Białystok, dnia 6 lutego 2013 r.

Podobne dokumenty
Interpelacja (nr 15357) do ministra finansów w sprawie ujawnienia polityki podatkowej rządu w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości

Interpretacja Indywidualna

WNIOSEK O WYDANIE INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Rodzaj dokumentu: Pisemna interpretacja przepisów prawa podatkowego

Prezydent Miasta Bielska-Białej Plac Ratuszowy Bielsko-Biała

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA U Z A S A D N I E N I E

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia , sygn. II FSK 200/08.

Białystok, dnia 20 sierpnia 2013 r. Strona 1 z 8

Prof. dr hab. Leonard Etel Uniwersytet w Białymstoku. Glosa do wyroku NSA z dnia 12 października 2011 r. (sygn. akt II FSK 335/11)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO

BL TK/13 Warszawa, 21 lutego 2014 r.

PODATKI LOKALNE W POLSCE Bieżące problemy opodatkowania

Spór o opodatkowanie zamkniętych składowisk odpadów komunalnych podatkiem od nieruchomości

Indywidualna Interpretacja Przepisów Prawa Podatkowego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO. postanawia

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

Energetyka wiatrowa a prawo polskie i unijne oraz podatki i zadania własne gminy

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10

Interpretacje podatkowa

Prof. dr hab. Leonard Etel Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku

Interpretacja indywidualna

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10

W prawie podatkowym brakuje norm, które w generalny sposób regulowałyby zakres stosowania analogii.

Budowla jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Radosław Żuk. Część II

ul. Kościuszki 20/ Radziejów Radziejów, dnia 29 listopada 2016 r. INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO postanawia:

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. (druk nr 721)

48/5A/2004. POSTANOWIENIE z dnia 5 maja 2004 r. Sygn. akt K 25/02

PISEMNA INTERPRETACJA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO

Prof. dr hab. Leonard Etel Uniwersytet w Białymstoku

Podstawy do wniesienia skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Pismo procesowe o przystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich do skargi konstytucyjnej

Art. 118 ust. 2 ustawy o PSP przewiduje, że od kary upomnienia wymierzonej przez

BL TK/15 Warszawa, 28 maja 2015 r.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Data wydania Akty prawne powołane w orzeczeniu TEZY

Pan Jan Vincent-Rostowski Wiceprezes Rady Ministrów Minister Finansów Warszawa

43/1/B/2006. POSTANOWIENIE z dnia 24 stycznia 2006 r. Sygn. akt Ts 92/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Grzybowski,

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 21 marca 2016 roku


Możliwości przeciwdziałania skokowemu zwiększeniu obciążeń z tytułu podatku od nieruchomości dla farm wiatrowych

Pojęcie administracji Administracja oznacza wydzielone w państwie struktury organizacyjne powołane specjalnie do realizacji określonych celów o charak

Warszawa, 25 lipca 2001 r.

Reklama na kółkach a podatek od nieruchomości

Rzeszów, dnia 29 czerwca 2018 r. Poz UCHWAŁA NR XLI RADY GMINY W WIELOPOLU SKRZYŃSKIM. z dnia 15 maja 2018 r.

Wymogi regulacji kodeksowej. Tomasz Bąkowski

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO UZASADNIENIE. W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna

Warsztaty planistyczne r

L. dz. OZ/321/63/o/10 Lublin, dnia r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

78/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 30 grudnia 2011 r. Sygn. akt Ts 130/10

podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości a podmiot dokonujący amortyzacji - sędzia NSA dr Krzysztof Winiarski

PLAN ZARZĄDZANIA WYMAGANIAMI PROJEKT <NAZWA PROJEKTU> WERSJA <NUMER WERSJI DOKUMENTU>

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

BROSZURA INFORMACYJNA ROZLICZANIE PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG PRZEZ WSPÓLNOTY MIESZKANIOWE

Uchwała Nr KI 412/16/12 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 4 stycznia 2012 r.

