Załącznik Do Uchwały Rady Powiatu Kłodzkiego Nr VI/62/2012 Z dnia 29 sierpnia 2012 r. POWIATOWY PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ DLA POWIATU KŁODZKIEGO NA LATA 2012-2014 Kłodzko 2012
Spis treści I. Wstęp. 3 II. Usytuowanie Programu w strategicznych dokumentach powiatu kłodzkiego 5 III. Charakterystyka i analiza rodzin zastępczych w powiecie... 7 IV. Instytucjonalna piecza zastępcza 12 V. Formy kontynuowania opieki nad pełnoletnimi wychowankami 17 VI. Cel Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej.. 20 VII. Zadania Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej. 20 VIII. Limity przekształcania niezawodowych rodzin zastępczych w zawodowe rodziny zastępcze.... 21 IX. Źródła finansowania Programu... 21 X. Szacunkowe koszty Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej Powiatu Kłodzkiego na lata 2012-2014... 22 XI. Zagrożenia dla realizacji działań ujętych w programie.... 23 XII. Realizatorzy Programu 23 XIII. Sposób monitorowania programu... 23
I. Wstęp. Z dniem 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. nr 149, poz. 887, z późn. zm.), która wprowadziła znaczące zmiany w dotychczasowym systemie opieki nad dzieckiem i rodziną. Ustawa zawiera nowe regulacje w kwestiach dotyczących wspierania rodziny oraz organizacji systemu pieczy zastępczej. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji. System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Ustawa nałożyła nowe obowiązki na jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej oraz podzieliła kompetencje. Od 1 stycznia 2012 r. gmina jest odpowiedzialna za pracę z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w tym za poradnictwo specjalistyczne dla rodzin i zapewnienie usług asystentów rodziny. Do zadań własnych gminy należy również tworzenie i rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, a także współfinansowanie pobytu dzieci z terenu gminy w pieczy zastępczej. Do zadań własnych powiatu należy: 1) opracowanie i realizacja 3-letnich powiatowych programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających między innymi coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych; 2) zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych; 3) organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia; 4) tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych; 5) prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym; 6) organizowanie szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka, rodzin pomocowych i dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego; 7) organizowanie wsparcia dla rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności przez tworzenie warunków do powstawania: a) grup wsparcia, b) specjalistycznego poradnictwa; 8) powoływanie centrów administracyjnych do obsługi placówek opiekuńczowychowawczych;
9) wyznaczanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej; 10) zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich; 11) prowadzenie rejestru danych, o którym mowa w art. 46; 12) kompletowanie we współpracy z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej dokumentacji związanej z przygotowaniem dziecka do umieszczenia w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka; 13) finansowanie: a) świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczowychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych lub rodzinach pomocowych, na jego terenie lub na terenie innego powiatu, b) pomocy przyznawanej osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze lub regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, c) szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego oraz szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka oraz dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego; 14) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3; 15) przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji, o której mowa w art. 193 ust. 8. Zgodnie z art. 182 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zadania powiatu w zakresie pieczy zastępczej starosta wykonuje za pośrednictwem powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej. Starosta Kłodzki zarządzeniem nr 115/2011 z dnia 30 grudnia 2011 roku organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie wyznaczył organizację pozarządową Towarzystwo Społeczne RAZEM z siedzibą w Kłodzku (umowa została zawarta do 31 grudnia 2012 r.). Niniejszy program został opracowany przez Zespół ds. opracowania koncepcji powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej, powołany przez Starostę Kłodzkiego. Głównym celem programu jest zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc w rodzinnych i instytucjonalnych formach opieki zastępczej, właściwych warunków oraz stosownych środków finansowych na realizację tych zadań.
