PIOTR KOŁAKOWSKI Strategie rozwoju firm biotechnologicznych szansa rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach
2 Konkurencyjność a innowacyjność Co to jest innowacyjność? Innowacyjność wiąże się z wprowadzeniem czegoś nowego, nowatorstwem, reformą, ulepszeniem. Rodzaje innowacji w przedsiębiorstwie: procesowa = opracowanie lub wdrożenie nowej lub znacząco ulepszonej technologii, produktowa = opracowanie i wdrożenie do produkcji nowego produktu lub usługi, organizacyjna = zastosowanie nowych rozwiązań organizacyjnych, marketingowa = zastosowanie nowych technik marketingowych.
3 Konkurencyjność a innowacyjność Wysoka konkurencyjność nie musi być związana z innowacyjnością a np. Kosztami pracy Lokalizacją Dostępem do taniego źródła energii Dotacjami Brakiem dbałości o środowisko
4 Innowacyjność - bariery Bariera myśli co zrobić aby doprowadzić do nowatorskiego rozwiązania Bariera wdrożenia co zrobić aby wyjść poza laboratorium i umysły wynalazców Bariera finansowa co zrobić aby otrzymać finansowanie (systemy bankowe w Europie a w szczególności w Polsce nie są przygotowane na finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć)
5 PRODUKT INNOWACYJNY A PRODUKT POWSZECHNEGO UŻYCIA Marża produkcyjna wynosi powyżej 50% Czas życia średnio 5 lat (po 5 latach albo znika z rynku albo staje się produktem powszechnego użycia telefon komórkowy) Wysokie koszty badań, często nowa technologia Nie każdy nowy produkt jest produktem innowacyjnym Produkt innowacyjny zaspokaja lepiej aktualną potrzebę np Head and Shoulders dwa w jednym, żywność funkcjonalna - Actimel) lub odkrywa i buduje nieznaną dotychczas potrzebę
6 PRODUKT INNOWACYJNY 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 A Koszt produkcji Koszt sprzedaży B Produkt A marża 80% Produkt B marża 5% A- produkt innowacyjny B produkt powszechnego użytku
7 Wprowadzanie innowacji Zakup nowoczesnej technologii Zakup patentu Rozwój organiczny poprzez tworzenie własnego wydziału badawczorozwojowego do modernizacji i tworzenia nowych produktów lub technologii Współpraca z ośrodkami naukowo-badawczymi w celu transferu wiedzy do przedsiębiorstwa Umożliwienie twórcy pomysłu jego realizację poprzez wspieranie finansowania jego działalności gospodarczej Projekty promujące zatrudnianie naukowców w przedsiębiorstwie Zachęty do uczestnictwa ludzi z przemysłu w konferencjach naukowych Promowania naukowców współpracujących z przemysłem
8 Specyfika dużych przedsiębiorstw innowacyjnych Dział badawczo-rozwojowy (R&D) - budżet od 2 do 20% rocznego obrotu Komórka wywiadu gospodarczego Bardzo rozwinięty i rozbudowany dział kadr (Human Resources) Unikatowe nietypowe wyposażenie Wysoki poziom wykształcenia załogi Wysoka kultura firmy Wysoki poziom poufności Technologia lub produkt chroniony z reguły patentem Rozbudowany dział SHEQ
9 Specyfika małych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych Dział badawczo-rozwojowy (R&D) - budżet od 2 do 20% rocznego obrotu Wysoki poziom poufności oparty na zaufaniu a nie procedurach Z reguły dużo większe zaangażowanie załogi, większa satysfakcja Mniejsze koszty funkcjonowania, mniej nietrafionych projektów, większa elastyczność, szybszy przepływ informacji Duże zagrożenie penetracji firmy przez duże przedsiębiorstwo (podkupienie kluczowego pracownika, wyciek poufnych informacji) Grzech zaniechania ustawicznego rozwoju (zachłyśnięcie się początkowym sukcesem)
10 Innowacyjność polskich przedsiębiorstw Sytuacja obecna Wyrównuje się poziom technologiczny Polski z Europą Zachodnią bezpośredni zakup powszechnie stosowanej technologii w Europie nie gwarantuje już sukcesu Przy wyrównujących się kosztach pracy możemy konkurować tylko innowacyjnością Większość dużych koncernów, które zainwestowały w Polsce nie widzą konieczności ani potrzeby odbudowy działu R&D w Polsce, utrzymując centra badawcze w kraju pochodzenia (z wielu przyczyn) Wzrost świadomości polskich branż, które zaczynają budować działy badawczo-rozwojowe na wzór istniejących w tych branżach w innych krajach Zwracanie coraz większej uwagi na rolę wywiadu gospodarczego w podejmowaniu decyzji biznesowych (wcześniej całkowicie realizowanego przez Państwo) Wprowadzanie procedur dotyczących poufności