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

Interpretacja indywidualna

Prezydent Miasta Bielsko - Biała. Ratuszowy Bielsko Biała. Dotyczy: zapytania o obowiązek podatkowy w zakresie pawilonów handlowych

INDYWIDUALNA INTERPRETACJA PRAWA PODATKOWEGO Nr 1/2017. stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia

II FSK 1397/10 Wyrok NSA

Data 21 grudnia 2012 Prezydent Miasta Pabianic - Budowle stanowiące całość techniczno-uŝytkową wraz z Temat

Ustawa z dnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

BL TK/13 Warszawa, 30 grudnia 2013 r.

Warszawa, dnia 14 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt

Interpretacja Indywidualna Przepisów Prawa Podatkowego

Warszawa, dnia 8 lipca 2010 r. Sygn. akt SK 8/09. Trybunał Konstytucyjny

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

INTERPRETACJA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO

Wrocław, dnia 3 sierpnia 2015 r. Poz ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR NK-N MG WOJEWODY DOLNOŚLĄSKIEGO. z dnia 30 lipca 2015 r.

Pierwszego lipca 2008 r. upłynął rok od wprowadzenia zmian do systemu wydawania tych interpretacji.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Halina Kurek

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 14 maja 2009 r. w sprawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Interpretacja Prawa Podatkowego

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Zasada demokratycznego państwa prawnego. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego

Budowla jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Radosław Żuk. Część III

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

- Projekt - Uchwała Nr IV/.../2007 Rady Powiatu Wodzisławskiego z dnia 25 stycznia 2007 roku

Granice cierpliwości sądów wobec niskiej jakości polskiego prawa podatkowego

Pani Teresa Piotrowska. Minister Spraw Wewnętrznych

316/5/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 15 września 2010 r. Sygn. akt Tw 12/10. p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. (druk nr 988)

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych (druk 488)

AKCYZA OD WYROBÓW WĘGLOWYCH. Darmowy fragment Komentarz praktyczny BOGUSŁAW ŚLEDŹ. Udostępniono przez Bezkartek.

Prof. dr hab. Leonard Etel Uniwersytet w Białymstoku. Opinia w sprawie opodatkowania gruntów będących we władaniu przedsiębiorcy prowadzącego lotnisko

REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA W OPOLU

POSTANOWIENIE. z dnia 16 lutego 2000 r. Sygn. Ts 97/99

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) SSA Michał Kłos. Protokolant Bożena Kowalska

JST swoje, ISP swoje - o najnowszych trendach w podatku od nieruchomości

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?

Czy opłaty dotyczące współfinansowania przez mieszkańców gminy kosztów budowy sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej wraz z przyłączami są objęte VAT?

Darłowo, 19 stycznia 2017 r. BD

Postanowienie z dnia 3 lutego 2000 r. III RN 195/99

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Transkrypt:

Opinia do projektu załoŝeń ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego z dnia 16 stycznia 2013 r., w zakresie dotyczącym doprecyzowania definicji budowli Białystok, dnia 6 lutego 2013 r. 1

xxxxxxx I. PrzedłoŜony projekt w pkt. III.4.1) zakłada zmiany w przepisach kształtujących finanse samorządu terytorialnego, m.in. w zakresie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych 1. Jedną z zasadniczych kwestii, które mają zostać uregulowane w projekcie będzie doprecyzowanie definicji budowli. Poza tak ogólnikowym stwierdzeniem, w projekcie nie przybliŝono Ŝadnego kierunku, w którym przedmiotowa zmiana miałaby pójść. Jednoznacznie pozytywnie naleŝy natomiast ocenić sam zamiar ustawodawcy, który dostrzega wady aktualnie obowiązującej definicji budowli. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości definiuje się budowlę jako obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a takŝe urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia moŝliwość uŝytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Wskazana definicja obowiązująca od początku 2003 r., nie rozwiązała trwających o lat sporów, których wymiar finansowy był bardzo duŝy tak dla podatników, jak i dla gmin, które czerpią dochody z podatku od nieruchomości. Dotyczyły one budowli np. wyrobisk górniczych, budowli telekomunikacyjnych, czy elektrowni wiatrowych, a więc obiektów o duŝej wartości, od której naliczany jest podatek od nieruchomości. O skali problemów związanych z opodatkowaniem budowli, a zwłaszcza z samym pojmowaniem tej kategorii przedmiotów opodatkowania dobitnie świadczy takŝe orzecznictwo sądów administracyjnych. W przygotowanym przez Biuro Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego opracowaniu 2 zaprezentowano problemy związane z opodatkowaniem budowli, jakie w ostatnich latach były przedmiotem działalności orzeczniczej sądów administracyjnych. Dotyczyły one opodatkowania m.in. takich obiektów jak: stacje transformatorowe i inne urządzenia energetyczne, stacje telefonii komórkowej, linii kablowych i kanalizacji kablowej, elektrowni wiatrowych, tymczasowych obiektów budowlanych, tablic reklamowych, baterii 1 Tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm. - dalej zwana w skrócie u.p.o.l. 2 Budowle jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości w orzecznictwie sądów administracyjnych z lat 2006-2010 i I półrocza 2011 r. - opracowanie Biura Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego przygotowane pod kierunkiem Naczelnika Wydziału III Sędziego WSA Hieronima Sęka, Warszawa 2012. 2

koksowniczych, zbiorników na gaz płynny, dystrybutorów paliw czy teŝ wyrobisk górniczych. II. U podstaw problemów interpretacyjnych związanych z definicją budowli leŝy jej konstrukcja, która znajduje się wprawdzie w ustawie podatkowej, lecz poprzez odesłanie do pojęcia obiekt budowlany oraz urządzenie budowlane w istocie opiera się na regulacjach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. 3 Ustawa ta nie została jednak stworzona dla celów podatkowych, a więc nie spełnia podstawowych standardów stawianych regulacjom z tej gałęzi prawa. W szczególności prawo budowlane nie spełnia postulatu określoności, jaki formułowany jest pod adresem przepisów prawa podatkowego. Tymczasem podatki powinny być w sposób jasny i zrozumiały oznaczone. Słusznie bowiem zauwaŝył juŝ A. Smith, Ŝe niepewność podatków szkodliwiej działa niŝ nierówny ich rozkład. 4 Zasada określoności w orzecznictwie TK została zdefiniowana jako nakaz formułowania przepisów w sposób poprawny, precyzyjny i jasny. Standard ten wymagany jest zwłaszcza, gdy chodzi o ochronę praw i wolności jednostki. KaŜdy przepis prawny powinien być skonstruowany poprawnie z punktu widzenia językowego i logicznego dopiero spełnienie tego podstawowego warunku pozwala na jego ocenę w aspekcie pozostałych kryteriów. Wymóg jasności oznacza nakaz tworzenia przepisów klarownych i zrozumiałych dla ich adresatów, którzy od racjonalnego ustawodawcy oczekiwać mogą stanowienia norm prawnych nie budzących wątpliwości co do treści nakładanych obowiązków i przyznawanych praw. Związana z jasnością precyzja przepisu winna przejawiać się w konkretności nakładanych obowiązków i przyznawanych praw tak, aby ich treść była oczywista i pozwalała na ich wyegzekwowanie. 5 Dziedziną, w której nakaz określoności jest szczególnie akcentowany, jest, obok prawa karnego, takŝe prawo daninowe, zwłaszcza gdy chodzi o przepisy regulujące obowiązki podatkowe osób fizycznych. 6 Przepisy w sposób prawidłowo określone to takie, które mają ustalone na gruncie prawa znaczenie. Ustawodawca jest przy tym uprawniony do nadawania pojęciom uŝywanym w tekście aktu normatywnego treści odbiegającej od znaczenia danej nazwy w języku ogólnym. Naruszeniem konstytucyjnego wymagania określoności przepisów prawnych jest w 3 Tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm. - dalej zwana w skrócie u.p.b. 4 S. Głąbiński, Nauka skarbowości, Lwów 1911, s. 358. 5 Wyrok TK z dnia 21 marca 2001 r. (sygn. akt K 24/00), M.P. Nr 10, poz. 160. 6 Wyrok TK z dnia 20 listopada 2002 r. (sygn. akt K 41/02), OTK 2002, nr 6 oraz wyrok z dnia 13 lutego 2001 r. (sygn. akt K 19/99), Dz.U. Nr 14, poz. 143. 3

