DORADZTWO ZAWODOWE Promują kształcenie dualne w subregionach Wielkopolski W zeszłym roku Samorząd Województwa Wielkopolskiego zdecydował się uruchomić we wszystkich subregionach centra wsparcia rzemiosła, kształcenia dualnego i zawodowego. Czym się zajmują, jakie mają osiągnięcia i na czym polega wyjątkowość tego projektu? Marzena Wodzińska członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego Na rozwój gospodarczy wpływa wiele czynników, ale jednym z najważniejszych jest zapewnienie na rynku pracy grupy osób mających odpowiednie kwalifikacje i kompetencje do świadczenia pracy. Tempo zmian powoduje, że odpowiedź na zapotrzebowanie na określone zawody powinna następować niemal w czasie rzeczywistym. Chcąc sprostać oczekiwaniom pracodawców oraz potrzebom rynku pracy, Samorząd Województwa Wielkopolskiego pierwszy w Polsce powołał centra wsparcia rzemiosła, kształcenia dualnego i zawodowego. Zadania tych jednostek to promowanie kształcenia dualnego, diagnoza rynku pracy, wskazująca potrzebę kształcenia w zawodach deficytowych w danym regionie, oraz określenie zawodów przyszłości w celu zwiększenia szans zatrudnienia młodzieży. Dzięki temu będziemy dążyć do zrównoważenia popytu i podaży na rynku, a tym samym do wzrostu gospodarczego. Centra działają w całym województwie, a ich siedziby znajdują się w Kaliszu, Koninie, Lesznie, Pile i Poznaniu. Radni Sejmiku Województwa Wielkopolskiego marca 01 r. przyjęli uchwałę powołującą do życia pięć centrów wsparcia rzemiosła, kształcenia dualnego i zawodowego (CWRKDiZ). Są one więc jednostkami samorządu województwa. Ich zadaniem jest koordynowanie kształcenia zawodowego w subregionach Wielkopolski i promowanie w nich dualnego modelu nauki. Mają też przyczyniać się do rozwoju edukacji zawodowej na szczeblu województwa. Aby osiągnąć te cele, każdy ośrodek współpracuje m.in. z cechami rzemiosł, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe i powiatowymi urzędami pracy. Powołanie centrów jest praktyczną realizacją wytycznych zawartych w Strategii zatrudnienia dla województwa wielkopolskiego na lata 014-00. W dokumencie tym podkreślono, że kształcenie zawodowe jest wciąż niedopasowane do potrzeb rynku pracy, a młodzi ludzie mają za dużo zajęć teoretycznych i zbyt mało praktyk oraz staży u pracodawców. Pierwsze trzy centra powstały w zeszłym roku w Poznaniu (maj), Kaliszu (maj) i Koninie (październik). Ośrodki w Pile i Lesznie działalność rozpoczęły 1 stycznia. Poznań prowadzi dialog na temat wyzwań rozwoju kształcenia zawodowego Poznańskie centrum zasięgiem obejmuje Poznań oraz 11 powiatów. To subregion mający najlepszą
DORADZTWO ZAWODOWE sytuację gospodarczą w województwie. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych powiatach wynosi od 1, proc. do 6,4 proc. Dla porównania w całej Wielkopolsce ten wskaźnik sięga 3, proc., a w Polsce 6,6 proc. W prognozie zapotrzebowania na zawody w zeszłym roku wskazano tylko pięć wspólnych dla wszystkich powiatów subregionu zawodów deficytowych. Były to cieśla i stolarz bu- Prowadzimy dialog na temat szans i wyzwań rozwoju kształcenia zawodowego, wspólnie z przedsiębiorcami współtworzymy bazę praktyk, staży krajowych i zagranicznych w ramach kształcenia zawodowego i dualnego, wspieramy transfer wiedzy i promujemy dobre praktyki. Realizujemy też działania monitorujące ścieżkę zawodową uczniów, młodzieży i dorosłych. Mariusz S. Kubiak, dyrektor CWRKDiZ w Poznaniu
