Projekt z dnia 15 maja 2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2008 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi Na podstawie art. 237 15 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, zwanych dalej pracami. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o gospodarowaniu odpadami, rozumie się przez to gospodarowanie odpadami w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251). 3. Do prac związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi może być dopuszczony pracownik, który został wyposażony w niezbędne narzędzia i sprzęt sprawny technicznie. 4. 1. Pracodawca jest obowiązany do zorganizowania i przeprowadzania odkażania pojazdów, narzędzi, sprzętu i urządzeń, w tym pojemników używanych do odbierania, magazynowania, transportu oraz załadunku i wyładunku odpadów środkami biobójczymi w rozumieniu ustawy z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 252). 2. Decyzja o częstotliwości odkażania obiektów, o których mowa w ust. 1, uwzględnia zalecenia producentów środków biobójczych. 3. Wszelkie prace remontowo naprawcze narzędzi, sprzętu i urządzeń należy poprzedzić czynnością odkażania. 4. Należy prowadzić systematyczny rejestr użytych środków biobójczych, zakres przeprowadzenia czynności odkażania oraz datę kolejnego odkażania. 5. 1. Pracodawca jest obowiązany do sporządzania wykazu stanowisk pracy w składzie co najmniej dwuosobowym, które wymagają pracy w porze nocnej oraz dotyczą prac szczególnie niebezpiecznych, w rozumieniu przepisów ogólnych o bezpieczeństwie i higienie pracy. 2. Pracodawca udostępnia pracownikom wykaz, o którym mowa w ust. 1. 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej-środowisko na podstawie 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 216, poz. 1606). 2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i poz. 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz.1615, Dz. U. z 2007 r Nr 64 poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176 poz. 1239, Nr 181, poz. 1288, Nr 225, poz. 1672. 1
6. Pracownicy zakładu pracy, mający bezpośredni kontakt z odpadami, powinni korzystać z oddzielnych pomieszczeń i urządzeń sanitarnych takich, jak: ustępy, natryski, umywalnie, szatnie przepustowe i jadalnie. 7. W punktach zbierania odpadów nie przyjmuje się jednocześnie odpadów od osób niezatrudnionych w zakładzie pracy i nie prowadzi innych prac przy gospodarowaniu odpadami, w szczególności przeładunku odpadów, ich zagęszczania i innych. 8. Pracownik przystępujący do wykonywania prac przy gospodarowaniu odpadami obowiązany jest używać odpowiedniej odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej. 9. Odzież robocza pracowników wykonujących prace na drogach publicznych oraz w zamkniętych zakładach pracy, gdzie występuje ryzyko najechania przez pojazdy lub maszyny samobieżne, powinna być odpowiednio oznakowana elementami odblaskowymi i spełniać wymagania przepisów o ocenie zgodności. 10. Zabrania się zdejmowania środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia ochronnego podczas ładowania i wyładowywania odpadów komunalnych oraz wszelkich prac w bezpośrednim kontakcie z odpadami. 11. 1. Ze względu na bezpieczeństwo sanitarne, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze należy przechowywać wyłącznie w miejscu wskazanym przez pracodawcę. 2. Odzieży roboczej nie używa się poza miejscem wykonywania obowiązków służbowych oraz w miejscach, w których może ona powodować zagrożenie sanitarne, m.in. w placówkach ochrony zdrowia, punktach żywienia zbiorowego oraz w punktach przetwórstwa lub obrotu żywnością i innych. 12. Konserwacje obiektów, urządzeń i instalacji powinny być przeprowadzane okresowo, zgodnie z zasadami, które zawiera instrukcja eksploatacji, opracowana przez ich użytkownika lub dokumentacja techniczno ruchowa, dostarczona przez producenta urządzeń. 13. W każdym zakładzie należy prowadzić dzienne raporty, w których na bieżąco odnotowywane są informacje dotyczące zaistniałych awarii i wszelkich odstępstw od normalnego toku pracy obiektu oraz użytkowanych w obiekcie maszyn i urządzeń. Raporty te sporządza osoba wyznaczona przez pracodawcę. 