szczególności uŝywanie w tekście ustawy sformułowań zawierających błąd logiczny ignotum per ignotum, czyli tłumaczenie nieznanego przez nieznane. 7 Ustawodawca nie moŝe poprzez niejasne formułowanie tekstu przepisów pozostawiać organom mającym je stosować nadmiernej swobody przy ustalaniu w praktyce zakresu podmiotowego i przedmiotowego ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Niedopuszczalne jest stanowienie przepisów prawa, w których uŝywane pojęcia są wzajemnie sprzeczne lub umoŝliwiają dowolną interpretację. Nie moŝna przy tym odbierać ustawodawcy prawa do nadawania szczególnego znaczenia występującym w tekście aktu prawnego pojęciom, ale muszą mieć one swoje znaczenie nadane przez zasady języka polskiego oraz precyzyjne wyjaśnienie przez ustawodawcę, jakie znaczenie nadaje on pojęciu, którym się posługuje. Takie rozwiązanie nie jest sprzeczne z zasadami przyzwoitej legislacji, gdyŝ ustawodawca ma prawo do nadawania szczególnego znaczenia wykorzystywanym w tekście aktu prawnego pojęciom pod warunkiem, Ŝe mają one swoje naturalne znaczenie nadane przez zasady języka polskiego, a ponadto ustawodawca precyzyjnie wyjaśnił, jakie znaczenie nadał pojęciu, którym się posługuje. 8 Stanowienie przepisów niejasnych i wieloznacznych rozpatrywać naleŝy w kontekście naruszenia Konstytucji ze względu na sprzeczność z zasadą demokratycznego państwa prawnego wyraŝoną w jej art. 2 albo z zasadą wymagającą ustawowego nakładania cięŝarów i świadczeń publicznych (art. 84), jak teŝ ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw (art. 31 ust. 3). III. Zgodność z Konstytucją RP definicji budowli była przedmiotem zainteresowania TK, który w wyroku z dnia 13 września 2011 r. 9 dotyczącym opodatkowania wyrobisk górniczych nie dopatrzył się niezgodności art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. z Konstytucją. Trybunał zamieścił jednak w swoim wyroku wskazówki interpretacyjne, które powinny być uwzględnione przy stosowaniu przedmiotowej definicji, ale takŝe mające istotne znaczenie dla ustawodawcy. TK wskazał na zasadę określoności i pewności prawa - podatnik musi mieć jasność, co do tego, czy dany obiekt podlega czy teŝ nie podlega opodatkowaniu. TK podkreślił, Ŝe definicje stosowane w prawie budowlanym nie mają charakteru precyzyjnego w takim stopniu, aby moŝna je było zawsze stosować na gruncie 7 Ibidem. 8 Wyrok TK z dnia 14 września 2001 r. (sygn. akt SK 11/00), OTK 2001, nr 6. 9 Sygn. akt P 33/09. 4

