Marita Koszarek BSR Expertise

Marita Koszarek BSR Expertise

Marita Koszarek Międzynarodowy ekspert w zakresie klastrów branżowych: współautor rekomendacji do Regionalnego Programu Wspierania Klastrów dla Województwa Pomorskiego na lata 2009-2015 doradca Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i PARP w zakresie polityki rozwoju klastrów ekspert międzynarodowy w projektach realizowanych na skalę europejską m.in. na zlecenie Łotewskiej Agencji Rozwoju i Inwestycji. prowadzenie warsztatów strategicznych i symulacyjnych dla animatorów oraz uczestników klastrów a także szkoleń dla administracji autor analiz i strategii dla inicjatyw klastrowych, m.in. w branży ICT, chemicznej, drzewnej, meblarskiej uzdrowiskowej, maszynowonarzędziowej, spożywczej, budowlanej, kotlarskiej i in. organizowanie inicjatyw lokalnych autor i współautor kilkunastu publikacji i raportów w zakresie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw

Polityka Unii Europejskiej Klastry jako jeden z podstawowych elementów wdrażania Strategii 2020 UE promuje rozwój klastrówświatowej klasy m.in. poprzez wzmacnianie umiejętności managerów klastrówi internacjonalizację. Wśród 100 światowej klasy klastróww Europie nie ma żadnego polskiego!

Modele inicjowania klastrów w Europie model duński aktywna postawa rządu, a klaster zakładany jest przez brokera sieciowego umiejscowionego w instytucji wspierania biznesu, model włoski klaster nie posiada formalnej struktury, zazwyczaj inicjatorem są firmy z danego sektora, występują silne związki i wysoki poziom tożsamości lokalnej model holenderski aktywna postawa rządu z naciskiem na innowacje, a znaczącą rolę w powstawaniu klastrów pełnią ośrodki naukowe

Cykl życia klastra Source: Clusters Balancing Evolutionary and Constructive Forces, ÖRJAN SÖLVELL

Inicjatorzy utworzenia W Polsce najczęściej inicjatorem są podmioty sektora prywatnego, choć w dużej mierze we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi, sektorem pozarządowym czy instytucjami administracji publicznej. Inicjatorzy utworzenia 48 klastrów objętych badaniem Źródło: Benchmarking klastrów w Polsce 2010.

Strategiczne pytania Czy wspierać klastry? Jak wybrać klastry do wsparcia? Jakie kryteria? Jakie mechanizmy? Jak zmobilizować inicjatywy do aktywności? Jakie wsparcie? Jaki model współpracy?

Polityka klastrowa na Pomorzu Regionalny Program Wspierania Klastrów dla Województwa Pomorskiego na lata 2009-2015 Punktem wyjścia zapisy Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego (bezpośrednie odniesienie do klastrów) i Regionalnej Strategii Innowacji (specjalizacje) Wsparcie trzech typów inicjatyw: klastrówkluczowych, subregionalnych(lokalnych), embrionalnych (sieci technologicznych). Oczekiwane efekty, m.in. Nowo zawiązane inicjatywy klastrowe Wspólne przedsięwzięcia realizowane w ramach klastrów, w tym projekty zrealizowane przez jednostki naukowe dla przedsiębiorstw Wzrost produktywności Wzrost poziomu eksportu w klastrach Wzrost udziału firm eksportujących w klastrach

Pomorskie -modelowy przykład polityki klastrowej Skoncentrowanie wsparcia Konkurs na Klastry Kluczowe - max. 6 klastrów motorów rozwoju istotny udział w gospodarce regionu, wysoka dynamika lub potencjał wzrostu międzynarodowa konkurencyjność Grant przygotowawczy około 100 tys. zł (25 proc. wkład własny)- 6 miesięcy trwania projektu budowa partnerstwa, analizy oraz przygotowanie strategii rozwoju Oparcie o finansowanie RPO

Korzyści dla inicjatyw dofinansowanie działalności inicjatywy klastrowej (projekty 1-2 mln zł, dofinansowanie 75 proc) dodatkowe punkty -preferencje przy ubieganiu się o finansowanie z RPO oraz POKL (komponent regionalny) dla projektów zapisanych w strategii rozwoju (w zależności od działania) projekty mogą być składane przez różne podmioty wchodzące w skład klastra,w tym administratora, uczelnie, IOB, firmy lub ich konsorcja promocja i wsparcie ze strony władz samorządowych lobbing na poziomie ministerialnym (np. listy rekomendacyjne przy projektach krajowych) wsparcie działań edukacyjnych i szkoleniowych

