STOP GRYPA CZY RYZYKUJESZ? 0-0% dzieci w każdym sezonie choruje na grypę (szacunki WHO). Niemowlęta wymagają z powodu grypy równie często, jak osoby starsze chorujące przewlekle. Dzieci do r.ż. najbardziej narażone są na powikłania grypowe, min. zapalenie ucha środkowego. t l 80% z powodu grypy w niektórych sezonach dotyczy osób powyżej 60 r.ż.'' Osoby obarczone dwoma i więcej czynnikami ryzyka (np. wiek i choroba przewlekła) mają 0 razy większe ryzyko powikłań i śmiertelność z powodu grypy.' Osoby z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i astmą 9 z powodu grypy narażone są na zaostrzenia tych chorób, na zwiększoną liczbę, a nawet zgon. Osoby leczące się z powodu chorób układu krążenia, w sezonie grypowym, mają - krotnie większe ryzyko 0 wystąpienia zawału mięśnia sercowego, narażone są na wzrost liczby ' i " z powodu udaru mózgu i zawału. Osoby chorujące na cukrzycę, w porównaniu do osób zdrowych, mają: 6-krotnie większe prawdopodobieństwo, " -krotnie większe ryzyko zgonu z powodu zapalenia płuc lub grypy. % ciężarnych chorujących na grypę wymaga 9% hospitalizowanych z powodu grypy kobiet w ciąży wymagało leczenia w oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM). 6 PRZED GRYPĄ NIE UCIEKNIESZ: kichnięcie to ok. 000 kropelek z wirusem pędzącym 67 km/h. Z powodu grypy, na świecie, średnio co MINUTĘ, umiera osoba. 7 i f REKOMENDACJE EKSPERTÓW Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy OGÓLNOPOLSKI ~ PROGRAM ZWALCZANIA GRYPY Ze względu na szerszą ochronę oraz porównywalne bezpieczeństwo zaleca się stosowanie czterowalentnej szczepionki przeciw grypie zamiast szczepionki trójwalentnej, w sytuacji, gdy obie szczepionki są dostępne. Szczepienie z użyciem szczepionki czterowalentnej przeciw grypie zaleca się u wszystkich osób (po ukończeniu 6 miesiąca życia), które chcą uniknąć zachorowania i nie mają przeciwwskazań do szczepienia." Społeczna Kampania Informacyjna na rzecz profilaktyki grypy WWW.opzg.pl Opracowanonapodstawie:l. World HealthOrganization.tnnuenovaccines.WHOposltlonpaper.^^ Sllvennoinen H, «al. EurJCIinMicrobiollnfectDis.0;:5-.5. Jlanping,«al. WzcrJne. 999;7(Suppll):S57-SSa6.PreventionandControloflnn^ MMWRRecommRep,00;59(RR-7):l-6.7.BarkerWH. «o/./lrcfclnttmmk98;(l):85-9.8.wongsurakia^ MadjldM,«a/.rMHrort/n»J.M;(l):-.U.YapFHY,rtoUM^ TA. et al. Am J Epidemio!. 0O;6O(5): 9-50.. M.idjid M, ef al. EurHeartJ. 007;8(0):05-0.. Centers for Disease Control and Prevention. If you havc diabetes. a fiu shot could save your iife. Online 05; Avallable al URL http://»rww.cdc.gov/diabet«/pro)ec(s/pdfs/ eng_brochurt.pdf. 5. JamiesonO.HofitinM.RaimuMenSel al.. Lancet 009.7.5-58.8. amank, Roy,Arlfeen5efo/.,/V no//med008,59.555'56.7. Influenza WHO FactsheetN'RevisedMarch 00 http://wwwwho.int/mediacentre/factsheets/00/fs/en/