11 Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D) Budżet: od 2 do 20% rocznego obrotu firmy Zatrudnienie: od 5 do 70% stanu załogi Dyrektor R&D: jedno z kluczowych i niezależnych stanowisk (z reguły członek zarządu, wiceprezes) Wysoki poziom poufności: oparty na procedurach i zabezpieczeniach informacji poufnych Współpraca w obrębie firmy: marketing, sprzedaż, produkcja, zewnętrzna: uniwersytety, ośrodki naukowo-badawcze
12 Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D) Badania podstawowe a) Lokalizacja centralnie jeden ośrodek zlokalizowany w strategicznym miejscu b) Projekty długoterminowe do 5 lat c) Projekty finansowane w znacznym zakresie ze środków publicznych d) Częsta otwarta zewnętrzna współpraca z ośrodkami badawczymi i uniwersyteckimi e) Dopuszczalne są projekty w których uczestniczy również konkurencja (rozwiązania dla całej branży np. alergiczność produktów mleczarskich) f) Możliwość publikacji, patentowania, ale tez możliwość utajnienia badań na dowolnym etapie
13 Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D) Badania rozwój i aplikacje a) Rozwój nowych produktów, procesów i technik - Projekty niedłuższe niż 1-2 lata - Współpraca zewnętrzna z b. wysokim poziomem poufności - Najczęściej jedna osoba odpowiada za cały projekt i w zasadzie tylko ona zna wszystkie szczegóły projektu (uczestnicy projektu wykonują określone zadania) - Sponsorem projektu jest marketing i on decyduje o jego kontynuacji lub zatrzymaniu Dojrzałe firmy mają z reguły jedno centrum rozwoju wyposażone w linie do pilotowej produkcji. Dodatkowo przy każdym zakładzie produkcyjnym jest mały zespół badawczy do rozwoju: np produktów regionalnych
14 Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D) Badania rozwój i aplikacje B) Aplikacje (wdrożenia) - Projekty niedłuższe niż 6 miesięcy (tzw Fast Truck Project lub Technical Service Project) - Projekt realizowany jest w oparciu o własne zasoby, współpraca zewnętrzna b. ograniczona - Sponsorem projektu jest sprzedaż i ona decyduje o jego kontynuacji lub zatrzymaniu - Projekt realizowany często bezpośrednio u klienta
15 Strategia Strategia to przemyślana, ogólna koncepcja działania, której realizacja zapewnia organizacji przewagę na rynku, mimo inteligentnego przeciwdziałania konkurencji. K. Obłój Strategia to wybór dziedziny działalności, w której organizacja chce być obecna, i określić zasoby, jakie są jej niezbędne do przetrwania i rozwoju. Strategor Strategia jest połączeniem sztuki i wiedzy.
16 Strategie rozwoju firm innowacyjnych Strategia marketingowa Strategia Michaela Portera Strategia technologiczna Strategia optymalizacji kosztów zakupu Strategia naśladowcza follwera Strategia rozwoju poprzez zakupy (małych raczkujących firm z bardzo dobrym pomysłem lub zakupy w celu likwidacji konkurencji) Strategia rozwoju organicznego Strategia rozwoju poprzez sprzedaż lub likwidację określonych segmentów wg opracowanego klucza rentowności i obrotów np: marża brutto poniżej 50%, obroty roczne poniżej 1 000 KPLN.
17 Strategie marketingowe Odnosząc się do poziomu ceny i jakości wyrobów lub usług można zbudować cztery strategie rynkowe Niska cena Wysoka cena Niska jakość Okazja rynkowa Uderz i znikaj Wysoka jakość Penetracja rynku Luksus rynkowy
18 Strategie Michaela Portera Trzy podstawowe strategie rynkowe: Minimalnych kosztów Zróżnicowania Koncentracji
19 Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach Bariera myśli Zaplecze naukowo-badawcze Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Wydział Nauki o Żywności ze specjalnością biotechnologii żywności Wydział Biologii i Biotechnologii Wydział Medycyny Weterynaryjnej Wydział Lekarski Wydział Bioinżynierii Zwierząt
20 Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach Bariera wdrożeniowa Producenci sprzętu specjalistycznego Pilotowe linie technologiczne Centrum innowacji i transferu technologii przy UWM Park Technologiczny Prywatne firmy zajmujące się wdrażaniem
21 Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach Bariery finansowe i organizacyjne Długotrwałe procedury rejestracyjne firmy i procedury rejestracyjne nowego produktu Nieufność banków w finansowaniu pomysłów na nowe technologie i nowe produkty. Banki nie są przygotowane na wchodzenie do projektów jako udziałowcy przedsięwzięcia nie ma takiego produktu bankowego Dotacje na tworzenie przedsiębiorstwa lub wdrożenie produktu innowacyjnego moim zdaniem nie są to najlepsze rozwiązania nie dają równych szans