Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT NR 177 ds. Projektowania i Produkcji Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego STRESZCZENIE Zakres tematyczny KT Nr 177 obejmuje zagadnienia związane z projektowaniem i produkcją wyrobów na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa dotyczące w szczególności: uzbrojenia klasycznego, amunicji, rakiet i materiałów wybuchowych, sprzętu lotniczego, sprzętu pancernego, sprzętu radiolokacyjnego, optoelektronicznego i elektronicznego, techniki morskiej oraz systemów łączności, w tym przekazywania danych i kierowania ruchem w przestrzeni. Zakres działania KT 177 w ujęciu zgodnym z Międzynarodową Klasyfikacją Norm (ICS, wydanie 6 z 2005 r.) obejmuje następujące grupy tematyczne: 01.040.13 Środowisko. Ochrona zdrowia. Bezpieczeństwo (Słownictwo) 01.040.95 Wojskowość. Obronność (Słownictwo) 17.060 Pomiary objętości, masy, gęstości, lepkości 19.020 Warunki i metody badawcze. Zagadnienia ogólne 19.120 Analiza sitowa. Przesiewanie 21.020 Charakterystyki i konstrukcje maszyn, przyrządów, wyposażenia 47.020.10 Kadłuby statków i ich elementy 47.020.70 Morskie urządzenia nawigacyjne i kontrolne 49.060 Urządzenia i układy elektryczne statków powietrznych i kosmicznych 49.100 Wyposażenie do konserwacji i obsługi naziemnej statków powietrznych 95.020 Technika wojskowa. Logistyka. Dowodzenie Rynek, na którym działa KT Nr 177 obejmuje część krajowego przemysłu związanego z projektowaniem i produkcją uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Obecnie prace w KT Nr 177 zgodnie z polityką CEN skupione są przede wszystkim na wdrażaniu Norm Europejskich dotyczących sprzętu i urządzeń tzw. podwójnego zastosowania, w tym głownie zagadnień związanych urządzeniami i układami elektrycznymi statków powietrznych oraz urządzeniami i systemami nawigacji i radiokomunikacji morskiej. Część norm dotyczy bezpośrednio określonych wyrobów, które z różnych względów (czasami z przyczyn obiektywnych) nie są produkowane w kraju, stąd też zainteresowanie tymi normami w warunkach krajowych jest mniejsze. Główne korzyści wynikające z działalności KT Nr 177, chociaż bezsporne, trudne są do oszacowania liczbowego. 1 ŚRODOWISKO BIZNESOWE KT Nr 177 1.1 Opis środowiska biznesowego Na działalność gospodarczą objętą zakresem KT Nr 177 znaczący wpływ mają następujące uwarunkowania polityczne, gospodarcze, techniczne, prawne, społeczne i/lub aspekty regionalne/międzynarodowe: ścisłe powiązania ze strukturami i polityką organów państwa,?
Strona 2 konieczność stałej współpracy sił zbrojnych i przemysłu dla wypełnienia wspólnych zadań wynikających z potrzeb technicznego zaopatrzenia wojska, nowoczesna i zaawansowana technologia (technologie teleinformatyczne, mechatroniczne, optoelektroniczne, nanotechnologia i inżynieria materiałowa), powszechnie uważane za najbardziej innowacyjne, wydzielony obszar działania (produkcji, badań, rynku), konieczność dużych nakładów na inwestycje i ponoszenie dużego ryzyka z nimi związanego. Reprezentantem Państwa w relacjach z przemysłem obronnym jest przede wszystkim Ministerstwo Obrony. Aktualnie nie funkcjonuje żadna sformalizowana procedura wspólnych prac nad operacyjnymi i strategicznymi planami rozwoju techniki wojskowej, spotkań roboczych, rad technicznych łączących przedstawicieli MON, przedsiębiorstw i jednostek badawczo-rozwojowych, cyklicznych seminariów o charakterze ewaluacyjnym i programowym. Ponadto przy MON od kilku lat działa Rada Uzbrojenia pod przewodnictwem wiceministra. Nie stanowi ona jednak właściwego forum omawianej współpracy, bo w jej składzie brak przedstawicieli przedsiębiorstw. Współpraca wymaga przede wszystkim wymiany informacji dotyczących z jednej strony potrzeb odbiorcy wojskowego, a z drugiej propozycji wytwórców i warunków ich realizacji. Wymaga także wspólnych prac rozpoznawczych z zakresu marketingu i nowych tendencji światowych w rozwoju technologii wojskowych. 