DORADZTWO ZAWODOWE dowlany, dekarz i blacharz budowlany, kierowca samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, murarz i tynkarz oraz spawacz. Prognoza na ten rok wskazuje już tylko dwa wspólne zawody: kierowcę samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych oraz spawacza. W 2017 r. liczba zawodów nadwyżkowych w subregionie wynosiła od 4 do 33, a w prognozie na 2018 r. jest ich tylko od 1 do 26. Widać wyraźny V Festiwal Zawodów w Grodzisku Wielkopolskim Fot. Centrum Wsparcia Rzemiosła, Kształcenia Dualnego i Zawodowego w Poznaniu spadek liczby zawodów deficytowych i nadwyżkowych w subregionie. Centrum na podstawie powyższych badań tworzy bazę informacyjną, dzięki której będzie można przewidywać zapotrzebowanie na określone zawody w poszczególnych powiatach. Dzięki sukcesywnym analizom będzie proponować korekty w strukturze kształcenia zawodowego, jak również w ramach poradnictwa zawodowego będzie wskazywać zawody deficytowe i nadwyżkowe mówi Mariusz S. Kubiak, dyrektor CWRKDiZ w Poznaniu. Centrum przez ponad pół roku działalności zainicjowało wiele przedsięwzięć skierowanych do szkół, pracodawców oraz instytucji rynku pracy, m.in. warsztaty z doradcą zawodowym i psychologiem dla uczniów szkół podstawowych (gimnazjów), indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym i psychologiem, warsztaty dla doradców zawodowych, spotkania branżowe i konferencje, panele dyskusyjne na temat kształcenia zawodowego, konkursy, turnieje i eventy. Prowadzimy dialog na temat szans i wyzwań rozwoju kształcenia zawodowego, wspólnie z przedsiębiorcami współtworzymy bazę praktyk, staży krajowych i zagranicznych w ramach kształcenia zawodowego i dualnego, wspieramy transfer wiedzy i promujemy dobre praktyki wymienia dyrektor Mariusz S. Kubiak. CWRKDiZ w Poznaniu upowszechnia model kształcenia dualnego oraz popularyzuje zawody niezbędne na lokalnym rynku. Promuje kształcenie zawodowe w formie uczenia się w środowisku pracy, jest inicjatorem kształcenia powiązanego z potrzebami rynku pracy. Centrum prowadzi też działania monitorujące ścieżkę zawodową uczniów, młodzieży i dorosłych dodaje. Łączą biznes ze szkolnictwem W subregionie kaliskim najbardziej poszukiwani są wykwalifikowani pracownicy w zawodach technicznych (np. mechatronicy, elektrycy i spawacze). Specjalistów brakuje jednak także w wielu innych branżach.
30 DORADZTWO ZAWODOWE W ostatnich latach na rynku pracy w południowej części Wielkopolski widoczne są niepokojące tendencje polegające na tym, że mimo bezrobocia wśród osób młodych pracodawcy niezmiennie sygnalizują trudności ze znalezieniem pracowników o wymaganych kwalifikacjach i umiejętnościach mówi Magdalena Sekura-Nowicka, dyrektor CWRKDIZ w Kaliszu. Dlatego podjęliśmy się roli koordynatora współpracy na linii szkoła pracodawca. Pomagamy szkołom w poszukiwaniu partnerów wśród lokalnych przedsiębiorców, którzy dysponując najnowszymi technologiami, mogą organizować i prowadzić efektywne kształcenie praktyczne. Współpraca dotyczy najczęściej organizacji praktyk czy staży zarówno dla uczniów oraz studentów, jak i dla nauczycieli. Szkoły w ten sposób pozyskują też doświadczonych pracowników jako instruktorów zawodu dodaje. Kaliskie centrum rozwija sieć doradztwa zawodowego w subregionie, dzięki czemu będzie można przeprowadzać kompleksowe badania predyspozycji zawodowych uczniów pod kątem ich przydatności do danego zawodu. Centrum, poza podstawowymi działaniami, jak diagnoza rynku pracy czy propagowanie dualnego Podjęliśmy się roli koordynatora współpracy na linii szkoła pracodawca. Pomagamy szkołom w poszukiwaniu partnerów wśród lokalnych przedsiębiorców, którzy dysponując najnowszymi technologiami, mogą organizować i prowadzić efektywne kształcenie praktyczne. Współpraca dotyczy najczęściej organizacji praktyk czy staży zarówno dla uczniów oraz studentów, jak i dla nauczycieli. systemu kształcenia, składa też wnioski o fundusze unijne. Na przykład w lutym złożyło w Narodowej Agencji Programu Erasmus+ wniosek o dofinansowanie projektu Zawodowcy południowej Wielkopolski otwarci na standardy Pod naszym patronatem powstają kluby doradztwa zawodowego. W szkołach zawodowych organizujemy spotkania z uczniami mające na celu przygotowanie ich do wejścia na rynek pracy i dalszego kształcenia się. Andrzej Budny, dyrektor CWRKDiZ w Koninie europejskie. Jeżeli zostanie on zaakceptowany, 100 uczniów z trzech szkół subregionu wyjedzie