaniami samorządu lokalnego. Głównym założeniem Programu jest stworzenie osobom niepełnosprawnym, zarówno dorosłym jak i dzieciom możliwości korzystania w pełni z dóbr społeczno-ekonomicznych powiatu. 2

Rozdział I 1 Postanowienia ogólne 1. Do analizy i diagnozy Powiatowego Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych zostały wykorzystane dane statystyczne opracowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Główny Urząd Statystyczny, diagnozy środowiska w oparciu o doświadczenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, dane z Powiatowego Zespołu ds Orzekania o Niepełnosprawności, ośrodków pomocy społecznej oraz instytucji i organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych. W celu opracowania Powiatowego Programu Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2016-2021 przyjęto do analizy min. następujące dane: 1) Powiat Brodnicki zamieszkuje 78 102 mieszkańców, z tego wg opublikowanych danych statystycznych GUS sporządzonych na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 r. -9 123 osoby to osoby niepełnosprawne, liczba osób w wieku 15 lat i więcej w powiecie wg GUS 64 810, wskaźnik częstości niepełnosprawności orzeczonej wśród osób w wieku powyżej 15 lat wg GUS-10,39%. 2) Powiatowy Zespół d/s Orzekania o Niepełnosprawności wydał w roku 2012 2 301 orzeczeń, w roku 2013 2 222 orzeczenia, natomiast w roku 2014-2 117 orzeczeń. Podział na rodzaje schorzeń oraz wiek osób niepełnosprawnych prezentuje poniższa tabela(dane pochodzą z Powiatowego Zespołu ds Orzekania O Niepełnosprawności): Rok 2012 Symbole * Stopień niepełnosprawności Wiek Znaczny umiarkowany Lekki 16-26- 41-60 i 25 40 60 więcej 1. O1-U 7 27 5 24 11 2 2 2. O2-P 59 95 33 30 41 57 59 3. O3-L 7 43 29 12 6 27 34 4. 04-O 12 12 16 12 8 9 11 5. 05-R 192 307 94 36 48 263 246 6. 06-E 6 22 4 10 13 9 0 7. 07-S 204 159 76 23 15 119 282 8. 08-T 30 20 5 3 5 22 25 3

9. 09-M 44 20 6 4 6 27 33 10. 10-N 123 59 15 29 19 83 66 11 11-I 90 61 35 13 28 63 82 12. 12-C 1 0 0 1 0 0 0 Razem 775 825 318 197 200 681 840 Rok 2013 Rok 2014 Symbole * Stopień niepełnosprawności Wiek Znaczny umiarkowany Lekki 16-26- 41-60 i 25 40 60 więcej 1. O1-U 9 26 2 22 12 2 1 2. O2-P 34 89 26 23 51 46 29 3. O3-L 12 30 34 8 4 33 31 4. 04-O 14 12 15 12 10 10 13 5. 05-R 152 318 97 29 53 249 236 6. 06-E 4 20 3 11 6 10 0 7. 07-S 175 192 91 27 14 139 278 8. 08-T 33 15 16 7 5 28 24 9. 09-M 40 22 2 3 3 21 37 10. 10-N 104 54 8 24 19 64 59 11 11-I 75 73 36 21 30 69 64 12. 12-C 0 0 0 0 0 0 0 Razem 652 851 330 181 209 671 772 Symbole * Stopień niepełnosprawności Wiek znaczny umiarkowany Lekki 16-26- 41-60 i 25 40 60 więcej 1. O1-U 6 16 0 14 5 3 0 2. O2-P 26 72 29 27 28 50 22 3. O3-L 7 28 49 11 11 26 36 4. 04-O 15 18 11 5 9 18 12 5. 05-R 139 355 93 21 70 235 260 6. 06-E 3 19 1 7 8 6 2 4

7. 07-S 138 161 67 11 10 107 238 8. 08-T 34 13 8 6 6 23 20 9. 09-M 47 18 3 0 2 26 40 10. 10-N 113 51 9 11 24 61 77 11 11-I 77 62 51 21 26 71 72 12. 12-C 0 1 0 1 0 0 0 Razem 605 814 321 135 199 626 779 * 01-U - upośledzenie umysłowe, 02-P - choroby psychiczne, 03-L - zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 04-0 - choroby narządu wzroku, 05-R - upośledzenia narządu ruchu, 06-E - epilepsja, 07-S - choroby układu oddechowego i krążenia, 08- T - choroby układu pokarmowego, 09-M - choroby układu moczowo-płciowego, 10-N - choroby neurologiczne, 11-I- inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowe. Z przedstawionych danych wynika, iż najwięcej osób zostało orzeczonych z powodu zaburzeń narządu ruchu oraz chorób układu oddechowego i krążenia. Są to schorzenia nasilające się z wraz z wiekiem. 3) W Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych w roku 2012 było 152 osób niepełnosprawnych, w roku 2013-189 osób niepełnosprawnych, w roku 2014-161 osób niepełnosprawnych, na dzień 30.06.2015 r. - 140 osób. 4) W Powiecie Brodnickim funkcjonuje jeden Warsztat Terapii Zajęciowej, w którego to zajęciach uczestniczy 45 osób, jeden Zakład Aktywności Zawodowej, w którym pracuje 41 niepełnosprawnych oraz Środowiskowy Dom Samopomocy dla 35 osób niepełnosprawnych intelektualnie. 5) Informacje z Ośrodków Pomocy Społecznej- liczba osób niepełnosprawnych korzystających z pomocy w roku 2013 1 386 osób, w roku 2014-1 382 osób, natomiast do końca I półrocza 2015 roku- 962 osoby. Powiatowy Program określa zagadnienia dotyczące rehabilitacji społecznej, zawodowej, edukacji społeczeństwa idące w kierunku przeciwdziałania niepełnosprawności i dyskrymi- 5

nacji osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci oraz integracji działań organizacyjni pozarządowych z działaniami samorządu lokalnego. Analizując sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz tych, które dopiero będą poszukiwały pracy stwierdza się, że osoby niepełnosprawne oczekują w szczególności na uzyskanie porad zawodowych na temat oceny ich kwalifikacji i przydatności na obecnym rynku pracy. W trakcie rozmowy istotne jest, aby pokierować osoby niepełnosprawne do odpowiednich instytucji służących pomocą niepełnosprawnym, a w przypadku braku kwalifikacji bądź kwalifikacji niewystarczających do podjęcia pracy wskazać im odpowiednie szkolenie. Dlatego podkreślić należy konieczność zapewnienia osobom niepełnosprawnym pełnej informacji o możliwościach szeroko rozumianej rehabilitacji zawodowej. Ponadto można będzie stworzyć bazę danych na temat osób, które będą chciały podjąć zatrudnienie, co ma znaczenie podczas tworzenia miejsc pracy oraz dalszej kwalifikacji do zakładu aktywności zawodowej. Ważnym miejsce w Programie zajmuje rehabilitacja dzieci i młodzieży, i tak aby wspierać proces rehabilitacji w/w należałoby szczególną uwagę zwrócić na polepszenie ich kondycji fizycznej oraz intelektualnej poprzez dostosowaną do ich możliwości edukację oraz zajęcia rehabilitacyjno-usprawniające. Głównym założeniem Programu jest stworzenie osobom niepełnosprawnym, zarówno dorosłym jak i dzieciom możliwości korzystania w pełni z dóbr społeczno-ekonomicznych powiatu. Realizacja Programu: 1. Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, zwany dalej Programem, określa sposoby realizacji zadań w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych. 2. Celem Programu jest przede wszystkim stworzenie osobom niepełnosprawnym możliwości korzystania w pełni z dóbr społeczno ekonomicznych powiatu. 3. Osobą niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolność do wykonywania pracy zawodowej. 6