prawa podatkowego. Oznacza to, Ŝe nie kaŝdy obiekt budowlany w postaci budowli w rozumieniu u.p.b. moŝe zostać uznany za budowlę w ujęciu u.p.o.l., a w konsekwencji nie kaŝdy obiekt budowlany w postaci budowli w rozumieniu u.p.b. moŝe podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W tym zakresie chodzi więc, np. o definicję budowli z art. 3 pkt 3 u.p.b., która ma charakter otwarty. Precyzyjnie ujmując, z punktu widzenia standardów konstytucyjnych nie sposób zaakceptować sytuację, gdy jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości byłyby traktowane budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 u.p.b. nienaleŝące do kategorii obiektów, które expressis verbis wymieniono w tym przepisie (lub - co wynika z wcześniejszych ustaleń - w pozostałych przepisach rozwaŝanej ustawy albo w załączniku do niej), lecz będące obiektami jedynie do nich podobnymi. Na tle powyŝszego TK wyraził pogląd wedle którego za budowle w rozumieniu u.p.o.l. naleŝy uznać jedynie budowle wymienione expressis verbis w art. 3 pkt 3 u.p.b., w innych przepisach tej ustawy lub w załączniku do niej, będące wraz z instalacjami i urządzeniami obiektem budowlanym, o którym mowa w art. 3 pkt 1 lit. b u.p.b., czyli pod warunkiem, Ŝe stanowią one całość techniczno-uŝytkową. (...) nie jest wykluczone, Ŝe o statusie poszczególnych obiektów i urządzeń współdecydować będą równieŝ inne przepisy rangi ustawowej, uzupełniające, modyfikujące czy doprecyzowujące prawo budowlane. Stanowisko to uzyskało akceptację w literaturze przedmiotu, gdzie podkreślono, Ŝe opodatkowaniu mogą podlegać jedynie obiekty wyraźnie wskazane w u.p.b., zakres przedmiotowy opodatkowaniu musi wynikać z ustawy, a wszelkie wątpliwości naleŝy rozstrzygać na korzyść podatnika. 10 Trybunał zakazał wszelkiej analogii w zakresie określania przedmiotów opodatkowania. Muszą być one wymienione z nazwy w przepisach u.p.b. Wskazany przez TK sposób rozumowania, u którego podstaw leŝy zasada określoności przepisów prawa podatkowego naleŝy, gdy chodzi o istotę sprawy, w pełni zaakceptować. Aktualnie nie jest jednak moŝliwe pełne spełnienie tego standardu w zakresie definicji budowli, gdyŝ ta opiera się na prawie budowlanym, które z kolei sam TK uznał za zbyt mało precyzyjne, aby moŝna je było zawsze stosować na gruncie prawa podatkowego. W konsekwencji konieczne jest stworzenie nowej, jednoznacznej i realizującej konstytucyjne standardy definicji budowli dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Powinna ona uwzględniać takŝe zasadę ochrony interesu fiskalnego gmin, które uzyskuje dochody z opodatkowania budowli. Zasada ta przekłada się na tworzenie 10 B. Brzeziński, W. Morawski, glosa do wyroku TK z dnia 13.09.2011 r. (P 33/09), Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2012, nr 1. 5

prawa podatkowego w ten sposób, aby same podatki, jak i procedura ich wymierzania i pobierania zapewniały państwu stały i niezakłócony dopływ środków publicznych do budŝetu. 11 Ochronie interesu fiskalnego państwa sprzyja prawidłowo skonstruowany system podatkowy i to nie tylko w wymiarze materialnym (odpowiedni katalog podatków), ale i formalnym (kompletność regulacji prawnych). Nic tak negatywnie nie wpływa na budŝet, jak nieprecyzyjne sformułowania przepisów podatkowych, czego najlepszym dowodem są uszczuplenia budŝetów gmin, które w ostatnich latach były następstwem rozstrzygnięć sądów administracyjnych dotyczących opodatkowania takich obiektów jak np. budowle w wyrobiskach górniczych, elektrownie wiatrowe czy teŝ działań ustawodawcy polegających na nowelizacjach prawa budowlanego w takim kierunku, aby ograniczyć pojęcie budowli - np. nowelizacja art. 3 pkt 3 u.p.b. poprzez uznanie za budowlę obiektu liniowego, na który składa się kanalizacja kablowa, ale juŝ bez umiejscowionych w niej kabli. 12 PowyŜsze skłania do stwierdzenia, Ŝe precyzyjne zdefiniowanie budowli dla potrzeb opodatkowania jest niezbędne zarówno z punktu widzenia podatników, jak i gmin, których dochodem jest podatek od nieruchomości. IV. Spełnienie konstytucyjnego standardu określoności przepisów prawa podatkowego, w naszej ocenie, wymaga stworzenia nowej, zawartej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych definicji budowli. Zgodnie z art. 217 Konstytucji RP przedmiot opodatkowania musi być bowiem uregulowany w ustawie i zasadne jest, aby była to ustawa regulująca konstrukcję danego podatku. Zatem naleŝy podjąć próbę stworzenia w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych samodzielnej, nie zawierającej odesłań do innych aktów prawnych, definicji budowli. Osiągnięcie zadawalającego z punktu widzenia standardów konstytucyjnych stopnia określoności definicji budowli wymusza poszukiwanie odpowiedniej techniki legislacyjnej. Analiza systemu prawa podatkowego pozwala uznać, Ŝe jest to moŝliwe poprzez wykorzystanie precyzyjnych klasyfikacji statystycznych. Taką techniką posłuŝył się ustawodawca np.: 11 Zob. B. Brzeziński, Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń 2001, s. 121. 12 Zob. szerzej R. Dowgier, Wpływ zmiany definicji budowli w prawie budowlanym na zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych 2010, nr 9. 6