na praktyki do Irlandii. Wyniki poznamy w maju. W Koninie walczą ze skutkami spowolnienia gospodarczego CWRKDiZ w Koninie rozpoczęło działalność w październiku zeszłego roku. Zasięgiem obejmuje Konin Magdalena Sekura-Nowicka, dyrektor CWRKDIZ w Kaliszu oraz powiaty kolski, koniński, słupecki i turecki. Subregion cechuje m.in. największe w Wielkopolsce bezrobocie. Jest ono konsekwencją spowolnienia społeczno-gospodarczego spowodowanego upadkiem lub ograniczeniem produkcji w przemyśle ciężkim w takich branżach, jak hutnictwo aluminium, górnictwo odkrywkowe i energetyka. Brakuje firm małych i średnich. Niektóre gminy pod tym względem stanowią białe plamy na mapie województwa wyjaśnia Andrzej Budny, dyrektor CWRKDiZ w Koninie. Nowych wielkich inwestycji trudno się spodziewać, ale można rozwijać turystykę oraz warto wspierać małe i średnie przedsiębiorstwa, które funkcjonują na rynku. Od 30 lat mówi się też o wykorzystaniu znakomitych źródeł wód geotermalnych, o 20 stopni Celsjusza cieplejszych niż toruńskie dodaje. Centrum stara się dopasować model kształcenia do warunków i potrzeb przedsiębiorców. Podejmuje więc działania na linii szkoła pracodawca, promując model dualnego kształcenia zawodowego, m.in. wśród uczniów szkół
DORADZTWO ZAWODOWE 31 podstawowych (gimnazjów). Aby upowszechnić kształcenie dualne, nawiązało też współpracę z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Koninie. Ponadto jego pracownicy starają się zachęcić pracodawców z regionu do obejmowania klas zawodowych patronatem i do współpracy ze szkołami w zakresie organizacji praktyk oraz staży. Prowadzą także diagnozę rynku wskazującą na konieczność kształcenia w zawodach deficytowych dla subregionu konińskiego oraz współuczestniczą w określaniu zawodów przyszłości. Chcemy stworzyć dogodne warunki współpracy ze szkołami, pracodawcami, cechami rzemiosł oraz urzędami pracy. Chcielibyśmy, aby nasze centrum pełniło funkcję koordynatora współpracy oraz bazy możliwości edukacyjno-zawodowych subregionu konińskiego podkreśla Andrzej Budny. Centrum wspiera uczniów oraz ich rodziców przy wyborze szkoły branżowej oraz pomaga w planowaniu rozwoju zawodowego. Pod naszym patronatem powstają kluby doradztwa zawodowego. Chcemy w ten sposób dotrzeć do młodzieży i przekazywać informacje dotyczące doradztwa oraz wyboru szkoły. W szkołach zawodowych organizujemy spotkania z uczniami mające na celu przygotowanie ich do wejścia na rynek pracy i dalszego kształcenia się mówi Andrzej Budny. Chcielibyśmy również pozyskać fundusze unijne na poprawę jakości i zwiększenie atrakcyjności kształcenia zawodowego w regionie. Prowadzimy rozmowy z potencjalnymi partnerami, z którymi moglibyśmy podjąć takie działania. Jest to niezbędne, aby uatrakcyjnić i zwiększyć popularność szkół zawodowych dodaje. Magdalena Sekura-Nowicka dyrektor CWRKDiZ w Kaliszu i Zawodowego w Kaliszu ul. Południowa 62, 62-800 Kalisz tel. 62 742 44 58 e-mail: biuro@cwrkdiz.kalisz.pl, www.cwrkdiz.kalisz.pl Zasięg: miasto Kalisz oraz powiaty: jarociński, kaliski, kępiński, krotoszyński, ostrowski, ostrzeszowski, pleszewski Andrzej Budny dyrektor CWRKDiZ w Koninie i Zawodowego w Koninie ul. Sosnowa 14, 62-510 Konin tel. 63 240 63 05 e-mail: sekretariat@cwrkdiz-konin.pl, www.cwrkdiz.konin.pl Zasięg: miasto Konin oraz powiaty: kolski, koniński, słupecki, turecki Bolesław Ratajczak dyrektor CWRKDiZ w Lesznie i Zawodowego w Lesznie ul. Bolesława Chrobrego 15, 64-100 Leszno tel. 65 513 03 67 e-mail: kontakt@cwrkdiz.leszno.pl, www.cwrkdiz.leszno.pl Zasięg: miasto Leszno oraz powiaty: gostyński, kościański, leszczyński, rawicki Ewa Krupka-Zaręba dyrektor CWRKDiZ w Pile i Zawodowego w Pile ul. Bydgoska 21, 64-920 Piła tel. 67 307 00 04 e-mail: sekretariat@cwrkdiz.pila.pl, www.cwrkdiz.pila.pl Zasięg: powiaty: chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, pilski, wągrowiecki, złotowski Mariusz S. Kubiak dyrektor CWRKDiZ w Poznaniu i Zawodowego w Poznaniu ul. Piekary 17, 61-823 Poznań tel. 61 225 50 80 e-mail: sekretariat@cwrkdiz.poznan.pl, www.cwrkdiz.poznan.pl Zasięg: miasto Poznań oraz powiaty: gnieźnieński, grodziski, międzychodzki, nowotomyski, obornicki, poznański, szamotulski, średzki, śremski, wolsztyński, wrzesiński
