Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe RADKOM Sp. z o.o. Kompostowanie w tunelach z mechanicznym przerzucaniem i napowietrzaniem a parametry produktu końcowego. Poznań, październik r. 1 2
W Zakładzie Utylizacji OdpadówKomunalnych PPUH RADKOM Sp. z o.o. stosowana jest technologia BIOFIX, o łącznej wydajności 55 000 Mg/rok, pozwala na kompostowanie odpadów organicznych z selektywnej zbiorki odpadów zielonych jak również frakcji organicznej, mechanicznie wydzielonej z odpadów komunalnych zmieszanych, w jednej hali jednakże z wykluczeniem możliwości mieszania się podczas procesu. 3 Zastosowana technologia składa się z: zamkniętej hali w konstrukcji żelbetowej posiadająca 8 tuneli kompostujących zaopatrzonych w system kierowania procesem w oparciu o pomiar tlenu i temperatury (napowietrzanie) wraz z recyrkulacją wody procesowej; automatycznego systemu załadunku; automatycznego systemu przerzucania wraz z nawilżaniem przetwarzanego materiału; automatycznego systemu wyładunku. 4
6 tuneli przeznaczonych jest do kompostowania frakcji organicznej wydzielonej mechanicznie z odpadów komunalnych zmieszanych, natomiast pozostałe 2 do kompostowania odpadów zielonych z selektywnej zbiórki. 5 Frakcja organiczna (0-80 mm) wydzielona mechanicznie z odpadów komunalnych zmieszanych przebywa w tunelach kompostujących przez około 22-26 dni. Materiał jest przerzucany średnio co 3 dni. Jednocześnie podczas przerzucania materiał zostaje rozluźniony, napowietrzony oraz dostarczana jest odpowiednia ilość wody w celu zapewnienia optymalnych warunków procesu kompostowania. 6
7 Po 22-26 dniach materiał jest wyładowywany z tuneli kompostujących, przez przerzucarkę BIOFIX, jest transportowany za pomocą przenośników taśmowych na znajdujący się na zewnątrz hali przenośnik obrotowy, który tworzy z tego materiału półkoliste pryzmy. 8
9 Następnie ładowarką kołową materiał jest przewożony na plac dojrzewania znajdujący się w bezpośredniej bliskości hali intensywnego kompostowania. Plac dojrzewania składa się z 5 pól, na których usypywane są pryzmy materiału do dojrzewania. Usypaną pryzmę po 7 do 14 dniach(średnio 10 dni) przerzuca się ładowarką na sąsiednie pole usypując nową pryzmę, powodując jednocześnie rozpulchnianie materiału i jego napowietrzenie. Po czterokrotnym przerzuceniu pryzm (około 40 dni) proces dojrzewania uznaje się za zakończony. 10
W wyniku procesu otrzymywany jest STABILIZAT odpad o kodzie 19 05 99 inne nie wymienione odpady. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012r w sprawie mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (Dz. U. 2012 poz. 1052), sprawdzane są parametry stabilizatu określone w 6.1. Badania oraz pobór prób wykonywane są przez zewnętrzne akredytowane laboratorium. Po otrzymaniu wyników badań potwierdzających spełnienie stawianych wymagań odpady są przesiewane na sicie o prześwicie oczek o wielkości do 20 mm, a następnie klasyfikowane jako odpad o kodzie 190503 - kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania) i stosowany jest do odzysku na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne jako bieżące okrywy rekultywacyjne skarp. 11 Wynikibadańodpadu190599 Data 10.2012 11.2012 12.2012 02.2013 03.2013 04.2013 05.2013 06.2013 07.2013 08.2013 09.2013 10.2013 Strata prażenia 20,9 20,94 16,84 17,7 15,9 18,2 26,4 20,6 17,0 16,4 20,2 24,3 Węgiel organiczny 13,31 9,63 7,71 6,71 11,2 10,0 8,80 6,82 8,20 6,40 2,280 3,80 AT 4 5 +/- 1 3,4 +/-0,4 6,2 +/- 0,8 5,8 +/-0,7 12
Ze względu na brak przekroczeń, w ubiegłym roku, dopuszczalnych wartości straty prażenia oraz węgla organicznego w r. zmniejszono liczbę próbek do 4 w ciągu roku. Parametr Jednostka Wymagania Luty Maj Sierpień Strata prażenia % <35 13,4 25,3 29,8 Całkowity węgiel organiczny % <20 7,5 12,9 13,36 Aktywność oddychania AT 4 mgo 2 /g s.m. <10 9,2 23,2 14,1 13 Proces produkcji środka poprawiającego właściwości gleby o nazwie radkuś polega na kompostowaniu odpadów pochodzących z konserwacji terenów zielonych oraz selektywnie zebranej biomasy z przemysłu owocowo warzywnego. 14
Proces ten odbywa się z zastosowaniem: 1. technologii obejmującej intensywne kompostowanie i fazę końcowego dojrzewania w hali; 2. węzła przygotowania do dystrybucji obejmującego konfekcjonowanie z pakowaniem; 3. magazynowania całości wyprodukowanego środka poprawiającego właściwości gleby w budynku. 15 Dla zapewnienia odpowiednich warunków procesu kompostowania wydzielane są zanieczyszczenia, a następnie przygotowywany jest wsad składający się z mieszaniny poszczególnych rodzajów odpadów. Mieszanina ta powinna spełniać poniższe wymagania: zawartość substancji organicznej 40 70%; optymalny odczyn ph 6.5; wilgotność 50 55%; stosunekc/n25 35 optymalne wymiary cząstek 25 50mm. Tak przygotowany materiał kierowany jest poprzez specjalistyczną stację nadawczą, gdzie jest rozluźniany i nawilżany, do hali intensywnego kompostowania. Każdorazowo pracownicy zakładowego laboratorium sprawdzają czy materiał wejściowy spełnia w/w wymagania. 16
Opady zielone przygotowane do podania na kompostownię 17 Kompostowany materiał przebywa w tunelach przez okres ok. 54 dni, średnio co 6 dni jest przerzucany wówczas zostaje rozluźniony, napowietrzony oraz nawodniony. Po 8 10 tygodni materiał jest wyładowywany z tuneli, transportowany na zewnątrz hali, przesiewany na sicie o prześwicie oczek o wielkości do 20 mm, a następnie transportowany do zadaszonego magazynu. 18
Produktem finalnym procesu jest środek poprawiający właściwości gleby o nazwie radkuś. 19 Dnia 16 lipca roku PPUH RADKOM Sp. z o.o. otrzymało Decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi znak HORnn-8111-50/13 (14/70) udzielającą pozwolenia na wprowadzenie do obrotu organicznego środka poprawiającego właściwości gleby pn. radkuś. 20
21 22
Każda partia produktu jest badana pod kątem spełnienia wymagań jakościowych oraz dopuszczalnych wartości zanieczyszczeń, zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 2008r. nr 119 poz. 765 ze zmianami). Badania te prowadzonesą przez akredytowane laboratoria od 2010r. 23 Parametr Jednostka Deklarowana zawartość Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Substancja % (m/m) 25 33,1 37,0 34,6 36,8 30,6 24,7 33,5 organiczna Azot całkowity % (m/m) 0,9 1,76 1,91 1,59 1,88 1,27 1,02 1,48 Fosfor (P 2O 5) % (m/m) 0,4 0,75 0,72 0,66 0,79 0,48 0,51 0,63 Potas (K 2O) % (m/m) 1,0 2,01 2,26 2,21 2,38 1,36 1,54 1,76 ph 7-9 8,77 9,16 9,07 8,86 8,67 8,7 8,63 Chrom mg/kg s.m. < 100 42,9 62,6 85,6 96,1 100 39,0 23,0 Kadm mg/kg s.m. <5 1,36 1,51 1,36 1,28 2,07 1,33 0,523 Nikiel mg/kg s.m. <60 12,4 11,6 11,4 34,8 22,5 15,4 11,1 Ołów mg/kg s.m. <140 46,6 50,2 55,1 66,9 121 138 30,0 Rtęć mg/kg s.m. <2 0,186 0,171 0,128 0,180 0,229 0,122 0,061 Żywe jaja pasożytów jelitowych (Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp.) 0 0 0 0 0 0 0 0 Pałeczki Salmonella nieobecne nieobecne nieobecne nieobecne nieobecne nieobecne nieobecne nieobecne 24
