Aleksandra Petrus-Schmidt arbiter, Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Arbitrażu i Mediacji Krystian Mularczyk radca prawny, członek kolegium redakcyjnego kwartalnika ADR. Arbitraż i Mediacja Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych (16.3.2012 r.) sprawozdanie z konferencji z cyklu Arbitraż i Mediacja w Teorii i Praktyce w Nowym Tomyślu W dniu 16.3.2012 r. w Nowym Tomyślu odbyła się kolejna konferencja z cyklu: Arbitraż i Mediacja w Teorii i Praktyce. Temat przewodni tegorocznej konferencji to: Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Tradycyjnie już konferencje zorganizował Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Arbitrażu i Mediacji z siedzibą w Poznaniu oraz innymi zaproszonymi instytucjami, którymi w tym roku były: Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa, Polsko-Chińska Izba Gospodarcza, Polsko-Kazachstańska Izba Handlowo-Przemysłowa, Polskie Stowarzyszenie Prawników Przedsiębiorstw, AIA, Lwowska Izba Handlu i Przemysłu. Patronat honorowy nad organizowaną imprezą objęli: Starosta Nowotomyski i Burmistrz Nowego Tomyśla. Natomiast Patronat medialny nad konferencja objęła m.in. redakcja kwartalnika ADR. Konferencje z tego cyklu cieszą się ogromnym zainteresowaniem. W tegorocznej wzięło udział ponad 160 osób w większości były to osoby na co dzień zajmujące się tematyką ADR w praktyce lub w teorii. Warto podkreślić, że zarówno prelegenci jak i uczestnicy konferencji pochodzili z różnych stron świata, co umożliwiało zarówno wymianę doświadczeń, jak również nawiązanie nowych, ciekawych kontaktów. Organizatorzy zadbali o to, aby wszystkie wystąpienia były tłumaczone symultanicznie na język polski, rosyjski i angielski. Konferencja została podzielona na trzy panele tematyczne. Pierwszy dotyczył tendencji unifikacyjnych w ADR. Tematem drugiego były odrębności krajowych systemów prawnych, natomiast trzeci panel organizatorzy przeznaczyli na przedstawienie szczegółowych kwestii dotyczących arbitrażu i mediacji, a zatytułowano go ADR w szczegółach. Kwartalnik ADR Nr 2(18)/2012 169
Petrus-Schmidt, Mularczyk Obrady uroczyście otworzył Pan Włodzimierz Brych, Prezes Sądu Arbitrażowego przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej, który w swoim wystąpieniu wprowadził uczestników w ciekawą tematykę konferencji oraz dokonał uroczystego wręczenia aktów nominacyjnych nowym arbitrom Sądu Arbitrażowego przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej z kraju i z zagranicy. Następnie głos zabrał moderator pierwszej części konferencji, którym była Pani Aleksandra Włosińska, adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jako pierwszy prelegent w ramach tego panelu swój referat wygłosił Pan prof. dr hab. Andrzej Szumański z Katedry Prawa Gospodarczego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który bardzo ciekawie i szczegółowo opowiedział zebranym o Regulaminie arbitrażowym UNCITRAL po zmianach z 2010 r., zwracając uwagę m.in. na dopuszczalność zawarcia zapisu na sąd polubowny przez np. wymianę pisemnych oświadczeń stron. Kolejnym prelegentem była Pani Aleksandra Petrus-Schmidt, Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Arbitrażu i Mediacji z siedzibą w Poznaniu, która w wystąpieniu pt.: Tendencje unifikacyjne a ryzyko przeregulowania postępowania arbitrażowego, zwróciła uwagę zebranych na możliwości jakie daje w postępowaniu arbitrażowym