WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY DLA KL. IV Dział 1. Poznajemy najbliższe otoczenie Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.8, 9.13 wymienia źródła informacji o przyrodzie; proponuje sposoby bezpiecznego spędzania przerw; wyjaśnia, na czym polega zachowanie asertywne (nie używając terminu asertywność ); form wypoczynku biernego i aktywnego zagadnień, które będzie miał możliwość poznania na lekcjach przyrody; wymienia elementy tworzące świat przyrody; opisuje sposób właściwego przygotowania miejsca do nauki; czynników pozytywnie i negatywnie wpływających na samopoczucie w szkole i w domu; skutecznego uczenia się; wyjaśnia, czym jest zdrowy styl życia i jakie zachowania należą do zdrowego stylu życia; wyjaśnia, dlaczego należy stosować różnorodne formy wypoczynku; wymienia osoby, do których może się zwrócić uczeń mający problemy w szkole opisuje wpływ hałasu na samopoczucie w szkole; charakteryzuje czynniki wpływające na tworzenie dobrej atmosfery w szkole i w domu Dział 2. Odkrywamy tajemnice warsztatu przyrodnika Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 1.6, 1.7, 1.8, 1.9, 2.1, 2.3, 2.4, 3.1, 4.1 wymienia elementy przyrody nieożywionej i ożywionej; podaje nazwy przyrządów służących do prowadzenia obserwacji w terenie; wymienia zmysły umożliwiające poznawanie otaczającego świata ; obiektów, które można obserwować za pomocą mikroskopu; podaje nazwy głównych kierunków geograficznych; rysuje różę głównych kierunków geograficznych; wymienia rodzaje map; wymienia wymienia składniki przyrody nieożywionej niezbędne do życia; podaje przykłady wytworów działalności człowieka; opisuje rolę poszczególnych zmysłów w poznawaniu świata; wymienia cechy przyrodnika; przyporządkowuje przyrząd do obserwowanego obiektu; rysuje różę głównych i pośrednich kierunków geograficznych; opisuje wymienia cechy ożywionych elementów przyrody; określa rolę obserwacji w poznawaniu przyrody; podpisuje na schemacie poszczególne części mikroskopu; wyjaśnia, co to jest widnokrąg; wyjaśnia, na czym polega orientowanie mapy; wyjaśnia pojęcie legenda mapy; podaje nazwy etapów rozwoju rośliny; rozpoznaje drzewa i krzewy rosnące w najbliższym otoczeniu; określa cel hodowli powiązań przyrody nieożywionej i ożywionej; planuje obserwację dowolnego obiektu lub organizmu w terenie; określa przeznaczenie poszczególnych części mikroskopu; określa warunki niezbędne do prowadzenia uprawy roślin; porównuje budowę zewnętrzną drzew, krzewów i roślin zielnych; stosuje angielskie skróty do zapisywania nazw głównych i pośrednich cech charakteru i zachowania, które ułatwiają lub utrudniają kontakty z rówieśnikami; objaśnia zasady zdrowego stylu życia wyjaśnia, w jaki sposób zmiana jednego elementu przyrody może wpłynąć na pozostałe wybrane elementy; wymienia nazwy przyrządów służących do prowadzenia obserwacji (odległych obiektów, głębin); wymienia nazwy kilku roślin leczniczych uprawianych w domu lub w ogrodzie; określa przeznaczenie poszczególnych rodzajów map.
