Rola Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki w tworzeniu systemu gospodarki odpadami Tadeusz Wiśniewski Projekt: Gminna gospodarka odpadami komunalnymi aktywna edukacja zawodowa wykorzystująca nowoczesne narzędzia edukacyjne wraz z kampanią informacyjno-edukacyjną skierowaną do pracowników JST
Związek powstał w 1991 roku w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie terytorialnym zrzesza: m. Gdynię m. Sopot m. Wejherowo m. Rumię m. Redę gm. Kosakowo gm. Szemud gm. Wejherowo Ludność ok. 446 000 Mk.
Silne i nowoczesne spółki prawa handlowego Związek jest wspólnie z gminami właścicielem trzech firm : PEWIK Sp. z o.o. w Gdyni, OPEC Sp. z o.o. w Gdyni, EKO-DOLINA Sp. z o.o. w Łężycach.
Źródła finansowania Związku w 2013r. 1. składki gmin 1 350 159 PLN 0,25 PLN os/m-c (58%) 2. opłata śmieciowa 618 254 PLN 0,23 PLN os/m-c (26%) 3. dotacje i dochody 376 207 PLN (16%) RAZEM 2 344 620 PLN
Związek jest miejscem: tworzenia projektów i strategii, forum dyskusji i ścierania się poglądów, platformą porozumień.
Dotychczasowa realizacja systemu gospodarki odpadami przez KZG: udział w powstaniu zakładu unieszkodliwiania odpadów Eko Dolina, który obecnie pełni funkcję RIPOK (Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych), współuczestnictwo z gminami w charakterze współwłaściciela w nadzorze właścicielskim nad działalnością RIPOK, tworzenie wzorcowych zapisów regulaminów ucp, decyzji w sprawie udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, samodzielna realizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz na zlecenie gmin organizacja tzw. wystawki odpadów wielkogabarytowych, prowadzenie ewidencji umów na wywóz nieczystości dla wszystkich gmin Związku, prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych.
Na mocy znowelizowanej ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dniem 1 lipca 2013 r. gmina przejmie obowiązek zorganizowania odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Rada gminy może zadecydować o odbiorze odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, w drodze odrębnej uchwały.
Obowiązki gmin Gminy są obowiązane osiągnąć do dnia 31 grudnia 2020 r.: 50 % poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło, 70 % poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Gminy są obowiązane ograniczyć masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania: do 16 lipca 2013 r. do nie więcej niż 50%, do 16 lipca 2020 r. do nie więcej niż 35%, wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, w stosunku do masy odpadów wytworzonych w 1995 r.
Obowiązki gmin Organizacja przetargów na odbiór i zagospodarowanie odpadów w ramach realizowanego przez gminę systemu - wymaga to zastosowania odpowiedniej polityki cenowej i systemowej RIPOK. Zapewnienie kontroli nad strumieniem odpadów surowcowych pozwoli na uzyskanie przez gminy wymaganych poziomów odzysku i recyklingu określonych w ustawie frakcji odpadów.
Zadania realizowane przez KZG w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminach po nowelizacji ustawy ucp: prowadzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, sprawozdawczość z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, analiza osiągniętych poziomów recyklingu w gminach, prowadzenie ewidencji umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych,
Zadania realizowane przez KZG w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminach po nowelizacji ustawy ucp: prowadzenie zbiórki odpadów niebezpiecznych dla mieszkańców, przedstawianie gminom-członkom KZG rekomendacji dotyczących zapisów w gminnych regulaminach ucp, dokonywanie analizy stanu gospodarki odpadami dla poszczególnych gmin, prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Podstawowe zasady funkcjonowania systemu gospodarki odpadami na terenie KZG.
1. Właściciele nieruchomości zamieszkanych obowiązani są ponosić na rzecz gminy, na terenie której położone są ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W zamian za uiszczoną opłatę gmina organizuje odbiór wysegregowanych frakcji odpadów (z wyłączeniem odpadów budowlanych).
2. Każda nieruchomość, na której wytwarzane są odpady, jest miejscem prowadzenia selektywnego zbierania odpadów. Właściciel nieruchomości jest odpowiedzialny za czystość i porządek miejsca prowadzenia segregacji na terenie swojej nieruchomości. Nie został wprowadzony system gniazdowy ze względu na negatywne doświadczenia w kwestii jego efektywności.
3. Prowadzenie selektywnego zbierania odpadów surowcowych u źródła w systemie: - pojemnikowym w zabudowie wielorodzinnej; - workowym w zabudowie jednorodzinnej. z podziałem na frakcje: szkło, papier i opakowania wielomateriałowe, tworzywa sztuczne i metale, odpady zielone (liście, trawa, gałęzie), wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, niebezpieczne (leki, baterie, farby, oleje, tonery), odpady budowlane i rozbiórkowe. Prowadzone przez Związek pilotażowe programy zbierania odpadów z podziałem na frakcję mokrą i suchą wykazały, iż system ten jest nieefektywny w stosunku do poniesionych kosztów. Zbieranie odpadów z wydzieleniem odpadów surowcowych u źródła zgodnie z zasadami propagowanymi przez Związek od ok. 10 lat pozwala na osiągnięcie zdecydowanie wyższego poziomu odzysku i recyklingu odpadów.
4. Firma wywozowa wyłoniona w drodze przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych obsługuje tylko nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Odbiór odpadów z nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady, odbywać się będzie na dotychczasowych zasadach, na podstawie indywidualnych umów zawartych pomiędzy przedsiębiorcami odbierającymi odpady, a przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą. Posiadanie odrębnych umów zapobiegnie podrzucaniu odpadów wytwarzanych przez podmioty gospodarcze do odpadów wytwarzanych przez mieszkańców. W tym systemie również firmy wywozowe zainteresowane są zawieraniem odrębnych umów, które pozwolą im uzyskiwać dodatkowe przychody oprócz ryczałtu.
5. RIPOK, którego właścicielem są gminy i KZG, zobowiązany jest do przyjmowania odpadów surowcowych. Za dostarczone do RIPOK zebrane selektywnie odpady surowcowe przedsiębiorcy otrzymują dodatkowe wynagrodzenie wg cennika ustalonego przez Zarząd Spółki. Zapewnia to pokrycie kosztu segregacji oraz zachęca firmy do maksymalizacji odzysku surowców. Dodatkowo większa ilość surowców zmniejszy ilość odpadów zmieszanych, za unieszkodliwianie których obciążone będą firmy wywozowe obsługujące mieszkańców na mocy umowy podpisanej z gminą.
6.Wszystkie gminy objęte są systemem zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz ZSEE Sposoby realizacji systemu: OBJAZDOWY zbiórka bezpośrednio od mieszkańców, zbiórka odpadów niebezpiecznych z placówek oświatowych, STACJONARNY - kontenerowe Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (PZON), - pojemniki na przeterminowane leki i zużyte baterie.
System objazdowy sposób realizacji Specjalnie przystosowane samochody umożliwiają przyjęcie i transport do uprawnionych firm zajmujących się utylizacją odpadów niebezpiecznych zebranych w ramach zbiórki objazdowej oraz stacjonarnej.
Zbiórka z placówek oświatowych Prowadzona jest zgodnie z wcześniej przyjętym harmonogramem 2 razy w roku. Organizacja zbiórki : - samochód objeżdża wszystkie placówki oświatowe na terenie KZG, - długość postoju w każdym z punktów wynosi ok.40 minut. Każdorazowo do placówki z wyprzedzeniem ok. 2 tygodni wysyłana jest informacja przypominająca o planowanej zbiórce.
Zbiórka w dzielnicach Prowadzona jest zgodnie z wcześniej przyjętym harmonogramem dwa razy w roku*. Dla usprawnienia systemu cały obszar Związku podzielono na 20 rejonów. Organizacja : - samochód objeżdża poszczególne rejony zgodnie z ustalonym harmonogramem, - mieszkańcy mogą przynosić odpady do wyznaczonych punktów postoju samochodu i przekazywać je bezpośrednio pracownikowi obsługującemu zbiórkę. Każdorazowo z wyprzedzeniem ok. 2 tygodni mieszkańcy otrzymują za pośrednictwem administracji budynków mieszkalnych, placówek oświatowych i handlowych, informację przypominającą (ulotki, plakaty) o planowanej zbiórce. * W Gdyni oraz w gminach Wejherowo i Szemud objazdowa zbiórka prowadzona jest tylko z postojami przy szkołach.