zagwarantowanie stronom autonomii woli, a tym samym możliwości decydowania o wielu istotnych kwestiach oraz na zagrożenia i ograniczenia jakie mogłoby pociągnąć za sobą ograniczanie swobody stron poprzez nadmierne regulowanie zwłaszcza kwestii proceduralnych w przepisach prawa międzynarodowego, prawa krajowego lub w regulaminach poszczególnych sądów arbitrażowych. Jako kolejny wystąpił prof. Karl Pőrnbacher z Monachium, który przedstawił specyfikę sądownictwa arbitrażowego w Niemczech. Wystąpienie to było bardzo interesujące z uwagi na fakt, że wciąż jeszcze wiedza na temat funkcjonowania arbitrażu w Niemczech jest tak mało powszechna. Czwartą prelegentką była przedstawicielka AIA Międzynarodowego Stowarzyszenia Arbitrażowego z Brukseli, Pani Dilyara Igmatulina, która w swoim wystąpieniu skupiła się na przedstawieniu uczestnikom konferencji znaczenia ustawy modelowej UNCITRAL. Jako kolejny głos zabrał członek kolegium redakcyjnego kwartalnika ADR Pan Krystian Mularczyk wygłaszając referat pt.: Tendencje unifikacyjne a odrębności krajowe w mediacji gospodarczej, w którym zwrócił uwagę zebranych na fakt, iż Polska implementowała zapisy dyrektywy Unii Europejskiej dotyczącej mediacji na długo przed upływem terminu wyznaczonego na dokonanie tej implementacji. Kolejnym mówcą był Pan Andrzej Kąkolecki, redaktor naczelny Biuletynu Arbitrażowego, który zwięźle i nie bez humoru opowiedział o najistotniejszych, z praktycznego punktu widzenia, zapisach Nowego Regulaminu Arbitrażowego ICC. Jako ostatnia w ramach pierwszego panelu zabrała głos Pani Olga Yofimowa, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Uregulowań Niepaństwowych Sporów w Kazaniu w Rosji, której referat nosił tytuł Nowości w zakresie postępowania arbitrażowego w Rosji. Moderatorem drugiego panelu tematycznego był Pan Piotr Nowaczyk, przedstawiciel RP przy ICC w Paryżu. Po krótkim wstępie Pana Nowaczyka wystąpił Pan mec. Joachim Hilla z Frankfurtu nad Menem, który opowiedział o arbitrażu w Niemczech. Natomiast o mediacji w Niemczech opowiedziała zebranym następna prelegentka, Pani Tina de Vries z Institut für Ostrecht w Regensburgu w Niemczech. 170 Kwartalnik ADR Nr 2(18)/2012
Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów Kolejne ciekawe wystąpienie poświęcone było arbitrażowi na Ukrainie, a wygłosił je Prezes Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego przy Izbie Przemysłowo-Handlowej Ukrainy w Kijowie na Ukrainie Pan prof. Mykola Selivon. Jako następny głos zabrał Valeri Zhakenov, Prezes Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego przy Izbie Przemysłowo-handlowej Republiki Kazachstanu, który wygłosił referat zatytułowany: Arbitraż w Kazachstanie jako alternatywa rozwiązywania sporów: stan obecny i perspektywy rozwoju. Jedna z ciekawostek konferencji było wystąpienie rodowitej Chinki Pani dr Yanan Zhang, która obecnie pracuje na WP na Uniwersytecie Joensuu w Finlandii. Pani Zhang opowiedziała licznie przybyłym uczestnikom konferencji o funkcjonowaniu ADR w Chinach. Trzeci panel moderował Pan Piotr Bielarczyk adiunkt na WPiA Uniwersytetu Warszawskiego. Ta część konferencji poświęcona była wybranym, szczegółowym kwestiom dotyczącym ADR. Jako pierwszy w ramach tego panelu głos zabrał prof. dr hab. Feliks Zedler, Kierownik Katedry Postępowania Cywilnego WPiA UAM w Poznaniu, Członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego. Wprowadził on uczestników i wszystkich gości w skomplikowaną tematykę wyroku arbitrażowego. Wystąpienie to, ze względu na trafną syntezę problemu oraz autorytet, jakim cieszy się Pan Profesor, wzbudziło olbrzymie zainteresowanie wśród uczestników konferencji zwłaszcza wśród tych, którzy na co dzień zajmują się problematyką arbitrażową w teorii lub w praktyce. Problematykę tymczasowej ochrony prawnej w postępowaniu arbitrażowym w Niemczech ciekawie i rzeczowo omówił kolejny prelegent Pan prof. dr Klaus Kőhler z Uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem. Następnie głos zabrał Pan mec. Paweł Pietkiewicz, który w swoim wystąpieniu pt.: Regulacja opłaty arbitrażowej w ustawach arbitrażowych państw Wschodniej i Centralnej Europy poruszył jeden z najważniejszych problemów współczesnego arbitrażu jakim są niewątpliwie koszty samego postępowania. Jako kolejny prelegent swój referat wygłosił Pan Robert Cichórz, adiunkt w Zachodniopomorskiej Szkole Biznesu w Szczecinie, który zwrócił uwagę zebranych na kontrowersje jakie jego zdaniem mogą wzbudzać zapisy polskiego prawa dotyczące miejsca arbitrażu. Następnym mówcą był Pan Jacek Kaczmarek, zastępca Prezesa Sądu Arbitrażowego przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej. Pan Kaczmarek w ramach swojego wystąpienia poruszył najistotniejsze kwestie dotyczące dowodów w postępowaniu przed sądem polubownym. Jako ostatnia prelegentka swój referat nt.: Uznawalność i stwierdzenie wykonalności zagranicznych wyroków arbitrażowych na Litwie wygłosiła Pani Renata Brežanskienė partner w Kancelarii Sorainen w Wilnie. Po zakończeniu trzeciego panelu nastąpiła seria pytań i burzliwa dyskusja, do której przyczynkiem były wcześniejsze wystąpienia. W ramach dyskusji uczestnicy konferencji mieli możliwość podzielenia się swoimi poglądami z pozostałymi uczestnikami konferencji. Nie można również zapomnieć o znaczeniu dyskusji jakie toczyły się podczas konferencji w kuluarach. Większość uczestników podkreślała, że konferencja podobnie, Kwartalnik ADR Nr 2(18)/2012 171
Petrus-Schmidt, Mularczyk jak poprzednie z tego cyklu, stała się doskonałą okazją do spotkania i wymiany doświadczeń dla arbitrów i mediatorów z różnych krajów. Uczestnicy chwalili również doskonałe przygotowanie organizacyjne i logistyczne konferencji. Celem organizatorów jest propagowanie wiedzy na temat arbitrażu i mediacji gospodarczej w poszczególnych krajach oraz przedstawienie aktualnych problemów związanych ze stosowaniem tych metod rozstrzygania sporów. Uczestnicy mieli też możliwość nawiązania nowych znajomości i wymiany doświadczeń z koleżankami i kolegami z różnych krajów. O wysokim poziomie konferencji może świadczyć chociażby fakt, że większość uczestników zapowiedziała już chęć uczestnictwa w kolejnej konferencji z tego cyklu, która, miejmy nadzieję, odbędzie się wiosną przyszłego roku, tradycyjnie w Nowym Tomyślu. Na zdj. Włodzimierz Brych Na zdj. od lewej Tina de Vries, Piotr Nowaczyk, Joachim Hilla, Mykola Selivon, Yanan Zhang, Valeri Zhakenov 172 Kwartalnik ADR Nr 2(18)/2012
Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów Na zdj. od lewej Klaus Kőhler, Paweł Pietkiewicz, Robert Cichórz, Jacek Kaczmarek, Renata Beržanskienė Na zdj. prof. Feliks Zedler Na zdj. od lewej Andrzej Kąkolecki, Aleksandra Petrus-Schmidt, Krystian Mularczyk, prof. Andrzej Szumański, Olga Yofimowa, Dilyara Igmatulina Kwartalnik ADR Nr 2(18)/2012 173