14. Pomieszczenia, strefy i przestrzenie zewnętrzne, zagrożone wybuchem, oraz ich kategorie określa się na etapie projektowania, przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub remontu i eksploatacji w celu ustalenia niezbędnych środków prewencyjnych zapobiegających wybuchom. 15. 1. Do ustalenia kategorii zagrożenia wybuchem pomieszczeń, stref i przestrzeni zewnętrznych właściwa jest komisja kwalifikacyjna, powoływana przez pracodawcę. 2. W skład komisji kwalifikacyjnej powinni wchodzić: przewodniczący oraz jej członkowie - specjaliści do spraw ochrony pożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy, technologii gospodarowania odpadami oraz zainteresowani kierownicy obiektów lub pracowni projektowych. 16. Przystąpienie do klasyfikacji pomieszczeń, stref lub przestrzeni zewnętrznych, zagrożonych wybuchem, powinno być poprzedzone: 1) ustaleniem szczegółowego składu przetwarzanych odpadów, ze specjalnym uwzględnieniem substancji palnych lub wybuchowych, mogących stworzyć 2
zagrożenie wybuchem w czasie normalnego stanu pracy i w czasie stanu awaryjnego; 2) ustaleniem średnich ilości substancji mogących stwarzać zagrożenie wybuchem w czasie doby, miesiąca i roku. 17. Szczegółowe zasady przeprowadzania klasyfikacji pomieszczeń, stref i przestrzeni zewnętrznych, zagrożonych wybuchem, regulują odrębne przepisy o ochronie przeciwpożarowej. 18. W razie zakwalifikowania obiektów, stref i przestrzeni zewnętrznych zakładu pracy do jednej z kategorii zagrożenia wybuchem, należy je oznakować odpowiednimi znakami bezpieczeństwa. 19. Urządzenia elektryczne w obiektach zagrożonych wybuchem powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne instalowane w pomieszczeniach, strefach i przestrzeniach zewnętrznych, zagrożonych wybuchem, przy uwzględnieniu wilgoci występującej w miejscu pracy urządzeń. 20. W przestrzeniach zagrożonych wybuchem niedopuszczalne jest palenie tytoniu, używanie otwartego płomienia oraz wykonywanie prac mogących spowodować zapłon mieszaniny wybuchowej. 21. 1. Zabrania się dopuszczania do pracy w bezpośrednim kontakcie z odpadami lub maszynami i urządzeniami, które służą do transportu, przeładunku i przetwarzania odpadów osób z widocznymi zranieniem i zmianami skórnymi. 2. W przypadku zranienia się przez pracownika należy nie dopuścić do kontaktu otwartej rany z odpadami, a zranienie jak najszybciej opatrzyć. 22. 1. Przy używaniu pojazdów do transportu odpadów komunalnych, osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa pracy pracowników obsługujących pojazd jest obowiązana: 1) codziennie przed rozpoczęciem pracy starannie sprawdzić cały mechanizm unoszący oraz inne podzespoły pojazdu; 2) prowadzić dokumentację przeprowadzonej kontroli; 3) w razie zauważenia uszkodzenia lub nieprawidłowej pracy zawiadomić o tym osoby odpowiedzialne za stan techniczny pojazdów. 2. Użycie pojazdu do pracy przed usunięciem uszkodzenia jest zabronione. 23. Podczas jazdy pracownicy nie pozostają na stopniach komór ładunkowych zabudowy specjalnej pojazdu do wywozu odpadów. 24. Ręczne ładowanie i rozładowywanie odpadów komunalnych dopuszczalne jest do wysokości 1,5 m od poziomu otaczającego terenu. 25. Niedopuszczalne jest prowadzenie zmechanizowanych prac załadunkowych odpadów przy pomocy maszyn i innych urządzeń technicznych przy jednoczesnym wykonywaniu prac ręcznych w tym zakresie, a w szczególności: 1) podawanie odpadów; 2) wyładowywanie odpadów przy pomocy narzędzi prostych; 3) wykonywanie osobiście przez pracowników prac związanych z zagęszczaniem ładunku oraz czyszczeniem i utrzymaniem pojazdu; 4) przechodzenie pod zawieszonym lub uniesionym ładunkiem. 3
26. Pracownicy nie powinni przebywać pod uniesionymi mechanicznie elementami pojazdów (wywrotki, odwłoki śmieciarek bezpyłowych) bez dodatkowego zabezpieczenia mechanicznego przed ich opadnięciem. 27. Podczas prac załadunkowych pojazd powinien być ustawiony w sposób zapewniający swobodę pracy i bezpieczeństwo obsługi. 28. Sposób organizacji i wykonywania prac związanych z załadunkiem odpadów komunalnych nie może powodować zagrożenia dla ruchu drogowego. 29. Zabrania się prowadzenia załadunku odpadów komunalnych do pojazdów znajdujących się na drogach publicznych od strony jezdni oraz transportowania odpadów do pojazdu ustawionego po przeciwnej stronie jezdni. 30. Zabrania się zbierania i przeładunku odpadów na terenie pochyłym bez zabezpieczenia pojazdu przed stoczeniem za pomocą co najmniej dwóch klinów umieszczonych pod kołami pojazdu. 31. Wszystkie boczne i tylne ścianki skrzyni ładunkowej, kontenera lub otwory wejściowe i rewizyjne innego rodzaju zabudowy pojazdu muszą być w czasie załadunku i w czasie jazdy zamknięte i zabezpieczone przed otwarciem. Boczne ścianki skrzyni ładunkowej załadowanego pojazdu lub przyczepy powinny być zabezpieczone przy wyładunku tak, aby nie powodowały zagrożenia. 32. Transport odpadów komunalnych powinien odbywać się pojazdami spełniającymi wymagania określone w przepisach odrębnych. 33. Każdy pojazd do transportu odpadów komunalnych powinien być wyposażony w: 1) apteczkę pierwszej pomocy; 2) środki do przemywania oczu; 3) pojemnik zapewniający dostęp do czystej wody; 4) podręczny sprzęt gaśniczy, w którym ilość środka gaśniczego jest odpowiednia do ilości i rodzaju transportowanych odpadów. 34. Pracodawca wyznacza osoby prowadzące systematyczną dokumentację w zakresie kontroli, naprawy i wymiany uszkodzonych pojemników na odpady. 35. Pojazdy transportujące odpady powinny być wyposażone w co najmniej dwa techniczne środki zabezpieczające, takie jak np. dźwiękowa i świetlna sygnalizacja cofania, kamery pokazujące tył cofającego pojazdu lub inne urządzenia techniczne sygnalizujące zbliżanie się pojazdu do przeszkody lub człowieka znajdującego się w strefie zagrożenia. 36. W pojazdach powinny być stosowane rozwiązania techniczne lub organizacyjne umożliwiające uruchomienie mechanizmu unoszącego pojemniki, komorę ładunkową lub inne elementy wyposażenia technicznego służące do przeładunku odpadów przy jednoczesnym zabezpieczeniu samego pojazdu przed niepowołanym uruchomieniem lub dostaniem się do kabiny osoby nieupoważnionej. Uruchamiania powyższych mechanizmów przeładunkowych może odbywać się wyłącznie pod nadzorem osób upoważnionych. 37. 1. Miejsca, w których magazynowane są odpady komunalne, powinny być odpowiednio oznakowane, oświetlone i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych. 4
2. Oznakowanie powinno uwzględniać znaki bezpieczeństwa, znaki ochrony przeciwpożarowej oraz rodzaj magazynowanych odpadów. 38. Pracodawca zleca przeprowadzenia okresowych kontroli na terenie kompostowni mających na celu zweryfikowanie obecności, ilości i rodzaju drobnoustrojów na terenie zakładu, a także stężenia biogazu i metali ciężkich. 39. 1. Wszystkie zasuwy, zawory i przełączniki powinny być oznakowane w taki sposób, aby ich położenie pozwoliło jednoznacznie określić, czy otwierają lub zamykają rury. 2. W pomieszczeniach stałej obsługi należy umieścić schematy opisujące działanie każdego zaworu. 40. Teren zakładu pracy powinien być oświetlony i ogrodzony w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym. 41. 1. W zakładach zajmujących się termicznym przekształcaniem odpadów zastosowanie mają przepisy, które zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. z 1999 r., Nr 80, poz. 912 ze zm.). 2. Ilekroć przywołanych przepisach mowa jest o paliwach oraz o nawęglaniu należy przez to rozumieć, tam, gdzie jest to technologicznie uzasadnione, stosowanie jako paliwa odpadów komunalnych. 42. Pracodawca wyznacza osobę odpowiedzialną za stały monitoring na terenie spalarni odpadów komunalnych stężenia takich związków, jak: polichlorowane bifenyle (PCB), dioksyny, dibenzofurany, chlorofenole, jedno- i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), metale ciężkie (ołów, kadm, rtęć) oraz gazy drażniące (ditlenek azotu i ditlenek siarki). 43. Pracodawca jest obowiązany do wyznaczenia kompetentnej osoby do kierowania ruchem pojazdów na składowiskach odpadów komunalnych. Osoba ta powinna w uzasadnionych przypadkach zajmować się również kierowaniem z zewnątrz pojazdami manewrującymi na składowisku przy pomocy sygnałów ręcznych. 44. Pracodawca jest obowiązany przygotować wyciąg z istotnych dla danego etapu eksploatacji składowiska postanowień zawartych w instrukcji eksploatacji i udostępnić go do stałego korzystania wszystkim osobom biorącym udział w normalnym toku prac obiektu, pracach konserwacyjno - remontowych oraz w innych uzasadnionych przypadkach. 45. 1. Przebywanie w pojeździe służącym do zbierania i transportu odpadów komunalnych osób postronnych jest zabronione. 