System stacjonarny 1. Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (tzw. PZON) Na terenie gmin Związku funkcjonuje 10 PZON (w Sopocie, Rumi, Redzie, Wejherowie, w Kielnie gm. Szemud oraz w Gdyni-5), czyli jeden punkt przypada na ok. 44 000 mieszkańców; 2. System pojemnikowy a) pojemniki na przeterminowane lekarstwa Pojemniki ustawione są w 167 aptekach. Odpady odbierane są 2 razy w miesiącu po zgłoszeniu przez aptekę konieczności odbioru do Punktu Informacji Telefonicznej w biurze Związku. b) pojemniki na baterie 465 punktów Ustawione są w placówkach oświatowych (213) oraz w placówkach handlowych (147), w urzędach miast i gmin Związku (16), pensjonatach i administracjach oraz spółdzielniach mieszkaniowych (89).
Ilość obsługiwanych przez KZG placówek, w których znajdują się pojemniki na baterie i leki [szt.] Gdynia Wejherowo gm. Wejherowo gm. Kosakowo Reda Rumia Sopot gm. Szemud Ogólna ilość Leki 100 16 1 3 4 19 15 9 167 Baterie 260 56 11 12 18 42 53 13 465
Ilość odpadów niebezpiecznych zebranych w różnych systemach i przekazanych do utylizacji w 2012 [kg] Rodzaj odpadu 2012 OZON* PZON RAZEM [kg] farby, lakiery, 3 620 15 216 18 836 zużyte baterie 15 712 350 16 062 zużyte oleje 255 865 1 120 przeterminowane leki 15 214 130 15 344 zużyty sprzęt EE 22 560 56 502 79 062 aerozole 1 10 11 odczynniki chemiczne 565 164 729 tonery 553 30 583 inne: lepik, smoła, termometry 5 1 6 świetlówki, żarówki energooszczęd. 367 1 123 1 490 Razem [kg] 58 852 74 391 133 243 *OZON objazdowa zbiórka odpadów niebezpiecznych
7. Edukacja ekologiczna Niezbędnym warunkiem nowoczesnej gospodarki odpadami jest edukacja ekologiczna, szczegółowa informacja i skuteczna promocja adresowana do mieszkańców - wytwórców odpadów.
Zalety nowego systemu objęcie każdej zamieszkałej nieruchomości zorganizowanym, regularnym odbiorem wszystkich wytworzonych na jej terenie odpadów komunalnych; uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi; prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych u źródła ;
Zalety nowego systemu monitorowanie postępowania z odpadami komunalnymi; całkowite wyeliminowanie nielegalnych składowisk; zmniejszenie ilości odpadów komunalnych, w tym ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania; zmniejszenie dodatkowych zagrożeń dla środowiska wynikających z transportu odpadów komunalnych z miejsc ich powstawania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, poprzez podział województw na regiony gospodarki odpadami.
Dzięki stworzonemu przez gminę systemowi będzie czysto i porządnie, a śmieci staną się pożądanym i cennym surowcem przetwarzanym w specjalistycznych instalacjach w sposób bezpieczny dla zdrowia i środowiska.
Związek zrzesza gminy o dużym zróżnicowaniu urbanistycznym, kulturowym. Związek przejmuje tylko te prawa i obowiązki od gmin, które można wypełniać w sposób jednolity, tańszy, bardziej korzystny dla każdej z nich. Te elementy, które uwarunkowane są specyfiką danej gminy jak np. ustalenie opłaty za odbiór odpadów, windykacja muszą pozostać jak najbliżej mieszkańca czyli w kompetencji gminy.
Dziękuję za uwagę www.kzg.pl 58-624-45-99