zasady pielęgnacji roślin; dzieli rośliny na drzewa, krzewy i rośliny zielne; zwierząt hodowanych przez człowieka zasady pielęgnacji roślin; drzew, krzewów i roślin zielnych rosnących w ogrodach; opieki nad zwierzętami zwierząt; wyjaśnia, dlaczego nie wszystkie zwierzęta możemy hodować w domu kierunków geograficznych. Dział 3. Odkrywamy tajemnice zjawisk przyrodniczych Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 2.2, 3.2, 3.3, 3.9, 3.10, 3.11, 3.12, 3.13, 14.4 występowania wody w różnych stanach skupienia; odczytuje wskazania termometru; podaje nazwy przemian stanów skupienia wody; wymienia składniki pogody; rozpoznaje rodzaje opadów; odczytuje symbole umieszczone na mapie pogody; wyjaśnia pojęcia: wschód Słońca, zachód Słońca; wymienia daty rozpoczęcia kalendarzowych pór roku; zmian zachodzących w przyrodzie w poszczególnych porach roku opisuje budowę termometru; wymienia czynniki wywołujące topnienie, krzepnięcie parowanie i skraplanie; zapisuje temperaturę dodatnią i ujemną; podaje nazwy osadów atmosferycznych; podpisuje na rysunku kierunek wiatru; określa jednostki, w których wyraża się składniki pogody; wyjaśnia pojęcia: równonoc jesienna, równonoc wiosenna, przesilenie letnie, przesilenie zimowe; opisuje cechy pogody w poszczególnych porach roku wyjaśnia zasadę działania termometru; wymienia przyrządy służące do obserwacji meteorologicznych; opisuje sposób powstawania chmur; wyjaśnia, czym jest ciśnienie atmosferyczne; proponuje doświadczalne wykazanie istnienia ciśnienia atmosferycznego; opisuje zmiany temperatury powietrza w ciągu dnia; opisuje zmiany w pozornej wędrówce Słońca nad widnokręgiem w poszczególnych porach roku analizuje wpływ zmian temperatury powietrza na życie organizmów żywych; wykazuje związek pomiędzy porą roku a występowaniem określonego rodzaju osadów ; rozpoznaje rodzaje chmur; opisuje zmiany długości cienia w ciągu dnia; tworzy prognozę pogody dla wskazanej miejscowości na podstawie mapy pogody Dział 4. Odkrywamy tajemnice życia Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 4.1, 4.4, 4.5, 4.6, 4.11, 4.12, 4.14 Wskazuje charakterystyczne cechy przyrody ożywionej i wymienia czynności życiowe organizmów; podaje nazwy królestw opisuje hierarchiczną budowę organizmów wielokomórkowych; opisuje sposób wytwarzania pokarmu przez rośliny; określa rolę, opisuje obieg wody w przyrodzie; wyjaśnia różnice między opadami a osadami atmosferycznymi; rozpoznaje porę dnia na podstawie analizy schematu wędrówki Słońca nad widnokręgiem; wyjaśnia, od czego zależy długość cienia. uzasadnia potrzebę klasyfikacji organizmów;
nieożywionej; odróżnia organizmy jednokomórkowe od wielokomórkowych; opisuje wybrane czynności życiowe organizmów; przyporządkowuje podane organizmy do grup troficznych (samożywne, cudzożywne); wymienia, na podstawie ilustracji, charakterystyczne cechy drapieżników; organizmów i ich cechy; organizmów roślinożernych; wyjaśnia, na czym polega wszystkożerność; wyjaśnia, czym są zależności pokarmowe; charakteryzuje czynności życiowe organizmów; rozpoznaje na ilustracji wybrane organy/narządy; wyjaśnia pojęcia: organizm samożywny, organizm cudzożywny; wymienia cechy roślinożerców i mięsożerców; wymienia przedstawicieli pasożytów; wyjaśnia, co to jest sieć pokarmowa; rozpoznaje na ilustracji organizmy jednokomórkowe i organizmy wielokomórkowe jaką odgrywają w przyrodzie zwierzęta odżywiające się szczątkami glebowymi; wybiera zachowania dżdżownicy przyczyniające się do użyźniania gleby; wyjaśnia, na czym polega pasożytnictwo; układa łańcuch pokarmowy z podanych organizmów; podaje nazwy ogniw łańcucha pokarmowego nazewnictwa organizmów; pasożytnictwa w świecie roślin, grzybów, bakterii i protistów ; podaje przykłady obrony