PLANOWANE ZMIANY PRAWNE DO USTAWY O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH Emilia Kołaczek Departament Gospodarki Odpadami Rzeszów, dnia 3 lipca 2014 r.
Stan realizacji przetargów Podpisana umowa z wykonawcą Wyłoniony wykonawca W trakcie procedur Nie zorganizowano przetargu Stan na dzień 28.06.2013 r. Stan na dzień 16.01.2014 r. 1 972 317 170 20 2436 8 21 14 2
Stan wdrożenia ustawy w gminach 1622 Metody naliczania opłaty za odbiór odpadów przez gminy Liczba gmin, które wybrały metodę od: 537 - mieszkańca, - zużytej wody, od mieszkańca 23 9 od zużycia wody od powierzchni od gospodarstwa domowego 104 połączenie metod - powierzchni, - gospodarstwa domowego, - gminy, które wybrały połączenie metod Dane pochodzą z ankiet przekazanych przez 87% gmin w Polsce 3
Stan wdrożenia ustawy w gminach Metoda naliczenia opłaty od mieszkańca od zużycia wody od powierzchni od gospodarstwa domowego Średnia stawka* odpady segregowane Średnia stawka* odpady zmieszane 7,9 zł 3,27 zł 0,60 zł 24,88 zł 13,66 zł 6,47 zł 0,90 zł 44,57 zł *Dane pochodzą z ankiet przekazanych przez 87% gmin w Polsce 4
Problemy Problemy we wdrażaniu ustawy brak wystarczającej liczby pojemników na początku wprowadzania systemu, niewystarczające informacje dla mieszkańców gmin, konieczność zmiany deklaracji przy zmianie stawek opłat, kwestionowanie statusu właściciela nieruchomości przez wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, wątpliwości interpretacyjne, brak nadzoru gmin nad odbierającymi odpady komunalne. 5
Planowane zmiany ustawy Wyrok Trybunału Konstytucyjnego 28 listopada 2013 r. Uzupełnienie art. 6k o określenie górnych stawek opłat; W art. 6k ust. 4 konieczność określenia warunków przyznania dopłat i zwolnień przedmiotowych w terminie 18 miesięcy. 6
Planowane zmiany ustawy Zespół Decyzją Ministra Środowiska powołano Zespół ds. analizy wdrażania ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach który skupiał przedstawicieli środowisk związanych z funkcjonowaniem ustawy. Zadaniem zespołu była kompleksowa analiza nowego systemu oraz przedstawienie rekomendacji najlepszych możliwych rozwiązań; Została uruchomiona platforma konsultacji społecznych, dostępna na stronie www.naszesmieci.mos.gov.pl w zakładce Kontakt. Zgłaszane uwagi były przekazywane Zespołowi, który dokonał ich analizy. 7
Zespół zakończył prace w dniu 21 maja 2014 r., przekazując Ministrowi Środowiska swoje rekomendacje zmian ustawy (40-stronnicowy dokument); Trwa analiza zgłoszonych rekomendacji. 8
Rekomendacje Zespołu ds. analizy wdrażania ucpg Główne propozycje Zespołu: Doprecyzowanie pojęć używanych w ustawie, na przykład nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych, co pozwoli uniknąć wątpliwości dotyczących zasad naliczania stawek dla domków letniskowych czy hoteli. Dookreślenie, że zarząd spółdzielni mieszkaniowej jest również właścicielem nieruchomości w rozumieniu ustawy. Celem propozycji jest jasne opisanie roli spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych w procesie gromadzenia deklaracji i opłat. Jasno sprecyzowany zakres obowiązków gmin ogólne sformułowania w przepisach powodują różne ich interpretowanie. 9
Rekomendacje Zespołu ds. analizy wdrażania ucpg Możliwość przyznania gminie prawa do przekazywania, w drodze porozumienia, niektórych zadań ustawowych do wykonania innym podmiotom, na przykład organizacji punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK). Sformułowanie przepisu wprowadzającego obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Celem jest realizacja dyrektywy ramowej o odpadach, od 2015 ta zasada ma obowiązywać w całej UE. Zastąpienie wszystkich uchwał regulujących nowy system gospodarki odpadami komunalnymi jedną uchwałą określającą zasady zorganizowania i funkcjonowania gminnego systemu postępowania z odpadami komunalnymi. 10
Rekomendacje Zespołu ds. analizy wdrażania ucpg Oddzielenie przetargu na odbiór od przetargu na zagospodarowanie odpadów komunalnych oraz jasne wskazanie, że w umowie z odbierającym odpady komunalne gmina wskazuje regionalną instalację, do której zostaną skierowane odpady komunalne. To rozwiązanie służące poprawie jakości monitorowania i nadzorowania przez gminy firm gospodarujących odpadami. Określenie możliwości pokrycia kosztów działalności edukacyjnej z wpływów z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Doprecyzowanie przepisów karnych jako narzędzia dla gmin do lepszego nadzoru nad firmami odbierającymi i przetwarzającymi odpady. 11
Planowane zmiany ustawy Poselskie projekty nowelizacji ustawy (obecnie procedowane w Podkomisji) Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie ustawy o własności lokali Druk 2377 Klub PO; Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Druk 2404 Klub SLD. 12
Propozycje zmian z Druku 2404 SLD rozszerzenia pojęcia właściciela nieruchomości o każdego, kto posiada tytuł prawny do lokalu, przy jednoczesnym usunięciu z tej definicji osób posiadających nieruchomość w zarządzie lub użytkowaniu, określenia jakie obowiązki ciążące dotychczas na spółdzielniach mieszkaniowych oraz zarządzających nieruchomością wspólną w przypadku nieruchomości zabudowanej budynkami wielolokalowymi przechodzą na lokatorów, wprowadzenia obligatoryjnego objęcia wszystkich nieruchomości (zamieszkałych i niezamieszkałych, na których powstają odpady komunalne) systemem odbierania zorganizowanym przez gminę oraz określenie częstotliwości odbierania odpadów komunalnych, 13
Propozycje zmian z Druku 2404 SLD ustalenia maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na poziomie: 1. 10,20 zł/os/m-c odpady segregowane, 15,50 zł/os/m-c odpady niesegregowane, 2. 5,57 zł/m 3 /m-c odpady segregowane, 8,80 zł/m 3 /m-c odpady niesegregowane, 3. 0,54 zł/m 2 /m-c odpady segregowane, 073 zł/m 2 /m-c odpady niesegregowane, 4. 17,07 zł/gospodarstwo domowe/m-c odpady segregowane, 27,10 zł/gospodarstwo domowe/m-c odpady niesegregowane, 14
Propozycje zmian z Druku 2404 SLD objęcia właścicieli nieruchomości w rozumieniu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 50% bonifikatą od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej na wniosek, uchylenia art. 6k ust. 4 zawierającego podstawę do różnicowania stawek opłat, wprowadzania zwolnień przedmiotowych, ustanawiania dopłat dla właścicieli nieruchomości, ustanowienie zarządcy nieruchomości inkasentem opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. 15
Druk 2404 SLD Projektowane stanowisko Rządu wobec rozwiązań proponowanych w ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach druk 2404 w całości negatywne. 16
Propozycje zmian z Druku 2377 PO Doprecyzowanie definicji właściciela nieruchomości w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych dotyczących spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych; Doprecyzowanie zapisów dotyczących punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych PSZOK jest punktem stacjonarnym; Podkreślenie obowiązku prowadzenia selektywnego zbierania przez właścicieli nieruchomości co najmniej frakcji odpadów wymienionych w ustawie, sposób selektywnego zbierania określonych frakcji odpadów powinien móc uregulować minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia; 17
Propozycje zmian z Druku 2377 PO Doprecyzowanie zapisów dotyczących obowiązkowej segregacji odpadów przez właścicieli nieruchomości i ustalenie, że opłatę w podstawowej wysokości ponosi się za odpady zbierane w sposób selektywny, natomiast za brak segregacji stawki są wyższe. Doprecyzowanie przepisów dotyczących uiszczanej opłaty przez mieszkańców zmieniających miejsce zamieszkania w ciągu miesiąca (proporcjonalne rozliczanie) i prowadzących działalność biurową we własnych mieszkaniach); Ujednolicenie informacji (dane osobowe) jakie będą mogły znaleźć się w deklaracjach składanych przez właścicieli nieruchomości; 18
Propozycje zmian z Druku 2377 PO Wprowadzenie możliwości dokonywania z urzędu korekty deklaracji w przypadku zmiany stawek opłat; Wykreślenie obowiązku prowadzenia egzekucji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz przez związek międzygminny; Ograniczenie możliwości wprowadzenia limitów odbieranych odpadów przez gminy; Modyfikacja sprawozdawczości w zakresie odpadów komunalnych z wykorzystaniem zdobytych doświadczeń; Doprecyzowanie formy, zawartości i terminu sporządzania analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi przeprowadzanej przez gminy. 19
Druk 2377 PO Projektowane stanowisko Rządu wobec rozwiązań proponowanych w ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie ustawy o własności lokali druk 2377 pozytywne pod warunkiem uwzględnienia zmian. rezygnacja z proporcjonalności w ustalaniu opłaty, dopuszczenie przekazywania odpadów przez PSZOK innym zbierającym, zaprojektowanie przepisów przejściowych. 20
Wojewódzkie plany inwestycyjne Celem planów inwestycyjnych będzie wskazanie infrastruktury niezbędnej do wdrożenia hierarchii sposobów postępowania z odpadami, osiągnięcia wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu oraz ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; Obowiązek sporządzenia ww. planów został zapisany w dokumentach przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 8 stycznia 2014 r., tj. Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020, Umowa Partnerstwa oraz Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 ; 21
Wojewódzkie plany inwestycyjne Umowa Partnerstwa w zakresie Celu tematycznego 6: Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywności wykorzystania zasobów zawiera postanowienia, zgodnie z którymi finansowane będą jedynie projekty uwzględnione w tworzonych przez zarządy województw i zatwierdzanych przez ministra właściwego ds. środowiska planach inwestycyjnych dotyczących gospodarki odpadami komunalnymi; Plany te będą poddane procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i powinny być spójne z wojewódzkimi planami gospodarki odpadami; Aktualizacje WPGO; Obecnie w Senacie RP trwają prace nowelizujące ustawę o odpadach, aby stworzyć podstawę prawną do tworzenia PI. 22
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