SZCZEPIENIE PRZECIW GRYPIE NOWE POLSKIE REKOMENDACJE na sezon 07/08 OGÓLNOPOLSKI PROGRAM ZWALCZANIA GRYPY REKOMENDACJE EKSPERTÓW OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU ZWALCZANIA GRYPY NA SEZON 07/08: www.opzg.pl Ze względu na szerszq ochronę oraz porównywalne bezpieczeństwo ZALECA SIĘ STOSOWANIE CZTEROWALENTNEJ SZCZEPIONKI PRZECIW GRYPIE zamiast szczepionki trójwalentnej, w sytuacji, gdy obie szczepionki sq dostępne." KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 5 stycznia 07r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 07 (www.gis.gov.pl) SZCZEPIENIE PRZECIW GRYPIE REKOMENDOWANE JEST: Ze wskazań klinicznych i indywidualnych: a. osobom po transplantacji narządów; b. przewlekle chorym dzieciom (od ukończenia 6 miesiąca życia) i dorosłym, szczególnie chorującym na niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową (zwłaszcza po przebytym zawale serca), niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, choroby neurologiczne i neurorozwojowe; c. osobom w stanach obniżonej odporności (w tym pacjentom po przeszczepie tkanek) i chorym na nowotwory układu krwiotwórczego; d. dzieciom z grup ryzyka od ukończenia 6 miesiąca życia do 8 roku życia, szczególnie zakażonym wirusem HIV, ze schorzeniami immunologiczno-hematologicznymi, w tym małopłytkowością idiopatyczną, ostrą białaczką, chłoniakiem, sferocytozą wrodzoną, asplenią wrodzoną, dysfunkcją śledziony, po splenektomii, z pierwotnymi niedoborami odporności, po leczeniu immunosupresyjnym, po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych, leczonych przewlekle salicylanami; e. dzieciom z wadami wrodzonymi serca zwłaszcza sinicznymi, z niewydolnością serca, z nadciśnieniem płucnym; f. kobietom w ciąży lub planującym ciążę. Ze wskazań epidemiologicznych - wszystkim osobom od ukończenia 6 miesiąca życia do stosowania zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego, w szczególności: a. zdrowym dzieciom w wieku od ukończenia 6 miesiąca życia do 8 roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem dzieci w wieku od ukończenia 6 do ukończenia 60 miesiąca życia); b. osobom w wieku powyżej 55 lat; c. osobom mającym bliski kontakt zawodowy lub rodzinny z dziećmi w wieku do ukończenia 6 miesiąca życia oraz z osobami w wieku podeszłym lub przewlekle chorymi (w ramach realizacji strategii kokonowej szczepień); d. pracownikom ochrony zdrowia (personel medyczny, niezależnie od posiadanej specjalizacji oraz personel administracyjny), szkół, handlu, transportu, funkcjonariuszom publicznym w szczególności: policja, wojsko, straż graniczna, straż pożarna; e. pensjonariuszom domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w szczególności przebywającym w zakładach opiekuńczo-leczniczych, placówkach pielęgnacyjno-opiekuńczych, podmiotach świadczących usługi z zakresu opieki paliatywnej, hospicyjnej, długoterminowej, rehabilitacji leczniczej, leczenia uzależnień, psychiatrycznej opieki zdrowotnej oraz lecznictwa uzdrowiskowego.