przed wrogami w świecie roślin i zwierząt; określa cechy charakterystyczne rozmnażania płciowego i bezpłciowego Dział 5. Odkrywamy tajemnice ciała człowieka Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 8.1 a), b), c), d), e), 8.2, 8.3, 8.4, 8.5, 8.6, 9.3, 9.5, 9.6, 9.13 produktów spożywczych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego; opisuje zasady przygotowywania posiłków; uzasadnia konieczność mycia rąk przed każdym posiłkiem; wymienia i opisuje narządy zmysłów; opisuje rolę oka i ucha; przyporządkowuje podane cechy budowy zewnętrznej do sylwetki kobiety lub mężczyzny; rozpoznaje na ilustracji wymienia zasady spożywania posiłków; wymienia narządy budujące przewód pokarmowy, drogi oddechowe; opisuje rolę układu pokarmowego, serca i naczyń krwionośnych, układu oddechowego; opisuje zasady higieny układu pokarmowego, układu ruchu, oczu i uszu; wymienia narządy tworzące żeński i męski układ rozrodczy; określa opisuje drogę pokarmu w organizmie; rozróżnia rodzaje połączeń kości; podaje nazwy głównych stawów organizmu człowieka; wymienia zadania mózgu; wskazuje różnice w budowie ciała kobiety i mężczyzny; opisuje główne etapy rozwoju dziecka wewnątrz organizmu matki; wymienia zmiany fizyczne zachodzące w okresie dojrzewania u dziewcząt i chłopców podpisuje na schemacie elementy szkieletu oraz narządy układów: pokarmowego, krwionośnego, oddechowego i rozrodczego;wskazuje zasady dbania o te narządy; opisuje rolę witamin; opisuje skutki niedoboru i nadmiernego spożycia poszczególnych składników pokarmowych; wskazuje funkcje narządów układów człowieka; uzasadnia konieczność regularnego odżywiania się dla prawidłowego funkcjonowania organizmu; wyjaśnia, dlaczego w okresie szkolnym należy szczególnie dbać o prawidłową postawę;
komórki rozrodcze: męską i żeńską; podaje nazwy etapów życia po narodzeniu; podaje przykłady zmian w organizmie świadczących o rozpoczęciu okresu dojrzewania u własnej płci rolę układu rozrodczego; higieny układu rozrodczego; wyjaśnia pojęcie ciąża ; zmian zachodzących w organizmie w poszczególnych etapach rozwojowych Dział 6. Odkrywamy tajemnice zdrowia Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 1.9, 9.1, 9.2, 9.4, 9.7, 9.8, 9.9, 9.10, 9.11, 9.12 wymienia drogi wnikania do organizmu człowieka drobnoustrojów chorobotwórczych; wyjaśnia, dlaczego ważna jest czystość rąk; opisuje sposób mycia zębów; wymienia numery telefonów alarmowych; bezpiecznego korzystania z domowych urządzeń elektrycznych; wymienia przyczyny wypadków drogowych; opisuje zasady poruszania się po drogach; negatywnego wpływu dymu tytoniowego i alkoholu na organizm człowieka; wymienia przyczyny chorób zakaźnych; wyjaśnia, co to jest gorączka; opisuje przyczyny zatruć; rozpoznaje wszy i kleszcze; wyjaśnia, dlaczego należy dbać o higienę skóry; opisuje sposób postępowania w przypadku pożaru; podaje przykłady substancji, które mogą uzależniać; podaje przykłady właściwego spędzania czasu wolnego; wymienia objawy towarzyszące gorączce; wymienia sposoby zapobiegania zatruciom pokarmowym; opisuje sposób pielęgnacji skóry ze szczególnym uwzględnieniem okresu dojrzewania; wyjaśnia, na czym polega higiena jamy ustnej; charakteryzuje objawy stłuczeń, złamań i oparzeń; wyjaśnia, na czym polega palenie bierne; wymienia skutki przyjmowania narkotyków; wymienia i rozpoznaje pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne człowieka; opisuje sposoby zapobiegania zarażeniu się pasożytami wewnętrznymi i zewnętrznymi opisuje objawy wybranych chorób zakaźnych; wymienia drobnoustroje mogące wnikać do organizmu przez uszkodzoną skórę; charakteryzuje objawy mogące świadczyć o obecności pasożyta wewnętrznego; wyjaśnia, na czym polega higiena osobista; wyjaśnia, czym jest uzależnienie; uzasadnia konieczność zachowań asertywnych; prezentuje właściwe zachowanie asertywne w wybranej sytuacji wyjaśnia istotę działania szczepionek; wymienia sposoby pomocy osobom uzależnionym; opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku skaleczeń i oparzeń; podaje przykłady właściwego zachowania się w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu człowieka