Preferencje (dodatkowe punkty) Regionalny Program Operacyjny 1.1.2. Małe i średnie przedsiębiorstwa 1.2. Rozwiązania innowacyjne w MSP 1.5.1. Infrastruktura dla rozwoju firm innowacyjnych 1.5.2. Wsparcie regionalnych procesów proinnowacyjnych 1.6. Promocja gospodarcza regionu 2.1. Infrastruktura edukacyjna i naukowo-badawcza Program Operacyjny Kapitał Ludzki 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia 8.1.1. Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw 8.1.2. Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie 8.2.1. Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw Źródło: Regionalny Program Wspierania Klastrówdla Województwa Pomorskiego na lata 2009-2015

Wniosek konkursowy Charakterystyka klastra - min. 30 firm, 2 jednostki naukowe lub edukacyjne potencjał i konkurencyjność klastra obecny udział klastraw gospodarce regionu mierzony wielkością zatrudnienia, przychodów i eksportu koncentracja firm w regionie czy większa niż przeciętna dla kraju konkurencyjność mierzona wzrostem zatrudnienia, przychodów, eksportu, inwestycjami w nowe technologie, innowacjami itp. strategia rozwoju klastra realność kompleksowość wpływ na gospodarkę regionu, jakość i zasięg partnerstwa reprezentatywność system zarządzania nadzoru nad realizacją strategii, otwartość na podmioty, dotychczasowe przykłady współpracy

Krytyczne czynniki sukcesu Mobilizacja realnych inicjatyw - trzecia próba klastra ICT Wysokie wymagania tylko 3 Klastry Kluczowe Intensyfikacja współpracy w ramach klastrów Uwzględnienie wszystkich etapów rozwoju analiza, mobilizacja, strategia, wdrażanie Inicjatywy klastrowe jako wiarygodny i stabilny partner Punkt kontaktowy w UM -działania informacyjne, promocyjne i konsultacyjno-szkoleniowe Regularne spotkania tematyczne z dyrektorami UM i członkami Zarządu Rozwój wyspecjalizowanych usług na rzecz klastrów- profesjonalizacja koordynatorów dostosowanie oferty instytucji otoczenie biznesu

Pomorski Klaster ICT Pomorski Klaster ICT - aktualnie 91 podmiotów, 16 tys. zatrudnionych firmy z różnych województw i współpraca z dużą liczbą partnerów krajowych i zagranicznych badania naukowe jako motor rozwoju -Centrum Doskonałości WiCommna Politechnice Gdańskiej od 2005 (badania dla przemysłu, szkolenia, staże) intensywna mobilizacja inicjatywy i wygrana w konkursie na Klaster Kluczowy - 2009 rok Najlepszy klaster ICT w Polsce 2010

Ostatnie działania klastra Zapewnienie stabilności finansowej na następne 2 lata Ponad 30 wydarzeń w zeszłym roku warsztaty, konferencje, networking Zacieśnienie kontaktów B2B pomiędzy firmami klastra Szereg rozpoczętych projektów B+Rdla stworzenia nowych produktów Współpraca z ponad 30 krajowymi i zagranicznymi klastrami, Misje zagraniczne firm (USA, Chiny, Szwecja, Francja, Niemcy, Japonia i in.) Punkt kontaktowy i opiniotwórczy branży ICT Stworzenie Edukacyjnego Centrum Doskonalenia Rozwój współpracy międzysektorowej: logistyka, przemysły kreatywne, energetyka

i niektóre krótkoterminowe plany Uczestnictwo w projektach finansowanych z międzynarodowych programów: Program Południowego Bałtyku, Program Europy Centralnej, 7Program Ramowy Rozwój laboratoriów na badania dla firm ponad 200 m2 w nowym Centrum Przestrzeni Inteligentnych oraz przestrzeni biurowych ponad 10 tys. m2 dla firm ICT DAY Międzynarodowe spotkanie klastrów ICT w Gdańsku (jesień 2011) Operator krajowego funduszu internacjonalizacji branży ICT ( do 20-30 mln zł potencjalnego wsparcia)

Priorytet: Region Morza Bałtyckiego Uczestnictwo w projekcie BSR Stars Mobile Vikings sieć 18 najważniejszych podmiotów w sektorze ICT w makroregionie Morza Bałtyckiego kooperacja z firmami o zasięgu globalnym (TeliaSonera, Ericsson, Sony Ericsson, Nokia, Nokia- Siemens, ) wdrażanie projektów pilotażowych początek projektu 2011 rok

Najważniejsze bariery rozwoju klastrów Brak alternatywnych źródeł finansowania działalności klastra Ograniczonemożliwościpartycypowaniaw dużych projektach wymagających znacznego nakładu finansowego

Podsumowanie Klastryjako efektywne narzędzie realizacji polityki innowacyjnej modelowy przykład polityki klastrowej wsparcie rozwoju inicjatyw o potencjale ponadregionalnym przyszłych klastrówświatowej klasy rola administracji nie może się ograniczać do dostarczania finansowych zachęt

marita.koszarek@bsrexpertise.pl tel. 603 233 199