średnio a seniorzy 80% 0 to realne zagrożenie z powodu grypy w niektórych STOP CO MINUTĘ z powodu grypy UMIERA OSOBA Z powodu grypy, na świecie, co roku z powierzchni ziemi znika 500 000 miasto ` sezonach dotyczy osób powyżej 60 r.ż. i śmiertelność z ich powodu, mają osoby obarczone dwoma i więcej czynnikami ryzyka (np. wiek i choroba przewlekła) dziecko 0 dni % przypadków zakażeń wirusem grypy przebiega bezobjawowo 0-0% Przed grypą nie uciekniesz: kichnięcie to ok. 000 kropelek z wirusem pędzącym 67 km/h razy większe ryzyko powikłań a dzieci dzieci w każdym sezonie choruje na grypę (szacunki WHO) Niemowlęta wymagają z powodu grypy równie często jak osoby starsze chorujące przewlekle Bardzo groźnym i częstym powikłaniem pogrypowym, u małych dzieci jest bakteryjne zapalenie ucha środkowego dorosły 5 dni Szczepisz czy ryzykujesz? Szczepionka wzmacnia układ odpornościowy ucząc organizm walczyć z wirusem 0-% ryzyka 6 zaostrzeń astmy Skuteczność szczepień sięga 70-89% u zdrowych osób poniżej 65 roku życia 56% ryzyka zachorowania na choroby układu oddechowego Szczepienie: 50% ryzyka TWOI PACJENCI MOGĄ BYĆ NARAŻENI na powikłania pogrypowe 68% ryzyka zgonu zmniejsza ryzyko powikłań pogrypowych, ogranicza transmisję wirusa grypy i chroni osoby narażone na powikłania grypowe, ogranicza koszty bezpośrednie związane z leczeniem grypy i jej powikłań, ogranicza koszty pośrednie związane z absencją w pracy i spadkiem produktywności. ZAPROPONUJ IM najlepszą ochronę. Influenza WHO Fact sheet N Revised March 00 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/ 00/fs/en/. Carrat F, Vergu E, et al., Am J Epidemiol 008; 67:775 785.. Merlin M and Buisson Y, Bulletin Epidemiologique Hebdomadaire, 990;:75-6.. Prevention and Control of Influenza. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 008. MMWR Recomm Rep, 008;57(RR-7):-6. OPZG/FL/06/6 dla każdego, kto chce zdążyć przed grypą 5 częstości objawów grypopodobnych Szczepienia dzieci przeciwko grypie chronią nie tylko zaszczepionych, ale także pośrednio ich bliskich 7,8 np. młodsze rodzeństwo, rodziców i dziadków. Influenza WHO Fact sheet N Revised March 00 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/ 00/fs/en/ dla osób po 60 roku życia. Prevention and Control of Influenza. Recommedations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 00. MMWR Recomm Rep, 00;59 (RR-7):-6.. Barker WH. et al. Arch Intern Med, 98;():85-9.. Gross PA: The efficacy of influenza vaccine in elderly persons. Ann Int Med. 995; : 57-57.. Wang C-S, et al. Vaccine, 00; 0:9-99. 8% Społeczna Kampania Informacyjna na rzecz profilaktyki grypy www.opzg.pl dla dzieci. World Health Organization. Influenza vaccines. WHO position paper. Wkly Epidemiol Rec, 005;80():79-7.. Neuzil KM, et al. Engl J Med. 000;(;():5-.. Brydak L: Grypa i jej profilaktyka, Termedia, Poznań 00.. Silvennoinen H, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 0;:5. 5. Jianping, et al. Vaccine. 999;7(Suppl):S57-S58.6. Kramarz P, et al. J. Pediatr, 00;8():06-0.7. Rashid H, et al. Curr Opin Infect Dis. 0;5():-9. 8. Loeb M, et al. JAMA. 00; 0(0):9-50.
a układ oddechowy a układ sercowo-naczyniowy a cukrzyca a ciąża Wirus grypy zaostrza Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc (POChP) i astmę W Polsce ponad 9% osób hospitalizowanych z powodu grypy ma ostre objawy ze strony układu oddechowego Grypa związana jest z - krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego Sezon grypowy zbiega się w czasie ze wzrostem, liczby oraz z powodu incydentów sercowo-naczyniowych Osoby chorujące na cukrzycę mają: 6-krotnie większe niż u zdrowych osób prawdopodobieństwo z powodu grypy w trakcie epidemii tej choroby -krotnie większe ryzyko zgonu z powodu zapalenia płuc lub grypy ciężarnych chorujących na grypę wymaga hospitalizowanych z powodu grypy kobiet w ciąży wymagało leczenia w oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM) szczepionych kobiet uzyskuje poszczepienny 88% poziom przeciwciałuznawany za ochronny 8% 85% ostrej choroby układu oddechowego a - pacjenci z łagodną postacią POChP b - pacjenci z ciężką postacią POChP 5% z powodu zapalenia płuc ze wszystkich przyczyn Badania naukowe potwierdziły skuteczność i bezpieczeństwo szczepienia przeciw grypie u pacjentów z chorobami układu,5 oddechowego: z astmą i POChP 67% ryzyka 5 zawału 55% 75% udaru 7 mózgu sercowo 6 naczyniowych Szczepienie zmniejsza ilość incydentów sercowo-naczyniowych u chorych leczonych wcześniej 5-7 z powodu chorób układu krążenia 56% ze wszystkich przyczyn (osoby starsze >65 lat) (dorośli od 8-6 lat) Szczepienie przeciw grypie jest skuteczne i bardzo dobrze tolerowane wśród pacjentów z cukrzycą 9% efektywność szczepienia u ciężarnych kobiet w zapobieganiu hospitalizacjom z powodu grypy u dzieci do miesiąca życia Szczepienia są bezpieczne Nie stwierdzono częstszego występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych,5 Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego oraz konieczności rozwiązania ciąży cięciem cesarskim,5 Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka występowania wad rozwojowych u płodu oraz niekorzystnego wpływu na rozwój psychomotoryczny dzieci,5 dla kobiet w ciąży i ich dzieci. Wongsurakiat P, et al. Chest, 00;5(6):0-0.. Romanowska M, et al. J Physiol Pharmacol, 007;58 Suppl 5(pt ): 58-9.. Meldunki epidemiologiczne NIZP-PZH 0-05. Dostępne na www.pzh.gov.pl. Nichol K.L., Vaccine 999, 7: S9 - S9. 5. Tata LJ, et al. Thorax, 00;58(0):85-9.. Madjid M, et al. Tex Heart Inst J, 00;(): -.. Yap FHY, et al. J Med Virol, 00;7():67-.. Reichert TA, et al. Am J Epidemiol, 00;60(5):9-50.. Madjid M, et al. Eur Heart J, 007;8(0):05-0. 5. Naghavi M, et al. Circulation 000;0(5):09-5. 6. Grau AJ, et al. Stroke, 005;6(7):50-6. 7. Gurfinkel EP, et al. Circulation 00; 05(8):-7.. Centers for Disease Control and Prevention. If you have diabetes, a flu shot could save your life. [Online] 05 [ page]; Available at URL http://www.cdc.gov/diabetes/projects/pdfs/eng_brochure.pdf. Looijmans-Van den Akker I. Diabetes Care, 006;9(8):77-6.. American Diabetes Association. Influenza and Pneumococcal Immunization in Diabetes. Diabetes care, 00;7(Suppl):S-.. Jamieson D, Honein M, Rasmussen S et al., Lancet 009, 7, 5-58.. Zaman K, Roy E, Arifeen S et al., N Engl J Med 008, 59, 555-56.. Benovitz I, Esposito S, Gracey K et al., Clin Infect Dis 00, 5, 55-6.. Pool V, Iskander J, Am J Obstet Gynecol 006,9,00. 5. Munoz F, Gresinger A, Wehmahen et al., Am J Obstet Gynecol 005, 9, 098-06.
średnio 0 powodów, dla których warto szczepić się przeciw grypie, aby: a wiek STOP CO MINUTĘ to realne zagrożenie z powodu grypy UMIERA OSOBA uniknąć przykrych objawów grypy, 0 80% razy większe ryzyko powikłań i śmiertelność z ich powodu, mają osoby obarczone dwoma i więcej czynnikami ryzyka powikłań pogrypowych (np. wiek i choroba przewlekła) z powodu grypy w niektórych sezonach dotyczy osób powyżej 60 r.ż. Niemowlęta wymagają z powodu grypy równie często jak osoby starsze chorujące przewlekle Bardzo groźnym i częstym powikłaniem pogrypowym,5 u małych dzieci jest bakteryjne zapalenie ucha środkowego uniknąć powikłań pogrypowych, szczególnie groźnych dla dzieci poniżej 5 roku życia, osób starszych i chorujących przewlekle, Z powodu grypy, na świecie, co roku z powierzchni ziemi znika 500 000 miasto Przed grypą nie uciekniesz: kichnięcie to ok. 000 kropelek z wirusem pędzącym 67 km/h uniknąć z powodu grypy i jej powikłań, zmniejszyć ryzyko zgonu z powodu powikłań pogrypowych, szczególnie u osób starszych i chorujących przewlekle, dziecko uniknąć kosztów związanych z leczeniem grypy i jej powikłań, 0 dni % przypadków zakażeń wirusem grypy przebiega bezobjawowo dorosły 5 dni nie obniżać wynagrodzenia z powodu nieobecności w pracy, nie musieć nadrabiać zaległości w szkole, chorując, nie ć innych, Szczepionka wzmacnia układ odpornościowy ucząc organizm walczyć z wirusem nie spędzać czasu w kolejkach do lekarza w okresie największych zachorowań, 8% 89% 67% znie 8 ryzyka zgonu znie skuteczność częstości aniu bieg w zapo 7 objawów 6 u zdrowych grypopodobnych grypie Szczepienia dzieci przeciwko grypie chronią nie tylko zaszczepionych, ale także pośrednio ich bliskich np. 9,0 młodsze rodzeństwo, rodziców i dziadków Skuteczność szczepień sięga 70-89% u zdrowych osób poniżej 65 roku życia w czasie choroby, nie ominęły nas żadne ważne momenty w naszym życiu. Szczepienie: Jeżeli przynajmniej jeden z tych powodów wydaje Ci się istotny... to najskuteczniejsza metoda zapobiegania powikłaniom pogrypowym ZAPLANUJ SZCZEPIENIE PRZECIW GRYPIE. Influenza WHO Fact sheet N Revised March 00 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/ 00/fs/en/. Prevention and Control of Influenza. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 008. MMWR Recomm Rep, 008;57(RR-7):-6. OPZG/UP/07/5 dla dzieci i osób po 60 roku życia www.opzg.pl www.grypoodporni.pl ogranicza transmisję wirusa grypy i chroni osoby narażone na powikłania grypowe, ogranicza koszty związane z leczeniem grypy i jej powikłań.. Prevention and Control of Influenza with Vaccines. Recommendations of Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 00. MMWR 00;59 (RR-8): -6.. Barker WH. et al. Arch Intern Med, 98;():85-9.. Prevention and Control of Influenza. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 00. MMWR Recomm Rep, 00;59 (RR-7):-6.. Neuzil KM, et al. N Engl J Med. 000;():5-.. Brydak L.: Grypa i jej profilaktyka, Termedia, Poznań 00. 5. Silvennoinen H, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 0;:5. 6. Jianping H, et al., Vaccine, 999;7 (Suppl): S57-S58. 7. Merlin M and Buisson Y, Bulletin Epidemiologique Hebdomadaire, 990;:75-6. 8. Wang CS, et al. Vaccine, 00;0(90):9-9. 9. Rashid H, et al. Curr Opin Infect Dis. 0;5():-9.0. Loeb M, et al. JAMA. 00; 0(0):9-50. zmniejsza ryzyko powikłań pogrypowych, Społeczna Kampania Informacyjna na rzecz profilaktyki grypy dla każdego, kto chce zdążyć przed grypą. Influenza WHO Fact sheet N Revised March 00 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/ 00/fs/en/. Carrat F, Vergu E, et al., Am J Epidemiol 008; 67:775 785.. Merlin M and Buisson Y, Bulletin Epidemiologique Hebdomadaire, 990;:75-6.. Prevention and Control of Influenza. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 008. MMWR Recomm Rep, 008;57(RR-7):-6.
a układ oddechowy a układ sercowo-naczyniowy a cukrzyca a ciąża Osoby z Przewlekłą Obturacyjną Chorobą Płuc (POChP) i astmą z powodu grypy narażone są na zaostrzenia tych chorób, na zwiększoną ilość, a nawet zgon. W Polsce ponad 9% osób hospitalizowanych z powodu grypy ma ostre objawy ze strony układu oddechowego Osoby leczące się powodu chorób układu krążenia, w sezonie grypowym, mają: - krotnie większe ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego narażone są na wzrost liczby i z powodu udaru mózgu i zawału, Osoby chorujące na cukrzycę, w porównaniu do osób zdrowych, mają: 6-krotnie większe prawdopodobieństwo -krotnie większe ryzyko zgonu z powodu zapalenia płuc lub grypy ciężarnych chorujących na grypę wymaga hospitalizowanych z powodu grypy kobiet w ciąży wymagało leczenia w oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM) skuteczność szczepień przeciw grypie kobiet ciężarnych jest tak samo wysoka, 88% jak zdrowych osób dorosłych 8% ryzyko ostrej choroby układu oddechowego 5% ryzyko z powodu zapalenia płuc ryzyko zgonu Badania naukowe potwierdziły skuteczność i bezpieczeństwo szczepienia przeciw grypie u osób z chorobami układu,5 oddechowego: z astmą i POChP 55% 67% 75% ryzyko 7 ryzyko udaru mózgu zawału 5 ryzyko zgonu serca z powodu 6 zawału lub udaru Szczepienie przeciw grypie jest skuteczne i bezpieczne u osób leczonych wcześniej z powodu chorób układu 5-7 krążenia 56% ryzyko (osoby starsze >65 lat) ryzyko (dorośli od 8-6 lat) Szczepienie przeciw grypie jest skuteczne i bardzo dobrze tolerowane wśród osób chorujących na cukrzycę 9% szczepienie kobiet ciężarnych zapobiega hospitalizacjom z powodu grypy ich dzieci do miesiąca życia Szczepienia są bezpieczne Nie stwierdzono częstszego występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych,5 Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego oraz konieczności rozwiązania ciąży cięciem cesarskim,5 Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka występowania wad rozwojowych u płodu oraz niekorzystnego wpływu na rozwój dzieci,5 dla osób z chorobami układu oddechowego dla osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego dla osób chorujących na cukrzycę dla kobiet w ciąży i ich dzieci. Wongsurakiat P, et al. Chest, 00;5(6):0-0.. Romanowska M, et al. J Physiol Pharmacol, 007;58 Suppl 5(pt ): 58-9.. Meldunki epidemiologiczne NIZP-PZH 0-05. Dostępne na www.pzh.gov.pl. Nichol K.L., Vaccine 999, 7: S9 - S9. 5. Tata LJ, et al. Thorax, 00;58(0):85-9.. Madjid M, et al. Tex Heart Inst J, 00;(): -.. Yap FHY, et al. J Med Virol, 00;7(): 67-.. Reichert TA, et al. Am J Epidemiol, 00;60(5):9-50.. Madjid M, et al. Eur Heart J, 007;8(0):05-0. 5. Naghavi M, et al. Circulation 000;0(5):09-5. 6. Grau AJ, et al. Stroke, 005;6(7):50-6. 7. Gurfinkel EP, et al. Circulation 00; 05(8):-7.. Centers for Disease Control and Prevention. If you have diabetes, a flu shot could save your life. [Online] 05 [ page]; Available at URL http://www.cdc.gov/diabetes/projects/pdfs/eng_ brochure.pdf. Looijmans-Van den Akker I. Diabetes Care, 006;9(8):77-6.. American Diabetes Association. Influenza and Pneumococcal Immunization in Diabetes. Diabetes care, 00;7(Suppl):S-.. Jamieson D, Honein M, Rasmussen S et al., Lancet 009, 7, 5-58.. Zaman K, Roy E, Arifeen S et al., N Engl J Med 008, 59, 555-56.. Benovitz I, Esposito S, Gracey K et al., Clin Infect Dis 00, 5, 55-6.. Pool V, Iskander J, Am J Obstet Gynecol 006,9,00. 5. Munoz F, Gresinger A, Wehmahen et al., Am J Obstet Gynecol 005, 9, 098-06.