3 DORADZTWO ZAWODOWE Akcje informacyjne w Pile i Lesznie Centra w Pile i Lesznie działają dopiero od trzech miesięcy. Oba są jeszcze w trakcie organizacji. CWRKDiZ w Pile stoi przed sporym wyzwaniem. Subregion pilski ma bowiem niższy wskaźnik dostępu do kształcenia praktycznego niż wynosi średnia dla całego województwa. Wynika to z faktu, że mniejsza jest tu liczba podmiotów gospodarczych na tysiąc mieszkańców (w subregionie, będą ratownicy medyczni, filozofowie, historycy i ekonomiści wyjaśnia Ewa Krupka-Zaręba, dyrektor CWRKDiZ w Pile. Pracownicy pilskiego centrum planują wkrótce serię spotkań z przedstawicielami organów prowadzących szkoły podstawowe, średnie zawodowe i branżowe, cechów rzemiosł, powiatowych urzędów pracy, pracodawców, instytucji otoczenia biznesu i uczelni. Zapowiadają też konferencję informacyjnopromocyjną dotyczącą działalności centrum. Chcą wypromować Istotą wprowadzanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmian w kształceniu zawodowym jest rozpowszechnienie systemu dualnego i zbliżenie edukacji do potrzeb rynku pracy. Ten cel w województwie mazowieckim ma realizować m.in. Zespół Wsparcia Edukacji Zawodowej. Centrum Wsparcia Rzemiosła, Kształcenia Dualnego i Zawodowego w Pile stoi przed sporym wyzwaniem. Subregion pilski ma bowiem niższy wskaźnik dostępu do kształcenia praktycznego niż wynosi średnia dla całego województwa. w województwie 11), a większa liczba uczniów średnich szkół zawodowych i branżowych (w podregionie jest ich średnio 3 na 10 tys. mieszkańców, a w województwie 1). Subregion jest bardzo zróżnicowany. Wysoki poziom rozwoju rynku pracy obserwujemy w powiecie pilskim, średni w czarnkowsko- -trzcianeckim i złotowskim, a niski w chodzieskim i wągrowieckim. Zróżnicowane jest też zapotrzebowanie na zawody. Według prognozy na ten rok np. w powiecie chodzieskim zawodem deficytowym będzie kierowca samochodów ciężarowych, a nadwyżkowym ceramik. Kierowca samochodów ciężarowych to zawód deficytowy także w powiecie pilskim. Tu jednak profesjami nadwyżkowymi centrum i zainicjować współpracę w zakresie kształcenia dualnego. Działania informacyjne planuje także Bolesław Ratajczak, dyrektor CWRKDiZ w Lesznie: W najbliższym czasie odbędzie się konferencja prasowa, podczas której zaprezentujemy naszą jednostkę, jej cele i zadania. Zorganizujemy też konferencje dla przedstawicieli samorządów, dyrektorów szkół, przedsiębiorców, rzemieślników i instytucji z otoczenia biznesu. W trakcie tych spotkań chcemy omówić nową podstawę programową, obejmującą kształcenie dualne i zawodowe oraz wypracować model wspólnych działań na rzecz przygotowania młodzieży do zawodu w naturalnym środowisku pracy. Andrzej Rembowski Zespół Wsparcia Edukacji Zawodowej (ZWEZ) został utworzony we wrześniu 016 r. przez Aurelię Michałowską, mazowiecką kurator oświaty. Oficjalnie zainaugurował pracę 10 maja 01 r. podczas konferencji Kształcenie zawodowe a rynek pracy, zorganizowanej w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie we współpracy z Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji. Gremium to pełni funkcję doradczą i wspierającą w zakresie kształcenia zawodowego w Mazowieckiem. To inicjatywa pozwalająca na wymianę doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy organami prowadzącymi, szkołami i pracodawcami. Świadczy o tym, że kurator chce przyczyniać się do rozwoju kształcenia zawodowego poprzez zaangażowanie w nie pracodawców mówi Cezary Skalski, dyrektor Zespołu Szkół nr 1 w Grodzisku Mazowieckim, przewodniczący ZWEZ. Know-how z regionalnych zespołów wsparcia W składzie ZWEZ znaleźli się praktycy: dyrektorzy i wicedyrektorzy