Dział 7. Odkrywamy tajemnice życia w wodzie Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 4.8, 4.9, 4.10, 4.11, 4.12, 12.3 wskazuje na mapie lądy oraz morza i oceany; opisuje schemat rzeki, wymieniając: źródło, bieg górny, środkowy, dolny, brzeg prawy i lewy ujście; zaznacza na mapie rzekę główną i jej dopływy; rozpoznaje na rysunku glony jednokomórkowe, kolonijne, wielokomórkowe; odróżnia glony jednokomórkowe od pierwotniaków; rozpoznaje amebę i pantofelka charakteryzuje warunki życia w wodzie; opisuje przystosowania roślin do życia w wodzie; wyjaśnia, co to jest plankton; podaje nazwy organizmów żyjących w biegu górnym, środkowym i dolnym rzeki; wyjaśnia pojęcia: rzeka główna, dopływ, dorzecze; podaje przykłady roślin i zwierząt w rzekach, jeziorach, morzach i oceanach wyjaśnia pojęcia: wody słodkie, wody słone; opisuje warunki życia w jeziorze w zależności od pory roku; charakteryzuje roślinność wód; opisuje warunki panujące w wodach; zależności pokarmowych występujących w morzach i oceanach; wskazuje konsumentów i producentów w łańcuchach pokarmowych charakteryzuje wody występujące na Ziemi; wyjaśnia, dlaczego w strefie przybrzeżnej jeziora występuje bogactwo organizmów żywych; opisuje cechy przystosowujące organizmy do życia w strefie głębinowej mórz i oceanów; wyjaśnia, dlaczego w strefie wód głębokich jeziora nie występują rośliny; wskazuje cechy odróżniające środowisko wodne od lądowego Dział 8. Odkrywamy tajemnice życia na lądzie Treści nauczania (wymagania szczegółowe) z podstawy programowej: 4.2, 4.3, 4.4, 4.6, 4.7 4.13, 4.14, 5.3 organizmów żyjących w glebie; podpisuje na schemacie nazwy warstw lasu; rozpoznaje na ilustracji drzewa iglaste i drzewa liściaste; opisuje wygląd łąki; wyjaśnia, dlaczego nie wolno wypalać traw; podaje nazwy zbóż uprawianych na polach; podaje przykłady warzyw poszczególnych rodzajów skał; opisuje budowę gleby; wymienia rodzaje gleb występujących w Polsce; zachowania się w lesie; wymienia nazwy przykładowych organizmów żyjących w poszczególnych warstwach lasu; omawia etapy powstawania gleby; opisuje budowę skał litych, zwięzłych i luźnych; porównuje żyzność poszczególnych rodzajów gleb; przyporządkowuje typy gleb do podłoża, na którym powstają; opisuje znaczenie lasu; porównuje drzewa liściaste z iglastymi; opisuje sposoby wymiany gazowej u roślin i zwierząt lądowych; charakteryzuje poszczególne warstwy lasu; przedstawia zależności występujące na polu, lesie i łące w formie łańcuchów pokarmowych oblicza prędkość przepływu wody w rzece Wskazuje przystosowania organizmów do życia w różnych środowiskach; charakteryzuje bory, grądy, łęgi i buczyny; wymienia korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania chemicznych środków zwalczających szkodniki
uprawianych na polach; wymienia nazwy drzew uprawianych w sadach; wymienia cechy łąki, pola i lasu; wymienia zwierzęta mieszkające i żerujące na łące i polu; wymienia nazwy krzewów uprawianych w sadach rozpoznaje rosnące w Polsce rośliny iglaste; wyjaśnia, które zboża należą do ozimych, a które do jarych; podaje przykłady wykorzystywania uprawianych warzyw Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania, które są potrzebne do dalszego kształcenia; nie potrafi rozwiązywać problemów przedmiotowych o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela.