Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 7 LISTOPADA 2013 ROKU 1. Test konkursowy zawiera 33 zadania. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny. 2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania. 3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach. 4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną, prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.: A B C D Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem B, po czym skreśl właściwą literę, np.: X A B C D 5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. 6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu. 7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. 8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany. 9. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie. X X 10. Zakwalifikujesz się do kolejnego etapu konkursu, jeżeli uzyskasz minimum 90% punktów możliwych do zdobycia. X
Zadanie 1. (0-3 p.) Na podstawie analizy zamieszczonego schematu świątyni egipskiej i własnej wiedzy odpowiedz na pytania. A. Do którego z miejsc oznaczonych na ilustracji mieli dostęp wszyscy? B. Gdzie w świątyni przechowywany był posąg bóstwa? C. Do którego miejsca w świątyni miał dostęp tylko najwyższy kapłan?. Zadanie 2. (0-1 p.) W wykropkowane miejsca wstaw cyfrę 1 obok nazwy miejsca bitwy, która została stoczona najwcześniej, a cyfrę 2 obok nazwy miejsca bitwy stoczonej najpóźniej. A. bitwa pod Issos... C. bitwa pod Salaminą... B. bitwa pod Maratonem... D. bitwa pod Kannami... Zadanie 3. (0-1 p.) Wybierz bogów, którzy byli związani z imprezami podanymi w tabeli. Wpisz odpowiednią literę w wolną kratkę. A. Apollo B. Dionizos C. Zeus D. Hades Igrzyska sportowe na stadionie (olimpijskie). Wystawianie sztuk teatralnych w teatrze. 2 z 11
Po przeczytaniu tekstu źródłowego wykonaj zadania 4 i 5. O tym, który oddaje się pod władzę innego. Dostojnemu panu (temu a temu) ja zaś (ten a ten). Ponieważ wszystkim jest doskonale znane, że nie posiadam niczego, co pozwoliłoby mi wyżywić się i odziać, dlatego też zwróciłem się do waszej łaskawości i postanowiłem, że powinienem się oddać i powierzyć waszej opiece. Dokonałem też tego, a mianowicie na następujących warunkach: winniście mnie wspierać i wspomagać tak wyżywieniem, jak i odzieżą, abym mógł stosownie do tego służyć wam i być pożytecznym; a dopóki będę żył, winienem wam służbę i posłuszeństwo na prawach wolnego człowieka i nie jestem w mocy za żywota mego uwolnić się spod waszej władzy i opieki, lecz aż do śmierci winienem pozostawać pod waszą władzą i ochroną. Stąd ułożono się, że gdyby jeden z nas naruszył tę umowę (taką a taką) sumę solidów zapłaci drugiej stronie, sama zaś umowa niechaj pozostaje trwale w mocy. W związku z tym powinni sporządzić między sobą dwa jednobrzmiące dokumenty; tak też i uczynili. Źródło: Wiek V XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997 Zadanie 4. (0-1 p.) Cytowany dokument dotyczy umowy zawieranej z tytułu A. lokacji wsi na prawie niemieckim. B. unormowania poddaństwa chłopów. C. ustanowienia zależności lennej. D. uregulowania przywilejów szlacheckich. Zadanie 5. (0-1 p.) Powyższy dokument wiązał strony umową, która miała obowiązywać A. przez 20 lat. B. dożywotnio. C. do chwili wypowiedzenia jej przez jedną ze stron. D. tymczasowo. Zadanie 6. (0-1 p.) Którzy z wymienionych władców Polski byli koronowani? Wpisz do poniższej ramki litery, którymi oznaczono królów. A. Mieszko II E. Bolesław Krzywousty B. Kazimierz Odnowiciel F. Mieszko I C. Bolesław Chrobry G. Bolesław Śmiały D. Władysław Herman H. Władysław Łokietek 3 z 11