1 Wskaźniki ilościowe dotyczące środowiska biznesowego Poniższe wskaźniki ilościowe opisują środowisko biznesowe, w celu wsparcia działań KT poprzez zapewnienie niezbędnych danych: Wskaźniki biznesowe dotyczące środowiska biznesowego związanego z KT 177 są trudne do bezpośredniego określenia ze względu na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku. Przemysłowy Potencjał Obronny, zwany w skrócie PPO tworzy obecnie ponad 100 firm wytwarzających wyroby, usługi lub zajmujących się handlem dla potrzeb bezpieczeństwa i obronności państwa oraz zajmujących się obrotem tego typu produktów. Z sektorem PPO kooperuje drugie tyle przedsiębiorstw zobowiązanych wypełniać specyficzne wymogi wynikające z prawa dotyczącego obrotu Uzbrojeniem i Sprzętem Wojskowym (UiSW). PPO skupione są w: - Grupie Bumar w skład których wchodzą przede wszystkim przedsiębiorstwa związane z przemysłem amunicyjno rakietowo - pancernym, 1 Informacje pochodzą z http://www.sea.org.pl/sites/default/files/pdfy/ryszard%20kardasz%20_%20konf.%20mspo%202010.pdf
Strona 3 - Agencji Rozwoju Przemysłu, która odgrywa wiodącą rolę wśród przedsiębiorstw specjalizujących się w zagadnieniach związanych z lotnictwem i radioelektroniką. Polski PPO można pogrupować następująco: 40 przedsiębiorstw będących w nadzorze właścicielskim Ministra Skarbu Państwa, w tym: 24 przedsiębiorstwa Grupy Bumar, 7 przedsiębiorstw w Grupie Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. 9 przedsiębiorstw pozostałych, 11 Wojskowych Przedsiębiorstw Remontowo Produkcyjnych w nadzorze właścicielskim Ministra Obrony Narodowej Przedsiębiorstwa prywatne, w tym: Polskie przedsiębiorstwa z rodzimym kapitałem prywatnym Przedsiębiorstwa sprywatyzowane (byłe państwowe) Przedsiębiorstwa i przedstawicielstwa firm zagranicznych działających w Polsce 14 jednostek badawczo-rozwojowych w gestii MON, MSWiA i Ministra Gospodarki, w tym 3 w Grupie Bumar. W PPO większość opisanych tutaj firm to są przedsiębiorstwa produkcyjne. Jest ich około pięćdziesiąt, kilkanaście prowadzi przede wszystkim działalność usługową (remontową lub mieszaną z produkcyjną), kilka spółek prowadzi wyłącznie działalność handlową, w tym trzy kontrolowane przez państwo oraz kilkanaście tzw. JBR-ów działających jako ośrodki badawczo rozwojowe w formie spółek prawa handlowego a także instytuty naukowe. Spośród firm PPO przykładowo można wymienić grupę firm lotniczych, które zostały sprywatyzowane. Są to: EADS PZL Warszawa Okęcie S.A. (ponad 77 % należy do EADS CASA) Spółki należące do Grupy United Technology Corp. (w tym m.in. takie firmy jak Sikorsky, Pratt & Whitney która ma także w Kaliszu spółkę, Carrier, Hamilton Sundstrand, Otis,): WSK PZL Rzeszów S.A. PZL Mielec sp. z o.o. Sikorsky Aircraft Corporation PZL Wrocław (dawniej PZL Hydral) kupiony 30.12.2010 r.od ARP S.A. przez Hamilton Sundstrand PZL Świdnik; po niedawnej prywatyzacji przez inwestora strategicznego AgustaWestland N.V.
Strona 4 Avio Polska sp. z o.o. w Bielsku Białej (część światowej grupy lotniczej AVIO). Na uwagę zasługuje liczne grono firm prywatnych działających w sektorze elektroniki, łączności, informatyki i w dziedzinach pokrewnych, jak np.: DGT sp. z o.o. EPA sp. z o.o. Filbico sp. z o.o. MAW Telecom International S.A. PIMCO sp. z o.o. z Gdyni Siltec sp. z o.o. Transbit sp. z o.o. VIGO System sp. z o.o. WB Electronics S.A. z Ożarowa Inne znane firmy prywatne, w większym lub mniejszym zakresie zajmujące się sprzętem i uzbrojeniem wojskowym, to: Air-Pol sp. z o.o. (spadochrony itp.) Armpol sp. z o.o. (kontenery) AMZ Kutno sp z o.o. (pojazdy wojskowe oraz zabudowy pojazdów) Kama sp. z o.o. / Ostrów Mazowiecka (umundurowanie) Lubawa S.A. (namioty, kamizelki itp.) Prexer sp. z o.o. z Łodzi (celowniki, peryskopy, pistolety) Andropol S.A. z Andrychowa (tkaniny mundurowe) Wtórplast sp. z o.o. (dekompletacja i utylizacja amunicji) inne tutaj nie wymienione. Spośród firm handlowych zajmujących się obrotem sprzętem specjalnym S warto wymienić poza Bumar sp. z o.o., także Cenzin sp. z o.o., Cenrex sp. z o.o. (należące do Grupy Bumar) oraz NAT Import-Export, DAT Trading Sp.J., Bees-Pol sp. z o.o., Bipromasz Bipron Trading sp. z o.o. W nadzorze właścicielskim Ministra Skarbu Państwa są m.in. następujące ważne firmy sektora obronnego: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (wiodąca dla grupy przedsiębiorstw) Bumar sp z o.o. (wiodąca firma Grupy Bumar) FŁT Kraśnik S.A. Gamrat S.A. w Jaśle Huta Stalowa Wola S.A. Nitroerg S.A. w Bieruniu (kończący się proces prywatyzacji przez KGHM) Niewiadów S.A. Stomil Poznań S.A. Unimor Radiocom sp. z o.o. w Gdańsku WSK Kalisz S.A. (akcje Sk.P 54% przejmuje ARP mająca 21%) Ponadto MSP zarządza mniejszościowymi akcjami/ udziałami w kilkunastu spółkach. W Grupie Agencji Rozwoju Przemysłu znajdują się przede wszystkim stocznie: Stocznia Marynarki Wojennej S.A. w upadłości układowej zarządzana przez ARP, Stocznia Remontowa Nauta S.A. Morska Stocznia Remontowa S.A. Szczecińska Stocznia Remontowa Gryfia S.A. ale także: Radmor S.A. (podwyższenie kapitału przez WB Electronics S.A.)
Strona 5 W wielu spółkach trwa aktualnie zaawansowane postępowanie prywatyzacyjne prowadzone przez Ministra Skarbu Państwa lub ARP S.A. Grupa Bumar to obecnie 24 spółki PPO. Rolę spółki wiodącej pełni Bumar sp. z o.o. w Warszawie. Strukturę organizacyjną Grupy Bumar tworzą tzw. dywizje, czyli konsorcja grupujące firmy o tym samym podstawowym profilu produktowym lub tworzące tzw. platformy systemowe. Tak więc utworzono następujące dywizje, w ramach których działają poszczególne podmioty gospodarcze: Dywizja Bumar Amunicja: ZM Mesko S.A. w Skarżysku Kamiennej WSK PZL Warszawa II S.A. FPS sp. z o.o. w Bolechowie ZM Dezamet S.A. w Nowej Dębie ZM Kraśnik sp. z o.o. ZPS Sp. z o.o. w Pionkach ZPS Gamrat sp. z o.o. w Jaśle ZCh Nitro-Chem S.A. w Bydgoszczy BZE Belma w Bydgoszczy Dywizja Bumar Żołnierz: Przemysłowe Centrum Optyki S.A. w Warszawie PSO Maskpol S.A. w Konieczkach FB Łucznik w Radomiu ZM Tarnów S.A. OBR SM sp. z o.o. w Tarnowie Dywizja Bumar Elektronika: CNPEP Radwar S.A. w Warszawie Przemysłowy Instytut Telekomunikacji w Warszawie PPPE Dolam S.A. we Wrocławiu Dywizja Bumar Ląd ( w organizacji): ZM Bumar Łabędy S.A. w Gliwicach OBR UM sp. z o.o. w Gliwicach ZM PZL Wola sp. z o.o. w Siedlcach FUMiS sp. z o.o. w Wadowicach Ponadto w skład Grupy Bumar wchodzą dwie firmy obrotu specjalnego z Warszawy: CHZ Cenzin sp z o.o. Cenrex sp. z o.o. Dla kompletności danych należy dalej wymienić dwanaście spółek wobec których uprawnienia przysługujące Skarbowi Państwa wykonuje Minister Obrony Narodowej (w uzgodnieniu z Ministrem Gospodarki). Są to następujące przedsiębiorstwa powstałe w wyniku komercjalizacji dawnych Wojskowych Przedsiębiorstw Remontowo Produkcyjnych zwanych dalej WPRP: 1. Wojskowe Zakłady Mechaniczne S.A. w Siemianowicach Śląskich 2. Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne S.A. w Poznaniu 3. Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. w Grudziądzu 4. Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A. w Zielonce
Strona 6 5. Wojskowe Zakłady Inżynieryjne S.A. w Dęblinie 6. Wojskowe Zakłady Łączności Nr. 1 S.A. w Zegrzu 7. Wojskowe Zakłady Łączności Nr. 2 S.A. w Czernicy 8. Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr. 1 S.A. w Łodzi 9. Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr. 2 S.A. w Bydgoszczy 10. Wojskowe zakłady Lotnicze Nr. 4 S.A. w Warszawie 11. Wojskowe Centralne Biuro Konstrukcyjno Technologiczne S.A. w Warszawie 12. Stocznia Marynarki Wojennej S.A. w Gdyni w upadłości układowej. W tej grupie są dwie firmy produkcyjne: WZM Siemianowice, producent KTO Rosomak oraz Stocznia Marynarki Wojennej. Pozostałe to w głównej mierze zakłady zajmujące się remontami, modernizacjami i w pewnej mierze nawet produkcją w swoich zakresach działalności podstawowej. Wśród nich 3, to firmy podsektora usług lotniczych, 4 można uznać za działające w obszarze szeroko rozumianej elektroniki, łączności, radiolokacji, 3 to firmy zajmujące się remontami, modernizacjami a nawet produkcją różnorodnych maszyn, urządzeń, pojazdów oraz trenażerów do zastosowań specjalnych. 2 2 OCZEKIWANE KORZYŚCI Z REALIZACJI PRAC KT Podstawową oczekiwaną korzyścią z realizacji prac normalizacyjnych prowadzonych przez KT 177 jest szybka implementacja Norm Europejskich będących w gestii KT, w szczególności z zakresu urządzeń i systemów nawigacji i radiokomunikacji morskiej wymienionych w Załączniku 2 do ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 1 czerwca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań dla wyposażenia morskiego oraz określających wymagania dla sprzętu wymienionego w ROZPORZĄDZENIU MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ1) z dnia 28 lutego 2012 r. w sprawie wyposażenia statków w urządzenia Systemu Identyfikacji i Śledzenia Dalekiego Zasięgu (LRIT). 3 CZŁONKOSTWO W KT 177 Każdy podmiot krajowy zainteresowany daną tematyką ma prawo zgłosić chęć uczestnictwa w KT 177 i po spełnieniu wymogów proceduralnych (procedura SZJ nr Z2- P3 w powiązaniu z Z2-P1) stać się członkiem KT 177. Każdy członek KT 177 realizuje zadania KT poprzez swoich reprezentantów. Poniżej zamieszczono adresy stron internetowych z aktualną kartą informacyjną KT 177 oraz podanym aktualnym składem KT. http://kt.pkn.pl/?pid=kikt&id=177 http://kt.pkn.pl/?pid=czkt&id=177 4 CELE KT 177 I STRATEGIA ICH REALIZACJI 4.1 Cele KT 177 2 Informacje pochodzą ze strony internetowej : http://www.bumar.com/polski-przemysl-obronny/ppo/polski-przemyslobronny/
Strona 7 harmonizacja i wdrażanie nowoczesnych rozwiązań technicznych zapewnienie bezpieczeństwa wyrobów obronnych promocja ochrony środowiska i promocja jakości przez przygotowanie polskiej wersji językowej dla wybranych Norm Europejskich uznanych za szczególnie istotne dla przemysłu krajowego, przygotowanie polskiej wersji językowej dla wszystkich Norm Europejskich wymienionych w Załącznikiem 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wymagań dla wyposażenia morskiego oraz Norm Europejskich z zakresu zarządzania ruchem lotniczym wdrożenia do PN metodą uznania lub tłumaczenia norm ISO uznanych za szczególnie istotne dla krajowego przemysłu obronnego. 4.2 Strategia ustalona do osiągnięcia celów KT wyznaczenie priorytetów przy ustalaniu Programu prac normalizacyjnych KT w tym wprowadzanie do zbioru PN metodą tłumaczenia przede wszystkim Norm Europejskich zharmonizowanych; wprowadzanie do zbioru PN w pierwszej kolejności norm terminologicznych i norm precyzujących metody badań, określenie niezbędnej współpracy z innymi KT/KZ, aktywny udział w powstawaniu Norm Europejskich i Międzynarodowych oraz ocenie ich aktualności, dążenie do ograniczenia trudności związanych z brakiem środków finansowych na wdrożenia Norm Europejskich i Międzynarodowych metodą tłumaczenia, starania o udział w pracach KT nowych podmiotów w celu zwiększenia liczby i reprezentatywności ekspertów. 4.3 Aspekty środowiskowe Aspekty ochrony środowiska nie dotyczą bezpośrednio tematyki będącej w zakresie KT 177, jednak są one uwzględniane w procesach technologicznych wykorzystywanych podczas produkcji sprzętu wojskowego i uzbrojenia.? 5 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA REALIZACJĘ PROGRAMU PRAC KT I WPROWADZANIE NOWYCH TN DO PROGRAMU PRAC Adres strony internetowej z programem prac KT 177: http://kt.pkn.pl/?pid=ppnlp&id=177&back=kt
Strona 8 problemy z opiniowaniem projektów Norm Europejskich i innych dokumentów normalizacyjnych ze względu na zbyt małą liczbę podmiotów i ekspertów w składzie KT mogących ocenić projekty pod względem merytorycznym, problemy techniczne związane z wdrożeniem nowej aplikacji PZN (głosowanie, podpisywanie dokumentów, możliwość wprowadzania poprawek w treści uchwał), zbyt małe środki finansowe lub ich brak na opracowanie polskiej wersji językowej Norm Europejskich w stosunku do wymaganej pracochłonności, ze względu na rygorystyczne zasady przyjęte w procedurach i przepisach PKN, brak środków finansowych na opracowanie polskich wersji językowych Norm Międzynarodowych, ze względu na rygorystyczne zasady przyjęte w procedurach i przepisach PKN, brak jednoznacznych zasad określających jakie zagadnienia powinny być podstawą do opracowania Polskiej Normy własnej na potrzeby obronności, opracowania załącznika krajowego do normy EN (zawierającego niezbędne odstępstwa krajowe, wynikające z potrzeby uwzględnienia specyfiki krajowego przemysłu zbrojeniowego) lub Normy Obronnej. 6 WYKAZ PUBLIKACJI, AKTUALNIE OPRACOWYWANYCH PROJEKTÓW ORAZ PROPOZYCJI TEMATÓW NORMALIZACYJNYCH, DLA KTÓRYCH KT PRZEWIDUJE POZYSKANIE ZAMAWIAJĄCYCH W RAMACH PRAC NA ZAMÓWIENIE Rozdział uzupełniany przez PKN. 6.1 Wykaz opublikowanych Polskich Norm i Polskich Dokumentów Normalizacyjnych: 6.2 Wykaz aktualnie opracowywanych projektów 6.3 Wykaz propozycji tematów normalizacyjnych, dla których KT przewiduje pozyskanie środków na opracowanie w ramach prac na zamówienie