2. Nie prowadzi się prac wyładunkowych odpadów komunalnych na składowisku, w sytuacji, gdy w pobliżu znajdują się osoby nie zajmujące się bezpośrednio obsługą pojazdu. 46. 1. Pracodawca obowiązany jest do oznaczenia za pomocą właściwych tablic poszczególnych obiektów i instalacji znajdujących się na terenie zakładu, zgodnie z instrukcją eksploatacji, dokumentacją techniczno ruchową, projektem techniczno budowlanym lub innym dokumentem o podobnym charakterze. 2. Informacje znajdujące się na tablicach muszą zawierać dane dotyczące przeznaczenia danego obiektu oraz rodzaju przesyłanych przez niego mediów. 47. 1. Pracodawca opracowuje plan organizacji ruchu pieszych i pojazdów na terenie zakładu. 5
2. Plan powinien być umieszczony w widocznych miejscach, aby każdy pracownik mógł z niego swobodnie korzystać. 48. Niedopuszczalne jest rozładowywanie pojazdów w odległości mniejszej niż 5 m od krawędzi skarpy. 49. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pojazdom i osobom postronnym znajdującym się na terenie składowiska, kierujący ruchem pojazdów jest obowiązany do prowadzenia ruchu jednokierunkowego, eliminującego konieczność cofania pojazdami. Odpady do odpowiednich kwater i w pobliże skarp powinny być dostarczane przez samojezdne maszyny do robót ziemnych lub inne urządzenia techniczne. 50. Pracodawca będący właścicielem lub administratorem składowiska odpadów, który zarządza tokiem prac na jego terenie, jest obowiązany do prowadzenia prac utrzymania zieleni na terenie zakładu oraz do osadzenia trawą wałów i grobli ziemnych, o ile instrukcja eksploatacji nie stanowi inaczej. 51. Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 czerwca 1960 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w miejskich przedsiębiorstwach oczyszczania (Dz. U. Nr 38, poz. 228). 52. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Minister Środowiska W porozumieniu Minister Pracy i Polityki Społecznej Minister Zdrowia 6
UZASADNIENIE Wydanie niniejszego rozporządzenia spowodowane jest brakiem możliwości nowelizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 27 czerwca 1960 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w miejskich przedsiębiorstwach oczyszczania (Dz. U. Nr 38, poz. 228), gdyż uchylona została jego podstawa prawna. Rozporządzenie to wydane zostało na podstawie art. 3 ust. 2 dekretu z dnia 10 listopada 1954 r. o przejęciu przez związki zawodowe zadań w dziedzinie wykonywania ustaw o ochronie, bezpieczeństwie i higienie pracy oraz sprawowania inspekcji pracy (Dz. U. Nr 52, poz. 260) i zachowało moc na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 142), które utrzymało w mocy przepisy dekretu o przejęciu przez związki zawodowe zadań w dziedzinie wykonywania ustaw w ochronie, bezpieczeństwie i higienie pracy oraz sprawowaniu inspekcji pracy w zakresie nieunormowanym w Kodeksie pracy. W związku z tym Minister Środowiska został zobowiązany przez Radę Ministrów do opracowania w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministrem Zdrowia projektu rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 237 15 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), zgodnie z którym ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określają, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac. Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz.U. Nr 169, poz. 1414) projekt rozporządzenia będzie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska. W projekcie rozporządzenia określono szczegółowe wymagania odnośnie zatrudnienia pracowników przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Ponadto uszczegółowiono zasady dotyczące wyposażenia, przechowywania i oznakowania sprzętu, narzędzi, odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej. Ze względu na charakter pracy pracodawca powinien zwracać szczególną uwagę na konieczność i terminowość przeprowadzania badań pracowników, jak również pomiarów jakości powietrza na terenie zakładu. Wyspecyfikowano wymagania dotyczące prowadzenia wszelkiego rodzaju raportów, obowiązku odkażania narzędzi i sprzętu oraz transportu odpadów, w tym poruszania się pojazdów po terenie składowiska odpadów komunalnych. Wskazano również wymagane zabezpieczenia, jakie powinien spełniać pojazd przeznaczony do transportu odpadów komunalnych podczas prac załadunkowych i wyładunkowych. Projekt rozporządzenia nie określa wszystkich zagadnień dotyczących bezpośredniego zagrożenia na poszczególnych stanowiskach pracy. Wiele kwestii zostało bowiem uregulowanych w innych aktach prawnych, których wykaz znajduje się poniżej: 7