II. Usytuowanie Programu w strategicznych dokumentach powiatu kłodzkiego. Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastępczej dla powiatu kłodzkiego na lata 2012-2014 wpisuje się w dokumenty strategiczne powiatu kłodzkiego, tj.: Strategię rozwoju powiatu kłodzkiego na lata 2008-2015 oraz Powiatową strategię rozwiązywania problemów społecznych powiatu kłodzkiego na lata 2007-2015. W Strategii rozwoju powiatu kłodzkiego na lata 2008-2015, celem strategicznym określonym w obszarze POMOC SPOŁECZNA I WSPIERANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania w społeczności osób o ograniczonych możliwościach społecznych, fizycznych i psychicznych. Wskazano również zadania do realizacji celów strategicznych, tj. m.in. - rozwijanie różnorodnych form opieki nad dzieckiem i rodziną, w szczególności tworzenie rodzinnych domów dziecka i zawodowych rodzin zastępczych; - stworzenie jak najlepszych warunków życiowych we wszystkich placówkach pomocy społecznej na terenie powiatu kłodzkiego. Celem strategicznym Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Kłodzkiego na lata 2007-2015 jest Zintegrowany i efektywny system rozwiązywania problemów społecznych. Realizacja celu-uczynienie pomocy społecznej sprawnym i skutecznym elementem systemu wsparcia społecznego mieszkańców powiatu kłodzkiego, wymaga realizacji założeń strategicznych dotyczących rozwiązywania problemów społecznych w powiecie w poszczególnych obszarach, w tym między innymi w obszarze OPIEKI NAD RODZINĄ I DZIECKIEM. Powyższe dokumenty opracowano zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku.
STRATEGIA ROZWOJU POWIATU KŁODZKIEGO NA LATA 2008-2015 Cel strategiczny: Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania w społeczności osób o ograniczonych możliwościach społecznych, fizycznych i psychicznych POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLÓW SPOŁECZNYCH POWIATU KŁODZKIEGO NA LATA 2007-2015 Cel strategiczny: Zintegrowany i efektywny system rozwiązywania problemów społecznych POWIATOWY PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ DLA POWIATU KŁODZKIEGO NA LATA 2012-2014
III. Charakterystyka i analiza rodzin zastępczych w powiecie. Rodzaje rodzin zastępczych (na podstawie obowiązujących do dnia 31.12.2011 r. przepisów ustawy o pomocy społecznej): spokrewnione z dzieckiem opiekę nad dzieckiem przejmują dalsi członkowie rodziny np. dziadkowie, rodzeństwo, wujostwo, itp.; niespokrewnione z dzieckiem opiekę sprawuja osoby prawnie obce dla dziecka. W takiej rodzinie może być umieszczonych w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci; zawodowe niespokrewnione z dzieckiem: wielodzietne- w takiej rodzinie umieszcza się w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci. W przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa liczba dzieci w takiej rodzinie zastępczej może się zwiększyć, specjalistyczne- tutaj umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji. W rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci, o charakterze pogotowia rodzinnego- w takiej rodzinie umieszcza się nie więcej niż troje dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłuzony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące. Od 1 stycznia 2012 roku, zgodnie z art. 39 ust.1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej formami rodzinnej pieczy zastępczej są: Rodzina zastępcza: spokrewniona (małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka); niezawodowa (małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka); zawodowa, w tym zawodowa pełniaca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna. Rodzinny dom dziecka. Rodziny pomocowe (sprawują opiekę nad dzieckiem w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą).
Tabela 1. Rodziny zastępcze w powiecie kłodzkim w 2011 i I-VI 2012 Typy rodzin I-XII Typy rodzin I-VI 2011 2012 Stan na 31.12.2011 Stan na 30.06.2012 Spokrewnione 246 Spokrewnione 213 Niespokrewnione 47 Niezawodowe 92 Zawodowe 11 Zawodowe, 13 Rodzinne Domy Dziecka Suma 304 Suma 318 350 300 250 200 11 47 zawodowe niespokrewnione 350 300 250 200 13 92 zawodowe,rdd niezawodowe 150 100 246 spokrewnione 150 100 213 spokrewnione 50 50 0 Rok 2011 0 do 30.06.2012 Rysunek 1. Rodziny zastępcze w powiecie kłodzkim w 2011 i I-VI 2012 Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. nr 149, poz. 887, z późn. zm.) zmienił się podział
rodzinnych form pieczy zastępczej. Funkcjonujące na podstawie przepisów dotychczasowych spokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze tworzone przez wstępnych lub rodzeństwo stały się rodzinami zastępczymi spokrewnionymi w rozumieniu przepisów ww. ustawy. Rodziny zastępcze spokrewnione tworzone przez osoby inne niż wstępni i rodzeństwo stały się rodzinami niezawodowymi, podobnie jak rodziny niespokrewnione. Tabela 2. Ilość dzieci przebywających w rodzinach zastępczych w 2011 i I-VI 2012 Typy rodzin I-XII Typy rodzin I-VI 2011 2012 Stan na 31.12.2011 Stan na 30.06.2012 Spokrewnione 308 Spokrewnione 278 Niespokrewnione 76 Niezawodowe 115 Zawodowe 46 Zawodowe, 51 Rodzinne Domy Dziecka Suma 430 Suma 444 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 46 76 308 Rok 2011 zawodowe niespokrewnione spokrewnine
450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 51 115 278 do 30.06.2012 zawodowe,rdd niezawodowe spokrewnine Rysunek 2. Ilość dzieci przebywających w rodzinach zastępczych w 2011 i I-VI 2012 Wypłacanie świadczeń rodzinom zastępczym: Tabela 3. Wydatki poniesione na rodziny zastępcze w 2011 i I-VI 2012 wg typów rodzin (wszystkie świadczenia) Formy świadczeń Wykonanie na 30 czerwca 2011 Wykonanie na 31 grudnia 2011 Formy świadczeń Wykonanie do 30.06.2012 Rodziny 1 320 958 2 653 038 Rodziny 1 075 771 spokrewnione spokrewnione Rodziny 354 519 695 673 Rodziny 680 340 niespokrewnione niezawodowe Rodziny 451 681 802 544 Rodziny 599 929 zawodowe zawodowe, RDD Suma 2 127 158 4 151 255 Suma 2 356 040 Źródło: opracowano na podstawie danych zawartych w OU POMOST
4 500 000 4 000 000 802 544 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 451 681 354 519 695 673 2 653 038 zawodowe niespokrewnione spokrewnine 1 000 000 500 000 1 320 958 0 Wykonanie do 30.06.2011 Wykonanie do 31.12.2011 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 599 929 680 340 1 075 771 zawodowe, RDD niezawodowe spokrewnione 0 Wykonanie do 30.06.2012 Rysunek 3. Wydatki poniesione na rodziny zastępcze w latach 2011i I-VI 2012 wg typów rodzin W 2011 r. na utrzymanie rodzin zastępczych w powiecie kłodzkim przeznaczono łącznie 4 151 255 zł, co daje kwotę o zaledwie 16 000 zł wyższą w porównaniu z rokiem 2010. Wzrost wydatków obserwuje się w rodzinach spokrewnionych i niespokrewnionych,
natomiast spadek w rodzinach zawodowych. Spowodowane jest to rozwiązaniem umowy z rodziną zastępczą pełniącą zadania pogotowia rodzinnego jak również z przekwalifikowaniem jednej z zawodowych rodzin zastępczych w rodzinny dom dziecka. Natomiast w I półroczu 2012 r. na utrzymanie rodzin zastępczych w powiecie kłodzkim wydatkowano łącznie kwotę 2 356 040 zł, co daje 228 882 zł wyższą w porównaniu z I półroczem 2011 r. spowodowane jest to wejściem w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (D.U. z 2011r. nr 149, późn. 887, z późn. zm.) oraz zwiększeniem wysokości świadczeń przysługującym rodzinom zastępczym jak również przyrostem rodzin zastępczych na terenie powiatu kłodzkiego. IV. Instytucjonalna piecza zastępcza Powiat zapewnia opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży. Na terenie powiatu kłodzkiego w 2011 roku funkcjonowało 6 placówek opiekuńczowychowawczych, w tym 2 placówki rodzinne. Placówki zapewniają dzieciom pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej całodobową ciągłą lub okresową opiekę i wychowanie oraz zaspokajają ich niezbędne potrzeby bytowe, rozwojowe, w tym emocjonalne, społeczne, religijne, a także zapewniają korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych i kształcenia. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo- wychowawczej został ustalony Zarządzeniem Nr 6/2012 Starosty Kłodzkiego z dnia 13 stycznia 2012 r. w sprawie ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania dziecka w placówkach opiekuńczo- wychowawczych na terenie Powiatu Kłodzkiego w 2012 roku i w porównaniu do lat poprzednich przedstawia się następująco: Tabela 4. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej Nazwa placówki opiekuńczo - wychowawczej Dom Dziecka im. St. Starzyńskiego w Kłodzku, ul. Korczaka 1 Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2 218,00 2 815,00 2 938,00 3 149,00 3 005,00 Dom Dziecka prowadzony przez 1 750,00 2 386,00 2 485,00 3 102,00 3 452,00 Zgromadzenie Sióstr Służebniczek N.M.P. w Kłodzku, ul. Wandy 6
Dom Dziecka GROMADKA w Nowej Rudzie, ul. Fredry 47 Dom Dziecka w Domaszkowie, ul. Międzyleska 15 Rodzinny Dom Dziecka w Krosnowicach Rodzinny Dom Dziecka Nr1 w Gorzanowie, ul. Nadrzeczna 2 Rodzinny Dom Dziecka Nr 2 w Kątach Bystrzyckich 19a 1 831,00 2 693,00 2 582,00 2 846,00 3 256,00 2 223,00 2 477,00 2 834,00 3 204,00 3 300,00-2 028,00 - - - 1 340,00 1 526,00 1 438,00 1 700,00 1 771,00 - - - - 2 274,00 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Dom Dziecka w Kłodzku, Korczaka1 Dom Dziecka w Kłodzku, Wandy 6 Dom Dziecka w Nowej Rudzie Dom Dziecka w Domaszkowie Rodzinny Dom Dziecka w Krosnowicach Rodzinny Dom Dziecka w Gorzanowie Rodzinny Dom Dziecka w Kątach Bystrzyckich Rysunek 4. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej w latach 2008-2012 Wszystkie całodobowe placówki opiekuńczo wychowawcze funkcjonujące na terenie powiatu kłodzkiego osiągnęły standardy określone w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia19 października 2007 r. z sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Tym samym powiat kłodzki uzyskał zezwolenie Wojewody Dolnośląskiego na prowadzenie placówek. Ponadto Dom Dziecka Gromadka z dniem 1 lutego 2011 r. Uchwałą Nr 29/2011 Zarządu Powiatu Kłodzkiego z dnia 1 lutego 2011 r. został przekształcony w Wielofunkcyjną Placówkę Opiekuńczo-Wychowawczą Gromadka w Nowej Rudzie.
Tabela 5. Ilość wychowanków w placówkach opiekuńczo- wychowawczych Placówka 2008 2009 2010 2011 Liczba miejsc Ilość dzieci Liczba miejsc Ilość dzieci Liczba miejsc Ilość dzieci Liczba miejsc Ilość dzieci Nowa Ruda 57 47 57 52 57 54 44 45 Kłodzko, Korczaka 1 Kłodzko, Wandy 6 55 44 55 54 55 55 55 55 45 51 45 45 45 46 44 58 Domaszków 30 33 30 36 30 29 30 32 Gorzanów 6 8 6 10 6 10 6 7 Krosnowice 6 6 0 0 0 0 0 0 Kąty Bystrzyckie 0 0 0 0 0 0 8 8 Suma 199 189 193 197 193 194 187 205 W 2011 r. w placówkach opiekuńczo-wychowawczych poza powiatem kłodzkim zostało umieszczonych 18 dzieci, natomiast do 30 czerwca 2012 zostało umieszczonych 7 dzieci. Ilość wydawanych skierowań do placówek na terenie powiatu kłodzkiego maleje ze względu na konieczność utrzymania standardów pod względem ilości dzieci przebywających w placówkach. Wobec tego rośnie ilość dzieci z terenu powiatu kłodzkiego umieszczanych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie innych powiatów, gdyż nasz powiat nie dysponuje wystarczającą ilością miejsc w placówkach. Do 30.06.2012 w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie innego powiatu przebywało 25 wychowanków. Tabela 6. Ilość dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych poza powiatem kłodzkim w latach 2011-2012 Rok Ilość wydanych skierowań 2011 18 do 30.06.2012 7
Ilość wydanych skierowań dla dzieci pochodzących z powiatu kłodzkiego do placówek opiekuńczo-wychowawczych na terenie naszego powiatu w roku 2011-2012. Rok Ilość wydanych skierowań do 30.06.2011 22 do 31.12.2011 15 2011 Razem 37 do 30.06.2012 15 Ilość wydanych skierowań dla dzieci pochodzących z powiatu kłodzkiego do rodzin zastępczych zawodowych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego na terenie naszego powiatu w roku 2011-2012. Rok Ilość wydanych skierowań 2011 10 do 30.06.2012 24 ilość wydanych skierowań do rodzin zastępczych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego 25 20 15 10 ilość wydanych skierowń do rodzin zastępczych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego 5 0 Rok 2011 do.30.06.2012 Pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w całodobowych placówkach opiekuńczo- wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu; W 2011 r. powiat kłodzki realizował porozumienia z innymi powiatami w sprawie zwrotu kosztów utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych oraz placówkach opiekuńczo- wychowawczych na terenie innych powiatów a pochodzących z terenu powiatu kłodzkiego. Powiat kłodzki poniósł z tego tytułu wydatki w łącznej wysokości 595 946,00 zł o 237 309,00 zł więcej w porównaniu do roku poprzedniego.