- w podatku od towarów i usług, w którym wykorzystano Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług 13 ; - w podatku akcyzowym, gdzie wykorzystano kod CN, a więc Nomenklaturę Scaloną; - w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych, gdzie wykorzystano Klasyfikację Środków Trwałych. 14 Podkreślić naleŝy, iŝ istnieje jeszcze jedna klasyfikacja statystyczna, która moŝe być brana pod uwagę przy definiowaniu budowli dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Jest to Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB). 15 Klasyfikacja ta jest powiązana z KŚT. Wykorzystanie klasyfikacji statystycznych umoŝliwi, w naszej ocenie, precyzyjne zdefiniowanie budowli dla potrzeb opodatkowania. Za budowlę uznany będzie więc jedynie taki obiekt, który posiada precyzyjnie wskazaną klasyfikację statystyczną. Podkreślić przy tym naleŝy, iŝ w związku z art. 217 Konstytucji RP i wyraŝoną w nim zasadą nullum tributum sine lege, nie jest moŝliwe stworzenie definicji, która odsyłałaby bezpośrednio do regulacji zawierających wskazane klasyfikacje. Byłoby to bowiem w istocie określenie przedmiotu opodatkowania poprzez akty podustawowe, nie mieszczące się w szeroko rozumianym prawie podatkowym. Z tego względu racjonalne wydaje się umieszczenie oznaczeń właściwej klasyfikacji wprost w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, a ze względu na charakter tych oznaczeń, powinno to mieć miejsce w odpowiednim załączniku. Zgodnie bowiem z 29 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej 16 Ustawa moŝe zawierać załączniki; odesłania do załączników zamieszcza się w przepisach merytorycznych ustawy. W załącznikach do ustawy zamieszcza się w szczególności wykazy, wykresy, wzory, tabele i opisy o charakterze specjalistycznym. Definicja budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych powinna być więc określona w słowniczku ustawy z odpowiednim odesłaniem do załącznika, w którym poprzez uŝycie właściwego symbolu klasyfikacji statystycznej zostanie precyzyjnie 13 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU)(Dz.U. Nr 207 poz.1293). 14 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. Nr 242, poz. 1622). 15 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.). 16 Dz.U. Nr 100, poz. 908 ze zm. 7

zidentyfikowana. Pozostaje kluczowe pytanie, jaka klasyfikacja powinna być w tym zakresie uŝyta? W naszej ocenie powinna być to Klasyfikacja Środków Trwałych. V. Zasadniczym argumentem, oprócz duŝego stopnia precyzji, przemawiającym za wykorzystaniem przy definiowaniu budowli KŚT, jest sposób ustalania na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości podstawy opodatkowania dla budowli. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. podstawą opodatkowania dla tej kategorii przedmiotów opodatkowania jest, co do zasady, wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Zarówno przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych 17, jak i ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych 18 wymagają prowadzenia przez podatników ewidencji środków trwałych. Ewidencja ta prowadzona jest z uwzględnieniem Klasyfikacji Środków Trwałych. Podstawą opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości, u podatników prowadzących ewidencję środków trwałych, jest ich wartość początkowa wynikająca z tej ewidencji. Przyjęcie Klasyfikacji Środków Trwałych jako podstawy do określenia przedmiotu opodatkowania, jakim jest budowla, prowadziłoby do tego, Ŝe z punktu widzenia podatnika, powinien on w pierwszej kolejności ustalić, czy obiekt o danym symbolu figuruje w jego ewidencji, a następnie powinien przyjąć dla potrzeb opodatkowania wartość początkową z tejŝe ewidencji. Z kolei gminne organy podatkowe takŝe w stosunkowo łatwy sposób mogłyby weryfikować poprawność opodatkowania, do czego wystarczający byłby wgląd do ewidencji środków trwałych podatnika. Odwołanie się do symboli KŚT ułatwiłoby takŝe określenie przedmiotu opodatkowania dla tej, stosunkowo nielicznej kategorii podatników, którzy nie są zobowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych. Rozporządzenie w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych zawiera bowiem objaśnienia wstępne i szczegółowe, które umoŝliwiają precyzyjne przypisanie danego obiektu do poszczególnych symboli z tej ewidencji. Objaśnienia te byłyby równieŝ przydatne dla gminnego organu podatkowego, który ustalałby czy podatnik posiada budowlę podlegającą opodatkowaniu, w przypadku, gdy nie prowadzi on ewidencji środków 17 Tekst jednolity: Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm. 18 Tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm. 8

trwałych, albo teŝ świadomie lub nieświadomie - czego nie moŝna wykluczyć - nie wprowadza określonych obiektów do ewidencji celem ucieczki od opodatkowania podatkiem od nieruchomości. VI. Końcowo rozwaŝyć naleŝy, jaka część obiektów objętych KŚT powinna być klasyfikowana jako budowla dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości? W tym zakresie konieczne jest wywaŝenie zarówno interesów podatników, jak i gmin, których dochodem jest podatek od nieruchomości. Generalnie zmiana definicji powinna być z punktu widzenia obu kategorii moŝliwie neutralna, a więc nie prowadzić do zwiększenia obciąŝeń podatkowych, ale i nie uszczuplać budŝetów gmin. Jest to oczywiście postulat, który wymaga szczegółowych konsultacji nad konkretnym projektem definicji budowli i składających się na nią odpowiednich symboli KŚT. Sięgając do kategorii obiektów objętych KŚT logiczne wydaje się objęcie definicją budowli grupy 2, czyli obiektów inŝynierii lądowej i wodnej. NaleŜy jednak poddać analizie równieŝ inne grupy, w których wskazane są maszyny i urządzenia aktualnie podlegające opodatkowaniu jako samodzielne budowle (np. zbiorniki) lub elementy budowli stanowiące z nimi całość techniczno-uŝytkową (np. stacje transformatorowe). VII. W konkluzji stwierdzić naleŝy, iŝ przy tworzeniu nowej definicji budowli dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości priorytetem powinna być realizacja zasady określoności przepisów prawa podatkowego. Definicja powinna być więc na tyle precyzyjna, aby w stosunkowo prosty sposób moŝna było zweryfikować, czy na podatniku w danym zakresie ciąŝy obowiązek podatkowy. PowyŜszy postulat, w naszej ocenie, moŝe być zrealizowany poprzez odesłanie przy definiowaniu budowli do konkretnych symboli Klasyfikacji Środków Trwałych i ich wskazanie w sposób enumeratywny w załączniku do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W konsekwencji u znakomitej większości podatników prowadzących ewidencję środków trwałych na potrzeby podatku dochodowego, stosunkowo prosto moŝna byłoby ustalić, czy posiadają oni budowle podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, a następnie określić wartość tych budowli wg tejŝe ewidencji. Z kolei w odniesieniu do sytuacji, w których dany obiekt nie figuruje w ewidencji, czy to podatnik czy teŝ gminny 9

organ podatkowy na podstawie objaśnień do KŚT mógłby samodzielnie weryfikować zasadność opodatkowania, posługując się w tym zakresie szczegółowymi kryteriami. Zakres odesłania w załączniku do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych do symboli KŚT wymaga szczegółowych konsultacji społecznych. Zasadniczo nie powinien on ani prowadzić do zwiększenia opodatkowania, ani teŝ do uszczuplenia dochodów gmin. Racjonalne wydaje się przy tym objęcie opodatkowaniem jako budowli przede wszystkim obiektów z grupy 2 KŚT, a więc obiektów inŝynierii lądowej i wodnej. Na zbliŝonych zasadach powinien być zdefiniowany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych budynek jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Odesłanie do KŚT powinno wyeliminować istniejące spory dotyczące tego, czy dany obiekt budowlany powinien być opodatkowany jako budowla (podstawą opodatkowania jest wartość) czy teŝ budynek (podstawą opodatkowania jest powierzchnia uŝytkowa). Za takim rozwiązaniem przemawiają równieŝ powiązania pomiędzy ewidencją gruntów i budynków i KŚT. Jest to szczególnie istotne z uwagi na to, Ŝe dane z ewidencji gruntów i budynków powinny być podstawą do ustalania zasad opodatkowania m.in. budynków. dr Mariusz Popławski dr Rafał Dowgier 10