Rozdział II Cele, zadania i sposoby realizacji działań na rzecz osób niepełnosprawnych 2 Cele strategiczne działań na rzecz osób niepełnosprawnych to: 1) integracja osób niepełnosprawnych ze społecznością powiatu; 2) stworzenie warunków do rehabilitacji fizycznej, psychicznej i zawodowej oraz do edukacji; 3) wyrównywanie szans w zakresie czynności samoobsługi i potrzeb dnia codziennego; 4) ograniczanie skutków niepełnosprawności. 3 Cele operacyjne działań na rzecz osób niepełnosprawnych to: 1) rehabilitacja społeczna realizowana poprzez: a) zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny, b) likwidację barier architektonicznych, technicznych, transportowych oraz barier w komunikowaniu się, c) stwarzanie warunków do pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu kulturalnym, sporcie, rekreacji i turystyce, d) wspieranie działalności warsztatu terapii zajęciowej jako placówki stwarzającej osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia, e) wspieranie aktywnej formy rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku poprzez dofinansowywanie turnusów rehabilitacyjnych; 2) rehabilitacja zawodowa realizowana poprzez stworzenie warunków do aktywizacji zawodowej, zatrudnienia i przeciwdziałania skutkom bezrobocia osób niepełnosprawnych; 3) edukowanie społeczeństwa idące w kierunku przeciwdziałania niepełnosprawności i dyskryminacji osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej; 4) integracja działań organizacji pozarządowych z działaniami samorządu lokalnego. 7

4 1. Zadaniem Programu w zakresie rehabilitacji społecznej rozumianej jako wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej, wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych, likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji, kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi jest: 1) zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny polegające na: a) zwiększeniu zaopatrzenia osób niepełnosprawnych w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz sprzęt rehabilitacyjny, b) dążeniu do ścisłej współpracy służby medycznej, rehabilitantów z osobą niepełnosprawną w zakresie odpowiedniego doboru sprzętu rehabilitacyjnego, c) rozpowszechnieniu wśród mieszkańców Powiatu Brodnickiego informacji o dostępnych przedmiotach ortopedycznych, środkach pomocniczych oraz sprzętach rehabilitacyjnych, d) organizowaniu pokazów i prezentacji sprzętu rehabilitacyjnego ułatwiającego codzienne życie osób niepełnosprawnych; e) doposażeniu placówek zajmujących się rehabilitacją osób niepełnosprawnych w odpowiedni sprzęt rehabilitacyjny; 2) likwidacja barier architektonicznych, technicznych, transportowych i w komunikowaniu się polegająca na: a) systematycznym dostosowywaniu mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych likwidacja barier, b) systematycznej informacji za pomocą ośrodków pomocy społecznej, broszur oraz ulotek o możliwościach korzystania z likwidacji barier przez mieszkańców powiatu, c) stwarzaniu przyjaznego osobom niepełnosprawnym otoczenia zewnętrznego likwidacja barier, d) zorganizowanie dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych przewozu - bariery transportowe; 8

3) stwarzanie warunków do pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu kulturalnym, sporcie, rekreacji i turystyce polegających na: a) promowaniu sportu, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych min. przez organizację zajęć rehabilitacyjno-usprawniających przeznaczonych dla dzieci i młodzieży, b) współpracy lokalnych władz samorządowych z organizacjami samorządowymi w zakresie organizacji różnego rodzaju imprez integracyjnych dla mieszkańców powiatu brodnickiego, c) umożliwianiu udziału osobom niepełnosprawnym we wszystkich działaniach kulturalnych na terenie powiatu, d) rozpowszechnianiu informacji o imprezach kulturalnych dla mieszkańców powiatu w prasie i telewizji lokalnej oraz Internecie; 4) wspieranie działalności warsztatu terapii zajęciowej, środowiskowego domu samopomocy jako placówki stwarzającej osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia polegające na: a) koordynowaniu systematycznej współpracy władz samorządowych z Warsztatem Terapii Zajęciowej w Brodnicy oraz Środowiskowym Domem Samopomocy w Brodnicy, b) stwarzaniu warunków do integracji uczestników WTZ i ŚDS z mieszkańcami powiatu; 5) wspieranie aktywnej formy rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku polegające na: a) rozpowszechnianiu informacji o turnusach rehabilitacyjnych wśród mieszkańców powiatu, b) pozyskanie informacji od uczestników turnusów o warunkach lokalowych i o rehabilitacji w ośrodkach, w celu zapewnienia jak najlepszych warunków rehabilitacji i wypoczynku. 2. Zadaniem Programu w zakresie rehabilitacji zawodowej jest kompleksowe rozwiązywanie problemów zawodowych osoby niepełnosprawnej w oparciu o poradnictwo zawodowe, szkolenia zawodowe oraz pośrednictwo pracy polegające na : 9