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. (Dz.U. z 1974 r. Nr 24, poz.141, z późn. zm.) (Ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288)) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz.U. z 2005 r., Nr 259, poz. 2170) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2001 r. w sprawie wymagań zasadniczych dla maszyn i elementów bezpieczeństwa podlegających ocenie zgodności, warunków i trybu dokonywania oceny zgodności oraz sposobu oznakowania tych maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz.U. z 2001 r. Nr 127, poz. 1391) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 191, poz. 1596, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz.U. z 2002 r. Nr 70, poz. 650, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 roku w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 217, poz. 1833, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 roku w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2005 r. Nr 73, poz. 645, z późn. zm.) Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. (Dz.U. z 1997 r. Nr 98, poz.602, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997 r. Nr 129, poz. 844, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz.U. z 1999 r. Nr 80, poz. 912, z późn. zm.) Ogólne regulacje w zakresie BHP. Kwestie dotyczące: Podstawowych obowiązki pracodawcy. Praw i obowiązków pracownika. Obiektów budowlanych i pomieszczeń pracy. Maszyn i innych urządzeń technicznych. Czynników oraz procesów pracy stwarzających szczególne zagrożenie Profilaktycznej ochrona zdrowia. Wypadków przy pracy i chorób zawodowych Szkoleń. Środków ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwia roboczego. Służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Konsultacji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisji bezpieczeństwa i higieny pracy. Obowiązków organów sprawujących nadzór przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi. Przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących wykonywania prac w różnych gałęziach pracy. Wymogi BHP przy użytkowaniu maszyn w zależności od roku ich produkcji lub wprowadzenia do obrotu (wszystkie trzy akty prawne są równorzędne ale stosuje się je do maszyn o różnym okresie wprowadzenia do użytkowania na terenie RP) Jedna ze specjalnych maszyn mających swoje odrębne uregulowania. Podobne - w przypadku ciężkich maszyn samojezdnych, taśmociągów, dźwigów i żurawi itp. Regulacja dotycząca wykazu i granicznych ilości szkodliwych dla zdrowia czynników w środowisku pracy, a także częściowo sposobu ich pomiaru. Również chemicznych składników występujących w odpadach. Sposób prowadzenia i organizacja badań środowiska pracy. Częstotliwość ich prowadzenia. Kwestie związane z transportem i załadunkiem, a także zbieraniem odpadów. Pomieszczenia pracy, organizacja i procesy pracy, prace szczególnie niebezpieczne, odzież i obuwie, pomieszczenia higieniczno sanitarne, wymiana powietrz, dostęp do wody itd. Przepisy o energetyce. Mają szerokie zastosowanie w spalarniach odpadów. 8
Ponadto kwestie dotyczące m.in. natężenia oświetlenia stanowisk pracy wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, oświetlenia dróg i placów, jak również bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu zużytymi bateriami i akumulatorami regulują Polskie Normy, m.in.: 1. PN-EN 50272-3:2007 - Wymagania bezpieczeństwa i instalowania baterii wtórnych. Część 3: Baterie trakcyjne; 2. PN-EN 12574-3:2006 - Pojemniki na odpady. Część 3: Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika; 3. PN-EN 12940:2006 - Odpady przy produkcji obuwia. Klasyfikacja i gospodarka odpadami; 4. PN-EN 13427:2007 - Opakowania. Wymagania dotyczące stosowania Norm Europejskich w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych. Projekt rozporządzenia zawiera przepisy techniczne i podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 9