Tabela 8. Wydatki powiatu kłodzkiego w ramach porozumień z innymi powiatami Wydatki powiatu kłodzkiego w ramach porozumień z innymi powiatami Rodziny zastępcze Placówki opiekuńczo- wychowawcze 2008 107 593 155 255 2009 111 118 86 087 2010 135 219 223 418 2011 161 546 434 400 do 31.03.2012 31 908* 248 480* *powiat kłodzki jest zobowiązany do zwrotu poniesionych wydatków na rzecz innych powiatów w związku z pobytem dzieci w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie innych powiatów. 450000 434400 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 223418 155255 161546 135219 107593 111118 86087 248480 31908 wydatki rodziny zastępcze wydatki placówki opiekuńczo wychowawcze 0 Rysunek 7. Wydatki powiatu kłodzkiego w ramach porozumień z innymi powiatami (rodziny zastępcze) w zł
V. Formy kontynuowania opieki nad pełnoletnimi wychowankami Osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej i placówce opiekuńczowychowawczej zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną. W powiecie kłodzkim w 2011 r. pomocą taką było objętych 171 osób usamodzielnianych, w tym 53 osoby z placówek opiekuńczo- wychowawczych, schronisk dla nieletnich, zakładów poprawczych, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii zapewniających całodobową opiekę i młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz 118 osób z rodzin zastępczych. Tabela 9. Osoby usamodzielniane w latach 2008-2011 2008 2009 2010 2011 Placówki 50 48 55 53 Rodziny zastępcze 88 94 107 118 Ogółem 138 142 162 171 Źródło: opracowano na podstawie danych zawartych w OU POMOST 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 107 118 88 94 50 48 55 53 2008 2009 2010 2011 Placówki Rodziny zastępcze Rysunek 8. Osoby usamodzielniane w latach 2008-2011
Tabela 10. Kwota świadczeń przyznanych osobom usamodzielnianym z rodzin zastępczych w latach 2008-2011 Rodzaj świadczenia 2008 2009 2010 2011 Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 476 176 457 325 477 263 485 297 Pomoc pieniężna na usamodzielnienie 64 233 52 704 90 371 103 554 Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej 70 579 113 135 44 712 57 928 Źródło: opracowano na podstawie danych zawartych w OU POMOST 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 57 928 70 579 44 712 113 135 64 233 90 371 103 554 52 704 476 176 457 325 477 263 485 297 pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej pomoc pieniężna na usamodzielnienie pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 100 000 0 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rysunek 9. Kwota świadczeń przyznanych osobom usamodzielnianym z rodzin zastępczych w latach 2008-2011 Tabela 11. Pomoc przyznana osobom usamodzielnianym z placówek opiekuńczo - wychowawczych i in. w latach 2008-2011 Rodzaj świadczenia 2008 2009 2010 2011 Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 234 153 210 549 207 775 206 742 Pomoc pieniężna na usamodzielnienie 55 998 62 251 81 263 46 116 Pomoc na zagospodarowanie 50 519 44 296 73 903 4 625 Źródło: opracowano na podstawie danych zawartych w OU POMOST
400 000 350 000 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 50 519 73 903 44 296 55 998 62 251 81 263 4625 46116 234 153 210 549 207 775 206742 Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki Pomoc na zagospodarowanie Pomoc pieniężna na usamodzielnienie Rysunek 10. Pomoc przyznana osobom usamodzielnianym z placówek opiekuńczo - wychowawczych i in. w latach 2008-2011 Wsparcie osób usamodzielnianych z pieczy zastępczej dotyczy przede wszystkim pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, pomocy w uzyskaniu zatrudnienia. Powiat kłodzki nie dysponuje mieszkaniami chronionymi. PCPR w Kłodzku w tym zakresie współpracuje z wójtami oraz burmistrzami z terenu powiatu kłodzkiego. Nie wyczerpuje to niestety potrzeb osób usamodzielnianych. Pomoc w uzyskaniu zatrudnienia polega na wspieraniu wychowanka w zdobyciu kwalifikacji zawodowych, uzyskaniu odpowiedniego wykształcenia zgodnie z możliwościami i dążeniami. Pracownik socjalny PCPR w Kłodzku zachęca do udziału w szkoleniach aktywizujących, organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy oraz udział w bezpłatnych szkoleniach organizowanych w ramach projektu Bądź aktywny, uwierz w siebie. Z wychowankami usamodzielnianymi jest prowadzona indywidualnie bieżąca praca socjalna mająca na celu podniesienie umiejętności w przystosowaniu do życia. Z każdym z wychowanków sporządzany jest program usamodzielnienia, który określa formy pomocy w zakresie współdziałania i wspierania osoby usamodzielnianej w kontaktach z rodziną i środowiskiem, uzyskania wykształcenia zgodnego z możliwościami i aspiracjami osoby usamodzielnianej (w tym plan kontynuowania nauki), uzyskania kwalifikacji zawodowych, ustalenia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego, osiedlenia się osoby usamodzielnianej w powiecie innym niż miejsce zamieszkania przed umieszczeniem w placówce lub rodzinie zastępczej, uzyskania odpowiednich warunków mieszkaniowych, podjęcia zatrudnienia, uzyskania przysługujących świadczeń.