Partia, która nie spełnia deklarowanych parametrów jest klasyfikowana jako odpad 19 05 03 -kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania) i stosowany jest do odzysku na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne jako bieżące okrywy rekultywacyjne skarp. 25 Obowiązek mechaniczno -biologicznego przetwarzania frakcji organicznej 0-80mm, wynikający z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012r. w sprawie mechaniczno biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów(dz. U. 2012 poz. 1052), powoduje zapychanie się perforowanych płyt w tunelach intensywnego kompostowania, a co za tym idzie zwiększenie wilgotności, która ma wpływ na parametr AT4. Parametr Jednostka Wymagania Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Aktywność oddychania AT 4 mgo 2/g s.m. <20 21,9 32,2 36,4 24,8 19,8 21,2 14,1 Wilgotność % 35-40 Przekroczenie AT 4 % 20 56-60 51-56 50-60 50 60 33-49 50 60 28-38 9,5 61 82 24-6 - Im wyższa wilgotność tym wyższy wynik parametru AT4 26
Aby zapobiec zapychaniu się płyt pracownicy Spółki oczyszczają kolejne tunele i na dnie każdego z nich kładą warstwę ochronną z pociętego drewna. Okres czyszczenia jednego tunelu trwa około dwóch miesięcy co wiąże się z wyłączeniem go z procesu MBP a tym samym zmniejsza się wydajność linii technologicznej. Dobrym rozwiązaniem tego problemu byłaby możliwość dodania frakcji 0-20 mm do drugiego etapu przetwarzania a mianowicie bezpośrednio do procesu dojrzewania. 27 Frakcja organiczna 0-80mm zawiera duże ilości materiałów ściernych (m. in. szkło i kamienie) co jest powodem awaryjności maszyn i urządzeń. Naprawy związane są z przestojem linii. Aby zapobiec tym sytuacjom próbujemy w jak największym stopniu wyeliminować szkło przed wejściem do procesu. 28
Zgodnie z polskim prawem istnieje niewiele metod odzysku odpadu o kodzie 19 05 03. Należą do nich: rekultywacja biologiczna zamkniętego składowiska lub jego części (tzw. okrywy rekultywacyjnej); wykonanie okrywy rekultywacyjnej (biologicznej). 29 Duża zawartość szkła i metali ciężkich w odpadzie 19 05 03 wyklucza możliwość stosowania odpadu do odzysku w procesie R10. 30
Dobrym rozwiązaniem byłoby także wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych pozwalających na składowanie stabilizatu bez ponoszenia opłaty za korzystanie ze środowiska lub do wykonania warstw izolacyjnych. 31 Do głównych problemów związanych z przewarzaniem odpadów zielonych i biodegradowalnychz selektywnej zbiórki należy okresowość (sezonowość) odpadów wejściowych a co za tym idzie niewłaściwy stosunek węgla do azotu. W celu rozwiązania powyższych problemów należy przede wszystkim systematycznie monitorować proces, dobierać odpowiednie proporcje odpadów kierowanych do kompostowania. 32
Duży problem stanowią także koszty związane z uzyskaniem pozwolenia na wprowadzenie do obrotu nawozów orazśrodków wspomagających uprawę roślin zgodnie z Ustawą o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007r. 33 Znaczący wpływ na parametry produktu końcowego ma: materiał wsadowy (odpowiedni dobór surowców); wilgotność (ciągła kontrola parametru); napowietrzanie (utrzymanie właściwej cyrkulacji powietrza w tunelach). 34
Kontakt: Nazwa: PPUH RADKOM Sp. z o.o. Adres: 26-600 Radom, ul. Witosa 76 Telefon: /48/ 384-76-06 Strona internetowa: E-mail: www.radkom.com.pl radkom@radkom.com.pl 35 Dziękuję za uwagę 36