Krajowy Program Modernizacji Budynków W KIERUNKU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Kraków, 17.10.2016, wersja 9
Efektywna Polska jest niezależną inicjatywą działającą poza instytucjami państwowymi i powstałą jako idea Instytutu Ekonomii Środowiska (IEŚ). Zajmuje się ona dwoma zidentyfikowanymi przez IEŚ problemami tj. modernizacją budynków jednorodzinnych oraz stanem powietrza w Polsce. Integruje ona organizacje i instytucje (w tym także stowarzyszenia branżowe), dla których te dwa problemy są ważne, ale nie reprezentuje interesów tych organizacji. Partnerzy wspierający Inicjatywę Efektywna Polska: Euro-centrum Park Naukowo-Technologiczny Fundacja PlasticsEurope Polska Instytut Inżynierii Budowlanej Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej Krajowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE) Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego (mcbe) Narodowa Agencja Poszanowania Energii (NAPE) Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła Polski Związek Producentów i Przetwórców Izolacji Poliuretanowych PUR i PIR SIPUR Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego Stowarzyszenie Certyfikatorów i Audytorów Energetycznych (SCiAE) Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cites Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) Stowarzyszenie Producentów Styropianu Stowarzyszenie Producentów Wełny mineralnej: szklanej i skalnej (MIWO) Stowarzyszenie "Poszanowanie Energii i Środowiska" (SAPE-Polska) Stowarzyszenie na rzecz Systemów Ociepleń (SSO) Związek Pracodawców "Polskie Szkło" Związek Producentów Sprzętu Oświetleniowego Pol-lighting
Zespół opracowujący propozycję: Kierownik zespołu: Marek Zaborowski Członkowie Zespołu: Anna Sokulska Edyta Walczak Jacek Peszko Arkadiusz Węglarz Szymon Firląg Maciej Surówka Łukasz Pytliński Antoni Bielewicz Koncepcja Krajowego Programu Modernizacji Budynków została przygotowana w ramach inicjatywy Efektywna Polska, której celem jest wypracowanie z rządem programu, który uwzględni potrzeby sektora budynków jednorodzinnych, ale również stanowić będzie konstruktywną propozycję rozwoju gospodarki niskoemisyjnej - z uwzględnieniem zmniejszenia emisji pyłu, benzoalfapirenu i innych zanieczyszczeń gazowych. 3
Spis treści Definicje podstawowych pojęć... 5 Krajowy Program Modernizacji Budynków Jednorodzinnych... 6 Wstęp - czym jest KPMB... 6 Definicja celu KPMB... 7 Powody dla których należy wdrożyć Krajowy Program Modernizacji Budynków Jednorodzinnych 8 Definicja grupy docelowej dla KPMB... 19 Działania realizowane w ramach KPMB... 22 Ostatnio uruchomione programy WFOŚiGW... 23 Podprogram I: kampania społeczna promująca modernizację budynków... 24 Podprogram II: wsparcie dla kompleksowej modernizacji budynków... 25 Podprogram III: wsparcie częściowej modernizacji... 26 Podprogram IV: pomoc techniczna... 26 Podprogram V: budowania sieci pośredników i kanałów dystrybucji... 26 Finansowanie audytów i pomocy technicznej... 28 Podprogram wsparcia osób najuboższych... 28 Podprogram zmniejszenia emisyjności na obszarach problemowych... 29 Harmonogram pracy nad Krajowym Programem Modernizacji Budynków Jednorodzinnych "Dom +"... 29 Informacje uzupełniające... 29 Lekcje z dotychczasowych programów dla domów jednorodzinnych (Prosument, Ryś, budowa domów energooszczędnych)... 29 Szczegółowa informacja o działaniach Funduszu Termomodernizacyjnego... 32 Linie kredytowe Banku Gospodarstwa Krajowego BGK, stan rok 2016... 34 Rewitalizacja budynków jednorodzinnych... 35 Przykładowa koncepcja kampanii informacyjnej mającej na celu zmianę postaw... 38 Koncepcja prostego systemu oceny/wyboru służącego przyznawaniu wsparcia dla efektywnych energetycznie działań modernizacyjnych w budynkach jednorodzinnych wraz z propozycją warunków technicznych... 40 Informacja o liście LEME (Lista Zakwalifikowanych Materiałów i Urządzeń)... 48 Informacja o programie PolREFF... 51 Zagraniczne doświadczenia we wdrażaniu programów modernizacji budynków jednorodzinnych Green Deal (Wielka Brytania) i KfW... 53 Spis rysunków... 60 4
Spis tabel... 61 Spis wykresów... 61 Definicje podstawowych pojęć Budynek wysokoemisyjny budynek emitujący do środowiska więcej niż budynek przeciętny (w angielskim znaczeniu average). Budynek niskoemisyjny - budynek emitujący do środowiska mniej niż budynek przeciętny (w angielskim znaczeniu average) do tej grupy mogą należeć budynki pasywne lub tzw. budynki o niemal zerowym zużyciu energii, wszakże pod warunkiem, że ponadprzeciętnie nie emitują do środowiska innych zanieczyszczeń, np. ścieków. Emisyjność - wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: substancji bądź energii takich jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne 1. W przypadku budynków możliwa jest praktycznie każda forma emisyjności od zanieczyszczeń gazowych począwszy, na hałasie kończąc. Gospodarska Niskoemisyjna gospodarka, która wprowadza małą ilość emisji do środowiska. Niska emisja emisja pochodząca ze źródeł umiejscowionych na niskiej wysokości od ziemi (w przeciwieństwie do wysokiej emisji, która pochodzi z wysokich kominów). Źródłem niskiej emisji są przede wszystkim budynki opalane węglem (tzw. zimowy smog londyński) i samochody (letni smog typu Los Angeles ). Obszar wysokoemisyjny określony obszar, na którym występują znaczące emisje, w szczególności tam gdzie występują przekroczenia obowiązujących norm. Obszarem wysokoemisyjnym może być ulica, dzielnica, a nawet całe miasto (w Krakowie normy stężenia pyłów przekraczane są praktycznie na całym obszarze). 1 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 5