OCENA SKUTKÓW REGULACJI I. Cel wprowadzenia regulacji: Wprowadzenie rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi umożliwi podwyższenie poziomu bezpieczeństwa pracy w zakładach zajmujących się gospodarowaniem odpadów komunalnych. Na podstawie identyfikacji zagrożeń na poszczególnych stanowiskach pracy określone zostały nowe zasady bhp w zakładach zajmujących się gospodarowaniem odpadów komunalnych odpowiadające współczesnym warunkom pracy. Możliwym będzie zatem zmniejszenie lub wręcz uniknięcie narażenia pracowników na dane zagrożenie. II. Podmioty, na które będzie oddziaływać regulacja: Przepisy projektowanego rozporządzenia wpłyną na pracodawców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi oraz na pracowników zatrudnionych przez tych pracowników. III. Konsultacje społeczne: Projekt rozporządzenia zostanie poddany procedurze konsultacji z następującymi instytucjami, organizacjami i przedsiębiorstwami związanych pośrednio lub bezpośrednio z gospodarowaniem odpadami komunalnymi: 1. Prezydenci Miast: Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra, 2. Wojewodowie, 3. Marszałkowie Województw, 4. Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska, 5. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, 6. Główny Urząd Statystyczny, 7. Główny Inspektorat Pracy, 8. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, 9. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 10. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, 11. Konfederacja Pracodawców Polskich, 12. Państwowa Rada Ochrony Środowiska, 13. Krajowa Izba Gospodarki Odpadami, 14. Polska Izba Gospodarki Odpadami, 15. Polski Klub Ekologiczny, 16. NSZZ Solidarność, 17. OPZZ, 18. Polska Izba Ekologii, 19. Krajowa Izba Gospodarcza, 20. Stowarzyszenie Ochrony Pracy, ul. Paca 37, 04 386 Warszawa, 21. Business Centre Club Związek Pracodawców, 22. Stowarzyszenie Polskich Przedsiębiorców Gospodarki Odpadami, 10
23. Biuro Wspierania Lobbingu Ekologicznego ul. Raszyńska 32/44, 02-026 Warszawa 24. Centrum Prawa Ekologicznego, ul. Uniwersytecka 1, 50-951 Wrocław, 25. Ogólnopolska Izba Gospodarcza Recyklingu, ul. Karmelicka 30/2, 00-181 Warszawa oraz zostanie umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (http://www.mos.gov.pl/bip) zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414). IV. Skutki wprowadzenia regulacji: 1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego W przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, będących spółkami jednostek samorządu terytorialnego, projekt rozporządzenia może pociągnąć za sobą wpływ na budżety tychże jednostek, jak również pośrednio na budżet państwa. W przypadku przedsiębiorstw prywatnych przytoczone powyżej założenia nie znajdą odzwierciedlenia. 2. Wpływ regulacji na rynek pracy Przepisy rozporządzenia przyczynią się do poprawy warunków bhp w zakładach, do których odnosi się treść regulacji, a także mogą spowodować wzrost zatrudnienia w branży związanej z gospodarką odpadami. 3. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa inwestujące w nowoczesne środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie ochronne, sygnalizację świetlną i dźwiękową oraz monitoring i łączność mogą być bardziej konkurencyjne z punktu widzenia potencjalnego pracownika od przedsiębiorstw poprzestających na standardowych rozwiązaniach. Ponadto tego typu zakłady mogą zyskać nowy, lepszy wizerunek na rynku. 4. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Brak wpływu. 5. Wpływ regulacji na budżety odbiorców końcowych W przypadku zwiększenia przez podmioty nakładów inwestycyjnych na zakup nowych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia ochronnego, sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej oraz monitoringu i środków łączności, o których mowa w treści projektu rozporządzenia możliwy jest wzrost cen za usługi związane z wywozem odpadów. 6. Wpływ na ochronę środowiska Rozporządzenie mające na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi może w sposób pośredni przyczynić się do poprawy stanu środowiska. 11
7. Źródła finansowania Realizacja wymagań wskazanych w projekcie rozporządzenia będzie finansowana ze środków własnych pracodawców lub w przypadku podmiotów będących spółkami jednostek samorządu terytorialnego, z budżetu tychże jednostek. 12