PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Dokument z posiedzenia 12.1.2015 B8-0033/2015 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu w sprawie sytuacji w Libii (2014/3018(RSP)) Javier Couso Permuy, Sabine Lösing, Patrick Le Hyaric, Fabio De Masi, João Ferreira, Miguel Viegas, Inês Cristina Zuber, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina, Younous Omarjee, Kostas Chrysogonos, Georgios Katrougkalos, Kostadinka Kuneva, Sofia Sakorafa, Lidia Senra Rodríguez, Marie-Christine Vergiat w imieniu grupy GUE/NGL RE\1045740.doc PE547.456v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności
B8-0033/2015 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Libii (2015/3018(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając poświęcone Libii rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 16 września 2011 r. (S/RES/2009(2011)), z dnia 17 marca 2011 r. (S/RES/1973(2011)), z dnia 31 października 2011 r. (S/RES/2017(2011)), z dnia 2 grudnia 2011 r. (S/RES/2022(2011)), z dnia 12 marca 2012 r. (S/RES/2040(2012)) oraz z dnia 27 sierpnia 2014 r. (S/RES/2174(2014)), uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 23 czerwca 2014 r., 15 sierpnia 2014 r. oraz 20 października 2014 r. w sprawie Libii, uwzględniając mianowanie w dniu 14 sierpnia 2014 r. Bernardina Leóna na nowego specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. Libii, uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 4 października i 6 listopada 2014 r. w sprawie Libii, uwzględniając wspólne oświadczenie specjalnych wysłanników ds. Libii z ramienia Ligi Państw Arabskich, Unii Europejskiej, Francji, Niemiec, Włoch, Malty, Hiszpanii, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych z dnia 26 lipca 2014 r. w sprawie Libii, uwzględniając swoje rezolucje z dni 15 września 2011 r. 1 i 18 września 2014 r. 2 w sprawie sytuacji w Libii, uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i protokoły dodatkowe do nich z 1977 r. oraz zobowiązanie stron konfliktu zbrojnego do przestrzegania i dbania o przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego w kaŝdych okolicznościach, uwzględniając oświadczenia misji wsparcia ONZ w Libii (UNSMIL), wspólne raporty z dnia 4 września 2014 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Libii oraz aktualizację informacji z dnia 23 grudnia 2014 r. sporządzoną przez UNSMIL oraz Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka w sprawie naruszania międzynarodowych prawa człowieka i prawa humanitarnego w trakcie obecnych brutalnych wydarzeń w Libii, uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe skutkiem interwencji NATO w Libii, w tym wysłania do tego kraju specjalnej brytyjskiej jednostki antyterrorystycznej SAS w 2011 r., były ofiary 1 Dz.U. C 051 E z 22.2.2013, s. 114. 2 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0028. PE547.456v01-00 2/8 RE\1045740.doc
wśród niewinnej ludności cywilnej, kryzys humanitarny i znaczne zniszczenia, co doprowadziło do całkowitej destabilizacji państwa libijskiego i wojny domowej, która wciąŝ trwa; mając na uwadze, Ŝe eskalacja przemocy doprowadziła Libię do stanu chaosu i powszechnej wojny; B. mając na uwadze, Ŝe przymierze zbrojnej grupy Libya Dawn sprawuje kontrolę nad znaczną częścią zachodniej Libii, w tym nad Misratą i Trypolisem; mając na uwadze, Ŝe zbrojne bitwy między libijskimi frakcjami politycznymi, które trwają niemal nieprzerwanie od lipca 2014 r. w Trypolisie, Bengazi i innych częściach kraju, skutkują dalszym pogorszeniem warunków Ŝycia, wysiedleniami i coraz większą liczbą ofiar śmiertelnych, w tym dzieci; C. mając na uwadze, Ŝe kaŝdy z dwóch rywalizujących ze sobą rządów utrzymuje, Ŝe jest tym prawowitym: Powszechny Kongres Narodowy, wybrany w 2012 r. i mający siedzibę w Trypolisie, oraz Izba Reprezentantów wybrana w czerwcu 2014 r., która przeniosła się do Tobruku po przejęciu przez bojówki kontroli nad dwoma największymi miastami w kraju oraz która uznawana jest przez większość wspólnoty międzynarodowej; mając na uwadze, Ŝe w listopadzie 2014 r. libijski Sąd NajwyŜszy orzekł, Ŝe wybory przeprowadzone w czerwcu 2014 r., wyniku których powołano Izbę Reprezentantów, są niewaŝne; mając na uwadze, Ŝe Izba Reprezentantów podwaŝyła to orzeczenie, twierdząc, Ŝe sędziowie w Trypolisie działali pod naciskiem ze strony bojówek Libya Dawn i postanowiła nie uznać tego orzeczenia; D. mając na uwadze, Ŝe rząd w Trypolisie oskarŝa Egipt, Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie o popieranie jego rywali w Tobruku, między innymi poprzez przeprowadzanie ataków powietrznych; mając na uwadze, Ŝe rząd w Tobruku utrzymuje, Ŝe Turcja i Katar wspierają islamskie bojówki; E. mając na uwadze, Ŝe nadal w całym kraju mają miejsce konflikty zbrojne i inne akty przemocy, a takŝe akty łamania międzynarodowych praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego i związane z tym naduŝycia, doprowadzając do setek ofiar śmiertelnych, masowych przesiedleń i kryzysu humanitarnego na wielu obszarach; F. mając na uwadze, Ŝe jeśli nie dojdzie do kompromisu i nie rozpocznie się proces pojednania, zagroŝona jest jedność państwa libijskiego oraz istnieje realne ryzyko, Ŝe od państwa odłączą się co najmniej trzy regiony (Fezzan, Cyrenajka i Trypolitania); G. mając na uwadze, Ŝe Narodom Zjednoczonym udało doprowadzić do tego, Ŝe wszystkie strony, niechętnie, ale zgodziły się zasiąść przy negocjacyjnym stole, jednak spotkanie, które miało odbyć się w dniu 5 stycznia 2015 r. zostało przełoŝone bez określenia jego kolejnej daty; mając na uwadze, Ŝe na szczycie w sprawie pokoju i bezpieczeństwa, który odbył się w Dakarze pod koniec grudnia 2014 r. i w czasie którego dyskutowano na temat sytuacji w Libii, obecnych było tylko trzech szefów państw; H. mając na uwadze, Ŝe Francja ogłosiła, Ŝe rozwaŝa nową interwencję wojskową w Libii; mając na uwadze, Ŝe w dniu 19 grudnia 2014 r. na posiedzeniu G5 państw regionu Sahelu (Czad, Niger, Mali, Mauretania i Burkina Faso) wezwano Narody Zjednoczone RE\1045740.doc 3/8 PE547.456v01-00
do utworzenia sił międzynarodowych; mając na uwadze, Ŝe rząd Libii z siedzibą w Tobruku zwrócił się do Ligi Państw Arabskich o pomoc, odrzucił jednak zachodnią interwencję wojskową; mając na uwadze, Ŝe kraje sąsiednie, takie jak Algieria, są przeciwne jakiejkolwiek przyszłej zbrojnej interwencji w Libii; I. mając na uwadze, Ŝe w dniu 4 stycznia 2015 r. libijski samolot wojskowy sił sprzymierzonych z uznanym na arenie międzynarodowej rządem zbombardował eksploatowanego przez Grecję tankowca zakotwiczonego w pobliŝu wybrzeŝa, a w wyniku tego ataku zginęło dwóch członków załogi; mając na uwadze, Ŝe w grudniu 2014 r. rakiety kontrolowane przez siły Libya Dawn uderzyły w terminal ropy naftowej w największym porcie naftowym Es Sridr, w wyniku czego terminal stanął w płomieniach; J. mając na uwadze, Ŝe w grudniu 2014 r. UE nałoŝyła na wszystkie libijskie linie lotnicze zakaz przelotów przez przestrzeń powietrzną UE ze względu na problemy związane z bezpieczeństwem statków powietrznych; mając na uwadze, Ŝe w dniu 6 stycznia 2015 r. tureckie linie lotnicze, będące ostatnim przedsiębiorstwem oferującym przeloty do Libii, odwołały wszystkie loty do tego kraju; K. mając na uwadze, Ŝe w dniu 30 grudnia 2014 r. doszło do ataku terrorystycznego wymierzonego w hotel w Tobruku, w którym obradowała Izba Reprezentantów; mając na uwadze, Ŝe Libijska Rada Narodowa ds. Wolności Obywatelskich i Praw Człowieka zaprzestała działalności w listopadzie 2014 r.; mając na uwadze, Ŝe we wrześniu 2014 r. doszło do włamań do archiwów głównych instytucji rządowych w Trypolisie, a wiele akt zabranych zostało do Misraty przez siły Libya Dawn, w tym archiwa ministerstwa sprawiedliwości, ministerstwa obrony i ministerstwa spraw wewnętrznych; L. mając na uwadze, Ŝe w dniu 11 października 2014 r. wybuchły ostre walki w górach DŜabal Nafusa, w południo-zachodnim rejonie Warszafana, gdy zbrojne ugrupowania z Zintan rozpoczęły ostrzeliwanie i oblęŝenie miast Kilka i Al-Qal a; mając na uwadze, Ŝe bojownicy przejęli kontrolę nad miastem Kilka pod koniec listopada 2014 r.; mając na uwadze, Ŝe w południowej części Libii równieŝ doszło do przemocy, zwłaszcza na początku października 2014 r., gdy walki wybuchły w Aubari, głównie między zbrojnymi ugrupowaniami ze społeczności Tebu i Tuareg; mając na uwadze, Ŝe ogólna sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w kraju równieŝ się pogorszyła, doszło bowiem do zamachów bombowych dokonanych przy uŝyciu samochodu-pułapki w Al-Baida i w Tobruku; M. mając na uwadze, Ŝe pod koniec sierpnia i na początku października 2014 r. siły Libya Dawn rozpoczęły szeroko zakrojoną operacją przeciwko bojówkom Warszafana; mając na uwadze, Ŝe według doniesień obie strony przystąpiły do masowych ostrzeliwań; mając na uwadze, Ŝe w wyniku ostrzeliwania zginęło ponad 100 osób i doszło do kryzysu humanitarnego, w którym co najmniej na 120 000 szacuje się liczbę osób, które zostały wewnętrznie przesiedlone w grudniu 2014 r. w zachodniej części kraju, a dramatyczny niedobór Ŝywności i środków medycznych jest powszechny; mając na uwadze, Ŝe według doniesień pod koniec listopada 2014 r. w górach DŜabal Nafusa (zachodnia Libia) zabitych zostało ponad 170 osób, a od połowy października do połowy grudnia w Bengazi (wschodnia Libia) zabitych zostało około 450 osób, a w PE547.456v01-00 4/8 RE\1045740.doc
Aubari (południowa Libia) ponad 140 osób; N. mając na uwadze, Ŝe tymczasem broń dostarczana tzw. rebeliantom rozprzestrzeniła się po całej Afryce Północnej i była stosowana w konfliktach oraz w celu destabilizacji w krajach takich jak Republika Środkowoafrykańska, Mali i Syria, a takŝe pojawiła się w Algierii; O. mając na uwadze, Ŝe bojówki w Darnie i Syrcie juŝ wyraziły solidarność z Państwem Islamskim; mając na uwadze doniesienia o tym, Ŝe niektóre obozy szkoleniowe Państwa Islamskiego znajdują się we wschodniej i południowej Libii; mając na uwadze, Ŝe specjalny przedstawiciel Sekretarza Generalnego ONZ ds. Libii Bernardino León oświadczył, Ŝe pomimo tego, Ŝe wojna w Libii nie toczy się między grupami islamskimi i nieislamskimi, tylko raczej między plemionami, bojówki w Trypolisie i Misracie wydają się mieć silne powiązania z Państwem Islamskim; mając na uwadze, Ŝe dodał on równieŝ, Ŝe jeśli konflikt będzie nadal toczył się w tym kraju, prawdopodobnie powstaną nowe obozy szkoleniowe Państwa Islamskiego; P. mając na uwadze, Ŝe uzbrojeni męŝczyźni dopuścili się aktów wandalizmu w meczetach w Trypolisie; mając na uwadze doniesienia o porwaniu w dniu 3 stycznia 2015 r. 20 chrześcijan koptyjskich; Q. mając na uwadze, Ŝe członkowie NATO gremialnie poparli w 2011 r. jedną stronę wojny domowej w konflikcie libijskim co jest naruszeniem prawa międzynarodowego twierdząc, Ŝe strefa zakazu lotów i dostarczanie broni (tak zwanym) rebeliantom będą zgodne z koncepcją obowiązku ochrony (R2P); R. mając na uwadze, Ŝe UNSMIL szacuje równieŝ, Ŝe co najmniej 100 000 Libijczyków zostało wewnętrznie przesiedlonych w wyniku walk, a dalsze 150 000, w tym wielu pracowników migrujących, opuściło kraj w poszukiwaniu schronienia za granicą; S. mając na uwadze, Ŝe wielu migrantów, zwłaszcza tych z Afryki Subsaharyjskiej, pada ofiarą arbitralnych zatrzymań ze strony róŝnych ugrupowań zbrojnych; mając na uwadze, Ŝe według doniesień setki migrantów i uchodźców uciekających z Libii przed przemocą zginęły podczas prób przedostania się do Europy przez Morze Śródziemne; mając na uwadze, Ŝe według Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) na Morzu Śródziemnym śmierć poniosło ponad 3 419 osób, z których wiele wyruszyło z Libii; T. mając na uwadze, Ŝe nadal obowiązuje nałoŝone w 2011 r. przez Radę Bezpieczeństwa ONZ międzynarodowe embargo na dostawy broni do Libii; mając na uwadze, Ŝe chociaŝ embargo nadal obowiązuje, członkowie i sojusznicy NATO (tj. USA, Francja, Zjednoczone Królestwo, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie) i m.in. kanadyjskie przedsiębiorstwo Aeryon Labs Inc. 1 złamali to embargo; mając na uwadze, Ŝe bez względu na embargo trwa napływ broni do Libii; 1 Kanadyjskie przedsiębiorstwo Aeryon Labs Inc. dostarczało Libii drony Aeron Scout, których uŝywano, aby pomóc rebeliantom libijskim podąŝającym do Trypolisu. Szkolenie z zakresu obsługi dronów zostało przeprowadzone przez prywatne przedsiębiorstwo Zariba Security Corporation. Zob. http://www.aeryon.com/news/pressreleases/271-libyanrebels.html. RE\1045740.doc 5/8 PE547.456v01-00
U. mając na uwadze, Ŝe UE ustanowiła w maju 2013 r. misję graniczną UE dla Libii (EUBAM), aby wspierać wojskowo władze libijskie w zakresie ochrony i kontroli granic; mając na uwadze, Ŝe głównymi celami tej misji są zapobieganie napływowi uchodźców i emigrantów do Europy oraz przekazanie pól i instalacji naftowych pod kontrolę państwa; mając na uwadze, Ŝe ze względu na koszt wynoszący 30 mln EUR EUBAM Libia jest najdroŝszą misją, jaką kiedykolwiek uruchomiła UE; mając na uwadze, Ŝe połowa budŝetu jest wydawana na prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się ochroną; V. mając na uwadze nasilające się walki o magazyny ropy i porty wydobycia ropy, toczące się w bogatej w złoŝa ropy wschodniej części kraju, w której znajdują się dziesiąte największe na świecie znane złoŝa ropy będące jednocześnie największymi złoŝami w Afryce; mając na uwadze, Ŝe 80% PKB Libii jest uzaleŝnione od sektora naftowego; mając na uwadze, Ŝe przed interwencją NATO produkcja ropy wynosiła 1,6 mln baryłek dziennie, natomiast po interwencji spadła do poniŝej 200 000 baryłek dziennie, następnie w październiku 2014 r. wzrosła do 800 000 baryłek dziennie, a obecnie wynosi około 350 000 baryłek dziennie i prawdopodobnie znacznie jeszcze się obniŝy; 1. ponownie potępia interwencję zbrojną w Libii przeprowadzoną przez Francję, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone i Kanadę pod auspicjami NATO, która doprowadziła do obecnej sytuacji; 2. zdecydowanie sprzeciwia się wszelkim dalszym zewnętrznym interwencjom wojskowym w tym kraju; podkreśla jednak, Ŝe konieczne jest, by wszystkie strony przystąpiły do pokojowego dialogu politycznego; wzywa wszystkie strony do uzgodnienia, Ŝe natychmiastowe zawieszenie broni oraz zaprzestanie walk będzie warunkiem przystąpienia do dialogu politycznego z udziałem wszystkich stron pod przewodnictwem Libii, aby rozpocząć proces pojednania i przywrócić stabilność w kraju; 3. jest głęboko zaniepokojony aktualnym rozpadem ekonomicznym i politycznym kraju, pogarszającym i tak juŝ niepewną sytuację ludności; ponownie zapewnia o swoim zaangaŝowaniu w suwerenność, niepodległość i integralność terytorialną Libii; 4. potwierdza swoje poparcie dla niezbywalnego prawa wszystkich narodów do dostępu do zasobów występujących w ich kraju i do ich kontrolowania; potępia w związku z tym ataki na istotną infrastrukturę naftową, która ma podstawowe znaczenie dla zasobności Libijczyków; przypomina, Ŝe libijska ropa naleŝy do narodu libijskiego i nie powinna być przedmiotem manipulacji Ŝadnej z grup; 5. ubolewa nad narastającą przemocą w Libii; potępia stosowanie przemocy, wskutek którego wielu cywili zostało rannych i poniosło śmierć, a takŝe wielu zostało przesiedlonych; apeluje o rozliczenie osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka lub naruszanie międzynarodowego prawa humanitarnego za ich czyny; 6. wzywa wszystkie strony do zaprzestania łamania prawa międzynarodowego, zwłaszcza do połoŝenia kresu wszystkim aktom, które mogą zaliczać się do zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w tym ataków bez rozróŝnienia, ataków na placówki medyczne, wymuszonych zaginięć, morderstw, brania zakładników, tortur i innych PE547.456v01-00 6/8 RE\1045740.doc
form znęcania się; 7. przypomina wszystkim stronom zaangaŝowanym w walki w Libii, Ŝe podlegają odpowiednim przepisom międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego; przypomina, Ŝe wszystkie strony muszą przestrzegać zakazu bezpośrednich ataków wymierzonych w cywili i obiekty cywilne, takie jak szpitale, szkoły, lotniska i porty; 8. zachęca kraje regionu, Ligę Państw Arabskich i Unię Afrykańską do poparcia natychmiastowego zaprzestania wrogich działań i konstruktywnego zaangaŝowania się w celu wypracowania rozwiązania; popiera w związku z tym inicjatywy takie jak ta w Algierii w partnerstwie z sąsiadami Libii w celu rozpoczęcia dialogu narodowego między walczącymi stronami; 9. zachęca zwłaszcza kraje regionu Sahelu oraz kraje Maghrebu i Maszreku do skoordynowania ich starań w celu niedopuszczenia do przekraczania granic przez grupy terrorystyczne w poszukiwaniu miejsc schronienia w regionie Sahelu; wzywa te państwa do wzmocnienia współpracy i koordynacji w celu opracowania pluralistycznych i skutecznych strategii zapobiegania ekspansji tych grup oraz rozprzestrzenianiu wszelkiego rodzaju broni i rozwoju międzynarodowej przestępczości zorganizowanej w regionie; 10. apeluje o zaprzestanie wszelkiego eksportu broni oraz jej dostaw do Libii i do całego regionu, o zaprzestanie eksportu broni do krajów Zatoki Perskiej oraz o zaprzestanie finansowania przez kraje Zatoki Perskiej, w tym pośrednio przez kraje zachodnie, wszelkich bojówek, co oznacza w szczególności zaprzestanie nabywania ropy naftowej pochodzącej z pól naftowych kontrolowanych przez bojówki; apeluje o dochodzenie w sprawie łamania embarga na dostawy broni nałoŝonego na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1970; 11. przypomina, Ŝe Unia Europejska, wiele jej państw członkowskich i Stany Zjednoczone, które przez dziesięciolecia popierały Kaddafiego, a później wojskową interwencję NATO w Libii, ponoszą szczególną odpowiedzialność za obecną sytuację w Libii; 12. wyraŝa głębokie zaniepokojenie kryzysem humanitarnym w Libii, który zmusił tysiące uchodźców do ucieczki z kraju; zachęca Radę, Komisję i wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel do udostępnienia wszelkich niezbędnych zasobów finansowych i ludzkich w celu pomocy uchodźcom; podkreśla konieczność zapewnienia odpowiedniej pomocy humanitarnej osobom przesiedlonym; 13. wzywa UE do natychmiastowej zmiany jej polityki wobec uchodźców z Afryki Północnej; potwierdza swoje stanowisko przeciwko agencji Frontex i uwaŝa, Ŝe zgodnie z zasadą non-refoulement zapisaną w art. 19 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej działania tej agencji nie mogą skutkować odsyłaniem osób do Libii lub do innego kraju, gdzie grozi im śmiertelne niebezpieczeństwo; 14. wzywa UE do powstrzymania działań misji EUBAM Libia, poniewaŝ prowadzą one do dalszej militaryzacji granicy libijskiej i prowadzą do śmierci uchodźców; uwaŝa, Ŝe UE musi wysyłać do Libii jedynie pomoc humanitarną i cywilną; RE\1045740.doc 7/8 PE547.456v01-00
15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, przewodniczącym parlamentów państw członkowskich, misji EUBAM Libia, UNSMIL oraz rządowi i Izbie Reprezentantów Libii. PE547.456v01-00 8/8 RE\1045740.doc