1) rozpowszechnianiu ofert związanych z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych w formie ulotek i broszur informacyjnych oraz w Internecie; 2) promowaniu wśród pracodawców zatrudniania osób niepełnosprawnych; 3) wspieraniu i prowadzeniu poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego wybór odpowiedniego zawodu poprzez podjęcie starań idących w kierunku utworzenia punktu informacyjnego umożliwiającego osobom niepełnosprawnym ustalenie ich kwalifikacji, doświadczenia zawodowego, uzdolnień i zainteresowań, 4) organizowaniu szkoleń zawodowych i przekwalifikowań dla osób niepełnosprawnych; 5) współpracy samorządu powiatowego z samorządami gminnymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie rehabilitacji zawodowej; 6) zawieraniu umów z pracodawcami zatrudniającymi osoby niepełnosprawne w ramach przystosowań bądź wyposażenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych; 7) udzielaniu osobom niepełnosprawnym jednorazowej pomocy finansowej na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej; 8) współpracy i koordynacji działań pomiędzy Zespołem Szkół Specjalnych, Środowiskowym Domem Samopomocy, Warsztatem Terapii Zajęciowej oraz Zakładem Aktywności Zawodowej, 9) pozyskiwaniu środków unijnych w celu organizacji działań wspierających podniesienie kompetencji zawodowych osób niepełnosprawnych. 3. Zadaniem Programu w zakresie edukowania społeczeństwa w kierunku przeciwdziałania niepełnosprawności i dyskryminacji osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, jest: 1) systematyczne dokonywanie rozeznania w zakresie liczby dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wymagających odmiennego procesu dydaktyczno wychowawczego; 2) uświadamianie dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej ich praw i obowiązków; 3) podjęcie działań mających na celu zrozumienie problemu bycia osobą niepełnosprawną; 4) wspieranie inicjatyw związanych z organizowaniem imprez integracyjnych, zagwarantowanie niezbędnych warunków do przeprowadzenia poszczególnych imprez; 5) wspieranie różnych form edukacji dorosłych osób niepełnosprawnych. 10

4. Zadaniem Programu w zakresie integracji działań organizacji pozarządowych z działaniami samorządu lokalnego, jest: 1) upowszechnienie znaczenia organizacji pozarządowych w działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, organizowanie i współorganizowanie konferencji, sympozjów i spotkań władz samorządu lokalnego z organizacjami pozarządowymi; 2) rozpowszechnienie informacji o działalności organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych w prasie lokalnej i mediach; 3) współdziałanie Powiatowej Społecznej Rady do Spraw Osób Niepełnosprawnych z organizacjami pozarządowymi; Rozdział III Realizatorzy Programu i ich kompetencje 5 1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie: 1) współpracuje z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych; 2) aktualizuje i realizuje, zgodne ze strategią województwa, powiatowe programy działań na rzecz, osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych; 3) podejmuje działania zmierzające do ograniczania skutków niepełnosprawności; 4) dofinansowuje w części koszty tworzenia i działalności warsztatów terapii zajęciowej; 5) rozpatruje wnioski kwalifikacyjne i dofinansowuje uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych osób niepełnosprawnych i ich opiekunów; 6) dofinansowuje sport, kulturę, rekreację i turystykę osób niepełnosprawnych; 7) dofinansowuje zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym; 8) dofinansowuje likwidację barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych; 9) dofinansowuje zadania dotyczące rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej poprzez: a) turnusy rehabilitacyjne, b) likwidację barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, 11

c) zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, d) sport, kulturę, turystykę i rekreację dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w postaci min. zajęć rehabilitacyjno-usprawniających. 2. Powiatowy Urząd Pracy: 1) opracowuje we współpracy z Powiatowym Centrum, samorządem lokalnym program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych; 2) współpracuje z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji zawodowej; 3) współpracuje z organami rentowymi; 4) współpracuje z właściwym terenowo inspektoratem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy osób niepełnosprawnych; 5) prowadzi pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie; 6) kieruje osoby niepełnosprawne, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej; 7) prowadzi doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne; 8) inicjuje, organizuje i finansuje szkolenia bezrobotnych osób niepełnosprawnych lub innych osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i nie pozostających w zatrudnieniu, a zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy. 3. Starosta: 1) udziela osobom niepełnosprawnym jednorazowej pomocy finansowej na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej; 2) dofinansowuje do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności gospodarczej albo rolniczej prowadzonej przez osoby niepełnosprawne; 3) zwraca pracodawcom koszty poniesione w związku z wyposażeniem nowych, przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy i niepozostających w 12

zatrudnieniu, skierowanych przez powiatowy urząd pracy; 4) refunduje pracodawcom koszty szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych.; 5) powołuje członków powiatowych społecznych rad do spraw osób niepełnosprawnych; 6) po uzyskaniu zgody wojewody powołuje i odwołuje powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz przedkłada wojewodzie informacje o realizacji zadań. 4. Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych: 1) określa zadania, na które, przeznacza środki przyznane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 2) inspiruje przedsięwzięcia zmierzające do integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz realizacji praw osób niepełnosprawnych, 3) opiniuje projekty powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych, 4) ocenia realizację programów, 5) opiniuje projekty uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych. 5. Zarząd Powiatu przedstawia Prezesowi Zarządu PFRON sprawozdania rzeczowo- finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu środków. Rozdział IV Postanowienia końcowe Głównym założeniem Programu jest stworzenie osobom niepełnosprawnym, zarówno dorosłym jak i dzieciom możliwości korzystania w pełni z dóbr społeczno-ekonomicznych powiatu. 1. Realizacja Programu odbywać się będzie w oparciu o wykaz projektów stanowiących załącznik do Programu. 2. Wysokość środków na realizację Programu określone są każdego roku w budżecie powiatu brodnickiego. 3. Tryb i sposób sprawozdania z realizacji Programu określa Zarząd Powiatu. 13

Załącznik do Powiatowego Programu Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Wykaz projektów wraz z ogólnym harmonogramem realizacji Nazwa projektu Planowane zadania Okres realizacji Integracja działań organizacji pozarządowych z działaniami samorządu lokalnego 1. Upowszechnienie znaczenia organizacji pozarządowych w działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych 2. Organizowanie i współorganizowanie konferencji, sympozjów i spotkań władz samorządowych z organizacjami pozarządowymi. od Do Edukowanie społeczeństwa idące w kierunku przeciwdziałania niepełnosprawności i dyskryminacji osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. 3. Rozpowszechnienie informacji o działalności organizacji pozarządowych w prasie lokalnej, mediach oraz Internecie. 4. Współdziałanie Powiatowej Społecznej rady do Spraw Osób Niepełnosprawnych z organizacjami pozarządowymi 1. Systematyczne dokonywanie rozeznania w zakresie liczby dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wymagających odmiennego procesu dydaktyczno- wychowawczego 2. Uświadomienie dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej ich praw i obowiązków 3. Podjęcie działań mających na celu zrozumienia problemu bycia osobą niepełnosprawną 4. Wsparcie inicjatyw związanych z organizowaniem imprez integracyjnych, zagwarantowanie niezbędnych warunków do przeprowadzenia poszczególnych imprez. 14

5. Wspieranie różnych form edukacji dorosłych osób niepełnosprawnych Rehabilitacja zawodowastworzenie warunków do aktywizacji zawodowej, zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu niepełnosprawnych 1. Rozpowszechnienie ofert związanych z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych w formie ulotek, broszur, na tablicy ogłoszeń oraz w Internecie; 2. Promowanie wśród pracodawców zatrudniania osób niepełnosprawnych; 3. Wsparcie i prowadzenie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiającego osobom niepełnosprawnym ustalenie ich kwalifikacji, doświadczenia zawodowego, uzdolnień i zainteresowań (utworzenie bazy danych dotyczącej poszukujących pracy osób niepełnosprawnych); 4. Organizowanie szkoleń zawodowych i przekwalifikowań dla osób niepełnosprawnych; 5. Współpraca samorządu powiatowego z samorządami gminnymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie rehabilitacji zawodowej; 6. Zawieranie umów z pracodawcami zatrudniającymi osoby niepełnosprawne w ramach przystosowania bądź wyposażenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych; 7. Udzielenie osobom niepełnosprawnym jednorazowej pomocy finansowej na podjecie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej; 8. Współpraca i koordynacja działań pomiędzy ZSS, ŚDS, WTZ oraz ZAZ 9. Pozyskiwanie środków unijnych w celu organizacji działań wspierających podniesienie kompetencji zawodowych osób niepełnosprawnych 15

Rehabilitacja społeczna 1. Zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny 1. Zwiększenie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny 2. Dążenie do ścisłej współpracy służby medycznej, rehabilitantów z osobą niepełnosprawną w zakresie odpowiedniego doboru sprzętu rehabilitacyjnego 3. Rozpowszechnienie wśród niepełnosprawnych mieszkańców Powiatu Brodnickiego w formie broszur, ulotek informacji o dostępnym sprzęcie rehabilitacyjnym 4. Organizowanie pokazów i prezentacji sprzętu rehabilitacyjnego ułatwiającego codzienne życie osób niepełnosprawnych 5. Doposażenie placówek zajmujących się rehabilitacją osób niepełnosprawnych w odpowiedni sprzęt rehabilitacyjny Likwidacja barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się. 1. Systematyczne dostosowanie mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych- likwidacja barier. 2. Systematyczna informacja za pomocą ośrodków pomocy społecznej, broszur oraz ulotek o możliwościach korzystania z likwidacji barier przez mieszkańców powiatu. 3. Stworzenie przyjaznego osobom niepełnosprawnym otoczenia zewnętrznego- likwidacja barier. 3. Stworzenie warunków do pełnienia uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu kulturalnym, sporcie, rekreacji i turystyce. 4. Zorganizowanie dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych przewozu bariery transportowe. 1. Promowanie sportu, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych min. przez organizację zajęć rehabilitacyjno- usprawniających przeznaczonych dla niepełnosprawnych dzieci i młodzieży 2. Współpraca lokalnych władz samorządowych z organizacjami pozarządowymi w ramach działań integracyjnych dla mieszkańców Powiatu Brodnickiego 3. Umożliwienie udziału osób niepełnosprawnych we wszystkich działaniach kulturalnych na terenie powiatu. 4. Rozpowszechnienie informacji o imprezach kulturalnych dla pełnosprawnych jak i niepełnosprawnych mieszkańców w prasie i telewizji lokalnej, Internecie 16

4. Wspieranie działalności warsztatu terapii zajęciowej i środowiskowego domu samopomocy jako placówki stwarzającej osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. 1. Współpraca władz lokalnych z WTZ i ŚDS 2. Integracja uczestników WTZ i ŚDS z mieszkańcami powiatu 5. Wsparcie aktywnej formy rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku- turnusy rehabilitacyjne. 1. Rozpowszechnienie informacji o turnusach rehabilitacyjnych wśród mieszkańców powiatu. 2. Pozyskiwanie informacji od uczestników turnusu o warunkach lokalnych i rehabilitacji w ośrodkach w celu wyeliminowania nieuczciwych oferentów. 17