VI. Cel Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej. Cel główny-rozwój różnorodnych form pieczy zastępczej w powiecie kłodzkim w stopniu zapewniającym najwyższej jakości opiekę potrzebującym dzieciom. Cele szczegółowe: 1. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym czasowo lub długotrwale opieki rodzicielskiej. 2. Stworzenie warunków dla skutecznego rozwoju pieczy zastępczej, w tym dla utworzenia w latach 2012-2014 co najmniej 50 miejsc w rodzinnych formach pieczy zastępczej dla dzieci pozbawionych czasowo lub długotrwale opieki rodzicielskiej, co oznacza konieczność utworzenia 14 nowych zawodowych rodzin zastępczych. 3. Systematyczne wsparcie rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka funkcjonujących na terenie powiatu. 4. Pomoc w usamodzielnieniu wychowanków rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej. 5. Wielokierunkowa praca z rodzinami bilogicznymi dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej. 6. Zapewnienie profesjonalnego wsparcia rodzinnym formom pieczy zastępczej, aby mogły pełnić właściwe funkcje opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci. VII. Zadania Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej. 1. Zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 2. Ustalenie corocznego limitu rodzin zastępczych zawodowych. 3. Przyznawanie świadczeń na comiesięczne utrzymanie dziecka w rodzinie zastępczej oraz rodzinnym domu dziecka, zgodnie z ustawą. 4. Zapewnienie wynagrodzeń dla rodziny zastępczej zawodowej oraz prowadzącego rodzinny dom dziecka. 5. Zapewnienie środków finansowych na utrzymanie rodziny pomocowej. 6. Zapewnienie zgodnie z ustawą środków na utrzymanie lokalu mieszkalnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka oraz rodzina zastępcza zawodowa, zgodnie z założeniami ustawy. 7. Zatrudnienie wymaganej, zgodnie z ustawą, liczby koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. 8. Zatrudnienie zgodnie z ustawą osoby zajmującej się opieką i wychowaniem w rodzinnym domu dziecka oraz osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich w rodzinnym domu dziecka i rodzinie zastępczej zawodowej zgodnie z założeniami ustawy.