Zadanie 7. (0-1 p.) WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM Uzupełnij tablicę genealogiczną Piastów, wpisując odpowiednie imiona książąt polskich. Kazimierz Odnowiciel 1. Władysław Herman 2. Bolesław Krzywousty Zadanie 8. (0-1 p.) Który pokój zawarli Polacy z Krzyżakami w XIV wieku? A. Melneński. B. Kaliski. C. Toruński. D. Krakowski. Zadanie 9. (0-1 p.) W 1411 r. Polska i Litwa zawarły pokój z Krzyżakami, na mocy którego Polska odzyskała A. ziemię chełmińską i Kujawy, a Litwa odzyskała Żmudź. B. Kujawy, a Litwa odzyskała Żmudź. C. ziemię dobrzyńską, a Litwa odzyskała Żmudź. D. Kujawy, ziemię dobrzyńską i ziemię chełmińską, a Litwa odzyskała Żmudź. Zadanie 10. (0-2 p.) Uzupełnij tabelę, podając, za czasów których polskich władców tworzyli Anonim zwany Gallem i Jan Długosz. Kronikarz Anonim zwany Gallem Jan Długosz Władca Polski 4 z 11
Zadanie 11. (0-1 p.) W którym szeregu okresy w dziejach kultury są zapisane w kolejności chronologicznej? A. Gotyk, renesans, romanizm, barok, oświecenie. B. Romanizm, gotyk, renesans, barok, oświecenie. C. Romanizm, gotyk, barok, renesans, oświecenie. D. Romanizm, barok, gotyk, renesans, oświecenie. Zadanie 12. (0-2 p.) Przyporządkuj wymienione wydarzenia do właściwego synodu. Wpisz odpowiedni numer w miejsce wykropkowane, obok miejsca synodu. A. synod w Clermont. B. synod w Wormacji I. kompromisowe zakończenie tak zwanego sporu o inwestyturę między cesarstwem a papiestwem II. rozłam w Kościele, w wyniku którego powstały Kościoły rzymskokatolicki i prawosławny III. rozpoczęcie wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie wykonaj zadania 13 i 14. Czcigodnemu panu Ludwikowi von Erlichshausen, wielkiemu mistrzowi Zakonu Niemieckiego, z wszelkim szacunkiem. Jakkolwiek wasza dostojność ślubowała mieć nas miłościwie za swych wiernych poddanych, to kazała nas znieważać, hańbić i odsądzać od czci. Pozwoliliście też obcym ludziom, że mogą chwytać, zakuwać w dyby, palić, rabować i nastawać na życie waszych wiernych. Wobec wiela gwałtu i bezprawia, nam przez was i przez wasz Zakon zadanego, my, rycerstwo i miasta Związku Pruskiego, wypowiadamy waszej dostojności hołd i wszelką powinność z hołdu wynikającą i chcemy przez to nasze wypowiedzenie być w porządku na honorze naszym wobec waszej dostojności i wobec waszego Zakonu, i chcemy siebie i własność naszą bronić przed gwałtem i bezprawiem z pomocą Bożą. Akt wypowiedzenia posłuszeństwa zakonowi, 1454 rok Zadanie 13. (0-1 p.) U którego polskiego króla szukał pomocy Związek Pruski, prosząc go, aby przyjął Prusy pod swoją władzę?. Zadanie 14. (0-1 p.) Jaką nazwę nosi wojna polsko-krzyżacka, która ma związek z opisanym wydarzeniem?. 5 z 11
Zadanie 15. (0-3 p.) Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcie historyczne. Nr Definicja Pojęcie historyczne 1. Zawiadywał skarbem państwa w Królestwie Polskim w XVI w. 2. W czasie bezkrólewia w Rzeczypospolitej Obojga Narodów pełnił funkcję głowy państwa. 3. Wyłonił się z rady królewskiej pod końca XV w., zasiadali w nim najwyżsi dostojnicy kościelni i świeccy oraz urzędnicy królewscy. Zadanie 16. (0-1 p.) Podaj imię i nazwisko osoby, której dotyczy zamieszczona niżej notatka? Odpowiedź wpisz w miejsce wykropkowane pod tekstem. Polski magnat. Podkanclerzy koronny, a następnie kanclerz wielki koronny i hetman wielki koronny. W latach 1580-1585 starosta generalny krakowski. Bliski współpracownik Stefana Batorego. Po jego śmierci pobił siły wspierające Maksymiliana III Habsburga w bitwie pod Byczyną. Postać bardzo zasłużona dla polskiego renesansu. Zadanie 17. (0-1 p.) Reformacja we Francji doprowadziła do podziału społeczeństwa francuskiego i wybuchu konfliktów religijnych. Wymień strony wojny religijnej, której punktem kulminacyjnym była tzw. noc świętego Bartłomieja?... Zadanie 18. (0-1 p.) Po pokonaniu sił królewskich w Anglii Oliver Cromwell objął stanowisko A. ministra skarbu. B. lorda marszałka. C. lorda protektora. D. namiestnika. Zadanie 19. (0-1 p.) Królami, którzy walczyli przeciwko sobie w dobie potopu, byli A. Gustaw II Adolf i Jan Kazimierz. B. Karol X Gustaw i Jan Kazimierz. C. Karol IX i Zygmunt III Waza. D. Gustaw II Adolf i Zygmunt III Waza. 6 z 11
Zadanie 20. (0-2 p.) W jakim stylu zostały wzniesione poniższe budowle? A. styl.. B. styl.. Zadanie 21. (0-1 p.) Wyprawy magnatów polskich do Rosji w XVII wieku, znane jako dymitriady, miały na celu wprowadzenie na tron rosyjski pretendentów podających się za syna cara. Napisz, o którego cara chodzi?... Zadanie 22. (0-1 p.) W wyniku ugody w Perejasławiu w 1654 r. A. utworzono Księstwo Ruskie trzeci trzon Rzeczypospolitej. B. zakończył się długotrwały konflikt Rzeczypospolitej z Turcją. C. Podole zostało ostatecznie przyłączone do Polski. D. Ukraina została poddana jurysdykcji Rosji. Zadanie 23. (0-1 p.) Która dynastia panowała w Polsce w XIV w., bezpośrednio po śmierci Kazimierza Wielkiego. A. Wettinowie. B. Jagiellonowie. C. Andegawenowie. D. Habsburgowie 7 z 11
Zadanie 24. (0-3 p.) Przyporządkuj dowódców znanych z wojen XVII w. do podanych opisów. Odpowiedzi zapisz w poniższej tabeli. A. Stanisław Koniecpolski C. Jan Sobieski B. Stanisław Żółkiewski D. Jan Karol Chodkiewicz 1. Hetman wielki koronny. W wojnie polsko-rosyjskiej odniósł znaczne zwycięstwa, między innymi pod Kłuszynem. W walkach z Turkami poniósł klęskę w bitwie pod Cecorą zginął w czasie odwrotu. 2. Hetman wielki litewski, znakomity strateg, zaliczany do najwybitniejszych praktyków sztuki wojskowej swoich czasów. Dowódca wojsk Rzeczypospolitej w czasie wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty. Odniósł zwycięstwo nad liczebniejszą armią króla Szwecji pod Kircholmem, gdzie w znakomity sposób wykorzystał siłę uderzeniową ciężkiej jazdy konnej (husarii). 3. Hetman wielki koronny, jeden z najbogatszych magnatów kresowych. Dowodził wojskami polskimi w walkach ze Szwedami, odnosząc kilka znaczących zwycięstw, m.in. pod Trzcianą. Bronił też granic państwa przed wyprawą turecko-tatarską. Pobił Tatarów w bitwie pod Ochmatowem. Numer opisu Litera, za pomocą której oznaczono postać 1. 2. 3. Zadanie 25. (0-4 p.) Połącz autora z jego dziełem, wpisując obok postaci numer, którym oznaczono tytuł dzieła. A. Mikołaj Kopernik B. Andrzej Frycz Modrzewski C. Stanisław Konarski D. Jean Jacques Rousseau 1. Umowa społeczna 2. O naprawie Rzeczypospolitej 3. O obrotach sfer niebieskich 4. Przestrogi dla Polski 5. O skutecznym rad sposobie 8 z 11
Zadanie 26. (0-2 p.) Przyjrzyj się poniższym ilustracjom oraz przeczytaj informację, a następnie odpowiedz na pytania. A B Powyższe ilustracje nawiązują do barokowej ideologii polskiej szlachty, która dominowała w Rzeczypospolitej od końca XVI do drugiej połowy XVIII w. Wywodziła się ona z przekonania, że polskie elity szlachta i magnateria, pochodzą od jednego ze starożytnych ludów, mieszkających między Wołgą i Donem. I. Jaką nazwę nosiła ta ideologia szlachecka? II. Jaki gatunek malarstwa przedstawia ilustracja A? Zadanie 27. (0-1 p.) Wpisz w ramkę litery, którymi oznaczone zostały cechy merkantylizmu. A. Ochrona rodzimej produkcji i rzemiosła. B. Intensywny rozwój importu. C. Gromadzenie kruszcu, który jest gwarantem dodatniego bilansu handlowego. D. Nakładanie podatków w celu wzmocnienia armii. 9 z 11
Zadanie 28. (0-2 p.) Która reforma została wprowadzona w Rosji przez Piotra I, a która w Austrii przez Marię Teresę? Wpisz odpowiednie litery do poniższej tabeli. A. Rozwój nauki i edukacji utworzenie szkoły nawigacji. B. Wprowadzenie swobody wyznaniowej ograniczenie dyskryminacji Żydów. C. Powołanie organu doradczego Rady Państwa. PIOTR I MARIA TERESA Zadanie 29. (0-1 p.) Jaką nazwę nosiło najwyższe polskie odznaczenie ustanowione przez Augusta II, przyznawane najbardziej zasłużonym dyplomatom, wojskowym, a także władcom innych państw. Zadanie 30. (0-2 p.) Kto w czasach obrad Sejmu Wielkiego pełnił funkcję marszałka i przewodniczył jego pracy? Wpisz odpowiednie litery, którymi oznaczono postacie, do poniższej ramki. A. Stanisław Staszic D. Stanisław Konarski B. Adam Naruszewicz E. Kazimierz Nestor Sapieha C. Stanisław Małachowski F. Andrzej Zamoyski Zadanie 31. (0-1 p.) Przeczytaj informację, a następnie odpowiedz na pytania. W dobie oświecenia wiele uwagi zwracano na rozwój nauki i szkolnictwa. W Polsce powstało wiele szkół parafialnych. Tworzone też były szkoły elitarne dla młodzieży szlacheckiej. W jednej z nich, prowadzonej przez jezuitów i pijarów, oprócz tradycyjnych przedmiotów, tj. łaciny i retoryki, nauczano nauk przyrodniczych, fizyki oraz języków nowożytnych. Głównym celem tej placówki było moralne i polityczne wykształcenie polskiej młodzieży szlacheckiej. Jaką nazwę nosiła szkoła, o której jest mowa w powyższym tekście? Kto był jej założycielem? Nazwa szkoły.. Założyciel 10 z 11
Zadanie 32. (0-1 p.) Uporządkuj chronologicznie podane wydarzenia. Wpisz oznaczenia literowe w odpowiednie rubryki tabeli tak, aby cyfra 1 oznaczała wydarzenie chronologicznie najwcześniejsze. A. Powołanie do życia Komisji Edukacji Narodowej B. Pokój w Nystad C. Zatwierdzenie w Polsce praw kardynalnych D. I rozbiór Polski E. Sejm niemy w Rzeczypospolitej 1. 2. 3. 4. 5. Zadanie 33. (0-3 p.) Z wymienionych miast wybierz te, które odpadły od Rzeczypospolitej w wyniku I rozbioru Polski, a następnie określ, w których zaborach się one wówczas znalazły. Wpisz oznaczenia literowe wybranych miast do odpowiedniej rubryki tabeli. A. Przemyśl B. Połock C. Lidzbark Warmiński D. Toruń E. Bydgoszcz F. Gdańsk G. Lwów H. Witebsk zabór rosyjski zabór pruski zabór austriacki 11 z 11