9. Zapewnienie zgodnie z ustawą środków na pokrycie kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, zgodnie z założeniami ustawy. 10. Prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. 11. Organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego. 12. Zapewnienie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenia ich kwalifikacji. 13. Współpraca z Ośrodkami Pomocy Społecznej w zakresie udzielania pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej. 14. Współpraca z Sądami, ich organami pomocniczymi oraz innymi instytucjami w zakresie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. 15. Zapewnienie środków na funkcjonowanie instytucjonalnej pieczy zastępczej. 16. Zapewnienie miejsc w instytucjonalnej pieczy zastępczej. 17. Zapewnienie środków na przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuację nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie dla osób usamodzielnianych. 18. Zapewnienie wsparcia dla osób usamodzielnianych. 19. Dochodzenie należności od rodziców biologicznych za pobyt ich dzieci w pieczy zastępczej. VIII. Limity przekształcania niezawodowych rodzin zastępczych w zawodowe rodziny zastępcze. Zadanie Stan obecny 2012 2013 2014 Zwiększenie liczby rodzin zastępczych zawodowych. niespokrewnione z dzieckiem wielodzietne rodziny zastępcze zawodowe rodziny zastępcze rodziny zastępcze zawodowe pełniące funkcję pogotowia rodzinnego rodziny zastępcze zawodowe specjalistyczne rodzinne domy dziecka 2 4 1 1 1 3 3 1 Z rodziną zastępczą niezawodową spełniającą warunki do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, posiadającą pozytywną opinię koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, starosta w ramach
limitu zawiera, na wniosek tej rodziny, umowę o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej. Wnioski będą rozpatrywane do 30 kwietnia każdego roku kalendarzowego biorąc pod uwagę następujące kryteria: - niemożność podjęcia zatrudnienia z powodu opieki nad dziećmi lub konieczność rezygnacji z zatrudnienia z uwagi na sprawowanie opieki nad dziećmi; - ilość dzieci przebywających w niezawodowej rodzinie zastępczej; - wiek dzieci umieszczonych w niezawodowej rodzinie zastępczej; - niepełnosprawność dziecka lub dzieci przebywających w niezawodowej rodzinie zastępczej. IX. Źródła finansowania Programu. Źródłem finansowania zadań Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2012-2014 są środki finansowe: z budżetu powiatu, z budżetów samorządów gminnych, zgodnie z art. 191 ust.8 ustawy, z budżetów powiatowych, zgodnie z art. 191 ust.4 ustawy, z odpłatności rodziców biologicznych. X. Szacunkowe koszty Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej Powiatu Kłodzkiego na lata 2012-2014. lp. Nazwa zadania 2012 2013 2014 OGÓŁEM 440 699,00 1 389 200,00 1 462 150,00 W TYM: 1 wynagrodzenie z pochodnymi dla rodzin zastępczych zawodowych i prowadzących RDD nieinstytucjonalnie w ilości zapewniającej utworzenie 50 nowych miejsc dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej, przyjęto wskaźnik inflacji w latach 2013-2014- 3%, dla realizacji programu należy utworzyć 14 zawodowych rodzin zastępczych 134 299,00 415 000,00 427 450,00 wynagrod wynagrodzenie rodzin zastępczych w ramach limitu przekszta 2 przekształcania niezawodowych rodzin zastępczych w zawodowe zawodowe rodziny zastępcze- 1 rodzina rocznie, dział VIII programu programu 9 600,00 60 000,00 89 000,00 3 wynagrodzenie osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarczych dla trzech jednostek po 456 zł miesięcznie z pochodnymi 8 700,00 26 900,00 27 700,00
4 wynagrodzenie rodzin pomocowych w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą w związku z wypoczynkiem i innymi nieprzewidywanymi trudnościami 20 % wynagrodzenia z pochodnymi 7 200,00 7 900,00 8 400,00 5 pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinie zastępczej dla 50 dzieci 200 000,00 618 000,00 637 000,00 6 środki na utrzymanie lokalu mieszkalnego dla 14 rodzin zastępczych zawodowych średnio po 1200 zł miesięcznie 67 200,00 207 600,00 214 000,00 7 przeprowadzenie remontu dla 4 jednostek 0,00 12 800,00 12 800,00 8 zwiększenie zatrudnienia w zespole pracowników PCPR ds. pieczy zastępczej o 1 etat 13 700,00 41 000,00 45 800,00 z tego dział 85204 rodziny zastępcze z tego: PCPR administracja 426 999,00 1 348 200,00 1 416 350,00 13 700,00 41 000,00 45 800,00 XI. Zagrożenia dla realizacji działań ujętych w programie. Niewystarczająca liczba kandydatów na pełnienie funkcji rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka; Zmiany ustawowe w zakresie liczby miejsc w placówkach opiekuńczowychowawczych oraz w zakresie wsparcia finansowego dla rodzin zastępczych; Skuteczność działań gmin w zakresie wsparcia rodzin biologicznych w celu zminimalizowania nakładów finansowych na rozwój pieczy zastępczej; Niewystarczające zabezpieczenie finansowe na rozwój pieczy zastępczej. XII. Realizatorzy Programu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kłodzku, organizator rodzinnej pieczy zastępczej. XIII. Sposób monitorowania programu. Monitorowanie Powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej na lata 2012-2014 dokonywane będzie na podstawie sporządzonej sprawozdawczości z wykonywania zadań oraz analizy informacji zbieranych od podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Powyższe informacje będą przedkładane Radzie Powiatu Kłodzkiego w corocznym sprawozdaniu z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłodzku.